Dinamik modelning harakat tenglamalarini tuzish va echish Dinamik modelning kinetik energiya hamda differensial tenglamalari - Машиностроение - Рефераты

Dinamik modelning harakat tenglamalarini tuzish va echish Dinamik modelning kinetik energiya hamda differensial tenglamalari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

290 KB

Dinamik modelning harakat tenglamalarini tuzish va echish Dinamik modelning kinetik energiya hamda differensial tenglamalar i Reja: 1. Dinamik modelning kinetik energiyasi 2. Yetaklovchi bo ’ g ’ in kin e tostatikasini o ` rganish . 3. M e xanizmga ta ' sir qiluvchi P kuch bilan bajarilgan ish va quvvat . 4. Mexanizmlarning notekis harakati va maxovik hisobi

Dinamik modelning kinetik energiyasi quyidagicha topiladi. K=K 1 +K 2 +….K n = Σ K Bu erda K - dinamik modelning kinetik energiyasi K 1, K 2, K n – bo’g’inlarning kinetik energiyalari n – bo’g’inlar soni2 A kel V M K   V A – keltirilgan massaning chiziqli tezlanishi Yetaklovchi bo’g’in kinetostatikasi. Ko`rsatilgan shaklda yetaklovchi bo’g’in OA va unga ta'sir qiluvchi 21 12 R R   kuchlar berilgan. Yetaklovchi bo’g’inning kinetostatikasini o`rganishda, O 1 nuqtadagi reaksiya kuchi bilan muvazanatlovchi kuchni topish talab etiladi. Muvazanatlovchi kuchni R u bilan belgilaymiz va uni quyidagi momentlar muvozanatidan aniqlaymiz. OA h R P OA P h R Mo R R 12 12 21 21 ;         Р у р h R=1 A R 21 = - R 12 7 .1 shakl 12 3Р ур ┴ OA Р 01 7 .2 shakl. Еtaklovchi bo’g’in kuchlar plani

N.V. Jukovskiyning qattiq richag tug`risidagi teoremasi N.V. Jukovskiy xar qanday mexanizmni muvozanatini richag muvozanati haqidagi masalaga taqqoslab o`rganishni tavsiya etadi. Bu richagni quyidagi muloxazalar bilan ko`rib chiqamiz: Bu bo’g’inning A nuqta da A V tezlik va α burchak ostida ta'sir etuvchi R kuch ma'lum bo`lsin. A nuqtaning P ta'siri ostida bajargan ishi d A = P · dS A ·Cos α bo`ladi quvvat esa   Cos P dt dSAP dt dA N A    bo`ladi Shakldagidek U A tezlikni tezlikni qandaydir qutbdan (R dаn ) P ┴ U A qilib qo`yamiz va P а kesmani uchi a dan R kuchini o`ziga║ qilib qo`ysaq P kuchning qutbiga nisbatan momenti M r =R·h bo`ladi.    P K A   ekanini hisobga olsak M r = P·    cos K A Mexanizm bo’g’inlari ga R 1 , R 2 ,R K kuchlar ta'sir etib, bu kuchlar ta'sirida u muvozanatda bo`lsa, bajarilgan ish yoki quvvatlar yig`indisi nol bo`ladi.        K i dSi Pi dSi Pi 1 0 cos yoki               K i K i i Pi i Pi dt dSi Pi dt dSi Pi 1 1 0 cos cos   P 1 , P 2 , P K kuchlar qo`yilgan tezliklar planini 90 0 ga burib tegishli kuchlarni joyiga qo`ysa k u xolda shu kuchlar tezliklar planini qutbi P ga nisbatan momentlarining

yi g `indisi ham nol bo`ladi.         K i K i hi Pi i Pi K dSi Pi1 1 0 cos   Yetaklovchi bo ’ g ’ inda muvozanatlovchi kuch shu bo ’ g ’ inga p e rp e ndikulyar bo ` lishi shart . Jukovskiy richagini har qanday richagli m e xanizmga qo ` llash mumkin . Maxovikning hisobi Agar δ ning hisoblab topilgan qiymati notekislik koeffitsienti qiymatlarining berilgan mashina uchun tavsiya etilgan doirasiga kirsa yoki kichik bo ’ lsa , mashina qoniqarli ishlaydi deb hisoblanadi . Agarda notekislik koeffitsientining hisoblab topilgan qiymati tavsiya etilgan qiymatlardan katta bo ’ lsa , mashina asosiy valining aylanish ravonligini oshirishga qaratilgan maxsus choralar ko ’ rilishi zarur . Mashinaning ish jarayonini takomillashtirish bilan bog ’ liq chora tadbirlar bilan bir qatorda mashinani konstruktiv jihatdan – maromiga yotkazishning quyidagi ko ’ rinishlaridan ham foydalaniladi : a) dinamik so’ndirgichlardan foydalanish; b) tsikllik yuksizlantirgichlarni qo’llash; v ) maxovik o ’ rnatish . Dinamik so ’ ndirgichdan foydalanilganda mashina konstruktsiyasiga elastik tarzda o ’ rnatilgan ko ’ shimcha massa kiritilgan . Bu massaning tebranishlar chastotasi va fazasi shunday hisoblanadiki , bunda ular tsikllik g ’ alayonlanishlar tufayli yuzaga kelgan tezlik tebranishlari bilan qo ’ shilib , ularni ma ’ lum darajada neytrallaydi [15]. TSikllik yuksizlantirgichlar konstruktsiyasining asosida kuch ta ’ sirida ishlovchi kulachokli mexanizmlar yotadi . Bunday mexanizmlar mashinaning asosiy vali bilan kinematik bog ’ langan bo ’ lib , o ’ zining kuch ta ’ siri bilan tsikllik g ’ alayonlanishlarning mashina harakatining xususiyatiga ta ’ sirini kompensatsiyalaydi [10]. Mashina ishining dinamikasini yaxshilashning ko ’ rib chiqilgan ushbu konstruktiv usullari keng qo ’ llanilmaydi , chunki bunda foydalaniladigan

mexanizmlar ancha murakkab bo ’ lib , mashina tezligi va dinamik parametrlarning kichik doirasidagina ijobiy natija beradi . Aylanish ravonligini oshirishning hammabop va keng tarqalgan usuli maxovik o’rnatishdir. Maxovik aylanayotganda kinematik energiyani jamg’aradi. U o’zining harakat tezlashganda kinetik energiyani jamg’arish va harakat sekinlashganda kinematik energiyani besh xususiyati tufayli aylanma harakatni tekislaydi. Masalan, agar vaqtning qandaydir oralig’ida mashinaning asosiy vali tsikllik g’alayonlantirishlar ta’sirda o’zining aylanishini tezlashtirsa, unga o’rnatilgan maxovik bu tezlanishga t´sqinliq qiladi, chunki mashina kinematik energiyasining bir qismi uni aylantirishga sarf bo’ladi. Valning aylanishi sekinlashganda maxovik o’zining inertsionligi tufayli mazkur sekinlanishga t´sqinliq qiladi. Maxovik, odatda, mashinaning asosiy valida o’rnatilib, dinamik modelning parmetrlarini hisoblashda keltirish bo’g’ini hisoblanadi. SHuning uchun maxovikning keltirilgan inersiya momenti emas, balki maxovikning inersiya momenti deymiz, chunki ikkalasi ham bir ma’noni anglatadi. Mashinaning asosiy valiga o’rnatilgan maxovikning inersiya momenti I M notekislik koeffitsientining berilgan qiymati bo’yicha yoki berilgan mashina turi uchun tavsiya etilgan doiradagi qiymatlaridan biri – [ δ ] bo’yicha aniqla- nadi. Bunday dinamik modelning inersiya momenti I M kattalikka ortgan deb hisoblanadi. Demak, agar (9.16), (9.17) va (9.18) ifodalardagi δ ni [ δ ] ga almashtirsak hamda I M ni kiritsak, so’ngra ularni I M ga nisbatan ochsak, maxovik inersiya momentni aniqlashning kuyidagi formulalarini hosil qilamiz: - ikkala tsikllik g’alayonlantirishlar hisobga olingan hol uchun2 ) " I ' I ( ] [ ) T A ( I I кел кел 2ўр A II M          - faqat uchun ta’siridan g’alayonlanish hisobga olingan hol uchun келmin 2ўр M I ] [ A I      - faqat inersiya ta’siridan g’alayonlanish hisobga olingan hol uchun    ] [2 I I I келmin келmax M  2 I I келmin келmax 

Maxovik po’lat yoki ch´yandan yasaladi. Maxovikning massasi, shakli o’lchamlari I M ning qiymati hamda konstruktiv fikr-mulo-hazalardan kelib chiqib aniqlanadi. Zalvorli t´g’in ko’rinishida bo’lgan hamda val bilan kegaylar (spitsalar) yoki disk yordamida birikkan maxovik eng samarali bo’ladi. Agar mazkur biriktiruvchi qismlar (kengaylar yoki disk) ning inersiya momentini hisobga olmasak, u holda bunday maxovikning inersiya momenti uning massasi va o’lchamlari bilan bog’lovchi formula quydagi ko’rinishda bo’ladi [15]: ) d D( 8 m I 2 2 M M   bu yerda: m M – maxovikning massasi, kg; D va d – maxovikning tashqi va ichki diametrlari, m. Maxovik massasi uning o’lchamlari bilan qo’yidagicha bog’langan: ) d D( 4 b m 2 2 M    bu yerda: ρ – maxovik materialining zilchiga, t/m 3 ; b – maxovik bo’Qinining qalinligi, m. Natijaviy formula qo’yidagi ko’rinishda bo’ladi: ) d D() d D( 4 b I 2 2 2 2 M     Ushbu formulada D, d va b lar noma’lum (uch noma’lumli tenglama). Ulardan ikkitasi maxovikning mumkin bo’lgan o’lchamlaridan kelib chiqib beriladi va uchinchi noma’lum aniqlanadi. Keyingi punktlarda dvigatel mexanik tavsifining maxovik inersiya momentiga ta’sirini, shuningdek, maxovikning o’rnatilish joyi bilan bog’liq masalani ko’rib chiqamiz. Mashinaning not е kis aylanish koeffitsi е nti Mashinaning asosiy vali notеkis aylanadi dеgan xulosaga kеldik. Xar qanday mashinaning o’ rtacha tеzligi bo`ladi. 7.2-shaklda asosiy val burchak tеzliginnng 4 π ichida o`zgarishi ω = ω (φ) grafigi tarzida bеrilgan. O’rtacha burchak tеzligi quyidagicha topiladi 2 30 min max        n

7.2 Shakl. bu y еrda ,  —davr ichidagi o`rta cha intеgral ' bur chak tеzligi,uni quyidagicha topsa maqsadga muvofiq bo`ladi:      4 4 0  d Shunday qilib, mashina bosh valining o`rtacha burchak tеzligi 20 сек -1 bo`lsa, xaqiqatan esa aylanish davrida xaqiqiy burchak tеzligi undan katta yoki kichik bo`ladi. Bunday hollarda , shu not е kis aylanishni qandaydir son orqali xarakt е rlash maqsadga muvofiq bo ` ladi . Mana shu son mashinaning not е kis aylanish koeffitsi е nti d е b ataladi va u maksimal hamda minimal burchak t е zliklari ayirmasining o ’ rtacha burchak t е zligiga nisbati bilan xarakt е rlanadi . Not е kis aylanish koeffitsi е ntini δ bilan b е lgilab , uni quyidagicha topamiz :     min max   (13. 5) va (13. 6) t е nglamalardan ω max va ω min ni topamiz:       2 1 max          2 1 min   

Mashinaning not е kis aylanish koeffitsi е nti t е xnologik prots е ssning bajarilish talabiga qarab , turli mashinalar uchun turlicha bo ` ladi va oldindan b е riladi . Mashinalarning not е kis harakatini t е kislashda odatda maxoviklardan foydalaniladi . Maxovik katta massaga ega bulgan va biror bo ’ g ’ inga mustaxkam biriktirilgan jismdir .

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Фролов К.В ва б. Механизм ва машиналар назарияси. – Т.: Укитувчи, 1990. 2. Джураев А ва б. Механизм ва машиналар назарияси. – Т.: Укитувчи, 2004. 3. Karimov R.I, Saliyev A. Mexanizm va mashinalar nazariyasi fanidan o’quv qo’llanma. T .: ToshDTU , 2006. 4. Abduvaliyev U.A., Karimov R.I. “Amaliy mexanika” faninig “Mashina va mexanizmlar nazariyasi” bo’limidan kurs ishini bajarish bo’yicha o’quv qo’llanma – T,ToshDTU, 2008.

Похожие

G’ildirakli traktor va avtomobillarning etakchi ko’priklari. asosiy uzatmalar. Differensial

Qo’zg’almas o’qli tishli uzatmalarning kinematikasi planetar va differensial mexanizmlar Villis formulasi

Bosh uzatmalar, differensiyallar va yarim o’qlar tuzilishi. Oxirgi uzatmalar va g’irdirak oldi reduktorlari konstruksiyasi

Turtkichi tebranma harakat qiluvchi kulachokli mexanizmning minimal radiusini aniqlash

Mexanizmlar dinamikasi mexanizm zvenolariga ta’sir etuvchi kuchlar Inertsiya kuchlari va momentlari