Mexanizmlar dinamikasi mexanizm zvenolariga ta’sir etuvchi kuchlar Inertsiya kuchlari va momentlari - Машиностроение - Рефераты

Mexanizmlar dinamikasi mexanizm zvenolariga ta’sir etuvchi kuchlar Inertsiya kuchlari va momentlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

257.5 KB

Mexanizmlar dinamikasi mexanizm zvenolariga ta’sir etuvchi kuchlar Inertsiya kuchlari va momentlari Reja: 1. Mexanizmga ta'sir qiladigan kuchlar. 2. Dinamik model. 3. Dalamb e r prinsipi bo`yicha inersiya kuchlarini hisoblash. 4. Keltirilgan massa va keltirilgan kuch

Mexanizmlarga harakat paytida quydagi tashqi kuchlar ta'sir qilishi mumkin: Bo’g’inning o`z og’irligi, uning v e ktori doimo y e r markazi tomonga bo`ladi -G ; 2. Bo’g’in o`zgaruvchan tezlik bilan ilgarilanma harakat qilsa, inersiya kuchi paydo bo`ladi, buni uP bilan belgilaymiz. Bo’g’ i n o`zgaruvchan tezlik bilan murakkab harakat qilsa uP kuchdan tashqari yana inersiya kuchining momenti M u ham paydo bo`ladi. M e xanizmlar bo’g’inlari oliy va quyi kin e matik juftlar hosil qiladi. Shuning uchun bu juftlarda harakat vaqtida reaksiya kuchlari paydo bo`ladi – R 12 ; R 23 ; R 34 …… Kuchning ta'siri ish bilan aniqlanadi. Mashina va mexanizmlar dinamik analizida asosan quyidagi masalalar y echiladi: 1. Kinematik juftlardagi reaksiya kuchlarini inersiya kuchlarini hisobga olib aniqlash, ya'ni kinetostatika. 2. Mashina va mexanizmlarga berilgan energiyaning tarqalish qonuni, ya'ni energetik balans orqali mashina yoki mexanizmlarning FIK ni topish. 3. Mashina va mexanizmlardagi ayrim bo’g’inlarning berilgan kuchlar ta'siridagi xaqiqiy harakat qonunlarini topish. 4. Mashina va mexanizmlar harakatining bir tekisda amalga oshirilishi. 5. Mashina va mexanizmlardagi bo’g’inlarni muvozanatlash masalalari. Mexanizmga yoki mashinaga ta'sir etayotgan barcha kuchlarni 5 ta gruppaga bo`lib o`rganamiz. 1. Mexanizm va mashinalarni harakatlantiruvchi kuchlar. 2. Mashinaga ta'sir qiladigan foydali qarshilik kuchlar. 3. Mashina harakati vaqtida paydo bo`ladigan zararli qarshilik kuchlar. 4. Mashina bo’g’inlarining og’irlik kuchlari. 5. Mashina harakati paytida P u inersiya kuchlari va M u inersiya kuchi momentlari.

Inertsiya kuchi – fiktiv kuch, tabiatda bo’lmaydi, hisoblashni osonlashtirish uchun kirg’izilgan. Hakiqatda bunday jismning ikkita holati mavjud – tinch va tekis to’g’ri chiziqli harakati, unda jismga µech qanday kuch ta’sir etmaydi. Agar jismga reaktsiya kuchi ta’sir etsa, uning holati buziladi; bu kuch aks ta’sir etadi, uni inertsiya kuchi deyiladi. Ilgarilanma, aylanma va murakkab harakat qiluvchi zvenolarda inertsiya kuchining momentini aniqlashni ko’rib chiqamiz. Ilgarilanma harakatlanuvchi zveno. «m» massali polzun a tezlanish bilan haraktlanganda (6.1 a-rasm), Nyutonning ikkinchi qonuniga asosan, unga F I inertsiya kuchini qo’yilgan, kuchning yo’nalishi tezlanishga teskari yo’nalgan. Bu kuchning qiymati shunday topiladi:a m FИ  (N) Aylanuvchi zveno. Qo’zg’almas a nuqta atrofida ω burchak va ε tezlanish bilan harakatlanuvchi m massali zvenoda: massa massalar markaziga yig’ilgan (6.1 b-rasm) va inertsiya momenti I massalar markaziga nisbatan olingan massalar markazi a n normal va a τ tangentsial tezlanishga ega. Nyutonning ikkinchi qonuni qo’llanilganda zvenoga normal va tangentsialdan iborat inertsiya kuchi va inertsiya kuchining momenti ta’sir etadi, bu kuchlar va moment yo’nalishi kinematik parametrlar yo’nalishiga teskari yo’nalgandir. Ular qiymati shunday topiladi: nИF – normal inertsiya kuchi 2 n nИ AS m a m F    (N) ИF – tangentsial inertsiya kuchi:    AS m a m FИ   (N) И M – inertsiya kuchining momenti: I M И  (Nm) Aylanma harakatlanayotgan zvenoda hususiy holatda inertsiya kuchi va uning momenti nolga teng bo’lish hollarini ko’rib chiqamiz. Massalar markazi aylanish markazi bilan ustma-ust tushmagan holatda, zvenoning burchak tezligi o’zgarmas: 0 ;0 ;0 AS      ,

0 M;0 F;0 F И И nИ    . Bunda zvenoga faqat normal (markazga intilma inertsiya kuchi ta’sir etadi). 6.1- расм Mexanizm bo’g’inlariga ta'sir etuvchi kuchlar orasida inersiya kuchlari katta axamiyatga ega. Tezlanish natijasida bo’g’inda hosil bo`ladigan kuch inersiya kuchi deyiladi. Agar bo’g’in o`zgarmas tezlik bilan harakatlansa inersiya kuchi ham bo`lmaydi, bo’g’inni dm massasining inersiya kuchini hisoblasak inersiya kuchi d R u = - d ma bo`ladi va g G m бунда ma dma uP     :

bu erda: R u – inersiya kuchi: a – og’irlik markazining tezlanishi; m – bo’g’in massasi; G – bo’g’in og’irligi: g – og’irlik kuchining tezlanishi. I n e r s i ya k u ch l a r i: aylanma harakatda – R u = - m a n urinma harakatda: - R= - m a t bo`ladi. Inersiya kuchlari moment M u = - J · ε · H·M ε - nuqtaning burchak tezlanishi F - ishqalanish kuchi; F ishqq G · f – ilgarilanma harakatda (f –ishqalanish koeffitsi e nti) ishqalanish mom e nti M p =G · f · r (r – ishqalanish radiusi). R – ta'sir kuchi. Mexanizm va mashinalarga ta'sir etuvchi kuchlarni o`rganishda quyidagicha ish tartibini bajarish maqsadga muvofiq: 1. M e xanizm kin e matik sx e masini chizish. 2. M e xanizmni Assur guruhlariga ajratish. 3. Mexanizmga ta'sir qilayotgan ma'lum kuchlarni va ajratilgan kinematik juftlardagi reaksiya kuchlarini qo`yish (hisob-sxema chizish). 4. Dalamb e r prinsipi bo`yicha m e xanizm uchun muvozanat t e nglamalarini tuzish. 5. Agar v e ktor t e nglamada 2 tadan ortiqcha noma'lum kuchlar bo`lsa, mom e ntlar t e nglamasidan foydalanib ortiqcha no'malum kuchlarni topish. 6. Kuchlar planidan foydalanib qolgan no'malum kuchlarni aniqlash.

Механизмнинг динамик модели 6.2-rasm Modelda M – mexanizmning keltirilgan massasi Р кел – mexanizmning keltirilgan kuchi Keltirilgan massa M – etaklovchi bo’g’inga qo’yilgan faraz qilinadigan yagona massa bo’lib uning barcha bo’g’inlarining massalarini almashtiradi. Keltirilgan kuch Р кел – etaklovchi bo’g’inga qo’yilgan yagona faraz qilinadigan kuch bo’lib mexanizmga ta’sir qiluvchi barcha kuchlarni almashtiradi. Kuchlar plani usulidan foydalanib faqat ikkita noma'lumni aniqlash mumkin. Shatun uchun B nuqta nisbatan momentlar tenglamasini yozamiz.0 ;0 2 2 2 2 2,1 2          u G B hp Pu h G Mu AB R M  (Hamma elkalarni chizmadan o`lchab olamiz) ;2 2 2 2 2,1 2 AB hPu Pu h G Mu R C       Agar R 12 qiymati manfiy chiqsa, yo`nalish t e skari tomonga o`zgaradi. Eng katta kuchni olib ixtiyoriy uzunlikka bo`lsak M r ni beradi. M r = узунлик ихтиёри Pmax (M e todik qo`llanmada M r =100 n/mm) ixtiyoriy kesma 200-300 mm tavsiya etiladi. Hamma ma'lum kuchlarni masshtabga bo`lib vektor uzunliklarni aniqlaymiz. Kuchlar planini chizib natijalarini jadvalga kiritamiz. R 12 = P – 21 · M r · N v а R 03 = /6-7/· M p . Hva xokazo .1,2 (·) da 12R ga ┴ o`tkazib R 03 bilan kesishgan nuqtasi 7 nuqtani beradi. (7 - 2) kesmani tutashtirish R 12 niА М О Р кел

beradi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Фролов К.В ва б. Механизм ва машиналар назарияси. – Т.: Укитувчи, 1990. 2. Джураев А ва б. Механизм ва машиналар назарияси. – Т.: Укитувчи, 2004. 3. Karimov R.I, Saliyev A. Mexanizm va mashinalar nazariyasi fanidan o’quv qo’llanma. T .: ToshDTU , 2006. 4. Abduvaliyev U.A., Karimov R.I. “Amaliy mexanika” faninig “Mashina va mexanizmlar nazariyasi” bo’limidan kurs ishini bajarish bo’yicha o’quv qo’llanma – T,ToshDTU, 2008.

Похожие

Moslamalarni o`rnatish, mahkamlash elementlari

Polyar planlar usulida mexanizmlar kinematikasini tekshirish

Kesib ishlov berish moslamalari

Donli ekinlar hosilini yig’ish mashinalari

Donli ekinlar hosilini yig’ish mashinalari