Маънавият ва миллий менталитет - Основы культурологии - Рефераты

Маънавият ва миллий менталитет

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

22.716796875 KB

Маънавият ва миллий менталитет XXI аернинг шиддатли тараққиёт мантиғи дунё ва жамиятимизда тамоман ўзгача манзарани таркиб топтирмоқда. Кўз ўнгимизда шиддат билан ўзгараётган дунё қатор янги сифатларга эга бўлди. Биринчидан, дунёнинг ҳаёт мароми, умр суръати тезлашиб, жўшқин мазмун касб эта бошлади. Иккинчидан, бозор талаблари хамма нарсага сергаклик билан ёндашиш, ҳисоб-китобни қатъий олиб бориш заруратини кун тартибига чиқарди. Учинчидан, дунё жараёнлари билан доимий ҳисоблашиш атроф мамлакатларда юз бераётган жамики воқеа-ҳодисаларга дахлдорлик туйғусини кучайтириш заруратини муҳим талаблар даражасига чиқарди. Тўртинчидан, ҳар бир сиёсий гуруҳ, жамоа ёхуд алоҳида инсоннинг дунё жараёнларига бевосита таъсир кўрсатиш имкониятлари беҳад ўсди. Президентимиз И.А. Каримов инсон омилини фаоллаштиришда уч асосий тамойил, яъни маънавият, маърифат ва одоб-ахлоқ омилларининг фавқулодда зарурлигини алоҳида қайд этади. Айни чоғда мазкур тамойилларнинг ўзаро мутаносиблиги, ички уйғунлиги, оқилона меъёрларда тақсимланиши масаласи ҳам муҳим аҳамиятга эгадир. Юртбошимиз мазкур тамойилларнинг уйғун мутаносибликда амал қилиши фақат тизимий тартиботлар юзага келтирилган-дагина самара беришини таъкидлайдилар. «Барчамиз яхши биламизки, фуқаролик жамияти асосларини барпо этишнинг энг муҳим таркибий қисми маънавият ва маърифат соҳасида, шахени мунтазам камол топтириш борасида узлуксиз иш олиб боришдан иборат. Бу ҳаётий ҳақиқат, биз ҳамиша амал қиладиган тамойилга, жамият ривожининг асоси ва шартига айланмоғи ҳамда ўзида яхлит бир тизимни мужассам этмоғи лозим. Бу тизим марказида маънавият, ахлоқ- одоб, маърифат каби ўлмас қадриятлар турмоғи керак». Шу боисдан ҳам Ўзбекистонда халқимиз маънавий яхлитлигини

сақлаб қолиш, ўзликдан чекинмаслик, соф инсоний фазилатларга таяниб иш тутиш асосида истиқболга интилишдан иборат кенг кўламдаги ижтимоий сиёсат изчил юритилмоқда. Истиқлол йўлидан собитқадам бораётган юртимизда ижтимоий- сиёсий, иқтисодий, маънавий ва маърифий тизимларни жиддий ислоҳ қилишга киришилди. Ислоҳотлар самарадорлиги эса инсон онги ва тафаккуридаги ўзгаришларга ҳамоҳанг ва бевосита боғлиқдир. Шу боисдан ҳам янгиланаётган давр талаблари асосида инсон омили ва миллий минталитетни фаоллаштириш, кадрларни танлаш, жой-жойига қўйиш, давлат бошқаруви тизимини такомиллаштириш, фуқароларни маҳаллий ҳокимият органлари орқали ўзини ўзи бошқаришга ўргатиш, ижтимоий фаолликни кенг рағбатлантириш ва шу йўл билан фуқаролик жамиятини барпо этиш масалаларига алоҳида эътибор қаратилди. Бинобарин, эндиликда давлат ўз вазифаларини ҳокимиятни кучайтириш ҳисобига эмас, аксинча, демократик омилларни кенгай- тириш ва кенг халқ оммасини бошқарувга жалб этиш йўли билан амалга оширмоқда. Маълумки, фуқароларнинг тафаккури, сиёсий савияси демок ратик ўзгаришлар суръатлари билан мое бўлса, бошқарувни демократиялашга замин яратилади. Шунинг учун ҳам демократик ўзгаришлар ҳамда янги демократик жараённи чуқурлаштириш ва уларни ҳаётга татбиқ этишни энг аввало жамиятимизнинг ўзи англамоғи ва ҳал қилмоғи даркор. Бу борада жамиятнинг асосий бўғини бўлган маҳаллаларнинг ўрни ва ўзини ўзи бошқариш тартибини шакллантириш муҳим аҳамият касб этади. Ўзбекистон ўз сўзи, мустақил ёндашуви, собитқадам ривож-ланиш руҳи билан алоҳида намоён бўлмоқда. Ўтган 20 йиллик истиқлол йўлимиз ҳаётимизни моҳиятан бошқача мазмундаги дунёга бошлади, турмуш тарзимизни илгари халқимиз тарихий, маданий тажрибасида кўрилмаган қайта қуришлар, туб ўзгаришлар жараёнига олиб кирди. Ватан, халқ, миллат тушунчаларидан тортиб инсон, эрк, виждон, орият, оқибат, инсоф,

адолат каби қадриятларгача бўлган барча нарсалар мазмуни ўзининг асл маъносини ифодалай бошлади. Ўзликка қайтиш ҳаракати буюк тарихий жараён тарзида амал қилмоқда. Ўзгаришлар руҳи одамларнинг ҳаётга бўлган қарашлари, ёндашувлари, мақсад ва режалари, саъй-ҳаракатлари мазмуни, ижтимоий мўлжалларида ҳам ўз ифодасини топмоқда. Бу нарса миллатимиз вакилларининг ижтимоий ҳаракатчанлиги, илмий тилда айтганда, мобиллик даражасининг ошганлигида ҳам кўринади. Агар илгари хорижда бўлиб келиш одамлар учун фавқулодда бир ҳол саналган бўлса, бугунги кунда чет элда ишлаш, ўқиш, яшаш одатий бир воқеага айлангани барчага аён. Бу эса мамлакатимизда демократия тартиботлари чуқур илдиз отаётганлиги, эркин ва очиқ жамиятга айланиб бараётганлигимизнинг ёрқин кўрсаткичларидир. Жамоатчилик фикри илм олиш, олий ўқув юртларига кириб ўқиш борасида ялпи ижтимоий адолат ўрнатилганини юртимизда истиқлол йилларида эришилган яна бир муҳим қадрият деб билади. Дарҳақиқат, бугунги кунда аниқ белгиланган муайян билимларни пухта ўзлаштирган ҳар бир ўғил-қиз ўзи истаган олий ўқув юртининг эшиклари унга ланг очиқ эканлигини яхши англайди. Шу ўринда кейинги йилларда таълим муассасалари, хусусан, университетлар моддий-техник базаларининг мустаҳкамланганлиги, замонавий таълим воситалари, ахборот технологиялари билан халқаро стандартлар даражасида таъминланганлигини кайд этиш жоиздир. Бугунги Ўзбекистон университетлари шўролар даврида амал қилиб келган шунчаки олий маълумот берувчи муассасалар бўлиб қолмасдан, балки мамлакатимизнинг маърифий, маънавий ҳаётида муҳим ўрин тутувчи илмий, сиёсий ва маданий марказлар вазифасини ҳам бажармоқда. Жамоатчилик фикри мамлакатимизда истиқлол йилларида жамоат ташкилотларининг янги мазмун ва моҳият касб этганлигини ҳам ифода

этмоқда. Дарҳақиқат, демократия ва инсон ҳуқуқлари имкониятларининг кенгайиши нодавлат жамоат ташкилотлари, партиялар, турли хил кўнгилли уюшмалар роли ва мавқеини ошириши табиийдир. Ана шундай ҳолатларда муайян миллат, мамлакат ва ҳудуднинг ўзига хос хусусиятларини пухта ҳисобга олмасдан туриб демократия тартиботларининг ялпи жорий этилиши турли хил бошбошдоқликлар, миллатчилик, маҳаллийчилик ҳолатлари, ижтимоий-сиёсий катаклизмларга олиб келиши мумкин. Бунга мисол қилиб Эфиопия, Сомали ва бошқа давлатларда юз берган қонли можароларни эслаш ўринлидир. Ўзбекистонда эса демократия тартиботлари, яъни фуқаролар эркинлигини ифодаловчи нодавлат ташкилотлар ҳақ-ҳуқуқларини кенгайтириш борасида истиқлолнинг дастлабки йиллариданоқ миллий- маҳаллий хусусиятларни пухта ҳисобга олиб иш тутилди. Мамлакатимизда аерлар мобайнида оддий одамлар ҳақ-ҳуқуқларининг синалган ҳимоячиси вазифасини ўтаб келаётган анъанавий, ҳудудий жамоат ташкилоти, яъни маҳалла институтига, унинг имкониятлари кўлами кенгайтирилишига жиддий эътибор берилиб, бу масала давлат аҳамияти даражасига кўтарилди. Жамоатчилик томонидан Ўзбекистонда бугунги кунда маҳалла институти тўлақонли демократик- гуманитар ташкилот сифатида эътироф этилаётганлиги ҳам бежиз эмас. Мамлакатимиз Президенти Ислом Каримов миллий тарбия феноменига эътибор қаратиб, менталитет ўзгаришлари баравж кетаётган ҳозирги даврда халқимиз бутунлигини тиклаш, маънавий яхлитлигини таъминлаш, дили, тили ва амали бир бўлган, ўзини баркамол инсон сифатида англаган шахсларни таркиб топтириш вазифасини ўртага қўйди. Юртбошимиз янги шахе тарбияси омили менталитет ўзга ришлари билан чамбарчас боғлиқ ҳодиса эканлигига урғу берадилар ва ҳаёт, воқеликнинг менталитетни ўзгартириши хусусида алоҳида тўхталиб, бу ҳолат масаланинг бир жиҳати экан-лигини, айни чоғда менталитетнинг ўзи ҳам ҳаётни ўзгартиришга қодир куч эканлигини таъкидлайди.

Миллий менталитет феномени бўлиниш эмас, бирлашишни, бирдамлик ва ҳамкорликни тақозо этади. Дунёда ҳеч бир натижага ақл- заковатни, куч-ҳаракатни, вақт ва имкониятларни бир нуқтага жамламасдан туриб эришиб бўлмайди. Бирлашиш бутунликка эришиш, бунёдкорлик ишларининг дебочасидир, чунки бунёдкорликка интилиш, бу йўлда умумхалқ сафарбарлиги ҳолатини таркиб топтириш, энг муҳими, фикр-қарашлар якдиллигини юзага келтириш, руҳий бирдамлик кайфиятига эришиш муҳимдир. Шу боисдан ҳам юртбошимиз «Энди инкор қилиш кайфиятидан бунёдкорлик кайфиятига ўтиш пайти келди» 10 , -деб бежиз айтмаган эдилар. Агар анъанавий жамиятда товар, индустриал жамиятларда пул барча масалаларни ҳал қилувчи асосий воситалар ролини ўйнаб келган бўлса, бугун биз яшаётган постиндустриал жамиятда шахе қадриятини белгиловчи асосий тамойиллар сифатида информацион базис, интеллектуал тайёргарлик, билим даражалари ҳал қилувчи куч тарзида майдонга чиқади. Шу боисдан ҳам юртбошимиз томонидан илгари сурилган «Куч- билим ва тафаккурда» шиори постиндустриал жамиятнинг шиддаткор, жўшқин суръати тўлқинларида одамларимизнинг эркин сузишлари, бу жараёнларда ўзлигини йўқотиб қўймаслиги, аксинча, ўз овози, сўзи, фикри ва салоҳиятлари билан фаол уйғунлашувига йўл очувчи бир маёқ вазифасини ўтайди. Ўзгараётган ижтимоий макон ва замон руҳида одамларимизнинг доимий фаоллигини таъминловчи қудратли куч ҳам тафаккур омилидир. Ана шу эзгу мақсадлар рағбати мамлакатимизда таълим ҳақидаги қонун ҳамда. Кадрлар тайёрлаш миллий дастурининг шу қадар талабчанлик, қунт ва узвийлик билан ҳаётга жорий этилаётганлигини яна бир карра изоҳлаб беради. Янги давр талабларига хос миллий менталитетнинг таркибий жиҳатлари ва тамойиллари ичида марказий ўзак мавқени адолат мезони эгаллайди. Адолатлилик ижтимоий ҳаётимизнинг оиладан то маҳалла, ишхоналардаги фаолиятларгача бўлган барча бўғинларида баравар амал

қилмоқда. «Адолат,-деб алоҳида қайд этади юртбошимиз,-биз қураётган жамиятнинг мезони бўлиши даркор». 11 Адолат билан бирга инсоф-диёнат, эзгуликка ишонч, шукроналик, фуқаролар ризолиги, қаноат сингари фазилатлар бугунги кун инсонлари учун бош сифатлар бўлиб қолди. Инсоф-диёнат шахенинг муҳим сифати бўлиб, унинг ўз-ўзини чеклай, чегаралай олиш кучини ифода этади. Ўз-ўзини чеклай олиш инсоннинг иродасига, тарбияланганлик даражасига, ақл-заковатига бевосита боғлиқдир. Халқимизнинг тарихий-маданий тажрибасида инсоф-диёнатга эришиш турли кўринишларда намоён бўлиб келган ва унинг яққол намуналарини яссавийлик, нақшбандийлик тариқатларида кўриш мумкин. Президентимиз миллий менталитет омили даврнинг жўшқин руҳи, тез ўзгараётган муҳит таъсирида зарар кўрмаслиги учун уни бундай ҳолатлардан сақловчи куч инсонийлик эканини асослаб беради. Инсонийлик моҳияти шахе ва жамиятнинг барча жиҳатларига руҳ бағишлайди, унга жонлилик, тириклик, яратув-чанлик руҳини сингдириб туради. Инсонийлик омилининг реал зоҳир бўлиш белгилари эса комил шахсга хос бўлган файз, тароват, юзи иссиқлик, истара, ўзи ёниб бошқаларни ҳам ёндира олиш сингари фазилатлардир. Айни чоғда таъкидлаш жоизки, халқимиз наздида комиллик тушунчаси раҳбар сиймосида айниқса ёрқин намоён бўлади. Шу боисдан ҳам юртбошимиз комилликнинг энг аввало етакчиларда, раҳбар шахсларда ёрқин кўриниши зарурлигига урғу берадилар. Юртбошимиз ўзларининг қатор асарларида бу масалага алоҳида тўхталиб шундай деган эдилар: «Истараси иссиқ дегани, бу одамларга кўнгли очиқ бўлиш демакдир. Яъни, раҳбар жуда ортиқча сирли бўлмаслиги, бағрикенг ва кечиримли бўлиши лозим. Ва керак бўлса, мени кечирасизлар-у, очиқ айтишим керак, у қандайдир файзли бўлиши зарур. Бу фикрга қўшимча қилиб шуни айтмоқчиманки, бугунги кунда раҳбар фақат

ўзи ёниб қолмай, унга кўз тикиб, ундан кўп нарсани кутиб турган халқни ҳам ёндира олиши зарур. Мен ёндириш деганда, авваламбор, одамларни бирлаштириш, одамларни бошқаришни, уларни юксак мақсадлар сари сафарбар этишни назарда тутаман» 12 . Демак, юртбошимиз асослаб берган миллий менталитет асосидаги комил шахе концепцияси икки муҳим жиҳат, яъни бир томондан ўзидаги инсонийлик фазилатларини амалий фаолиятларда қўллай олиш салоҳияти бўлса, иккинчи томондан одамларни бунёдкорлик ишларига сафарбар эта олиш қобилиятларини юзага чиқариш орқали намоён бўлади. Юртбошимиз миллий менталитет асосидаги комил шахе шунчаки кўп ўқиган, кўп билган, кўп курган ёки тажрибаси катта одам эканлиги билан чекланмасдан, ўзидаги билим ва тажрибалар, инсоний фазилатлардан эзгулик, яратувчанлик йўлида фойда-лана олувчи, воқеликни шунчаки билиш билан чекланиб қолма-ган, балки ҳаёт ўзгаришларини англашга эришган, нафеини жиловлаб, меъёрга келтира олган, «қаноат», «шукур», «тавба» тушунчаларига мустаҳкам таяниб иш тутувчи, ўз манфаатини умум манфаатлари билан мувофиқлаштира олган, фаол, ҳаракатчан, тиниб-тинчимас, ўзи ёниб, ўзгаларни Ҳам ёндиргувчи шахе экан-лигига урғу берадилар. Миллий менталитет билан қуролланган комиллик пировард натижада одамларни бирлаштириш, аҳоли турли қатламлари вакилларини бунёдкорлик йўлида уюштириш, уларни ўзаро муроса, мадора, иттифоққа келтириш йўлига олиб чиқади. Хуллас, миллий менталитетга асосланган бугунги фаол шахе фалсафаси янгиланаётган борлиғимиз руҳига айни мувофиқ баркамол шахе, ҳар томонлама ривожланган инсон, зукко, доно, яратувчан, бунёдкор, бағрикенг, саховатли, очиқ юзли, истарали одамни таркиб топтириш вазифасини долзарб масала сифатида кун тартибига қўяди. Миллий менталитет ватанни севиш омилига кўп жиҳатдан боғлиқдир. Ватанни севиш, улуғ Навоий таъкидлаганидек, шу юрт одамларини севишдан бошланади. Одамларга бўлган муҳаб-бат ватан севгисининг

дебочаси ва ўзагидир. Навоий муҳаббатни икки жиҳат, яъни илоҳий ишқ ва мажозий ишққа бўлиб талқин қилади ҳамда инсонларга бўлган меҳр- оқибат, ҳурмат, садоқатдан иборат кўнгил боғлиқлиги, яъни мажозий муҳаббат унинг тақдирида устунроқ эканлигини ўз асарларида такрор- такрор қайд этади. Чин ватанпарварлик ҳақиқий инсонлик, инсонга муҳаббат, унга ҳимоячи, фидойи, керакли бўлишдир. Одамларни севиш ва ватан севгиси ўзаро уйғун, чатишган моҳият касб этганлиги боис ватанга муҳаббат туйғусини таркиб топтириш даставвал шахенинг ўз- ўзига бўлган масъулияти, талабчанлиги, ўзидан қониқмаслиги, ўз-ўзини доимий тафтиш ва назорат қилишидан бошланади. Шу нарсани эътироф этиш керакки, халқимизда инсонни жамоатчилик фикри нуқтаи назаридан баҳолаш, ижтимоий назорат қилиб бориш жиҳатлари яхши ривожланган. Президентимиз «Фидокор» газетасига берган интервьюсида ҳақиқатни топиш учун қарама-қарши фикрларни ўртага ташлаш зарурлигини илгари суради. Юртбошимиз «Талабалар, зиёли ёшларимизнинг ўзи керакли хулосани чиқариб олеин. Мана, мисол учун Фрейднинг назарий қарашлари, прагматизм ва экзистенциализм ғоялари, Бердяев ва бошқаларнинг фалса-фасидан ўргансак, фойдадан холи бўлмайди. Биз кўп маса-лаларда ғарб файласуфларининг фикрлари билан, айниқса, индивидуализм, эгоизм қарашларини илоҳийлаштириш билан келишмаслигимиз мумкин. Пекин уларни хисобга олиши-миз, кераклисини эътироф, кераксизини инкор этишимиз зарур»,- деб уқтирганлари нечоғли ҳақиқат эканлигини ҳаёт тасдиқламоқда. Хуллас, буюк келажак тақдири, озод ва обод жамият қурилиши ўзимизнинг қўлимизда эканлиги, бу мақсад барчамизнинг маънавий ўлчовимиз, шахеий ва ижтимоий мўлжалимизга айланиши бугунги кун тақозосидир. Дарҳақиқат, Президент Ислом Каримов ўзининг Биринчи чақириқ Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг ўн тўртинчи сессиясидаги маърузасида алоҳида қайд этганларидек,

«мамлакатимизнинг тарихий ва миллий хусусиятларини, халқимиз табиатини, менталитетини инобатга олувчи ривожланишнинг мазкур йўли биз учун ниҳоятда мақбулдир». 13 Шундай қилиб, истиқлол йилларида мамлакатимизда амалга оширилган улуғ бунёдкорлик ишлари натижасида халқимиз тафак-кур тарзи ўзгариб, унинг менталитетида қуйидаги хусусиятлар таркиб топди: Аҳоли турли қатламларида, хусусан, қишлоқ аҳолиси орасида бозор иқтисодиёти тамойилларини тадрижий ўзлаштириш асосида мулкка эгалик хусусияти шакллантирилди. Мулкдорлик масъулия-тини англаш эса одамлар табиатида шўролар даврида мудроқ бўлиб ётган саховатпешалик, ҳотамтойлик, мурувватлилик, бағрикенглик фазилатларининг қайта уйғонишига, мулкни асраш, кўпайтириш ва бойитиш ҳаракати эса ватан кучи, қудратини ошириш, ватанпарварлик туйғуси билан уйғунлашувига олиб келди. Истиқлол йилларида одамларда ўз-ўзини охлократик, яъни туда, оломон аъзоси сифатида эмас, мустақил шахе сифатида англаш тенденцияси таркиб топди. Мустақил шахе сифатида англаш туйғуси эса кишиларимизда ҳаётга прагматик ёндашиш, ўз тақдирини ўзи яратиш, ўз бахти ва келажаги учун курашиш хусусиятининг ривожланишига туртки берди. Мустақиллик йилларида одамларда шахе, давлат ва жамият манфаатларини уйғун англашдан иборат, миллий тарихимизда илгари бўлмаган ёндашувнинг шаклланишига эришилди. Ўз манфаатининг давлат ва жамият манфаатлари билан уйғунлашуви одамларда ижтимоий воқеликни индивидуал, минтақавий англашдан корпоратив англаш даражасида тафаккур юритиш, турмуш тарзини ташкил этиш имконини*берди. Истиқлол йилларида қонунлар устуворлигини таъминлаш борасида кенг кўламли ишлар амалга оширилди. Натижада халқимиз табиати, феъл-атвори, турмуш тарзида қонунларга итоат, амалдаги тартиб-

қоидаларга ҳурмат қадрияти таркиб топтирилди. Бу эса мамлакатимизда жиноий хатти-ҳаракатларни қаеддан содир этиш, ахлоқ бузилиши, наркотик моддаларни истеъмол қилиш сингари иллатларнинг сезиларли даражада камайиши, кундалик турмушимиз осойишталиги ва барқарорлиги таъминланишига олиб келди. Халқимиз табиатида тарихга ҳурмат, аждодларимиз меросига эҳтиром, уларнинг бой маънавий мулкини эъзозлаш хусусияти, ўзига хос анъаналари таркиб топтирилди. Ватанимизнинг ўнлаб алломалари, фахр-ифтихоримиз бўлган улуғ аждодларимиз руҳини эъзозлаб улкан обидалар, мемориал кошоналар, ҳайкаллар барпо этилди, махсус анжуманлар ўтказилиши, бағишлов китоблари нашр этилиши йўлга қўйилди. Бу эса аҳолининг, хусусан, ёшларнинг чин ватанпарварлик фазилатларини шакллантириш имконини кенгайтирди. Мустақиллик йилларида одамларимизнинг ҳаётга рационал, яъни ақл кўзи билан қараш, ҳар бир ишда меъёрга риоя қилиш фазилати таркиб топтирилди. Бу эса бирор бир фаолиятда, хусусан, бошқарувда менсимаслик, бошқаларнинг фикрини назар- писанд қилмаслик, оёғи ердан узилиш сингари иллатларнинг сезиларли даражада камайишига олиб келди. Одамларда яхшидан ибрат, ёмондан сабоқ чиқариш фазилати кучайди. Истиқлол йилларида жамиятда аёлларга позитив муносабат тизими таркиб топтирилди. Натижада аёлларнинг ижтимоий мавқеига бўлган муносабат тубдан ўзгариб, уларнинг жамиятдаги ҳақ-ҳуқуқлари тўла руёбга чиқишига эришилди. Истиқлол йилларида оилага бўлган муносабат илк дафъа давлат сиёсатининг устувор йўналиши сифатида белгиланди. Оила омили асосий Қонунимиз ва бошқа меъёрий ҳужжатларда қайд этилиб, унинг миллий ўзлигимизнинг бешиги ва асл қадрияти эканлиги ҳуқуқий жиҳатдан мустаҳкамланди. Бу эса оилада ўзаро тотувлик, иттифоқ, ҳурмат ва муҳаббатни ҳар томонлама кучайтириш имконини берди.

Истиқлол йилларида шахенинг ўз-ўзига бўлган муносабати тизими ҳам ўзгарди. Одамларда ўз-ўзини ҳаётда қадрлай би-лиш, ижтимоий муҳитда муносиб ўрнини топиш фазилатлари шакллантирилди. Бу эса ўзига содиқ, ўзини қадрловчи инсоннинг бошқаларга хиёнат қилмаслиги, ўзгаларга ҳам худди ўзидек қараш хусусияти умумжамият кўламида кенг ёйилишига олиб келмоқда. Истиқлол йилларида таълим тизими ислоҳ этилиб, маърифии юксалишнинг тамомила янги концепцияси ҳаётга жорий этилди. Маърифии юксалишнинг мазкур дастури жамиятнинг барча аъзоларига интеллектуал тараққиёт учун кенг имкониятлар эшик-ларини очиб берди. Бу эса жамиятда маърифии тараққиёт борасида позитив «портлаш эффекти» юзага чиқишига имкон яратди, минглаб ёшларимизнинг халқаро кўрик-танловлар ғолиб-лари, интеллектуал олимпиадалар чемпионлари, илғор ғарб университетларининг номдор стипендиатлари бўлишларига олиб келди.

Похожие

Маданий антропология ва миллий менталитет

Миллий ва умуминсоний маънавият хамда уларнинг узаро муносабати

Билиш фаолияти. Маънавият ва миллий ғоя узвийлигини тушунтириш методикаси

Дин ва маънавият

Маънавият ва маърифат