МТМда табиат билан таништиришнинг мазмуни - Дошкольное и начальное образование - Рефераты

МТМда табиат билан таништиришнинг мазмуни

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

155.337890625 KB

МТМда табиат билан таништиришнинг мазмуни Режа: 1. Табиат билан таништириш методикаси фанининг баркамол инсон тарбиясидаги имкониятлари. 2. Ақлий тарбия. 3. Эстетик тарбия. 4. Аҳлоқий тарбия. 5. Жисмоний тарбия.

Табиат билан таништириш методикаси фанининг баркамол инсон тарбиясидаги имкониятлари. Республикамиз мустақилликка эришгандан сўнг, таълим-тарбия жараёнини такомиллаштириш, бу жараённинг самарадорлигини оширишга катта эътибор қаратилмоқда. “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” ҳам ҳар томонлама камол топган, жамиятда турмушга мослашган, таълим ва касб-хунар дастурларини онгли равишда тиклаш ва ҳуқуқий, психологик-педагогик шароитларни яратишни, жамият, давлат ва оила олдида ўз жавобгарлигини ҳис этадиган фуқароларни тарбиялашни кўзда тутади. Мактабгача таълим муассасаларида болаларни маънавий етук, ахлоқли, пок инсонлар қилиб вояга етказишда табиат билан таништириш методикаси фани муҳим аҳамият касб этади. Унинг мақсади, мактабгача таълим ёшидаги болаларни мактабга тайёрлаш, табиат билан таништириш жараёнида табиатга эхтиёткорона муносабатда бўлиш, Ватанга меҳрли бўлиш, экологик таълимтарбияни амалга ошириш, табиат ҳақида мукаммал билимга эга бўлган ёшларни тарбиялашдир. Табиат билан таништириш методикасининг вазифаси ўқувчиларни табиат билан таништириш усуллари, иш шакллари, шунингдек педагог, психолог олимлар ва мутафаккирларнинг табиатнинг инсон ҳаётидаги аҳамияти ҳақидаги билимлари билан таништириш ва назарий билимлар беришдан иборат. - Табиат билан таништириш методикаси фани педагогиканинг бир қисмидир, чунки табиат билан таништириш орқали барча тарбия турлари амалга оширилади. Табиат билан болаларнинг ёш хусусиятлари, физиологик тузилишларини ҳисобга олган ҳолда таништирилади. Шу билан бирга турли ёш гуруҳларда уларнинг қизиқишлари, қобилиятлари, эҳтиёжлари, характер ҳислатлари, истеъдодлари ҳисобга олинади. - Бола аъзоларининг тузилиши - олий нерв системаси, ички аъзолари, тана тузилиши, ёшга қараб ҳосил бўладиган ўзгарислилар табиат билан

таништиришда муҳим аҳамиятга эга. Бундан кўриниб турибдики бу курс болалар физиологияси фани билан ҳам бевосита боғланган. - Биология фани табиат билан таништириш методикасининг асосини ташкил этади. Чунки биз болаларни жонли ва жонсиз табиат, табиат ҳодисалари, йилнинг турли фасллари билан таништирамиз. - Табиат билан таништириш методикаси фани фалсафа, биология, педагогика, психология, физиология ва барча методикалар билан боғлиқ ҳолда бир-бирини тўлдириб, мустаҳкамлайди. Болаларнинг жонсиз табиат ҳодисалари, ўсимликлар ва хайвонлар, инсон меҳнати ҳақидаги тушунча ва тасаввурларини кенгайтириш ҳақида бойитиш, шунингдек, ўсимликлар ўстириш, хайвонларни парвариш қилишда болаларда оддий кўникмалар ҳосил қилиш таълим беришнинг асосий вазифаларидан ҳисобланади. Бунда болаларда кузатувчанлик, билимга қизиқиш, тафаккур ва мантиқий нутқ ривожланади, сўз бойлиги ортади, янги тушунчалар ҳосил бўлади. Болаларда меҳнатни севиш, ўзгалар меҳнатини қадрлаш, ўсимлик ва хайвонларни асраш, уларни парвариш қилиш, ўз Ватанини, табиатни севиш, табиат гўзалликларини кўра олиш каби ҳислатларни ўстириш орқали тарбиявий вазифалар ҳал қилинади. Мактабгача таълим муассасаларида табиат билан яқиндан таништирмасдан туриб, болаларни жисмонан ривожлантириш, нутқ ва тафаккурларини бойитиш вазифаларини амалга ошириш мумкин эмас. Ақлий тарбия Табиат билан таништиришнинг болаларни ақлий жиҳатдан ўсишига таъсири каттадир. Мактабгача таълим ёшидаги болаларни табиат билан таништиришда талим-тарбия жараёнида уларнинг онгида атрофни ўраб олган дунё ҳақида ҳиссий тажрибага асосланган аниқ билимлар ҳосил қилиш муҳимдир. Ҳақиқатни тўғри акс эттирувчи билимлар берилмаси, болаларда табиат ҳақида нотўғри тушунчалар ҳосил бўлади.

Нотўғри тушунчаларни тузатиш янги тушунчалар ҳосил қилишга нисбатан анча қийинроқдир. Шунинг учун болаларда мактабгача таълим ёшиданоқ, ҳис этилиш, қабул қилиб олиш ва зеҳний ривожланиш тажрибаларига асосланган ҳолда табиат ҳақида илмий дунёқарашларнинг шаклланиши жуда муҳимдир. Фикирлаш фақат идрок қилиш билан боғланган сўзлар ёрдамида ҳосил қилиниш И.П.Павлов таълимотига кўра, инсоннинг табиатдаги нарса ва ҳодисалардан олаётган таъсири биринчи сигнал системасини, уларни ифодаловчи сўз эса, иккинчи сигнал системасини ҳосил қилади. Билишнинг ҳиссий томони биринчи сигнал системаси билан боғлиқ, бу кўргазмали, образли тафаккурга асосланган бўлиб, мия пўстлогидаги муваффақиятли боғланишни ўз ичига олади, яъни ташқи дунёдаги нарса ва ҳодисаларни сезишда, идрок қилишда ва тасаввурда бевосита акс этади. Билимнинг рационал томони, абстракт тафаккур, яъни тушунчаларнинг ҳосил бўлиш жараёни иккинчи сигнал системаси билан боғлиқдир. Иккинчи сигнал системаси ташқи дунё билан фақат биринчи сигнал системаси орқали алоқа олиб боради, шунинг учун тафаккур сезги ва идроксиз бўлиш, бирон нарса ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлмай туриб тушунча ҳосил қилиниши мумкин эмас. “Ҳиссий билимнинг физиологик асоси — кўриш, эшитиш, ҳид билиш, тери, ҳаракатлантирувчи ва бошқа анализаторларнинг биргаликдаги фаолиятидир” - деган эди И.П.Павлов. Ўзлаштиришда қанча кўп анализаторлар биргаликда иштирок этса, тасаввур ва тушунча шунчалик аниқ, бой ва маъноли бўлади. Демак, болаларни табиат билан таништириш асосига биринчи навбатда кўргазмалиликни қўйиш керак, яъни нарса ва ҳодисалар улараинг сезги аъзоларига бевосита таъсир этиши, болалар нарсаларни кўриб, қўл билан ушлаб кўришлари, эшитиб, ҳидлаб кўришлари, таъмини татиб кўришлари, яъни уларнинг хусусиятларини сеза билиш имкониятларига эга бўлишлари шарт.

Уйда, сайрда, ўйинларда ва меҳнатда, табиатдаги нарса ва ҳодисатарни болаларга таъсир этиши натижасида уларда сеза билиш тажрибалари тўпланиб боради. Мактабгача тарбия ёшидаги болалар боғчага кетаётганларида кўчадаги об-ҳаво шароити (совуқ, иссиқ, илиқ ва намлик)ни сеза оладилар. Қўлларини ювганларида, чўмилиш вактида, ўйинларда сувнинг хусусиятларини (совуқлиги, илиқлиги, сачраши, тошларнинг сувда чўкиши ёки ёғочнинг сузиб юриши)ни пайқай оладилар. Хайвонларни парвариш қилишда эса уларнинг ҳаракатларини, одатларини билиб оладилар. Бола табиат билан яқин муносабатда бўлиши натижасида, ундаги нарса ва ҳодисаларни яққол кўриб, идрок қилиш имкониятига эга бўлади. Лэкин кўпинча бола нарсаларни пайқамай қолиши ёки муҳим бўлмаган томонларга диққат қилиб, идрок қилган нарсаларини нотўғри тасвирлаши мумкин. 3-4 ёшдаги бола учаётган қушларни ҳамма вақт ҳам сезмаслиги мумкин. Хайвонларни учратганда у биринчи навбатда унинг катталигига эътибор беради, аквариумда сузиб юрган балиқни кўрсаииб уни «юряпти» ёки «қанотларини силкитяпти», - деб айтади. Бундан маълум бўладики, болани табиат билан таништиришда унга ҳодиса ёки нарсани кўрсатишнинг ўзигина кифоя қилмайди. Ўргатиш жараёнида мақсадга мувофиқ раҳбарлик қилиниши зарур. Бу эса тарбиячининг боланинг идрокини йўлга соладиган, диққатини кўриш ва эшитиши муҳим бўлган нарса ва ҳодисаларга тўғри йўналтирувчи сўзларида ифодаланади. Мактабгача тарбия ёшида табиатни ўрганиш кўпроқ она тилини билиш билан яқиндан боғлиқдир. Бу ёшда сезиб идрок қилишдан кўра сўз билан айтиб идрок қилиш мустаҳкам ўзлаштирилади. Сезиб идрок қилишда табиат ҳақидаги ҳамма билимларни бошланғич манбаи эканлигини доимо назарда тутиш керак, аниқроқ қилиб айтганда, болалар онгида ҳақиқатни акс этти мумкин. Тушунча - бу миянинг аналитик-синтетик фаолиятининг натижасидир. Табиатдаги нарса ва ҳодисаларнинг бир неча марта сезиб идрок қилиниши, уларнинг бошқалари билан таққослаб кўрилиши, улардаги энг муҳим

белгиларнинг сўзларда акс эттирилиши натижасида тушунча ҳосил бўлади. Тушунча болалар фаолиятида ўйин ва меҳнатда ўзлаштирилади ва текшириб кўрилади. Ёшларга эстетик тарбия беришдан мақсад — шахснинг эстетик диди ва идеалини таркиб топтириш, теварак-атрофдаги нарсаларни тўғри қабул қилиш қобилиятларини ҳар томонлама ўстиришдир. Эстетик тарбия болага дид билан кийиниш, юриш-туриш, меҳнат қилиш, омма орасида ўзини тўғри тута билиш каби ҳислатларни сингдиради. Айниқса, она табиатни севиш ва ундан завқ олиш, яъни гўзалликни ҳис қилишни ўргатади. Гул ва меваларнинг ҳиди, шакли ва ранглари, қушларнинг сайраши, ариқларда сувнинг жилдираб оқиши, қишда қорнинг ғичирлаши - буларнинг ҳаммаси болаларда табиатдаги нарса ва ҳодисаларни тасаввур этишга имкон беради ва уларда эстетик ҳиссиёини тарбиялашда ва ўстиришда бой материал бўлиб хизмат қилади. Боғча ёшидаги болаларда бундай эстетик туйғуларнинг ўсиши эса, ўз навбатида санъатни, ҳаётни, табиатни севиш, уни тушуниш ва ўрганиш учун зарур шарт-шароит яратади. Аввал табиат гўзаллигини, сўнгра санъат гўзаллигини ҳис этиш керак. Табиатдаги ва санъатдаги гўзаллик билан танишиш боланинг ақл-идроки ва ҳис-туйғуларини тарбиялабгина қолмай, балки унинг ахлоқини, ақлий хаёл ва фантазиясини ҳам ривожлантиради. Боғча ёшидаги болани табиат билан таништиришда уни завқлантириш, эстетик ҳис-туйғуларни ҳосил қилиш осон иш эмас. Унинг табиат гўзалликларини кўра билиши, улардан бахраманд бўлиши, қалбида ҳавас, қизиқиш, ҳаяжонланиш ҳисларининг уйғониши учун ойлар, йиллар керак бўлади. Болани эстетик тарбиялашни табиатга саёҳат, сайрлар ёки боғча ҳовлисидаги ҳушманзара гулларни, чиройли боғ ҳовлиларини кузатиш орқали амалга оширса бўлади. Мактабгача тарбия ёшидаги болаларни табиат орқали эстетик рухда тарбияташни табиатнинг истаган фаслида амалга ошириш мумкин.

Ахлоқий тарбия Ахлоқий тарбия деганда, ёш авлодни Ватанга, инсонларга муҳаббат, уларнинг меҳнатига ҳурмат туйғулари, интизомлилик, хулқ-атвор маданияти, тенгдошлар орасидаги дўстлик, тинчлик, инсон характерининг иродавий хислатлари ҳамда шахснинг ижобий, ахлоқий сифатлари, поклик, тўғрилик, камтарлик, хуллас барча олийжаноб хислатларни мужассамлаштириш руҳида тарбиялаш тушунилади. Ёш авлодда бу хислатларни камол топтириш учун табиат воситасидан кенг фойдаланиш керак. Бу мураккаб жараён бўлиб, узоқ вақт, керак бўлса йиллар давомида қилинадиган меҳнатнинг маҳсули ҳисобланади. Табиат воситасида ахлоқий тарбия бериш учун боғча ҳовлиларига экилган гулларни парвариш қилиш жараёнида ҳар бир гулни, ниҳолни асраш, уни парвариш қилиш, гулларнинг тагини юмшатиш, суғориш, бегона ўтлардан тозалаш, шакл бериш, ўғит ёки гўнг солиш каби ишларни бажариш жараёнларини амалга ошириш мумкин. Бу ерда тарбиячининг аҳамияти катта. Масалан, тарбиячи болаларга гулларни парвариш қилаётганда уларнинг ҳам жонли организм эканлигини, биз қандай нафас олсак, улар ҳам нафас олишини, биз қандай овқатлансак, улар ҳам биздек «овқатни яхши кўришини», ўсимликнинг овқати гўнг, ўғит эканлигини, биз ювиниш, таранишни қандай яхши кўрсак, гуллар ҳам «ювинишни», «таранишни» яхши кўришини ва бунинг учун гулларни тагини вақти-вақти билан юмшатиб, сув бериб туриш кераклигини, баргларига чанг юқтирмасдан ювиб, артиб туриш кераклигини ўргатиши зарур. Шунингдек тарбиячи болаларга одамлар ёруғликни, қуёшни қандай яхши кўрса, гуллар ҳам ёруғликни, қуёшни шунчалик яхши кўришини, шунинг учун ҳам уларни соя ёки қоронғи ерга сақлаш мумкин эмаслигини уларга уқтириши зарур. Табиат воситасида болаларга ахлоқий тарбия беришнинг йўллари жуда кўп ва хилма-хилдир. Биз юқорида фақат унинг баъзи бирларини эслатдик, холос. Уни ҳар бир тарбиячи ўз шароити, ўз миллий урф-одатлари асосида амалга оширса, нур устига аъло нур бўлар эди. Болаларнинг ўсимликлар

ўстириш ва хайвонларни парвариш қилишда иштирок этишлари уларда ҳар бир ишда жавобгарликни ҳис қилишга ва меҳнатсеварликка ўргатади. Жисмоний тарбия Инсоннинг маънавий шаклланишида, мазмунли ҳаёт кечиришида жисмонан соғлом бўлишининг аҳамияти беқиёс каттадир. Халқимиз «тани соғлик — туман бойлик», «тўрт мучалинг соғ бўлсин» деб бекорга айтмаган. Бу нақлларнинг туман-туман маъноси бор. Мактабгача тарбия ёшидаги болаларнинг организми жуда тез ривожланади. Болалар анатомияси ва илзиологиясидан маълумки, болалар 7 —8 ёшгача бўйига ҳар йили 5 см гача ўсиб, тана оғирлиги 2-2,5 кг га ортиб боради. Кевин эса бироз сэкинлашади. Бундан кўриниб турибдики, боланинг жисмонан соғлом ўсишини ёшликдан таъминлаш керак. Боғча ёшидаги болаларни жисмонан согМом тарбиялаш учун нималарга сътибор бериш зарур? Бунда қандай тарбия воситаларидан фойдаланиш керак, деган ҳақли саволлар туғилиши мумкин. Болаларни жисмонан тўғри тарбиялаш учун қуйидаги шартларга қатъий риоя қилиш керак: - гигиеник кўникмалар ҳосил қилиб тарбиялаш (бино, ҳовли, жиҳозлар, кийим-бош, пояфзал гигиенаси); - тиббиёт ходимлариниииг доимий назоратида (соглиғи, антро-политрик маълумотлари, физиологик ҳолати) бўлиш; - боғчадаги болаларнинг кун тартибини тузиш (овқатланиш, уйқу, ўйин, машғулот, сайрлар, организмни чиниқтирисли). Боғча ёшидаги болаиарга табиат воситасида жисмоний тарбия бсришда очиқ ҳавода сайр қилдириш, тоғ этаклари, дарё болйларига саёҳатга чиқиш, шаҳар ичидаги истироҳат богларида бўлиш, улар билан боғча ҳовлисида ишлаш, ҳаракатли ўйинлар ташкил қилиш, ўсимликлар ва хайвонот дунёси билан танишиш, хайвонот богларида бўлиш кабилар болани жисмоний тарбиялашда муҳим рол ўйнайди. Богча ҳовлисидаги гулларни парвариш қилиш, тагини юмшатиш, суғориш, гулзорни бегона ўтлардан тозалаш,

гулларга минерал ва маданий ўғитлар солиш каби ишлар болаларни ҳам меҳнаисеварликка, ҳам жисмонан соглом бўлиб ўсишларига ёрдам беради. Ёш авлодни жисмоний тарбиялашда ер майдончаси, боғча ҳовлисининг мавжудлиги аҳамиятга эга. Бола очиқ ҳавода сайр этар экан, нафас олиш органларининг ривожланиши билан бирга танасининг бошқа аъзолари мустаҳкамланади, соғлом ўсиши учун шароит яратилади. Табиат воситасида жисмоний тарбия бериншинг туриари жуда кўп бўлиб, улардан оқилона фойдииланиш керак. Экологик тарбия. Болаларнинг экологик тарбияси-педагогиканинг болаларни табиат билан таништириш дастурларида ўз ифодасини топган анаънавий ёндошиш,кейинги йилларда юзага келган янги бир йўналишдир. Вояга етаётган авлодни экологик тарбия муаммоси авваламбор ҳозирги замон олимларининг табиат ва жамиятдаги ўзаро боғлиқликларини диққат билан кузатишлари натижасида келиб чиқди.Ҳозирги кунда инсон ва табиатнинг ўзаро муносабатлар характери ер шарида ҳаётни сақлаб қолиш билан боғлиқдир.Ушбу муаммоларнинг долзарблиги,экологик ва биологик қонуниятларни ҳисобга олмаган ҳолда табиий ресурслардан фойдаланиш,саноат ишлаб чиқаришнинг тез сураътлар билан ўсиб бориши ва ниҳоят,табиатда инсон фаолияти орқали юзага келган аниқ экологик хавф вужудга келганлиги билан асосланади.

Олимлар табиат жамият бир-бирига таъсирнинг ўзига хослигини таҳлил қилиш орқали,ҳозирги замон шароитида табиат ва жамиятнинг янги турига ўтишни таъминлаш керак деган хулосага келдилар. Мактабгача ёшдаги болаларни экологик тарбияси муҳим аҳамиятга эга,чунки худди мана шу ёшда информацияларнинг 70%ни қабул қиладилар,маънавий маданиятнинг бир қисми ҳисобланган шахсий экологик маданиятнинг пойдевор асослари шаклланади.Болаларнинг экологик тарбияси мақсад сари йўналтирилган педагогик жараён.Шахсни экологик тарбиялаш,табиатни муҳофаза қилиш муносабатларига ижобий ёндогшиш,табиат билан боғлиқ бўлган фаолиятни амалга оширишда экологик муҳофаза нуқтаи назаридан йўналтирилган интизом,экологик онгнинг юзага келиши билан характерланади. Шахснинг экологик маданияти экологик тарбиянинг натижаси бўлиб ҳисобланади. Мактабгача ёшда боланинг шахсий экологик маданиятининг таркибий қисми – табиатни билиш бўйича билим ва унинг экология нуқтаи назаридан йўналтирилганлиги, кундалик турмуш, турли-туман фаолиятларда: (уй шароити,меҳнат жараёни ва турли хил ўйинларда) фойдаланишни ташкил қилади.

Мактабгача таълим муассасаларидаги педагогик жараёнда шахсни экологик тарбиялаш қуйидаги фаолият турларини очиб бериш орқали амалга оширилиши мумкин. 1.Болаларда экологик онг элементларини шакллантириш. Бола экологик онг элементларини тушуниш ва тасаввур этиш,табиат тўғрисидаги билимларнинг характери ва мазмуни билан аниқланади.Уларда,табиий ҳодисаларнинг ўзаро боғлиқлигини намоён қилувчи экологик мазмунга эга бўлган билимлар бўлиши керак. 2.Болаларда табиат билан боғлиқ бўлган турли хил билим ва малакаларни шакллантириш,фаолият билан боғлиқ бўлган ҳаракатлар табиатни сақлаш характерига эга бўлиши керак.Табиат билан боғлиқ ҳолда олиб борилаётган аниқ фаолият давомида(дала ҳовли ва табиат бурчакларида ўсимликва ҳайвонларга қараш,табиатни муҳофаза қилиш билан боғлиқ бўлган ишларда фаол қатнашиш )болалар тирик организмларнинг эҳтиёжларини ҳисобга олган ҳолда,ўсимлик ва ҳайвонлар учун табиий шароитга яқин бўлган шароитларни ташкил қилишни ўзлаштирадилар. Бунда, салбий ишларнинг оқибатларини олдиндан кўра билиш, табиатда ўзини қандай тутишни билиш, алоҳида олинган ттуркумлар ватирик организмларнинг бутунлигини сақлаш алоҳида аҳамият касб этади. Табиат билан таништиришда болаларни баркамол қилиб тарбиялашда тарбиянинг ўрни. Келажак авлодни баркамол кишилар қилиб тарбиялаш шу куннинг долзарб масалаларидан биридир. Бу борада болаларни табиат билан таништириш муҳим рол ўйнайди. Шунга кўра мактабгача таълим муассасаларида ишлаёлган тарбиячилар олдида болаларда табиат гўзалликларини кўра билиш, уни севиш, табиатда юз бераётган воқеа, ҳодисалар ҳақида тўғри тушунчалар ҳосил қилиш, уларга экологик таълимтарбия беришдек муҳим вазифа туради. Тарбиячи энг аввало ўзи табиатни севувчи, жонли ва жонсиз табиат ҳақида аниқ билимларга эга бўлмоғи лозим.

Тарбиячи болаларни табиат билан таништириш учун «Болажаон» таянч дастурида берилган табиатга оид билимлар билан танишиб чиққан ва ҳар бир ёш гуруҳ учун берилиши лозим бўлган билим, кўникма, малакалар ҳақида тўлиқ маълумотга эга бўлиши зарур. Тарбиячи ҳар бир фаслда олиб борадиган табиат ҳақидаги билимларини тўғри режалаштириши, ер майдончасидаги ўсимликлар, тирик бурчакдаги хона ўсимликлари, аквариумда, террариумда яшовчиларни парвариш қилиш кўникмаларини, қафасдаги қушлар ва майда сутемизувчииар билан таништиришни тўғри йўлга қўйиши зарур. Тарбиячи болаларни юқоридагилар билан таништирар экан, уларнинг дунёқарашини шакллантириб, жонли ва жонсиз табиатнинг хусусиятларини ўрганиб, - улар ҳақида дастлабки тушунчалар беради.

Адабиётлар: 1.Ниғматов А.Н. Экология Асосий атама ва ибораларнинг изохли луғати. - Т.: «Биоэкосан» нашриёти, 2001. 2.Зиёмуҳамедов Б. Экология ва маънавият. Т.: «Меҳнат» нашриёти,1997. 3.Тўхтаев А.С. Экология Педагогика институтларининг талабалари учун ўқув қўлланма. Т.: «Ўқитувчи» нашриёти, 2001. 4.Баратов П. Табиатни муҳофаза қилиш: Ўқитувчилар учун факультатив курс юзасидан қўлланма. - Т.: «Ўқитувчи» нашриёти, 1991. 5.М. Умарова Мактабгача таълим ёшидаги болаларда атроф-муҳитга масъулиятли муносабатни шакллантириш. - Т.: 2008. 6.Ш.Содиқова, М.А.Расулхўжаева Табиат билан таништириш методикаси- Т.: 2013 йил “Фан ва технология”

Похожие

МТМда табиат билан таништиришнинг мазмуни (2-Амалий машғулот)

Болаларни табиат билан таништириш методлари

Болаларни табиат билан таништириш методлари (3-Амалий машғулот)

Болаларни табиат билан таништириш методикасининг мақсад ва вазифалари

Болаларни мактабга тайёрлашда табиат билан таништириш методикасининг роли