Maktabgacha yoshdagi bolalarni rasm chizish faoliyatiga o‘rgatish (4-amaliy mashg‘ulot) - Дошкольное и начальное образование - Рефераты

Maktabgacha yoshdagi bolalarni rasm chizish faoliyatiga o‘rgatish (4-amaliy mashg‘ulot)

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

158.6591796875 KB

Maktabgacha yoshdagi bolalarni rasm chizish faoliyatiga o‘rgatish (4-amaliy mashg‘ulot) Аlohida predmetlarning rasmini chizishga o‘rgatishda shakllarni tasvirlash jarayonidagi xatoliklar faqatgina bolaning noto‘g‘ri tushunchalari va ko‘nikmalarning yetarli emasligi predmetni to‘g‘ri idrok etishni bilmasligi bilan tushuntiriladi. Bolaning tasvirlay olish qobiliyati hali yaxshi rivojlanmagani uchun uning oldida fikr yuritib tasvirlash kabi qiyinchiliklari ham turadi. Rasmda shakl to‘g‘ri kontur bilan chegaralab chiqilgan, lekin shu bilan birga ishning 1- bosqichlari chiziqlarni to‘g‘ri aniq chizish va konturlarni (aniqlash) tasviriy, rasmda ishlash jarayonining vazifasi bo‘lib hisoblanmaydi. Agar umumiy shakl topilmagan bo‘lsa, konturni to‘g‘ri chiziq bilan chizib bo‘lmaydi, chunki u har doim o‘zgaruvchan, shunga qarab uni chizish ham o‘zgaradi, ya’ni nitijasi, rasmning oxiri yo‘nalishi ham o‘zgaruvchandir. Barcha yosh guruhlar uchun rasm chizish faoliyatiga o‘rgatishning asosiy umumiy vazifalari quyidagilar: 1.Predmetning shakli va tuzilishini tasvirlashga, ularning kismlarini o‘zaro proporsiyalashni ko‘rsatib berishga, harakat natijasida ularda o‘zgatishlarda o‘rgatish. 2.Tasvirlashning obrazli, yorqin qismlarni tasvirlashga o‘rgatish. 3.Predmetning rangini, uning mazmuni va obraz xarakterini o‘zaro birlashtirib berishga o‘rgatish. 4.Bo‘yoq, rangli qalam va boshqa materiallar bilan chizishda texnik ko‘nikmalarni rivojlantirish.

Syujetli rasm chizish Syujetli rasm chizishning maqsadi bolaning atrof-muhitdan olgan taassurotlarini ifodalashga o‘rgatishdir. Syujetli rasm chizish o‘rta guruhdan boshlab kiritilgan. Bunda ham yonma-yon turgan 2-3 ta predmetni tasvirlash o‘rgatiladi. Syujetli tasvirda predmetlarning bir-biridan ajratish uchun uning o‘lchamini, fazodagi o‘rinlariga qarab, predmetlarning katta yoki kichikligini o‘rgatish kerak. Maktabgacha yoshdagi bola uchun predmetlar orasidagi fazoviy munosabatlarni farqlay olish juda qiyin. Syujetli rasm chizish o‘rgatishning umumiy vazifalari quyidagilar:  Mavzuning mazmunini ifodalashda uning asosini ajratishga o‘rgatish.  Obyektlar orasidagi o‘zaro aloqani tasvirlashga o‘rgatish.  Obyektlar orasidagi proporsional joylashuvni tasvirlashga va ularning fazodagi o‘rinlarini ko‘rsatishga o‘rgatish. Dekorativ rasm chizish. Dyekorativ rasm chizish tasviriy faoliyatning boshqa turlari kabi bolada estetik tuyg‘uni rivojlantiradi. Bolalarni xalq amaliy san’ati namunalari bil an tanishtirishda tarbiyachi vatanparvarlik ruhini shu san’at asarlarini yaratayotgan odamlarning mehnatiga hurmat kabi tuyg‘ular tarbiyalanadi.

Dekorativ rasm chizish quyidagi umumiy vazifalarni o‘z ichiga oladi:  Naqshning turlicha shakllarini bog‘liq holda kompozitsion hisni shakllantirish;  Rang qobiliyatlarini rivojlantirish;  Xalq amaliy san’atining stillarining farqlashga va ularning alohida elementlarini bolalarning o‘z ijodida foydalanishga o‘rgatish;  Qalam va mo‘yqalam bilan chizishning texnik ko‘nikmalarini mustahkamlash. Bolalarni dekorativ rasm chizishga o‘rgatishda tarbiyachi ularda naqsh komponentlarining o‘zaro bog‘liqligini, rangini, kompozitsiyasini shakl elementini ko‘rishga o‘rgatadi. Dekorativ rasm chizishda rang qobiliyatining rivojlanishi asosiy masala bo‘lib hisoblanadi.Bolalarda rasm chizish ko‘nikmasi asosan og‘zaki nutq orqali amalga oshiriladi. Masalan: bola bironta qiz, uy rasmlarini chizib, unga kichik ertak ham to‘qishi mumkin. Ma’lum maqsadli rasm bolaga ko‘rsatilayotganda aniq maqsadga ega bo‘lishi kerak. Bola ko‘rsatilayotgan rasmni ko‘rib chiza oladi. Bolalarga ishlangan rasmlar namunasidan ko‘rsatib quyidagilarga alohida e’tibor berishlarini eslatish kerak. Masalan: predmetlarning proporsional, simmetrik joylanganligi uylar, daraxtlar, samolyotning parvoz qilayotganini chizdirish orqali bolalarda tahlil-sintez usulidan foydalanish muhimdir. Yuqorida qayd qilinganidek, quyidagilarga ahamiyat berish kerak:  Mavzuning mazmuni aniq bo‘lishiga;  Obyektlar orasidagi bog‘lanishga;  Ma’lum maqsadga yo‘naltirilgan mavzu bo‘lishiga e’tibor berish kerak. Bu yoshdagi bolalarga rangli qalamlar berilib maqsad aytiladi. Masalan, bola ko‘k rangda-o‘tlarni, havo rangda-suv, sariq rangda-qum ko‘rinishida tasvirlay oladilar. Bunda albatta tarbiyachining bilimdonligi katta mahorat talab qiladi. Maktabgacha ta’lim muassasasida trafaret‚ shablon asosida chiziladigan buyumlarni, shakllarni chizishga, qirqish, yelimlashga, yasashga o‘rgatiladi. Trafaret- qalin qog‘oz, yupqa karton, tunuka, plactmassadan tayyorlanadigan turli murakkablikdagi naqshni tarkib toptiradigan tirqishlar qilingan plactinkadir.

Trafaretdan ko‘p karra takrorlanuvchi rasmlar, harflar, yozuvlarni olishda foydalaniladi. Trafaret orqali mo‘yqalamda bo‘yoq beriladi. Bu maqsadda maxsus mo‘yqalamlardan foydalanish mumkin. Mo‘yqalam bilan beriladigan bo‘yoq quyuqroq bo‘lishi kerak, aks holda u trafaret tagiga oqib tushishi mumkin. Ko‘p rangli rasmlarni bajarishda bo‘yoqlar belgilangan izchillikda tartib bilan beriladi. Trafaret, shablon tayyorlash uchun tasvirni chizib olinadi va kesib olinadi, so‘ngra qaychini uzmasdan qirqishga harakat qilinadi. Agar uzib - uzib qirqilsa tasvir noto‘g‘ri chiqishi mumkin. Trafaret shablon 2 xil usulda bo‘ladi: 1. Oddiy trafaret. 2. Murakkab trafaret. Oddiy trafaret - deb bir qismdan iborat bo‘lgan tasvirga aytiladi. Murakkab trafaret- deb, 3-4 qismdan iborat bo‘lgan shaklga aytiladi. Har bir bajarilayotgan ishga e’tibor, mehr, did, farosat talab etiladi. Shablon - butkul qabul qilingan namunadir. Keramika sanoatida lagan, tarelka, chashkalarni tayyorlashda doira shablon qo‘llaniladi. Doira va qaytarma shablondan simmetrik shakldagi modellarni yasashda foydalaniladi. Oddiy‚ murakkab trafaret va shablon namunalari: kartoshka‚ po‘kak va o‘chirg‘ichdan yasalgan muhrdan foydalanib chizilgan rasmlar bolalar uchun qo‘laylik yaratadi. М aktabgacha ta’lim muassasalarining katta va tayyorlov guruhlarida ko‘ngil ochar soatlarini mazmunli o‘tkazish uchun shablon, trafaret yordamida ertak qahramonlarini tayyorlanadi. Qog‘ozni bo‘yashda quyidagi bo‘yoq va moslamalardan foydalaniladi. Akvarel bo‘yoqlar - suvda eritiladi, tyubiklardagi akvarel bo‘yoqlardan foydalanish juda qulay.

Moy bo‘yoqlarning -tayyor aralashtirilganini olish lozim. Quyuq pastasimonidan foydalanish mumkin. Quyuq bo‘yoqlarning - eng yaxshilari toza, ochiq ranglari badiiy bo‘yoqlar deyilib, germetik yopiq idishlarda bo‘ladi. Bo‘yoq tanlashda faqat ularning rangigagina emas, balki xususiyatlariga ham e’tibor berish kerak. Qog‘ozni bo‘yashda sabzavot mevalarni ya’ni qizil sabzi, sariq sabzi, lavlagi, o‘sma, turp, pomidor, mandarin suvlarini siqish orqali bo‘yoq tayyorlashimiz mumkin. Ularni qirg‘ichdan yoki maydalab to‘g‘rash orqali siqib olinadi. Hosil bo‘lgan ranglarni alohida og‘zi berkitiladigan idishlarda saqlash mumkin.

Adabiyotlar ro‘yxati: 1. Takomillashtirilgan “Bolajon” tayanch dasturi. T.: 2016. 2. Maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablari. T.: 2017 3. “Bilimdon” dasturi. T.: 2014 4. Amirova. G.A., Sulaymonov A.P., Djurayeva B.R. Maktabgacha ta’lim muassasalarda applikatsiya mashg‘ulotlari. T., 2014.

Похожие

Maktabgacha yoshdagi bolalarni rasm chizishga o‘rgatish

MTMning yer maydonchasi (4-Amaliy mashg‘ulot)

Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini o‘tkazish texnologiyalari (1-amaliy mashg‘ulot)

Tasviriy faoliyatga o‘rgatishning turlari metod va usullari

Bolalarni tabiat bilan tanishtirish metodlari (3-Amaliy mashg‘ulot)