Tashlanma toshqol tarkibini hisoblash - Горное дело - Рефераты

Tashlanma toshqol tarkibini hisoblash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

343 KB

Tashlanma toshqol tarkibini hisoblash Fluslarni hisobga olmay, tashlanma toshqol tarkibidagi alohida mod dalarning miqdori hisoblanadi. Dissotsiatsiya reaksiyasi quyidagicha boradi: 2CuFeS 2 →Cu 2 S + 2FeS +0,5S 2 (3.36)M iqdori % 50,0913 40,8846 4,1811 4,843 100 kg 23,0795 18,8376 1,9264 2,2315 46,075 H okazo % 4,843 4,843 kg 2,2315 2,2315 O 2 % 1,155 1,155 3.7-jadval Shteynning ratsional tarkibi va miqdori

kg 0,5324 0,5324 S % 10,0897 14,9103 25 kg 4,6495 6,8699 11,5194 Fe % 25,9744 3,0256 29 kg 11,9677 1,3940 13,3617 Su % 40 40 kg 18,43 18,43 Birik- m alar Cu2S FeS Fe3O 4 H okazo Jam iCu 2 S miqdori: kg.1998,21 51,1832 14,159 8926,48  

Quyidagi disso ts ia ts iya reaksiyasi natijasida yana Cu 2 S hosil bo‘ladi: 4CuS 2 →Cu 2 S+S 2 (3.37) Su 2 S miqdori: kg. Eritish jarayoniga Cu 2 S miqdori jami bo‘lib, 21,1998+2,3555=23,5553 kg ketadi. Pechdan shteyn bilan 18,43 kg Cu 2 S chiqadi. Tashlanma toshqolga esa 23,5553–23,0795=0,4758 kg Cu 2 S o‘tadi. (Cu=0,38 kg va S=0,958 kg ) 3555,2 6,954 214,159 830,2    

Quyidagi reaksiyada kislorod bilan misning barcha miqdoridan 10 % Cu 2 O oksidgacha oksidlanadi: Cu 2 S+1,5O 2 →Cu 2 O+SO 2 (3.37.1) Hosil bo‘lgan Cu 2 O miqdori: kg. (C u =0,038 kg va O 2 =0,0048 kg). kg O 2 sarf qilinadi. 0428,0 08,127 08,143 1,038,0  0143,00428,0 08,143 325,1  0192,00428,0 08,143 06,64 

kg O 2 hosil bo‘ladi. 0,4758∙0,9=0,4282 kg Cu 2 S keladi. (Cu=0,342 kg va S=0,0862 kg ) Toshqol miqdori undagi mis bo‘yicha aniqlanadi. Toshqol tarkibida mis miqdori 0,7%. Unda jami toshqol miqdori: kg. Fe,FeO,Fe 3 O 4 . (3.38)reaksiya bo‘yicha pechda FeS hosil bo‘ladi, uning miqdori: 9714,67 7,0100 4758,0  4219,23 51,183 91,87 8926,48 

kg. Pech quyidagi disso ts ia ts iya reaksiyasiga asosan FeS hosil bo‘ladi: 2FeS 2 →2FeS+S 2 (3.38) kg. Pechda jami 23,4219–19,8596=43,2815 kg FeS hosil bo‘ladi. 8596,19 97,1192 91,872 1023,27    

Shundan shteyn bilan 43,2815–18,8376=24,4439 kg FeS chiqadi. Pechda 43,2815–18,8376 = 24,4439 kg FeS qoladi. Bu FeS miqdorining bir qismi pechda temirning yuqori oksidlari bilan oksidlanadi. FeS oksidlanish reaksiyasini hisoblab, temirning yuqori oksidlari tengligi tekshiriladi. Shteyn bilan 1,9264 kg Fe 3 O 4 ketadi. Tashlanma toshqol tarki bi dagi Fe 3 O 4 miqdori toshqol va shteyn orasida magnetitning taqsimlanish koeffitsiyenti bo‘yicha aniqlanadi. K=% Fe 3 O 4 toshqol /% Fe 3 O 4 shteyn t =1200 0 S; Cu sht = 40 %; toshqolda SiO 2 =35 %, bo‘lganda K=1,9 % Fe 3 O 4 sht = 4,1811 Unda % Fe 3 O 4 toshqol = 4,1811∙1,9=7,9441 % Tashlanma toshqol tarkibida Fe 3 O 4 miqdori: 3997,59714,67 100 9441,7 

kg. Pechdan jami 1,9264+5,3997=7,3261 kg Fe 3 O 4 chiqadi. Pechga boyitma tarkibidagi temir, asosan, gematit holida yuklanadi. Fe 2 O 3 miqdorining barchasi temir sulfidi bilan pechda yuqori harorat ostida quyidagi reaksiya bo‘yicha qaytariladi: 3Fe 2 O 3 +FeS→7FeO+SO 2 (3.39) Magnetitgacha to‘liq qaytarilib, quyidagi reaksiya ham ketishi mumkin:

10Fe 2 O 3 +FeS→7Fe 3 O 4 +SO 2 (3.40) (3.40) reaksiya bo‘yicha pechda 7,3261 kg Fe 3 O 4 hosil bo‘ladi. Bu reaksiya b o‘ yicha kg FeS oksidlanadi va kg Fe 2 O 3 qaytariladi. Bu miqdor tarkibiga boyitma va fluslardagi gematitning umumiy miqdori kiradi. (3.40) reaksiya bo‘yicha boyitmadan tashqari boshqa manbalar (fluslar) 3973,0 55,2317 91,87 3261,7   2183,7 55,2317 7,15910 3261,7    

2,4163 kg Fe 2 O 3 qaytarilgan edi. Demak, unda SO 2 hosil bo‘ladi. 24,4439–0,3973=24,0466 kg FeS qoldig‘i quyidagi reaksiyaga asosan oksidlanadi: 2FeS+3O 2 →2FeO+2SO 2 (3.41) Hosil bo‘lgan FeO miqdori: kg ga teng. Oksidlanishga ketgan kislorod miqdori: kg. 6536,19 91,87 85,71 0466,24  1297,13 91,872 323 0466,24    

SO 2 miqdori: kg. CaO: Boyitmadan tashlanma toshqol tarkibiga 0,5742 kg CaO o‘tadi. SiO 2 : Boyitmadan tashlanma toshqol tarkibiga 4,851 kg SiO 2 o‘tadi. Hokazolar: Jarayonga boyitma bilan 10,219 kg ikkilamchi birikmalar hokazo sifatida kiritilgan edi. Shteyn bilan 2,2315 kg hokazolar chiqadi. Tashlanma toshqol tarkibiga esa 10,219– 2,2315=7,9875 kg hokazolar o‘tadi. 5391,17 91,87 12,64 0466,24 

Fluslarni hisoblash uchun avval asosiy toshqol hosil qiluvchilar orqali tashlanma toshqol tarkibi keltiriladi: kg % FeO 19,6536 78,3674 SiO 2 4,851 9,3430 CaO 0,5742 2,2596 Jami: 25,0788 100,00 Fluslarni hisoblaganda toshqolning quyidagi tarkibi qabul qilinib, hisob lanadi: FeO – 38%, SiO 2 – 36%, CaO – 2%, Al 2 O 3 –9,25% va hokazo, ya’ni SiO 2 miqdori 36%, unda hokazolar hisobga olinmaydi. Toshqolning asosini tashkil etuvchilar hisoblanib, SiO 2 miqdori 40%, FeO esa 45% deb qabul qilinadi. Flusli birikma sifatida quyidagi tarkibdagi kvarsli ruda qayta ishlash uchun pechga yuklanadi. S i O 2 – 73%, Al 2 O 3 – 6%, CaO – 1%.

Tenglama tuzamiz: x – deb flus massa belgilansa, unda flusda kremnezem massasi – 0,73x bo‘ladi. Toshqol tarkibida (0,73x+4,851) S i O 2 mavjud. Bundan: 9∙(0,73x+4,851)=8∙19,6536 6,57x=113,5698 x=17,2861 kg. Flusda 10% Fe gematit holida b o‘ ladi. Temirning miqdori: 0,1∙17,2816 =1,72861 kg. 4045 851,473,0 6536,19   x SiO FeO 2

Temirning bu miqdoriga t o‘ g‘ri keluvchi gematit miqdori: kg. (3.40) reaksiyaga asosan bu massadan 2,416 kg Fe 3 O 4 holiga qaytarildi. Qolgani esa Fe 2 O 3 : 2,4714– 2,416=0,0554 kg. Quyidagi reaksiya bo‘yicha Fe 3 O 4 oksidga qaytariladi: 3Fe 2 O 3 =2Fe 3 O 4 +0,5O 2 (3.42) Hosil bo‘luvchi Fe 3 O 4 miqdori: kg. 4714,2 7,111 7,159 72861,1  0535.0 7,1593 55,2312 0554,0   

Undan kg O 2 ajralib chiqadi. Tashlanma toshqol tarkibidagi magnetit miqdori: 0,0554+5,3997=5,4316 kg teng b o‘ ladi. 17,2861 kg flus tarkibida quyi dagilar mavjud: kg % SiO 2 12,6188 73 Fe 2 O 3 2,4714 14,3 Al 2 O 3 1,0372 6 0012,0 5,2317 325,0 0535,0    

CaO 0,172861 1 hokazo 0,985839 5,7 hammasi 17,2861 100,00

Gazlarni hisoblash Bizning hisobimizda kislorodli-mash’alli eritish pechi texno logik jarayonning oqova gazlari faqatgina SO 2 bilan ko‘rsatilgan, chunki yuqorida ko‘rsatilgan dissotsiatsiya va oksidlanish reaksiyalari bo‘yicha hosil bo‘ladi. (3.36) reaksiya bo‘yicha S 2 hosil bo‘ladi: kg. (3.37) reaksiya bo‘yicha kg S 2 hosil bo‘ladi . 2709,4 51,1832 12,645,08926,48    4745,0 6,954 06,322830,2    2426,7 97,1192 12,64 1023,27  

(3.38) reaksiya b o‘ yicha kg S 2 hosil bo‘ladi. Hammasi bo‘lib , 4,2709+0,4745+7,2426=11,988 kg S 2 hosil bo‘ladi. Elementar S 2 kislorod bilan oksidlanadi: 2O 2 +S 2 →2SO 2 (3.43) Ushbu reaksiya bo‘yicha hisob davom ettiriladi: kg SO 2 hosil b o‘ ladi. 9535,23 12,64 06,642 988,11   9655,11 12,64 64 988,11 

kg O 2 sarf bo‘ladi. (3.37.1) reaksiya bo‘yicha 0,0192 kg SO 2 (3.40) reaksiya bo‘yicha 0,2895 kg SO 2 va (3.41) reaksiya bo‘yicha 17,5391 kg bo‘lsa, jami 41,8013 kg SO 2 hosil bo‘ladi. Bizga ma’lumki, hosil bo‘lgan gazsimon moddani kilogrammda emas, balki nm 3 ga aylantirish kerak. Unda: nm 3 bo‘ladi. (3.37.1) reaksiya bo‘yicha 0,0143 kg O 2 (3.41) reaksiya bo‘yicha 13,1297 kg O 2 va (3.43) reaksiya bo‘yicha 11,9655 kg O 2 sarf bo‘ladi. (3.42) reaksiya bo‘yicha esa 0,0012 kg O 2 ajralib chiqadi. 6167,14 06,64 4,22 8013,41 

Hammasi bo‘lib: 0,0143+13,1297+11,9655– 0,0012=25,1083 kg Yoki nm 3 O 2 sarf b o‘ ladi. Purkashda texnik kislorod 95% hajm hisobiga teng. Unda purkash hajmi 18,5029 nm 3 O 2 . N 2 hajmi: 18,5029-17,5758=0,9271 nm 3 . N 2 massasi: kg. Purkash massasi: 25,1083+1,1588=26,2671 kg.5758,17 32 4,22 1083,25  1588,1 4,22 28 9271,0 

Jarayonning ashyolar tengligi Bajarilgan hisoblar asosida texnologik jarayon hisobining yakuni bo‘l gan jarayonning ashyolar tengligi bo‘yicha 3.8-jadval tuziladi. Hisob lar kilogramlarda olib borilgani uchun xatoliklar mavjud. Hamma hisoblar bajarilgandan keyin ashyolar tengligi 1500 t/sut ka shixta uchun kislorodli-mash’alli pech uchun hisoblanadi va 3.9-jadvalda keltiriladi. KME pechining issiqlik tengligini hisoblash 100 kg boyitma uchun issiqlik tengligi alohida bosqichlarda hisoblanadi.Jam i 100 17,2861 26,2671 143,5532 O LIN D I 46,075 52,53288 1,0 43,94582 143,5532 3.8-жадвал 100 kg uchun KME rechidagi ashyolar tengligi

Y U KLA N D I H okazo 10,32221 0,985839 1,1588 12,466739 2,2315 7,9875 0,103221 2,144518 12,466739 A l2O 3 - 1,037 - 1,037 - 1,037 - - 1,037 CaO 0,58 0,17286 - 0,75286 - 0,74706 0,0058 - 0,75286 SiO 2 4,9 12,618 - 17,518 - 17,469 0,049 - 17,518 O 2 1,4579 0,74279 25,1083 27,30899 0,5324 5,718511 0,014579 21,0435 27,30899 S 32,7 - - 32,7 11,5194 0,0958 0,327 20,7578 32,7 Fe 31,04 1,72861 - 32,76861 13,3617 19,09651 0,3104 - 32,76861 Su 19 - - 19 18,43 0,38 0,19 - 19

Birikm alar Boyitm a K varsli flus Purkash Jam i Shteyn Tashlanm a toshqol Chang G azlar va hokazo Jam i Jam i Y U K LA N D I 1278,93 221,07 335,90 1835,90 OLIN D I H okazo 132,01 12,61 14,79 159,41 A l2O 3 - 13,26 - 13,26 CaO 7,42 2,21 - 9,63 SiO 2 62,67 161,38 - 224,05 O 2 18,64 9,5 321,12 349,26 S 418,21 - - 418,21 3.9-jadval 1500 t/sutka uchun KME rechidagi ashyolar tengligi

Fe 396,98 22,11 - 419,09 Su 243 - - 243 Birikm alar Boyitm a K varsli flus Purkash Jam iQattiq holdagi shixtaning fizikaviy issiqligi Qattiq holdagi shixta pechga normal haroratda, O‘rta Osiyo mintaqalari uchun +25 0 C haroratda yuklanadi, deb qabul qilinadi. Asosiy kom ponentlar: Cu 2 S, CuFeS 2 , FeS, Fe 2 O 3 , Al 2 O 3 va SiO 2 bo‘yicha shix taning o‘rtacha solishtirma issiqlik sig‘imi hisoblanadi. Buning uchun bu birikmalarning o‘rtacha solishtirma issiqlik sig‘imi ko‘rsatkichlaridan foydalaniladi: Miqdori, kkal/ kg 0 C :

169,0 2  CuFeS CuS C C 188,0 32  O FeC 213,0 32  OAl С 217,0 2 SiOC Miqdorlari: CuFeS 2 +CuS=48,8926+2,830=51,7226 kg. FeS=26,8312 kg. Fe 2 O 3 =4,802+2,4714=7,2734 kg. SiO 2 =4,851+12,6188=17,4698 kg. Al 2 O 3 =1,0372 kg. 202,0 FeSC

kkal/ kg 0 C . Qolgan birikmalarning solishtirma issiqlik sig‘imi asosiy birikma lar ning solishtirma issiqlik sig‘imiga teng, deb qabul qilinadi. Qattiq holdagi shixta yordamida beriluvchi issiqlik miqdori: 0,1873 ∙ 25 ∙ (100 +17,2861)=549,1921 kkal. m cm сонўрт C i i i      2734,78312,267226,51 2734,7188,08312,26202,07226,51169,0 1873,0 4698,170372,1 4698,17217,00372,1213,0   

Shteynning fizikaviy issiqligi Tashlanma toshqolning erish harorati isitilishini hisobga olib, tashlanma toshqol harorati 1200 0 C deb qabul qilinadi. Odatda shteyn harorati toshqol haroratidan 50–70 0 C pastroq. U 1150 0 C deb qabul qil inadi . Bunday haroratda tarkibida 40% mis b o‘ lgan shteynda 220 kkal/mol issiqlik miqdori ajralib chiqadi. Shteyn bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdori: 220 ∙ 46,075=10136,5 kkal . Tashlanma toshqolning fizikaviy issiqligi Tashlanma toshqolning issiqlik miqdori issiqlik miqdorlar diagrammasi yordamida aniqla nadi . Asosiy toshqol hosil qiluvchilari 45% FeO va 40% S i O 2 tarkibida olingan toshqol uchun diagramma b o‘ yicha issiqlik miqdori 270 kkal/mol ekanligi top iladi . Shuningdek, toshqol tarkibida b o‘ lib, uning xossalariga

ta’sirini o‘ tkazuvchi Al 2 O 3 va Fe 3 O 4 borligi sababli issiqlik miqdori 300 kkal/mol deb qabul qil inadi . Tashlanma toshqol bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdori: 52,532381∙300=15759,714 kkal. Changning fizikaviy issiqligi Tashlanma toshqol harorati 1200 0 C ga teng. Bundan kelib chiqib aytish mumkinki, pechning m o‘ risidan chiqib ketuvchi oqova gazlarning harorati chiqib ketuvchi gazlar haroratiga teng. Chang miqdori uncha katta b o‘ lmagani uchun u bilan olib ketuvchi issiqlik miqdori boshqa mahsulotlar bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdoriga nisbatan kam, shuning uchun alohida birikmalar b o‘ yicha changning o‘ rtacha issiqlik sig‘imini hisoblashning hojati y o‘ q. U 0,2 kkal/ kg ∙ 0 C deb qabul

qil inadi . Chang bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdori: 0,2 ∙ 1 ∙ 1300 = 260 kkal Chiqib ketuvchi gazlar SO 2 va N 2 issiqligi Chiqib ketuvchi gaz – SO 2 hajmi 14,6167 nm 3 ga teng. Gaz harorati 1300 0 C. Bu haroratda N 2 issiqlik sig‘imi 0,34 kkal/nm 3 ∙ 0 C ni tashkil etadi. SO 2 : 14,6167 ∙ 1300 ∙ 0,55=10450,94 kkal. N 2 gazi bilan chiqib ketuvchi issiqlik: 0,34 ∙ 1300 ∙ 0,9271= 409,7782 kkal. Barcha oqova gazlar bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdori:

10450,94+409,7782 =10860,7182 kkal.

Purkash mobaynidagi fizikaviy issiqlik Purkash miqdori 18,5029 nm 3 25 0 C da kislorodning o‘rtacha issiqlik sig‘imi 0,313 kkal/nm 3 0 C. Purkash mobaynida beriluvchi issiqlik miqdori: 25∙0,313∙18,5029=144,7852 kkal. Ekzotermik va endotermik reaksiyalar issiqligi Ekzotermik va endotermik reaksiyalarning issiqlik samaralari Gess qonuni bo‘yicha alohida komponentlarning issiqlik hosil bo‘lish ko‘rsat kichlari asosida hisoblanadi. a) 2CuFeS 2 →Cu 2 S+2FeS+0,5S 2 Reaksiya komponentlari hosil qilgan issiqlik, kkal/mol:

CuFeS 2 =40940: Cu 2 S=19000, FeS=22720, S 2 =- 30840 . Reaksiyaning issiqlik samarasi aniqlanadi: Q=(19000+2∙22720+0,5∙ (-30840))–2∙40940=-32860 kkal. 48,8926 kg CuFeS 2 disso ts iyalanadi. Reaksiya bo‘yicha sarf bo‘luvchi issiqlik: kkal. b) Reaksiya: 4 C u S → 2 C u 2 S + S 28951,8754 51,183 8926,48 32860 

Reaksiya komponentlari hosil qilgan issiqlik, kkal/mol: CuS=11600; 116,Cu 2 S=19000; S 2 = –30840. Reaksiyaning issiqlik samarasi: Q=2∙19000–30840–4∙11600= –39240 kkal . 2,830 kg CuS disso ts iyalanadi. Reaksiya bo‘yicha sarf bo‘luvchi issiqlik: kkal . v) Reaksiya 2FeS 2 →2FeS+S 26025,1161 6,95 830,2 39240 

Reaksiya komponentlarining hosil b o‘ lish issiqligi, kkal/mol: FeS 2 =42520; FeS=22720; S 2 = – 30840. Reaksiyaning issiqlik samarasi: Q=(2∙22720–30840) –2∙42520= – 70440 kkal. kk al. g) Reaksiya S 2 +2O 2 →2SO 2028 ,15913 97,119 1023,27 70440 

(3.36), (3.37), (3.38) reaksiyalar bo‘yicha 11,988 kg S 2 ajralib chiqadi. Reaksiyaning issiqlik samarasi 70960 kkal. Reaksiya bo‘yicha ajraluvchi issiqlik: k kal . d) Reaksiya 10Fe 2 O 3 +FeS →7Fe 3 O 4 +SO 2 Reaksiya komponentlarining hosil bo‘lish issiqligi, kkal/mol: 638,26533 12,64 988,11 709602 

Fe 2 O 3 =196500; FeS=22720; Fe 3 O 4 = 267000; SO 2 =70960 Reaksiyaning issiqlik samarasi: Q=7 ∙ 267000+70960– (10 ∙ 196500–22720)= –47760 kkal . Oksidlangan FeS miqdori – 0,3973 kg. Reaksiya b o‘ yicha sarf b o‘ luvchi issiqlik: k k al . e) Reaksiya: 2FeS+2O 2 →2FeO+2SO 2 Reaksiya komponentlari hosil bo‘lish issiqligi, kkal/ mol: 8463,215 91,87 3973,0 47760 

FeS=22720, FeO=63700, SO 2 =70960. Reaksiyaning issiqlik samarasi: Q=2 ∙ 63700+2 ∙70960–2 ∙ 22720=294840 kkal. Oksidlanuvchi FeS miqdori 24,0466 kg. Reaksiya bo‘yicha sarflanuvchi issiqlik miqdori: kk al. j) Reaksiya: 2FeO+SiO 2 →2FeO∙SiO 276,40324 91,872 0466,24 294840  

Tashlanma toshqolning barcha FeO fayalit bilan, ya’ni 2FeO∙SiO 2 birik mada bog‘langan deb hisoblanadi. Kislorodli-mash’alli eritish pechida SiO 2 bilan bog‘lanuvchi FeO miqdori 19,6536 kg. Reaksiya komponent larining hosil bo‘lish issiqligi, kkal/mol: SiO 2 =205400, 2FeO∙SiO 2 =343700, FeO=63700. Reaksiyaning issiqlik samarasi: Q=343700–(2 ∙ 63700+205400)=10900 kkal. Reaksiya b o‘ yicha ajraluvchi issiqlik: k kal. Endotermik reaksiyalar natijasida yutilgan issiqlikning umumiy miqdori: 7741,1490 85,712 6536,19 10900  

8754,8951+1161,6025+15913,028+215,8463=26045, 371 kkal. Ekzotermik reaksiyalar natijasida ajralgan issiqlikning umumiy miqdori: 26533,638+40324,76+1490,7741=68349,172 kkal. Issiqlik tengligining hisoblangan qismlari asosida pechning issiqlik tengligi ko‘rsatkichlari 3.10-jadvalda ko‘rsatilgan.14,681 22,826 0,376 15,73 37,723 8,664 100 Kkal 10136,5 15759,714 260 10860,718 26045,371 5980,846 69043,149 3.10-жадвал 100 kg boyitmaga ishlov berish mobaynidagi KME pechining issiqlik tengligi

Issiqlik sarfi Shteynning fizikaviy issiqligi Tashlanma toshqolning fizikaviy issiqligi Changning fizikaviy issiqligi Chiqib ketuvchi gazlar issiqligi Endotermik reaksiyalar issiqligi Nur sochilishi va boshqa yo‘qotishlar issiqligi Jami № 1 2 3 4 5 6 % 0,795 0,21 98,995 100 kkal 549,1921 144,7852 68349,172 69043,132 Issiqlik kelishi Qattiq shixtadagi xomashyoning fizikaviy issiqligi Purkash mobaynidagi fizikaviy issiqlik Ekzotermik reaksiyalar issiqligi Jami № 1. 2 3

Foydalanilgan adabiyotlar ro ‘ yxati: 1. Каримов И.А. Ўзбекистон ХXI аср бўсағасида: xавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Тошкент: Ўзбекистон, 1998. 2. Хасанов А.С.,Топилов Т.Т., Асқаров М.А, Атаханов А.С. Кўҳна ва навқирон Олмалиқ. Тошкент, 2001 й, –185 б. 3. Хасанов А.С. История металлургии Узбекистана // Горный вестник Узбекистана. Навоий, 2004. № 3/18. С. 101–104. 4. Khasanov A.S., A.S.Atakhanov, F.R. Ismailova. The history of Uzbekistan’s metallurgy and new technologic processes // Shanghai University of China Nation Republic. Papers of scientific seminar meeting or winner of “Istedod”, 2005, December. R. 30–32. 5. Буряков И.Ф.,Косимов М.Р.,Ростовцев О.М. Тошкент вилоя тининг археологик ёдгорликлари. Тошкент: Фан, 1975.

6. Массон М.Е. Ахангаран: археолого- топографический очерк. Ташкент, 1953. 7. Буряков И.Ф. и др. Древняя и средневековская культура Чача. Ташкент: Фан, 1979. 8. Хасанов А.С. Физическая химия медного производства Под ред. Санакулова К.С. Навоий, 2003. – 176 с. 9. Сигедин В.Н. Алмал ы кская жемчужина. Ташкент: Шарқ, 1995. 10. Хасанов А.С. Развитие производства меди // Вестник ТашГТУ. Ташкент, 2004. №3. С.168 – 173 .

Похожие

Kislorodli purkashdagi moddalarning tarkibini hisoblash

Suyuq vannada eritish jarayoni

Muallaq holatda kislorod yordamida eritish

Temir va boshqa birikmalar haqida

Misli ashyolarni qayta ishlashning zamonaviy usullari