Neft va gaz konlarini ōzlashtirish jarayonida kon geologik ōrganish - Горное дело - Рефераты

Neft va gaz konlarini ōzlashtirish jarayonida kon geologik ōrganish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

66.5 KB

Neft va gaz konlarini ōzlashtirish jarayonida kon geologik ōrganish Reja: 1. Neft va gaz konlarida geologik qidiruv ishlarining asosiy bosqichlari 2. Neft va gaz quduqlarining asosiy guruh va kategoriyalari 3. Ishlatishni loyihalash va ekspluatatsion burĝulash jarayonida konlarni geologik ōrganish

Neft va gaz konlarini izlov va qidiruv ishlari jarayonida kompleks geologik qidiruv ishlari ōtkazilishi lozim. Bu avvalo alohida uyumlar, shuningdek butun konning zaxiralarini baholash, sōngra shu asosda konning geologik va iqtisodiy bahosini berishga hamda uni ishlatish loyihasini tuzishga imkon yaratadi. Kompleks geologik qidiruv ishlari ma’lum bir tartibda olib boriladi. Geologik qidiruv ishlari uch bosqichga bōlinadi: regional, izlov va qidiruv. Regional bosqichda ikkita stadiya ajratiladi: neftgazlilikni bashoratlash va neftgaz tōplangan zonalarni baholash. Birinchi bosqich ishlarining maqsadi va vazifasi - geologik tuzilmaning umumiy shaklini ōrganish, neftgazlilikka istiqbolini baholash, neftgaz tōplanishi mumkin bōlgan zonalarni aniqlash. Bu bosqichda regional geologik-geofizik tadqiqot ishlari, tayanch, parametrik (ōlchov) va tuzilma quduqlarini burgilash ishlari bajariladi. D 1 va D 2 toifa zaxiralari aniqlanadi. Izlov bosqichi ob’ektlarni aniqlash va izlov quduqlarini burgilashga tayyorlash hamda konlarni (uyumlarni) izlash stadiyalariga bōlinadi. Birinchi stadiya ishlarining maqsadi va vazifasi - neft va gazga istiqbolli maydonlarni aniqlash, ularning chuqurlikdagi tuzilishini ōrganish, izlov quduqlari burgilashga tayyorlashdan iborat. Ishning turlari va uslublari - qidiruv va mufassal geologik-geofizik tadqiqotlar ōtkazish, tuzilma va parametrik quduqlar burĝilash. Bu stadiyada D 2 , D 1 va S 3 toifa zaxiralari aniqlanadi. Ikkinchi stadiyaning maqsadi va vazifasi neft va gaz konlarini ochish, birlamchi (taxminiy) geologik-iqtisodiy baholash hisoblanadi. Ishning turlari va uslublari - izlov quduqlari burgilash quduqlarda geofizik tadqiqotlar ōtkazish. C 2 va qisman C 1 toifa zaxiralari tayyorlanadi. Qidiruv bosqichida ikkita stadiya ajratiladi - konlarni baholash va konlarni ishlatishga tayyorlash. Qidiruv bosqichining vazifasi: konlarning tektonik tuzilishi xususiyatlarini ōrganish; maxsuldor qatlamlarning litologik tarkibini ōrganish, ularning umumiy va samarali qalinligini aniqlash, kollektorlik xossalari, neftgazga tōyinganligi va bu kōrsatkichlarni maydon va kesim bōylab ōzgarish xarakteri; gaz-neft-suv kontaktlarining holati va gaz shapkasi yoki neft xoshiyasining ahamiyatini aniqlash; neft, gaz, kondensat, suv debitlari hamda qatlam bosimi,

tuyinganlik bosimi va boshqa kōrsatkichlarni maxsuldor quduqlarni sinash va tadqiq qilish natijalari bōyicha aniqlash; neft, gaz va qatlam suvlarining fizik- kimyoviy xosslarini ōrganish. Qidiruv bosqichining vazifasi asosan chuqur qidiruv quduqlarini burgilash bilan yichiladi. Qidiruv ishlarining natijasi zaxiralarning sifati va miqdorini baholashi, konni ishlatishni loyihalashni asoslash va konda ob’ektlar va sanoat inshoatlarini qurishga kapital mablaglar ajratish uchun zarur bōlgan birlamchi ma’lumotlarni taminlashi lozim. Qidiruv quduqlarining miqdori va ular orasidagi masofa maxsuldor qatlamlarning tuzilishini ōrganish, ularning qalinligi, kollektorlik xossalari va konning tektonik xossalarini ōrganishni taminlashi kerak. Neft va gaz quduqlari . Quduqlar vazifasi va burgilash natijasida bajariladigan ishlarining maqsadiga qarab quyidagi 7 ta toifaga bōlinadi: 1. Tayanch 2. Parametrik 3. Tuzilma 4. Qidiruv 5. Qazib chiqarish (ekspluatatsion). 6. Izlov 7. Maxsus Tayanch quduqlari . Bu quduqlar yordamida toĝ jinslarini yotish sharoitlarining umumiy ji h atlarini ōrganish va bu jinslarda neft va gaz tōplamlari h osil bōlishi mumkinligini aniqlash uchun y yitarli darajada ōrganilmagan h ududlarning chuqurlikdagi tuzilishi ōrganiladi. Tayanch quduqlari odatda kristall poydevorgacha burgulanadi. U juda chuqur bōlganda quduqning chuqurligi foydalanilayotgan burgilash uskunasining texnik imkoniyatlaridan kelib chiqib aniqlanadi. Tayanch quduqlarini burĝilash jarayonida toĝ jinslarini namunalari olinadi hamda geofizik tadqiqotlar ōtkaziladi.

Parametrik quduqlar . Neft va gaz konlari hosil bōlishi uchun sharoit mavjud bōlgan maydonlarda burĝilanadi. Bu quduqlar yordamida belgilangan maydonlarda toĝ jinslarining chuqurlikdagi tuzilishi ōrganiladi va neftgazga istiqbolligi baholanadi. Kyern olish tayanch quduqlariga nisbatan kam hajmda amalga oshiriladi. Parametrik quduqlardan olingan ma’lumotlar bōyicha neftgazga istiqbolli maydonlar ajratiladi va ularni tōlik ōrganish uchun zarur materiallar tōplanadi. Tuzilma quduqlari. Tayanch va parametrik quduqlarni bergan ma’lumotlari bilan tuzilmani aniqlash va geologik qidiruv ishlarini kengaytirish uchun, neftgaz qatlamlarini qanday joylashganini aniqlash, geofizik tekshiruv ishlari ma’lumotiga asosan neft gaz qatlamlarini tuzilma xaritasini tuzish uchun burĝilanadi Izlov quduqlari . Parametrik quduqlardan olingan va boshqa tadqiqotlar ma’lumotlari bōyicha burĝulanadi. Bu quduqlar yangi maydonlarda neft va gaz uyumlari mavjudligi yoki ularning yōqligini tasdiqlaydi. Ishlatilayotgan uyumlardan pastda yotgan toĝ jinslari kesimi ōrganiladi Namunalar maxsuldor gorizontlar bōlishi mumkin bōlgan oraliqlardan olinadi. Izlov quduqlarida kon geofizik tadqiqotlardan tashqari barcha maxsuldor bōlishi mumkin bōlgan qatlamlar sinab kōriladi. Qidiruv quduqlari . Izlov quduqlarini burĝilash natijasida neft va gazli qatlamlar mavjudligi aniqlangandan sōng burĝilay boshlanadi. Qidiruv quduqlari burĝilash oldida neft va gaz konlarini sanoat ahamiyatida baholash, uglevodorod xom ashyo zaxiralarini tayyorlash va alohida uyumlarning ishlatish loyihasini tuzish uchun kerakli ma’lumotlarni tōplash vazifasi turadi. Qidiruv quduqlarini burĝilashda namuna faqat maxsuldor gorizontlar chegarasida olinadi, belgilangan kompleks geofizik tadqiqotlar amalga oshiriladi hamda maxsuldor gorizontlarni sinash amalga oshiriladi. Maxsulot bergan qidiruv quduqlari agar talabga javob bersa qazib chiqarish quduqlari fondiga ōtkaziladi. Qazib chiqarish fondiga ōtkazishga tōsiqlar bōlsa, qidiruv quduqlari yoki konsyervatsiyalanadi yoki tugatiladi.

Qazib chiqarish quduqlari . Qidirilgan uyumlardan neft, gaz ayrim hollarda qatlam suvlarini olish uchun burĝulanadi. Qazib chiqarish quduqlari toifasiga haydov, baholov, nazorat va pyezometrik quduqlar ham kiradi. Haydov quduqlari qatlamda bosimini saqlab turish uchun qatlamga suv yoki gaz, havo haydashga xizmat qiladi. Nazorat va pyezometrik quduqlaridan qatlamda suv, neft (suv gaz) chegarasini siljishini tizimli nazorat qilish va ishlatish jarayonida qatlam bosimi ōzgarishini nazorat qilish uchun foydalaniladi. Baholov quduqlari qatlamda qancha neft qolganligini aniqlash yoki qoldik neftga tōyganlikni aniqlash uchun burĝulanadi. Maxsus quduqlar - favvora bōlgan sharoitlarda va shunga ōxshash favqulodda holatlarda burĝilanadi. Ishlatishni loyihalash va ekspluatatsion burĝilash jarayonida konlarni geologik ōrganish. Y a ngi konda neft o q imi olingandan sōng quyidagilar rejalashtiriladi: 1. butun konni baholash uchun geologik qidiruv ishlari; 2. maxsuldor qatlamni qamrab olish buyicha ishlar; 3. quduqlarni tadqiqot qilish Geologik qidiruv ishlarini rejalashtirishda ikkita vazifa echiladi: 1. ochilgan neftli va gazli gorizontlar chegarasida yangi maydon va uchastkalarni aniqlash; 2. qidirilgan neft va gaz uyumlarining ostida joylashgan yangi neftli svitalar va gorizontlarni qidirish va aniqlash Yangi ochilgan uyumlarning geologik xususiyatlarini hisobga olib ularning chegaralari aniqlanadi. Bunda quduqlarni joylashtirishning turli usullari q ōllaniladi : 1. Quduqlar uyumning yōnalishiga kōndalang joylashtiriladi, ya’ni profillar bōyicha. Bu usulda quduqlar ma’lumdan noma’lumga tomon navbati bilan burĝulanadi. Odatda bu usul tor braxiantiklinal tuzulmalar uchun qullaniladi. Quduqlarni profil bōyicha joylashtirishning

kamchiligi shundaki, profillar oraliĝidagi uchastkalar xaqida kon geologik ma’lumotlar bōlmaydi. Bu qazib chiqarish quduqlarini joylashtirish tizimini tanlashga salbiy ta’sir kōrsatadi. 2. Quduqlarni uchburchak tōr bōyicha joylashtirish. Bu tizim odatda kengligi 5-6 km bōlgan botiq tuzilmalar uchun qullaniladi. Burĝilash tartibi-ma’lumdan noma’lumga tomon. 3. Xal q a bōylab chegaralovchi quduqlarni joylashtirish. Bu tizim oval izometrik tuzilmalar uchun rejalashtiriladi. Uyumlarning ōlchami katta bōlsa bir nechta quduqlar xalqasi loyihalanadi. Bu tizimning kamchiligi quduqlar orasidagi uchastkalar uchun ma’lumotni etishmasligi hisoblanadi. 4. Quduqlarni kvadrat tōr bōyicha joylashtirish. Ularni burgilash tartibi zarur kon geologik ma’lumotlarni olishga boĝlik. Tizimni qulayligi-u yoki bu uyum bōyicha bir xil ma’lumotlar olish hisoblanadi. Gaz konlarini qidirish jarayonida qidiruv quduqlari orasidagi masofa neft quduqlarinikiga nisbatan 1,5 barobar katta bōlishi mumkin. Lekin gaz uyumlarini qidirish amaliyoti shuni kōrsatadiki, shuning hisobiga kon geologik ma’lumotlarning hajmi qisqaradi. Neft yoki gaz uyumi qamrab olingandan sōng zaxiralarni hisoblash va ishlatishni loyihalash uchun zarur bōlgan kon geologik kōrsatkichlarni ōrganishga kirishiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar : 1. E.A. Bakirov, V.I. Yermolkin, V.I. Larin i dr. Geologiya nefti i gaza Uch. Pos. Nedra 1989. 2. V.G. Kanalin, M.G. Ovanesov, V.P. Shugrin. Neftegazopromislovaya geologiya i gidrogeologiya Moskva. Nedra 1985. 3. I.X. Abrikosov, S.N. Gutman. Obshaya, neftyanaya i neftepromislovaya geologiya. Moskva. Nedra 1982. 4. M.A. Jdanov. Neftegazopromislovaya geologiya i podschet zapasov nefti i gaza. Moskva. Nedra 1986. 5. N.G. Sereda, V.M. Muravyov. Osnovi neftyanogo i gazovogo delo. Moskva. Nedra 1980. 6. N.G. Bobritskiy, V.A. Yufin Osnovi neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Moskva. Nedra 1988. 7. A.V. Mavlonov. Neft va gaz koni geologiyasi. Toshkent 1992. 8. L.F. Petryashin, L.G. Lisyaniy. Oxrana prirodi v neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Lvov. Vi sh a shkola 1984. 9. N.A. Sidorov. Burenie i ekspluatatsiya neftyanix i gazov ы x skvajin. Moskva. Nedra 1982. 10. V.M. Muravev. Razrabotka i ekspluatatsiya neftyanix i gazovix skvajin. Moskva. Nedra 1986. 11. Neft va gaz jurnali. Toshkent 1997.

Похожие

Neft va gaz konlarini ishlatishni kon geologik nazorat qilish

Neft va gaz uyumlarini ōrganish usullari

Neft va gaz uyumlarini ishlatish tizimlari

Neft va gaz konlarini qidirish

Neft va gaz konlarini qidirish 2