Kranlar va yopqichlar (Zadvijkalar) - Горное дело - Рефераты

Kranlar va yopqichlar (Zadvijkalar)

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1880 KB

Kranlar va yopqichlar (Zadvijkalar) Reja: 1. Kompensatorlar 2. Yer osti gaz quvurlaridagi uskunalarni o‘rsatuvchi belgilar

Kichik diametrli gaz quvurlaridagi iste’molchilarni va gaz asbobini berkitish uchun kranlar ishlatiladi. Kranlar (1. 8- rasm) germetizatsiyazichlashtirish usuli bo‘yicha tortiluvchan hamda salnikli bo‘ladi.Tortiluvchan kranlar past bosimda, salnikli kranlar esa, asosan, kommunal va sanoat korxonasida past va o‘rta bosim quvurlarida ishlatiladi.Materiali bo‘yicha kranlar cho‘yandan va bronza yoki latundan bo‘lishi mumkin. Cho‘yan kranlar kam ochib yopiladigan joylarda ishlatiladi. Kranlar diametri d 15 dan to 80 mm gacha bo‘lishi mumkin. Kranlar gaz quvuriga ulanishi bo‘yicha rezbali (muftali), sapkali va flanetsli (1. 8- , 1. 9- rasm) bo‘ladi.Gaz asboblarni gaz quvuriga ulash yoki ularni ajratib olish uchun krandan so‘ng sgon o‘rnatiladi. Gazni yopish uskunalari quyidagi joylarga o‘rnatiladi: 1) mikrotuman yoki gaz quvurining ayrim bo‘limlarini berkitish uchun; 2) taqsimlash gaz quvurlaridan ajralgan tarmoqlarda; 3) GRPlarga kirish va chiqishda qo‘yiladi: bunda zadvijkalar GRP-

1. 8- rasm. Muftali kranlar: a – tortiluvchan tiqinsimon cho‘yan kran (11ch3bk) : 1 – tiqin; 2 – shayba; 3 – tortuvchi gayka; 4 – korpus; b – salnikli tiqinsimon cho‘yan kran (11ch6bk) : 1 – tiqin; 2 – korpus; 3 – salnik; 4 – grundbuksa; 5 – tortiluvchi boltlar; 6 – mufta. 1. 9- rasm. Flanesli tiqinsimon salnikli cho‘yan kran (11ch8bk) 1 – korpus; 2 – tiqin; 3 – salnik; 4 – grund- buksa; 5 – flanes.

a – parallel shpindeli suriladigan cho‘yan zadvijka (30s7bk): 1 – tutqich (maxovik); 2 – shpindel; 3 – disklar; 4 – qopqoq; 5 – korpus; 6 – pona: b – ponasimon shpindeli suriladigan cho‘yan zadvijka (30ch47bk); v – parallel shpindeli surilmaydigan po‘lat zadvijka (30s41nj (ZKL 2 – 16)). dan kamida 5 m dan narida bo‘lishi va 100 m dan uzoq bo‘lmasligi kerak; 4) sanoat korxonasiga kirish joyida devordan 2 m uzoqlikda bo‘lishi kerak. Zadvijkalar (1. 10- rasm) yer osti gaz quvurlari, gaz quduqlariga o‘rnatiladi va ularning eng kichik diametri 50 mm bo‘ladi. Zadvijkalar gazni berkitish hamda uning sarfini o‘zgartirishga xizmat qiladi. Materiali bo‘yicha zadvijkalar ikkiga bo‘linadi: 1) ponasimon shpindeli chiqmaydigan cho‘yan zadvijkalar (30 ch 47 bk GOST 1235 – 67). Ular bosim 0,6 MPa gacha bo‘lganda ishlatiladi. 2) po‘lat zadvijkalar (30 s 41 nj ( 3kl2 – 16)). Ular gaz bosimi 1,6

MPa gacha ishlatiladi. Bundan tashqari, seysmikasi 8 – 9 ball bo‘lgan tumanlarda hamma gaz quvurlarda ishlatiladi. Chunki bunday tumanlarda cho‘yan zadvijka yorilib ketishi mumkin. Zadvijkalar yer osti gaz quvurlari hamda gaz quduqlariga o‘rnatiladi. Gaz quduqlari ikki xil bo‘ladi: – sayoz quduq (MI – Ik 0,9) (1. 11- rasm). Bunday quduqlar zadvijkalarning diametri 100 mm gacha bo‘lsa ishlatiladi; – chuqur gaz quduqlari (1. 12- rasm). Bunday quduqlar zadvijkaning diametri 100 mm va undan katta bo‘lsa ishlatiladi. Chuqur gaz quduqlari uchga bo‘linadi:

1. 10- rasm. Zadvijkalar: 1. 11- rasm. Kichik dumaloq gaz quduq 1 – flanesli-salnikli kran; 2 – gaz quvuri; 3 – temir-beton quduq; 4 – temir-beton taglik. 1. 12- rasm. Ikki zadvijkali temir-beton chuqur quduq: 1 – parallel zadvijka; 2 – ikki linzali kompen- sator; 3 – gaz quvuri. a) dumaloq quduqlar (GI – IIP – I,8); b) to‘g‘ri to‘rtburchak quduqlar (GI – IIP – I,8); v) ikkita zadvijkaga mo‘ljallangan quduqlar (G2 – UP – 2,1 va G2 – ShK – 1,8). Agarda gaz qudug‘ida 300 mm dan katta bo‘lgan po‘lat zadvijkalar o‘rnatilsa, unda kompensator o‘rniga po‘latdan yasalgan qiyshiq quvur bo‘lagi (kosaya vstavka) o‘rnatiladi.

Kompensatorlar Kompensatorlar linzali (1. 13- rasm) yoki salnikli bo‘lishi mumkin. Gazlashtirish tizimida, asosan, linzali kompensatorlar ishlatiladi. Ular zadvijkalarni montaj qilishni osonlashtiradi va gaz quvurida hosil bo‘ladigan haroratli kuchlanishlarni o‘ziga qabul qilib, quvur va zadvijkalarning yorilishidan saqlaydi. Zadvijka montaj qilinayotgan vaqtda kompensatorning tortiluvchi boltlari tortiladi va kompressor siqiladi. Shundan so‘ng zadvijka o‘z o‘rniga o‘rnatilib, qistirmasi flaneslar orasiga joylashtiriladi va flanesning boltlari joyiga o‘rnatiladi. Shundan so‘ng kompensatorning tortiluvchi boltlari bo‘shatilib, zadvijkani mahkamlovchi boltlar tortiladi.

1. 13- rasm. Linzali kompensator: 1 – linzalar; 2 – kronshteyin; 3 – stakan; 4 – patrubok; 5 – tortiluvchi boltlar; 6 – gaz quvuriga ulanuvchi bo‘lak; 7 – flanes; 8 – gayka. Kompensatorlar gaz yo‘nalishi bo‘yicha zadvijkadan keyin qo‘yiladi. Ishchi holatda kompensator boltlari bo‘shatilgan bo‘lishi kerak. Gaz quduqlarida po‘lat zadvijkalar qo‘llanilganda zadvijkaning diametri d sh >300 mm bo‘lsa, unda kompensator o‘rniga quvurning qiyshiq bo‘lagi o‘rnatiladi. Quvurning qiyshiq bo‘lagi zadvijkani montaj va demontaj qilish ishlarini osonlashtiradi. Nazorat naychasi . Yer osti gaz quvurlaridan gaz hiqayotganini aniqlash uchun gaz quvurlarining burilish joylariga, payvand choklari ustiga hamda eski gaz quvuriga yangi gaz quvuri ulangan joyga nazorat naychalari o‘rnatiladi (1. 14- rasm). Ular quvur ustiga o‘rnatilgan

1. 14- rasm. Nazorat naychasi: 1 – gaz quvuri; 2 – mayda tosh; 3 – quvur segmenti; 4 – naycha; 5 – kover ostidagi beton yostiq; 6 – kover. 1. 15- rasm. Nazorat punktlar 1 – kover; 2 – kover ostidagi beton yos- tiq; 3 – naycha; 4 – yerga ulangan elek- trod; 5 – shaybali M8 gayka; 6 – nazorat o‘tkazgichi.

quvurning yarim bo‘lagidan (segment) hamda unga ulangan naychadan iborat. Naychaning ikkinchi uchi rezbali tiqin bilan berkitiladi va kover tagidan yer sathigacha chiqariladi. Quvurdan chiqayotgan gazning nazorat naychasiga o‘tishini osonlashtirish uchun segment bilan gaz quvuri oralig‘i mayda tosh bilan to‘ldiriladi. Nazorat punkti. Nazorat punktlari (1. 15- rasm) yer osti gaz quvurlarida har 200 m da o‘rnatilib, ular yer osti gaz quvurining yerga nisbatan elektr potensialini o‘lchash hamda gaz quvurida bo‘lishi mumkin bo‘lgan daydi toklarning yo‘nalishi va kuchlanishini aniqlash uchun qo‘llaniladi. Nazorat punkti ikkita izolatsiya qilingan elektroddan iborat bo‘lib, biri gaz quvuriga payvand qilingan, ikkinchisi esa yerga ulangan bo‘ladi.

YER OSTI GAZ QUVURLARIDAGI USKUNALARNI KO‘RSATUVCHI BELGILAR Ko‘rsatgich belgilar yer osti gaz quvurlari uskunalarining turi va ungacha bo‘lgan masofani ko‘rsatadi. Odatda, ular bino devorlariga yerdan taxminan 1,7 m balandlikda sariq bo‘yoq bilan chizib qo‘yiladi. Ular kerak bo‘lgan vaqtda gaz quvuri uskunalarini tez va aniq topishga yordam beradi.

Yer usti gaz quvurlari. Ular bino devorlari bo‘ylab, alohida turgan tayanch, kolonna hamda estakadalar bo‘ylab o‘tkaziladi. Gaz quvurlarining yer sathidan minimal balandliklari quyidagicha: – transport yurmaydigan joylarda gaz quvurining balandligi kamida 2,2 metr bo‘lishi kerak; – avtomobil yo‘li bilan kesishgan joyda gaz quvurining minimal balandligi 4,5 m bo‘lishi kerak; – tramvay yo‘li bilan va elektrlashtirilmagan temir yo‘l bilan kesishgan joyda gaz quvurining balandligi kamida 5,6 m bo‘lishi kerak; – elektrlashtirilgan temir yo‘l bilan kesishgan joyda gaz quvurining balandligi 7,1 m bo‘lishi kerak. Agarda sun’iy gaz quvurlari bo‘lsa, bunday quvurlar kamida i= 0,003 nishablikda o‘tkazilishi kerak va gaz quvurining eng past joyiga kondensatni chiqarib tashlash uchun drenaj shtutserlari o‘rnatilishi kerak.

Gaz quvurlari bilan elektr simlari orasidagi masofa ulardagi to‘kning kuchlanishiga bog‘liq va quyidagicha bo‘lishi kerak: – agarda kuchlanish 1 kV gacha bo‘lsa, ular orasidagi masofa – kamida 1 m; – agarda kuchlanish 20 kV gacha bo‘lsa – 3 m; – agarda kuchlanish 35 – 100 kV bo‘lsa – 4 m. Bu masofalar elektr tarmog‘idagi kuchlanishning havoni teshib o‘tib, gaz quvuriga tushishdan saqlaydi. Qishloq sharoitida, transport harakati yo‘q joylarda gaz quvurlarini yerdan kamida 0,35 m balandlikda kalta tayanchlar ustidan o‘tkazish mumkin. Gaz quvurlarining yerdan chiqish joylarida ular g‘ilof ichidan o‘tkaziladi. G‘ilof gaz quvurlarining chiqish qismini zanglashdan hamda mexanik shikastlanishdan saqlaydi. G‘ilof bilan gaz quvuri oralig‘i eritilgan bitum bilan to‘ldirilgan. Gaz quvurining yer tagidan chiqqan tik joyida elektr tokini o‘tkazmaydigan flanetslar o‘rnatiladi. Ular yer osti gaz quvurlariga tashqaridan elektr toki tushishi va yer osti quvurlaridagi daydi toklarning yer usti gaz quvurlariga o‘tishining oldini oladi Yer usti gaz quvurlarining tayanchlari yoki qoziqlari orasidagi masofa ularning diametriga bog‘liq bo‘lib, QMQ bo‘yicha qabul qilinadi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 1. Islom Karimov. Demokratik huquqiy davlat, erkin iqtisodiyot talablarini to‘liq joriy etish, fuqarolik jamiyati asoslarini qurish – farovon hayotimiz garovidir. – T.: “O‘zbekiston” HMIU, 2007. 2. QMQ 2. 04. 08 – 96. Gaz ta’minoti. Loyiha me’yorlari/ O‘zbekiston Respublikasi Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi. – Toshkent, 1996. 3. Rashidov Yu. K. Gaz ta’minoti. O‘quv qo‘llanma. Toshkent arxitektura- qurilish instituti. – Toshkent, 2000. 4. Rashidov Yu. K., Saidova D. Z. Issiqlik, gaz ta’minoti va ventilatsiya tizimlari. O‘quv qo‘llanma. Toshkent arxitektura-qurilish instituti. – Toshkent, 2002. 5. Rashidov Yu.K. Issiqlik, gaz ta’minoti va ventilatsiya tizimlari. 5580400 – muhandislik kommunikatsiyalari qurilishi va 5140900 – kasb ta’limi (5580400 – muhandislik kommunikatsiyalari qurilishi) ta’lim yo‘nalishlari uchun darslik. – Toshkent: Cho‘lpon, 2009. 6. Rashidov Yu.K. Gazdan foydalanish. O‘quv qo‘llanma. Toshkent arxitektura-qurilish instituti. – Toshkent, 2003. 7. А libekov J., А ymatov R., М irmuhammedov R. Suyultirilgan uglevo- dorodli gazlardan motor yonilg‘isi sifatida foydalanish. Texnika xavfsizligi. – Samarqand, 2006. 8. Korroziyadan himoya qilish: O‘quv qo‘llanma/ Kamalov S. K., Habibullayev S. Sh. – Toshkent: ToshDTU, 2006. 9. Ионин А. А. Газоснабжения. – М. Стройиздат, 1989. 10. Кязимов К. Г., Гусев В. Е. Устройство и эксплуатация газового хозяйства. – М.: Колос, 1997. 11. Аymatov R. А. va boshqalar. Gaz ta’minoti. O‘quv qo‘llanma – T.: “Tibbiyot” nashriyoti, 2003. 12. А sadullayev А . X. Gaz ta’minoti. М etodik qo‘llanma. – Toshkent: T А QI. 1991.

Похожие

Berkituvchi kranlar

Flanesli va salnik muftali kranlar

Ichki gaz ta’minoti tizimlari

Bino ichidagi gaz quvurlarining tuzilishi

Gazlashtirish tarmoqlarining aholi yashash punktlari rejasida joylashishi bo‘yicha tasnifi