Экстракциялаш қурилмаларининг тузилиши - Горное дело - Рефераты

Экстракциялаш қурилмаларининг тузилиши

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

145 KB

Экстракциялаш қурилмаларининг тузилиши Режа : 1.Экстракторларнинг синфлари 2.Кузгалмас катламли экстракторлар 3.Пневматик экстрактор 4.Шнекли экстрактор 5.Лентали экстрактор 6.Экстракторларни хисоблаш ва лойихалаш

Таянч иборалар Экстрактор, эритувчи, экстракт, кузгалмас катлам, пневматик экстрактор, шнек, лента. Қаттиқ материалларни экстракциялаш ва эритиш жараёнларини амалга ошириш учун ишлатиладиган қурилмаларга қуйидаги талаблар қӯйилади; 1) қурилманинг иш ҳажми бирлигига тўғри келадиган қурилманинг миқдори, яъни солиштирма иш унуми катта бўлиши керак; 2) ҳосил бўлаётган эритманинг концентрацияси иложи борича юқори бўлиши зарур; 3) охирги эритма ҳажми бирлигига тўғри келадиган энергия сарфи кам бўлиши лозим. Экстрактор ва эритгичлар даврий ва узлуксиз ишлайдиган қурилмаларга бўлинади. Фазаларнинг ўзаро йўналишига кўра, улар тўғри йўналишли, қарама-қарши йўналишли ва аралаш йўналишли қурилмаларга ажратилади. Суюқликнинг қаттиқ заррачалар атрофини айланиб ўтиш тезлигини ҳосил қилиш усулига кўра, ўзгармас қатламли, механик аралаштитгичи бўлган қатламли ва мавҳум қайнаш қатламли қурилмаларга бўлинади. Даврий ишлайдиган қурилмаларнинг иш унуми кичик бўлганлиги сабабли улар кичик ҳажмли ишлаб чиқаришларда ишлатилади. Саноатда асосан узлуксиз ишлайдиган қурилмалардан кенг фойдаланилади. Экстракторлар ва эриткичлар принципиал жиҳатдан бир - биридан фарқ қилмайди. Агар қурилма қаттиқ материалларни экстракциялаш учун ишлатилса, экстрактор деб аталади, агар бу қурилма қаттиқ моддаларни эритиш учун ишлатилса, бу ҳолда эритгич деб юритилади. Саноатда қаттиқ материалларни экстракциялаш учун турли аппартлар ишлатилади. Уларни танлашда қаттиқ фазанинг тури (заррачаларнинг ўлчами ва шакли) ва ҳосил бўлган экстрактнинг концентрацияси ёки материалдан маҳсулотнинг чиқиши ҳисобга олинади.

29-расм. Қўзғалмас қатламли экстрактор : 1-экстрагентни тар- қатувчи тўсиқ; 2-қобиқ; 3,4,5-ғалвирсимон тўсиқ- лар; 6- қопқоқ; 7-қопқоқ ӯқи. 30-расм. Пневматик аралаштириш усули балан ишлайдиган экстрактор: 1- ҳаво берувчи труба; 2-марказий циркуляция трубаси; 3- қобиқ. Айрим ишлаб чиқаришларда қўзғалмас қатламли даврий ишлайдиган экстракторлар (диффузорлар) ишлатилади (29 -расм). Бундай диффузорда қаттиқ материал қўзғалмас бўлиб, эритувчи қурилманинг юқориги қисмидан махсус тарқатувчи тўсиқ орқали берилади ва қатламдан фильтрланиб ўтади. Қаттиқ материал таркибидан тегишли компонент суюқлик таркибига ўтади. Диффузорнинг пастки қисмида ғалвирсимон тўсиқлар жойлашган. Қаттиқ материал қолдиғини қурилмадан тушириш учун пастки қопқоқ ва ғалвирсимон тўсиқлар қопқоғининг ӯқи атрофида айланади. Узлуксиз иш технологиясини ташкил қилиш учун даврий ишлайдиган бир неча диффузорлар (уларнинг сони 16 тагача боради) кетма-кет бир бирига уланади, бунда батарея ҳосил бўлади. Эритувчи эса материал йўналишига қарама-қарши йўналишда кетма-кет ҳамма қурилмалардан ўтади. Батарея тегишли иссиқлик режимини ташкил қилиш қўшни диффузорлар иссиқлик алмашиниш қурилмалари жойлаштирилади.

Пневматик аралаштириш усули билан ишлайдиган экстракторлар ҳам кенг тарқалган (30-расм). Қаттиқ материал ва суюқлик аралашмаси (суспензия) қурилманинг пастки қисмидан берилади. Циркуляция трубасига сиқилган ҳаво бериб аралашманинг қурилмада яхши аралашувини таъминлаш мумкин. Пневматик аралаштиргичли қурилмаларни даврий ва узлуксиз ишлайдиган технологик жараёнларда ишлатиш мумкин. Қаттиқ фаза ва суюқликни шнекли қурилма ёрдамида бир-бирига қарама-қарши йўналишда ҳаракат қилдириш мумкин. 31-расмда узлуксиз ишлайдиган учта шнекли экстракторнинг схемаси кўрсатилган. 31-расм. Шнекли экстрактор: 1-ажратувчи ғалвир; 2-шнек; 3- қобиқ. 32-расмда узлуксиз ишлайдиган лентали экстрактор кўрсатилган. Қаттиқ материал қатлами маълум баландлик билан лентали транспортёрнинг устида ҳаракат қилади, бундай экстрактор бир неча қисмларга бўлинади. Тоза эритувчи (экстрагент) чап томондаги сочиб берувчи қурилмага узатилади, у ҳаракат қилиб турадиган қатламдан ўтади ва тўйинмаган эритма

сифатида қабул қилувчи идишга тушади. Бу тўйинмаган эритма насос ёрдамида қурилманинг олдинги қисмига сочиб берувчи қурилма орқали узатилади ва цикл шу тарзда такрорланаверади. Шундай қилиб қурилманинг айрим қисмларида Суюқлик фазаси қаттиқ фазага нисбаттан перпендикуляр йўналишда берилади, умуман олганда эса фазалар бир бирига нисбатан қарама-қарши йўналишда ҳаракат қилади. Экстракторнинг ўнг томонидаги биринчи қисмидан тўйинган эритма (экстракт) ажратиб олинади. 32-расм. Лентали экстрактор: 1-сочиб берувчи қурилмалар; 2-бункер; 3- қобиқ; 4-барабан; 5-лентали транспортёр; 6-насослар; 7-йиғгичлар.

Адабиётлар : 1.Салимов З, Туйчиев И. Химиявий технология процесслари ва аппаратлари. Т.: Укитувчи. 2.Машина и аппараты химических производств. И.И. Поникаров и др. М. Машиностроение , 1989.

Похожие

Қуритиш қурилмаларининг тузилиши

Кристализаторларнинг тузилиши

Ректификацион колонналарнинг тузилиши

Модда алмашиниш қурилмалари Абсорберларнинг тузилиши

Нефт ва газ қудуқларининг тузилиши