Темир Қурбонович Ҳамроқулов (1941-2009) - Химия - Рефераты

Темир Қурбонович Ҳамроқулов (1941-2009)

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

25.55859375 KB

Темир Қурбонович Ҳамроқулов (1941-2009) Темир Қурбонович Ҳамроқулов 1941 йилда Самарканд шаҳрида таваллуд топди. Самарканд Давлат университетининг кимё' факультетига ўқишга кириб, 1962 йилдан ўқишии Москва Давлат университетида давом эттиради ва 1966 йилда ўкишни тугатиб, аспирантурада қолади. 1969 йилда кимё фанлари бўйича номзодлик диссертациясини ҳимоя қилгач, Самарканд Давлат университета аналитик кимё кафедрасига ишга кабул қилинди. 1971- 1982 йилларда анорганик кимё кафедраси мудири ва профессори сифатида меҳнат қилган. 1983 йилда аналитик кимё мутахассислиги бўйича докторлик диссертациясини муваф- фақиятли ҳимоя қилди. Т.Ҳамроқулов 1983—1988 йиллар давомида кимё факультета декани, электрокимёвии анализ усуллари илмий лабораторияси мудири, аналитик кимё кафедраси мудири, "Лола" акциядорлик илмий ишлаб чиқариш жамияти раиси лавозимларида ишлади. 1994 йилдан 2005 йилгача Россия Фанлар академияси Сочи илмий-тадқиқот марказида экология мониторинга сектори мудири, марказнинг ўкув ишлари бўйича директор 5'ринбосари, бош илмий ходим, Экология университета биринчи проректори лавозимларида ишлади. Т.Ҳамрокулов Россия Табиий фанлар академиясининг мухбир аъзоси, Беруний номидаги Узбекистон давлат мукофотининг совриндори ва бир канча орден ҳамда медаллар соҳиби бўлган. Унинг рахбарлигида 20 дан ортиқ кимё фанлари номзоди, 5 нафар фан доктори тайёрланди. У 400 дан ортик илмий маколалар, патентлар, муаллифлик гувоҳномалари, рисолалар, монографиялар ва дарсликлар муаллифи эди. Темур Ҳамроқулов раҳбарлигидаги илмий тадқиқотларнинг асосий йўналиши кичик ўлчамли, KaiTa ищ ресурсига эга бўлган, доимий ишлаидиган автоматик электрокимёвии сснсорлар ишлаб чиқаришдан иборат эди.

Бажариладиган ишлар аналитик ккмбнинг муҳим вазифаларидан ҳисобланган атроф-муҳитнинг заҳарланиш даражасини, жумладан, ер юзаси ва 10 км баландликкача бўлган ҳаво атмосфераси, саноат корхоналари ва кишлоқ хўжалиги чиқиндилари (ис гази, карбонат ангидрид, азот оксидлари, олтингугурт бирикмалари, галогенлар, тўйинган, тўйинмаган ва ароматик углеводородлар ва ҳ.к.) ни доимий аналитик назорат 'қилишдан иборат бўлган. Ушбу топшириқнй ҳал қилиш учун 70- йилларда стандарт газ аралашмаларни тайёрлаш учун асбоблар ва усуллар яратилди (СМ. Васина, Д.М. Ивниский, Д.А. Илясов, Т.Қ. Ҳамроқулов). Ер шароитида ва самолётларга ўрнатилган лаборатория шароитларида ис гази, карбонат ангидриди ва кислородни аниқлаш учун ишлатиладиган қурилмалар конструкциялари ишлаб чиқарилиб, ишлаб чикаришга жорий этилди (В.В. Абрамова, Т.Қ. Ҳамроқулов, СМ. Васина, Д.М. Ивниский, И. Қудратов, Р. Приев, В.В. Червякова). Электрокимёвии анализ усуллари ёрдамида атроф-муҳит объектлари таркибидаги турли металларни (Э.Л. Лутфуллаев, A . M . Насимов, Т.Қ. Ҳамрокулов), азот оксидларини (Д.А. Илясов, Ш. Ўринбоев, Т.Қ. Ҳамроқулов), галогенларни (А.К.Солихов, Т.Қ. Ҳамрокулов), водородни (Е. Бадалов, A . M . Насимов, Т.Қ. Ҳамроқулов), аминобирикмалар ва аминларни (М.У. Ялилов, Т.Қ. Ҳамроқулов). авиация ёқилгилари (авиакеросинлар), турли органик эритувчилар, нефть маҳсулотлари ва озиқ-овқат маҳсулотлари таркибидаги макро- ва микро- микдордаги су в миқдорини (Е.А. Рўзиев, Т.Қ. Ҳамроқулов) ва турли углеводородлар, водород, ис гази каби кўплаб заҳарли газларни аниқлаш нинг янги усуллари. янги термокимёвий усуллари (Э.А. Абдураҳмонов, Т.Қ. Ҳамроқулов) ёрдамида назорат қилишнинг автоматик ва' ярим автоматик усуллари, курилмалари ишлаб чиқилиб, халқ хўжалигининг турли соҳаларига жорий қилинди. Т.Ҳамрокулов 20 га яқин ўқув-услубий адабиётлар ва иккита монография муаллифи эди. У табиатни мухофаза килиш муаммоларига бағишланган иккита бутуниттифок Қурултойини ўтказишга раҳбарлик қилди.

Адабиётлар: 1.Каримов И.А. “Ўзбекистон ХХI аср бўсағасида: хавфсизликка тахдид ва барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари.”Т. 1997 105-128 бетлар. 2.Тўхтаев А. “Экология” Т. Ўқитувчи-1998. 3.Ғуломов М. Жўраев Й. “Экология. Жиноят ва жазо” Т. 1991 4.Алимов Т.А. Рафиқов А.А. “Экология хатолик сабоқлари” Т. “Ўзбекистон”1991

Похожие

Абдували Абдусаматович Абдуваҳобов (1941-2014)

Хусниддин Рустамович Рустамов (1914 – 2009)

Амина Раҳимовна Абдурасулева (1912-1990)

Ўзбекистонда кимё фани ва кимё саноати

Вегетацион ва миземетрик тажрибалар