Neftni destruktiv qayta ishlash jarayoni - Химия - Рефераты

Neftni destruktiv qayta ishlash jarayoni

Загружено в:

23.03.2024

Скачано:

0

Размер:

56 KB

Neftni destruktiv qayta ishlash jarayoni Reja: 1. Alkanaminlar asosidagi absorbentlar yordamida gazlarni tozalash. 2. Gazlarni adsorbstion usulda tozalash.

Neftni destruktiv qayta ishlash jarayonlari . Neftni destruktiv qayta ishlash jarayonlari kreking va riforming nomi bilai ataladi. Krekingni 2xil turi mavjud- termik va katalitik. Destruktiv qayta ishlashga berilayotgan dastlabki xom ashyoga va jarayonni olib borish sharoitiga qarab gazning mikdori va tarkibi keng doirada o`zgarib turishi mumkin. Termik kreking maqsadi -«xom» nef! fraksiyasini fiqat-termik yo`l bilan destruksiya kilishdir, bunda xom ashyo sifatida ko`pincha gazoil deb ataladigan 200-400°S fraksiya ishlatiladi. Bunda ikki yo`l bilan erishish mumkpi: bug`' fazada (t=580-650ºS, R=5-10at) kreking yo`li bilan va aralash fazada (t-350-500 0 S, R=25- 70at) kreking bilan. Bnrinchi xolda olefiilarga boy bo`lgan ko`p (30% gacha, xom ashyoga nisbatan gaz hosil bo`ladi; ikkinchi holda gazning salmog`i kamroq 10- 12%, xom ashyoga nisbatan, u kamroq(15% olefinlardan iborat bo`ladi. Termik krekingning boshqa bir ko`rinishi bo`lgan va benzinlarni antidetasion xususiyatlarni yaxshilashga yo`naltirilgan yuqori qaynovchi benzin fraksiyalarni termik riformingidir. Uni 550-600º S temperaturada va 40 at bosimda olib boradilar. Gazlar termik riformiigda ancha ko`p mikdorda, o`rtacha 16-17 og`irlik %da (boshlang`ich xom ashyoga nisbatan) hosil bo`ladi. Termik kreking o`z o`rnini yuqorirok oktan sonli benzin olib boruvchi katalitik krekinga bo`shatib bermokda. Jarayon t=450°S temperaturada va 1-15 at bosimda alyumosilika katalizatorlari (Al 2 O 3 -SiO 2 ,) ishtirokida olib boriladi. Katalitik kreking gazlarida ayrim xollarda termik krekingdagiga nisbatan ancha ko`proq olefin uglevodorodlar mavjud bo`ladi. Katalitik krekingda C 3 va C 4 uglevodorodlar va izotuzilishga ega bo`lgan uglevodorodlar ko`proq bo`ladi. Katalitik krekingning boshqa bir ko`rinishi bo`lgan katalitik riforming gazlari asosan vodorod (90% gacha) va to`yingan glevodorodlardan iborat. shu sababli u gaz xolidagi olefinlar olish manbai bo`lib xizmat qilaolmaydi. Ushbu jarayon benzinlarni antidetonasion xususiyatlarini yaxshilashga va aromatik uglevodorodlarni olishga yo`naltirilgan. SHunday qilib neftni destruktiv qayta ishlash jarayonlari gaz xolidagi olefin uglevodorodlarni olish uchun xizmat qilishi

mumkin, biroq neftni destruktiv qayta ishlash gazlaridan etilenni ajratib olish, uni gazlardagi mikdori quyi bulganligi bois, maqsadga muvofik, emas. Olefin uglevodorodlarni olishning maxsus usullari neftkimyo uchun ko`proq axamiyat kasb qilidi. Gaz xolidagi olefinlarni olishning maxsus usulidir. Xozirgi vaqtda neftkimyo sanoatini gaz xolidagi olefin uglevodorodlar bo`lgan talabini qondiruvchi asosiy jarayon -piroliz jarayonilir. «Piroliг» tushunchasini yuqori temperaturadagi kreking bilan bog`laydilar. Pirolizga uchratilayotgan xom ashyoga bog`liq xolda jarayonlarni quyidagicha farqlaydilar: 2) suyuq neft asosidagi xom ashyoni pirolizi: kuyi oktan sonli gaz xolidagin va to`g`ridan-to`g`ri xaydalganp benzinlarnp katalitik riformingdan keyin aromatikasi ajratib olingandan rafinatlarni, kerosin-gazoyl fraksiyasini og`ir neft asosidagi qoldiklarni va xattoki ieftni o`zini krekingi. Piroliг jarayonining «chuqurligi» uch asosiy faktorlarga bog`lik: kontakt vaqti, temperatura va uglevodorodlarning parsial bosimiga. Eng afzallari quyidagilar: kichik kontakt vaqti katta bo`lmagan parsial bosim va ushbu xom ashyo turiga mos maksimal temperatura. Xom ashyoning guruh tarkibi quyidagicha tasir ko`rsatadi. Olefinlarni olish uchun eng afzali -parafin uglevodorodlar bo`lib, ayniqsa normal tuzilishga ega bulsa. Ular olefinlarni maksimal miqdorda beradilar. Aromatik uglevodorodlar maqsadga muvofiq emas, chunki ular yuqori koks xosil kilishga va polikondensasiya reaksiyalariga moyildirlar. Naften uglevodorodlar degidrirlash va yon zanjrni uzilish reiaksiyalariga moyil-bu, bir tarafdan (aromatika xoli uchun xam zichlashish reaksiyalariga olib keladi), ikkinchi tarafdan alkil zanjirni kreking hisobiga olefinlarni xosil bo`lishiga olib keladi. Xom ashyoning fraqsiyali tarkibi „uгini quyidagicha ta`sirini o`tkaгadi: xom ashyo ogirlashnshi oqibatida S-S, opefinlarning xosil bo`lish salmog`i kamayadi. koks qosiya bo`lnshi ortadi. Boshqa tarafdan esa OYAfrOK. bulgai xom ashS pirodizga osonroq uchraidi. birok, kui mtnuyurda yoniki maxsulotlar beradi.

Neftkimyo sintezn sanoati uchun gaz holidagi olefinlarni etkazib beruvchi eng axamiyatli usul gaz holidagi xom sshyoni piroliz qilish usuli bo`lib, bunda xom ashyo sifatiga tabiiy va yo`ldosh gazlar yoki neftni qayta ishlashda hosil bo`ladigan gaz fraksiyalari ishlatiladi. Etilenni olishda eng ma`qul xom ashyo -etan va propandir. Metan piroliгga eng qiyin uchraydigan xom ashyodir: uning piroliгi 700ºS dan yuqorida boshlanadi. 1000-1β00°S da undan etilen va asetilen olish mumkin; 1β00ºS dan yuqorida temperatura piroliz maxsuloti asetilendir. Etanni pirolizida eng ma`quli 75O-85τºS temperaturadir; bunda etilen eng ko`p miqdorda xosil bo`ladi. Propanni piroliz qilinganda (t= 700-800°S) maxsulot tarkibida eng ko`pi etilen va metandir, chunki C-C bog`i C-H bog`iga nisbatan engilroq uziladi: Keltirilgan tenglamilardan ko`rinib turibdiki, birinchn ikki reaksiya kamrok issiklik sarfi bilan ketadi va shu sababli nisbatan quyi temperaturada olib boriladi: butanni pirolizi 400°S da boshlanadi; degidrirlash faqat >600ºS temperaturada ketadi. Amalda piroliz uchun individual uglevodorodlar emas , balki tabiiy va yo ` ldosh gazlar yoki neftni qayta ishlashda xosil bo ` ladigan gaz fraksiyalari ishlatiladi . Biroq , individual uglevodorodlar uchun keltirilgan qonuniyatlar sanoat fraksiyalari uchun xam ko ` llanilishi mumkin . 6- va 7- jadvallarda turli uglevodorodlar va neft asosidagi fraksiyalar uchun piroliz ma ` lumotlari keltirilgan .

Adabiyotlar: 1. Lapidus A. L., Golubeva I.A., Jagfarov F.G. Gazoximiya. CHast I, II. Moskva- 2004g. 2. Donald B.L., Uilyam L.L. Nefteximiya. Moskva 2011 g. 3. Abidov B.A. Neft kimyosi va fizikasi. o`quv ko`llanma, Toshkent, 2000 y. 4. Salomov YU.J. va boshk. ―σeft va gaгni kayta ishlash texnologiyasi. O’quv qo`llanma T.: CHo`lpon, 2006 y. 5. Boгorov F.P., Xujakulov A.F. ―neft va gaгkondensatni qayta ishlash texnologiyasi. o`quv qo`llanma. T.: Muxarrir. 2018 y.

Похожие

Neft kimyosi va neftni qayta ishlash

Neftni qayta ishlashda gidrogenlash jarayonlar

Yonilg‘ilarni qayta ishlash texnologiyasi

Neftni qayta ishlashda hosil bo`ladigan to`yinmagan uglevodorodlar

Oqova suvni birlamchi va ikkilamchi qayta ishlash