Спорт метрология фани ва унинг вазифалари - Физическая культура - Рефераты

Спорт метрология фани ва унинг вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

40 KB

Спорт метрология фани ва унинг вазифалари «Метрология» с ў зи қ адимги юнон тилидан к и риб келган б ў либ, «метрон» - ў лчов ва «логос» - фан, илм, фикр маъносини билдириб, ў лчаш ҳ а қ идаги фан демакдир. Жисмоний тарбия ва спортдаги кўрсаткичларни назорат қилиш ва ўлчаш спорт метрология фанининг асосий вазифаси ҳисобланади. Умумий метрологиянинг асосий вазифаси ўлчовларнинг ягоналиги, бирлиги ва аниқлигини таъминлашдир. Спорт метрология фан сифатида умумий метрологиянинг бир қисми ҳисобланади. Хусусан, унинг таркибига қуйидагиларни киритиш мумкин: - спортчининг турли пайт ва вазиятлардаги, яъни тренировкадан олдинги ва кейинги, мусобақалардан олдинги ва кейинги ҳолатининг динамикасини назорат қилиш;  спортчи мусобақа ва тренировка юкламаларини назорат қилиш;  спортчининг тренировка ва мусобақа жараёнларидаги ҳаракатларни бажариш техникасини назорат қилиш;  мусобақаларда спортчининг ҳолати ва спорт натижалари динамикаси ни назорат қилиш;  назоратнинг ҳар бир йўналишида олинган маълумотларни таққослаш, уларни таҳлил қилиш ва баҳолаш ҳамда зарур хулоса ва тавсиялар ишлаб чи қ иш . Спорт метрология фанининг мазмунини қ уйидагилар ташкил этади : 1. Спортчининг спорт ҳ олатини назорат қ илиш. 2. Спортчининг тренировка жараёнидаги юкламасини, турли ҳ аракатларнинг бажариш техникасини ва спорт мусоба қ аси давридаги хул қ ини назорат қ илиш.

3. Ю қ орида келтирилган ҳ ар бир к ў рсаткич б ў йича олинган маълумотларни та ққ ослаш, ба ҳ олаш ва та ҳ лил қ илиш. Спорт метрология фанининг асосий вазифалари қ уйидагилардан иборат : 1) Спортдаги ўлчаш техникаси тўғрисида умумназарий билимлар тизимини ташкил этиш, спорт метрологиясининг назарий асосларини ва математик – статистика услубларини ўргатиш. 2) Ҳозирги замонавий қўлланилаётган ўлчов тизими ва услублари ў р ган илади, яъни ўлчов асбобларидан фойдала н и ш ва уларда ўлчов ўтказиш, улардаги хатоликларни аниқлаш, олинган натижаларни таҳлил қилиш ва улар асосида режалар, дастурлар қабул қилиш ни ўрга н и ш . 3) Комплекс назоратнинг метрологик асослари ни , яъни спортчининг тайёргарлиги ва унинг мусобақа ва ўқув машғулотларидаги фаолиятининг назорат и мазмуни ва турлари ни ўрганиш , бундан ташқари жисмоний тарбия ва спортда катта ўрин тутадиган ўқув машғулот юкламаларини ҳисоблаш, юкламалар кўрсаткичлари ва спортчиларнинг тайёргарлик динамикасини аниқлаш. Спортда метрологик талаблар , танлаб олиш масалалари, спорт натижаларини олдиндан айтиш му ҳ им ўрин тутади. Бирор бир қонун бўйича амалга оширилган ўлчов – бу, бир томондан, ўрганилаётган ҳодиса ёки объектларнинг характеристикалари, иккинчи томондан эса, сонларнинг ўзаро мослигидир. Шунинг учун ҳам спорт метрологияни ўрганиш бўйича дарслик дастурига бошқа предметларнинг айрим қисмлари ҳам (математик статистика асослари, инструментал услуб ва ҳоказолар) киритилган. Спортчининг турли босқичларда тайёргарлиги даражасини ҳар томонлама - комплекс назорат қилиш кўпчилик мутахассислар - педагоглар, шифокорлар, физиологлар, биохимиклар, психологлар, биомеханикларнинг биргаликда ҳамкорлигига асосланган ёндашувида ўтказилганда юқори самара бериши мумкин.

Комплекс назорат қилиш орқали спортчининг ҳар бир ҳолати тўғрисида аниқ ва тўлиқ маълумот олиш мумкин. Назорат қилишнинг асосий вазифаларидан бири спортчининг турли босқичлардаги жисмоний, психологик, физиологик ҳолатини назорат қилишдир. Хусусан, « ж исмоний ҳолат» тушунчаси қуйидагиларни англатади: -спортчининг соғли г и ; -гавда нинг спорт турига мос ҳолда тузилиши (ёки ривожланишига эришиш); - спортчи организмининг физиологик функциялар и ҳолати . Жисмоний тарбия ва спорт амалиётида спортчининг қуйидаги уч ҳолат и мавжуддир, яъни - тезкор ҳолат , - кундалик ҳолат , - босқичдаги ҳолат.

Адабиётлар : 1. Азгальдов Г.Г., Райхман Э.П. О квалиметрии. М., 1973 . 2. Бубе Х., Фэк Г., Штюблер Х., Трогии Ф. Тесты в спортивной практике: Пер. с нем.М., 1968. 3. Гмурман В.Е. Эҳтимоллар назарияси ва математик статистика.Т., 1972. 4. Годик М.А. Спорт метрология. М., 1988. 5. Годик М.А. Контроль тренировочных и соревновательных нагрузок. М. 1980. 6. Иберла К. Факторный анализ: Пер с англ.М. 1980. 7. Косимбеков.З.Т., Бокиев Р.Р., «Математик статистика асосларидан амалий машғулотлар», Тошкент, 1996. 8. Косимбеков З.Т., Толипжонов А.И. Спортчиларнинг жисмоний тайёргарлиги устидан назорат қилишнинг. (метрологик қo`лланма).Т, 1993. 9. Математика терминларининг русча-o`збекча изоҳли луғати /Проф. В.А. Диткин таҳрир остида. Рус-o`збекча таржима., 1974. 10. Масальгин Н.А. Математика-статистические методы в спорте. М. 1974.

Похожие

Спорт тренировкаси максади, вазифалари, воситалари, услублари ва асосий тамойиллари

Янги даврнинг иккинчи боскичида жисмоний тарбия ва спорт. Халкаро спорт уюшмасининг вужудга келиши ва унинг ривожланиши

Спорт мактабларида ва умумтаълим мактабларида спорт ишларининг узига хослиги

Спорт машғулотида чарчаш ва тикланиш

Спорт машғулотини даврлари ва тузилиши