logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Физическая культура
  4. Kurashchilarning texnik-taktik mahorati. Kurash musobaqasida ishlatiladigan iboralar va ishoralar

Kurashchilarning texnik-taktik mahorati. Kurash musobaqasida ishlatiladigan iboralar va ishoralar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

206 KB
Скачать
www.arxiv.uz Kurash chi larn in g texnik-taktik ma h orati. Kurash musobaqasida ishlatiladigan iboralar va ishoralar Reja: 1. Kurash chi larn in g texnik-taktik ma h orati 2. Kurash musobaqasida ishlatiladigan iboralar va ishoralar www.arxiv.uz Kurash shunchaki sport turigina emas. Harakat texnikasining sportdagi axamiyati GOYAT kattadir. Sport texnikasi buyicha mutaxasislar tayyorlash soxasidagi YIRIK olimlardan biri prof. V.M. Dvyachkov sportchining tex nika soxasidagi maxoratini butun sport soxasidagi tayyorgarlik ishlariga olib kiradagan “katta darvozadir" deb ta`rif bergan edi. Kurashchilarning jismoniy qobiliyatlarini rivojlanish darasi kasb bilan texnik-taktik xarakatlarini ishonchli bajarilishi urtasidagi uzaro bog`likliklar mavjuddir. YUkori sport natijalariga erishishning asosi bo`lib, kurashchining keng doiradagi xarakatlari buyicha kunikma va malakalarni tashkil topishi xar tomonlama taraqqiy qilgan jismoniy, va eng avvalo ixtisostlashtirilgan qobiliyatlari xisoblanadi. Sport amaliyotida, xususan, kurash turlari buyicha, ilmiy metodik adabiyotlar butun diqqat-e`tibor kurashchilarning umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarligi masalasiga qaratilgan. Kurashga tushayotgan vaqtda ko`pgina mushaklarning ishi bir- bir bilan kelishtirilgan xolatda olib borilishi taqazo etiladi. Ko`pgina mualliflarning takidlashicha jismoniy tayyorgarlikning yuqori darajada bulishi, kurashchi qobiliyatining mukammal shakillanishiga va texnik harakatlarning yuqori darajaga bajarilishiga kafolat beradi deyishi tasodifiy xol emas. Xujum qilish harakatlarini bajarish uchun bir polvon o`z raqibini barqaror turgan xolatdan chiqarib, uni gilamga ag`darishga intilsa, ikkinchi polvon barqarorlikni saqlab qolishga o`z raqibini muvozanat holatidan chiqarishga urinadi. Tayanib turilgan vaqtdagi barqarorlik darajasi usha barqarorlikni xosil qilib turgan burchakka bog`liq bo`ladi. Burchak qanchalik katta bo`lsa, mana shu yunalishdagi barqarorlik ham shunchalik yuqori bo`ladi. Kurshchining texnik- taktik harakatlari kurashga tushish davomida qullaydigan sevgan usulini umumiy o`rgangan va ularni kurashchi uchun eng maqul bo`lgan usullar soni va sifatiga e`tibor beradi. Polvon o`zi uchun qulay bo`lgan usulni tanlab, raqibining ximoya vositasini vujudga keltiradigan vositalar: qurquv, siqib quyish, muvozanat xolatin chiqarib yuborish: - raqib tomonidan faol ta`sir qiladigan va polvon uchun qulay bo`lgan vaziyatni vujudga keltiradigan vositalar; - raqib e`tibor bermaydigan yohud juda kam e`tibor berib, e`tiborsizlik bilan o`zini bo`sh quyadigan holatni vujudga keltirish maqsadida polvon tomonidan qullaniladigan usullar; - takroriy xujum, teskari da`vat, ikki bor ketma- ket aldash harakatlari. ТАНИШИ НГ TANISHIN Gwww.arxiv.uz Raqib holati va bergan vaziyatni ko`rsatuvchi mavjud alaomatlarni idrok etish va baholashni o`rganib texnik- taktik harakatlarini takomillashtirish mahoratini egallab olish jarayenini hisobga tezlashtiradi. Asosiy g`alaba erishishda tayorgarlik harakatlari ancha katta o`rin tutadi. SHuning uchun ularni bir – bir bilan o`zaro mahkam bog`liq holatda takomillashtirib berish lozim. Takomillashtirib borishda asosiy qiyinchilik bir harakatdan ikkinchi harakatga o`tish fazasi hisoblanadi. Mahorat darajasi qancha yuqori bo`lsa, qiyinchilik shuncha kamroq bo`ladi. Gavda holatini tez o`zgartira olish mahorati barqarorlik darajasini oshirib borish va tayanch maydonini o`rtasidan tanlab og`irlik markazini mukin qadar og`ish burchagi tomon surib borish, raqibni harakatlariga aktiv qarshilik ko`rsatish bularni bari kurashda muvozanatni saqlab qolish negizi xisoblanadi. Raqibning holatlarni yuqotishdan ham moxirlik bilan foydalanib, undan xujum qiluvchi harakatlarni kuchaytirish maqsadida foydalanish kurshda yuksak darajadagi texnik harakatlar qilishning asosi hisoblanadi. Texnik harakatlarni o`tkazish taktikasiga o`rgatish yuzasidan har doim ham aniq maqsadni ko`zlab olib borilgan tadbirlar o`tkazilmaydi. Bunga sabab, bir tomondan ta`lim qullanmasa yetarli darajada ishlab chiqilmaganligi bo`lsa, ikkinchi tomondan, sportchilar bilan ustoz- murabbiylarni aniq maqsadga yunaltirilgan taktikaga o`rgatishning kuch-qudratiga ishonmaslikdir. Sport kurashining hozirgi zamon texnikasi bu raqib usti- Agar kurashchilarda ogoxlantirishlar bir xil va ketma-ket berilgan bulsa, goliblik birinchi ogoxlantirish olganga beriladi; — Musobak,alar Olimpiya sistemasi buyicha kayta kurashuvisiz utkaziladi; — Kurashda usul gilamning ichkarisida boshlanib gilam chizigidan tashkarida nixryasiga yetsa, bax o lanadi. Kurash musobaqasida ishlatiladigan iboralar va ishoralar 1. «TANISHING» - kurashchilar gilamga chiqib kelganlaridan keyin o` rtadagi xakam chap yoki o` ng q ulini kurashchi tomoniga q aratib «tanishing» degan iborani baland ovozda aytadi. E `lo n q iluvchi xakam esa kurashchilarni tanishtiradi. (Bu ishora olishuvda ga l aba q ilgan kurashchiga nisbatan h am ishlatiladi). УРТАГА O'RTAG Awww.arxiv.uz 2. «TA`ZIM» — kurashchilar o` ng qo` llarini chap k o` ksida tutgan x o lda bir-birlariga buyin va gavdani egib salomlashish uchun ishlatiladigan ibora. Bu iborani ishlatganda xakam ikkala qo` lini kaftlari bilan oldinga q aratgan xolda yon tomonga ochib, keyin barmo q lari yu qo riga q aragan xolda balanddan bukib, qo` llarini ichkariga aylantirish ishorasini q iladi, bu va q tda ikkala qo` lning barmo q lari bir-biriga uchma-uch x o lga kelishi kerak. 3. " O` RTAGA" - bu suz ikkala kurashchini bir-birlariga ya q inlashib, xalol, mardona olishishlariga undovchi suz. Xakam qo` llarini ikki tomonga yoygan xolatda va shu x o latni tuxtatmasdan o` rtaga ishorasini k o` rsatadi, ya`ni qo` l kaftlarini bir-biriga q aratib, yelka kengligiga olib keladi. 4. «KURASH» — kurashchilar bir-birovlariga ta`zim q ilib salomlashgandan keyin olishuvni boshlash uchun xakam tomonidan ishlatiladigan Ibora. Xakam o` ng qo` lini kaftlari bilan yon tomonga q aratgan xolda tirsakdan bir oz bukib ishora q iladi. ТАЪЗИМ TA'ZIM КУРАШ KURASH www.arxiv.uz 5. «TUXTA» — olishuv davom etayotgan vaqtda olishuvni tuxtatish uchun ishlatiladigan ibora. Bu vaqtda xakam ung qo`lini kafti bilan oldinga qaratgan xolda (barmoqlar bir joyga jipslashgan) oldinga chuzib ishora qiladi. 6. «XOLOL» — kurashchilardan birovi sof g`alaba qilgan vaqtda ishlatiladigan ibora. Xakam qo`lini kafti bilan oldinga qaratgan xolda yuqoriga kutarib (barmoqlar jips xolda) ishora qiladi. a) ikki « YO NBOSH» ba ho si olsa; b) ra qi bga usul ishlatib o` zi ikkala kuragiga ye q ilsa; v) ra q ibiga «FMPPOM» berilsa; g) «YONBOSH» olgan x o lda ra q ibida «DAKKI» b o` lsa; d) ra q ib 3 minut ichida gilamga chi q masa beriladi. 7. «YONBOSH» — xakam qo`lini kaftlari bilan pastga qaratgan xolda (barmoqlar bir joyda jips) yonboshga urib, yon tomonga chuzib (90°) ishora qiladi. a) kurashchilardan biri usul q ullab ra q ibini tezlik bilan bir kuragiga yiq itsa; b) yoki ra q ibiga «DAKKI» e`lon q ilinsa beriladi. 8. «CHALA» — kurashchilardan biri usul qo`llab, usulni oxirigacha to`liq.bajara olmasa ishlatiladigan ibora. Xakam qulini kafti bilan yoniga qaratgan xolda tirsagidan bukib (90°) ishora qiladi. ХАЛО Л HALO L www.arxiv.uz a) kurashchilardan biri usul qo`llab tuligicha bajara olmasa, raqibining beli yoki undan yuqori qisimni gilamga tekkizsa; b) rakibiga «TANBEX» e`lon q ilinganda berila d i; v) nechta «CHALA» ba ho si berilishidan kat i i nazar ularning umumiy soni jamlanmaydi. g) agar ik k ala kurashchida xam bir nechtadan «CHALA» b o` lsa, g` oliblik k o` p «CHALA» olgan kurashchiga beriladi. 9. «TANBEX» — birinchi ogoxlantirish. Xakam kurashchi tomonga burilib, qo`lini oldinga chuzgan xolda barmog`i bilan tanbex. olgan kurashchini kursatib, ishora qilib shu iborani ishlatadi. «TANBEX» — ogoxlantirish unchalik katta bo`lmagan xatolarga yo`l qo`ygan kurashchiga beriladi: a) kurashchi ataylab qochayotib, raqibga ushlab olishga yo`l quymasa; b) ataylab raqibni gilamdan itarib chiqarsa yoki o`zi gilamning xavfli maydoniga chiqib ketsa; v) ataylab o`zining kiyimini, ishtonini xakam ruxsatisiz yechib yuborsa; g) ataylab ra q ibning ishtoni yoki oyoklaridan ushlasa; d) ushlab olgandan keyin 8—10 sekund va q t davomida usul qo` llamasa, beriladi. 10. «DAKKI» — ikkinchi ogoxlantirishda ishlatiladigan ibora. Xakam qo` lini musht q ilib tirsagidan bukib (90°) ishora q iladi ( K u l barmo q lar musht x o li g a kelgan va kaft old tomonga k a ragan b o` lishi kerak). (DAKKI) - «TANBEX »dan keyin ikkinchi, unchalik katta b o` lmagan xatoga yul q uygan kurashchiga e`lon q ilinadi. Dakki q achon birdaniga berilishi mumkin? a) kurashdan bosh tortib, ataylab tizzaga k o` p marotaba utirsa; b) xakamning buyruklariga rioya q ilmasa, noma` q ul suzlarni gapirsa yoki ba q irsa. www.arxiv.uz 11. « G` IRROM» — oxirgi ogoxdantirishda ishlatiladigan ibora. \akam kurashchi tomonga burilib, q ulini kaftlari bilan pastga k a ratgan x o lda yon tomonga chuzib ikki-uch marta pastga silkitib ishora kiladi. «G`IRROM» — katta xatoga yul q uygan (yoki «DAKKI» jazosini olgan va keyingi paytda unchalik katta b o` lmagan yoki o` rta toifadagi xatoga yul qo` ygan) kurashchiga e`lon q ilinadi. a) Olishuv davomida rak i bning, x a kamlarning sha`niga noma` q ul s o` zlarni ishlatsa, ba q irsa, xar xil imo-ishoralar q ilsa; b) agar kurashchi olishuv davomida ra q ibiga bila turib jarox a t yetkazsa, unda ra q ibga « G`I PPOM» e`lon q ilinib, shikastlangan kurashchiga «XALOL» beriladi. 12. "BEKOR" — olishuv tuxtatilganda keyingi x a rakatlar uchun yoki bajarilgan usul bax.olashga noloyi q .deb topilgan va q tda ishlatiladigan ibora. Xakam q ulini kafti bilan yon tomonga karatgan x o lda (barmo q lari jipslashgan) oldinga chuzib ikki-uch bor chapga va unga xarakatlantirib ishora kiladi. 13. «VA QT » - olishuv vakti t ugaganligini kursatish uchun ishlatiladigan ibora. Xakam ikkala qo` lini yuk o riga k o` tarib kaftlarini bir-biriga k a dagan x o lda bilakdan kushib ishora q iladi. Izox.: Ishoralar o` rtadagi xakamning ikki tomonda turgan kurashchilarning yaktagi rangiga q arab ung yoki chap q ul bilan k o` rsatiladi. O` rtadagi xakam qo` l ishoralarini k o` rsatish bilan bir va q tda gi l am o` rtasida tik xolatda iboralarni h am baland ovoz bilan ani q aytib borishi shart. !-Baxr va ogoxlantirishlar ra q amlar (10,5,3,1,0) bilan e`lon q ilinadi, ammo ularning umumiy soni jamlanmaydi. www.arxiv.uz XXX. Olishuv natijalari BAXO OGO XL ANTIRISH HALOL 10:0 F I PPOM 0:10 YONBOSH 5:0 DAKKI 0:5 CHALA 3:0 TANBE H 0:3 DAKKI - YONBOSH 0:10_ YONBOSH -DAKKI 10:0 TANBEX - CHALA 0:3 CHALA -TANBEX 3:0 YONBOSH- YONBOSH 0:1 DAKKI - DAKKI 1:0 CHALA - CHA L A 0:1 TANBEX - TANBEX. 1:0 XXXI. Ta`qiql a ngan xatti-xarakatlar www.arxiv.uz Kurash musoba q alarida qo` yidagilar ta` q i q lanadi: — ra q ibning ishtonidan ushlab olish; — ra q ibga shik oya t yetkazishi yoki uning x a yotiga xav f tu g`d irishi mumkin b o` lgan texnik usullarni qo` llash; — bu g` ish va o g` ritish usullarni qo` llash. XXXII. Tablodagi baxolar Xar bir gilam oldida tablo b o` lishi shart. Olingan ba h olar tabloda ikki xil rangda k o` rsatiladi: YUkorida k o` rsatilganidek ta b loda baxo va ogoxlantirishlar ikki xil rangda k o` rsatiladi. Tabloning o` rtasida ba ho lar va ogo h lantirishlar uchun joy b o` lishi lozim. KO`K YONBOSH CHALA TANBEH DAKKI YASHIL XXXIII. Musoba q a o` tkazish tartibi — Musoba q alar olimpiya sistemasi b o`y icha o` tkaziladi; zarur b o` lgan x olatda XKA ruxsati bilan nizomga o` zgartirish kiritish mumkin; — ha mma polvonlar orasida kuchlilarni xisobga olib ikki (A va B) guruxga b o` linadi; — polvonning tartib raq a mi ko`ra tashlash yo`l i bilan belgilanadi va musoba q a tugagunga q ad ar saqlanib qoladi ; — juft ra q amli polvonlar A guru h iga, tok. ra q amli polvonlar B guruxga yoziladilar; — g` olib chi q an polvon keyingi davra musoba q alariga q uyiladi; — A va B gurux. g` oliblari finalga chi qqan lar I — 2- o` rinlar uchun kurashadilar. Finalga chi qq an kurashchilarga boy bergan kurashchilar — 3- urinni egallaydilar. Kurash b o`y icha musoba q a bayoni www.arxiv.uz Ismi va fam i l i yasi SHaxar 1 2 3 4 Natija Urin 1 2 3 4 B Ismi va familiyasn SHahar 1 2 3 4 Nat i jya Ur i n 1 2 3 4 www.arxiv.uz 1991 y i l KURASH k o i d a l a r i i s h l a b c h i q i l d i . K URASH X a l k a r o A SSOTSIATSIYASINING 1- TASIS KONGRESSIDA XAL Q ARO KRIDA SIFATI BIR OVOZDAN TA SDI Q LAN D I . 1998 YIL 6 SENTYABR 1- SON BAYONNOMASI . www.arxiv.uz Foydalangan adabiyotlar ro`yxati 1. Kerimov F.A.” Kurash tushaman” Toshkent Ibn Sino 1990yil 2. Kerimov F.A.” Sport kurashi nazariyasi va usuliyati” Toshkent 2007yil 3. Kerimov F.A , A.K.Nurullayev “ Volnoya borba ”Toshkent 2007 4. YUnusova YU.M.” Sport faoliyatining nazorat asoslari ” Toshkent 1994yil 5. I.A.Karimov “ Kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari ”Toshkent 1998yil 6. R.S.Salomov “ Sport mashg`ulotining nazariy asoslari ”Toshkent 2005 7. Ashmarin B.A. “ Teoriya i metodika pedagogicheskix issledovaniy v fizicheskom vospitanii” .Moskva Fizkultura i sport 1978 god 8. Nurshin J.M.,Salomov R.S.,Kerimov F.A. “ Uzbekcha milliy sport kurashi ” Toshkent 1993 yil 9. Atayev A.K. “ Kurash ” Toshkent 1987 yil 10. Tumanyana G.S. “ Sportivnaya borba ”Moskva 1985god 11. Atayev A.K. “ Buxoro polvonlari ” Toshkent 2000 yil 12. Platonov V.N “ Obshaya teoriya podgotovki sportsenov v olimpiyskom sporte ” Kiyev 1997god

Похожие

Kurash
Kurash musoboqalarini o`tkazishda foydalaniladigan jihozlar
Taktik tayyorgarlik
Kurashchilarda egiluvchanlikni tarbiyalash
Kurash