Taktik tayyorgarlik - Физическая культура - Рефераты

Taktik tayyorgarlik

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

49.5 KB

T a ktik t a yyorg a rlik REJA : 1. T a ktik t a yyorg a rlik v a zif a l a ri 2. Taktikani o ` rgatishning asosiy vositasi 3. N a z a riy t a yyorg a rlik .

Sp o rt t a ktik a si r a qib bil a n mus o b a q a qilish s a n` a tidir. Uning bosh vazifasi raqib ustidan g`alabaga erishmoq uchun sportchining kuch va imkoniyatlarinidan mumkin qadar samarali foydalanishdir. Taktika san`ati yengil atletikaning barcha turlarida ham zarurdir.Lekin turli sport ihtisosidagi yengil atletikachilarda bunga extiyoj bir xil emas. Taktika san`ati sportcha yurishda o`rtacha o`zoq va eng o`zoq masofalarga yugurishda kuproq va raqib bilan bevosita aloqada bulmasdan musobaqalashadigan turlarda ozroq kerak buladi. Taktik san`at sportchiga o`z sport texnikasidan jismoniy va ma`naviy-irodaviy tayyorgarligidan turli sharoitda har-xil raqiblar bilan kurasha olish tajribasidan va bilimidan samarali foydalana olish imkonini beradi.Hozirgi kunda turli mamlakatlardagi eng kuchli yengil atletikachilarning texnik jismoniy va irodaviy tayyorgarliklari nihoyatda yuqori darajada.Shuning uchun ham xalqaro musobaqalarda boshqa hamma jixatdan bir xil bulgan sharoitda taktika san`ati etukligi xisobiga g`alaba qilinadi. T a ktik t a yyorg a rlik t a ktik a s o h a sid a gi biliml a r bil a n o`zining yengil a tletik a turig a m o sl a b a m a ld a t a ktik a ni ishl a t a bilishid a n t a shkil t o p a di. Musobaqalashishning maqsadga muvofiq usul va yo`llarini ishlab chiqish ham bo`lajak musobaqadagi konkret raqiblarning imkoniyatlarini hisobga olib planlar variantlar grafiklar va shu kabilarni to`zish ham maxsus taktik tayyorgarlikga kiradi. Umuman taktik mahorat mo`ljallangan planni aniq bajarishga to`g`ri kelmay qolganda esa vaziyatni tezgina baxolab eng samarali qarorga kelishga imkon beradigan bilim tajriba va malaka boyligiga asoslanadi. T a ktik t a yyorg a rlik v a zif a l a ri.Qo`yid a gil a rd a n ib o r a t. 1. T a ktik a ning umumiy q o id a l a rini o`rg a tish. 2. Sport musobaqalarining ayniqsa ihtisoslaniyotgan yengil atletika turi musobaqalarining mohiyati va qonuniyatlarini o`rganish. 3. Ihtisoslaniyotgan yengil atletika turidagi taktika yo`llari vositalari va imkoniyatlarini o`rganish.

4. Kuchli sp o rtchil a rning t a ktik t a jrib a l a rini o`rg a nish. 5. Trenir o vk a m a shg`ul o tl a rid a ch a m a l a shl a rd a v a mus o b a q a l a rd a t a ktik a elementl a rini usull a rini yo`ll a rini v a ri a ntl a rini a m a ld a qo`ll a shni o`rg a nish. 6. Vaziyat va boshqa tashqi sharoitlarni nazarda tutib raqiblar kuchini ularning taktik jismoniy va irodaviy tayyorgarliklarini ularning taktik usullari va variantlari va musobaqalashish sestemalarini o`rganish. Bularning hammasini o`rganadigan keyin sportchi konkret raqibni xisobga olib bo`lajak musobaqadagi taktikasini ishlab chiqishi kerak. Keyin o`tgan musobaqani taktikasi va uni tashkil etgan element va variantlarning samara darajasini tahlil qilib kelajak uchun xulosa chiqarish kerak. Taktika sohasidagi bilimlar mahsus adabiyotlar o`qish leksiyalar suhbatlar tanlash musobaqalarni ko`zatish yo`li bilan hamda amaliy mashg`ulotlar va tahlil qilish jarayonida hosil qilinadi. Taktikani o`rgatishning asosiy vositasi-mo`ljallangan plan bo`yicha mashq yoki harakatlarni takror bajarishdir. T a ktik m a h o r a t jism o niy v a ir o d a viy f a zil a tl a rning riv o jl a nishi bil a n ch a mb a rch a s b o g`liqdir. Etarli bulmagan tezlik va chidamlilik kupincha taktik maxoratni yaxshilashga tusiqlik kiladi. Masalan: o`zgaruvchang su`ratda yugurish taktik tomondan juda samarali bulsa ham sportchi 5 yoki 10 km masofa davomida kup marta tezlanishga chiday olmaydigan bulsa uni qo`llash mumkin emas. Taktikani o`quv-trenirovka mashg`ulotlarida chamalashlarda bevosita musobaqaning o`zida o`rgatiladi.Ayiniqsa keyingi bosqichlarda taktikani o`rgatish jismoniy va irodaviy tayyorgarlik vazifalarini xal qilish bilan bir vaqtda bulaverishi kerak. M a shq ni to`l a kuch bil a n b a j a riyotg a nd a t a ktik a o`rg a tish-muv a ff a qiyatning muhim sh a rtidir. Taktik mashg`ulotlarga ya`ni ixtisoslaniyotgan sport turini trenirovka mashg`ulotlarida musobaqadagidek bajarishga aloxida e`tibor beriladi.

Taktikani o`rgatish va uni takomillashtirishda quyidagi asosiy metodlar qo`llaniladi.-taktik element va harakatlarni bulaklab va bularni bir-biriga bog`lab o`rganish, yahlit o`rganish, so`z bilan tushuntirish, harakatlarni tahlil qilish, elementlarni bog`lamlarni harakatlarni takrorlash taktik harakat variantlarini ishlab chiqish trenirovka va musobaqa prosesida ijodiy topshiriqlar berish taktik mashg`ulotlar o`tkazish N a z a r i y t a y yo r g a r l i k. Yengil a tletik a chil a r t a yyorg a rligid a ul a rning n a z a riy t a yyorg a rligi ni xo yatd a mu x im r o l uyn a ydi. Nazariy tayyorgarlik vazifalari qo`yidagilardan iborat 1. Axlo q iy tarbiyalarni o` rgatish 2. Sport nazariyasi va metodikasi soxasida shu jumladan sport ixtisosi soxasida bilim olish. 3. Sportchi gigienasi, o z- o `zini nazorat va vrach nazorati masalalarini o `rganish. Nazariy tayyorgarlikda tanlangan yengil atletika turidagi texnika va taktikani ilmiy asoslash shuningdek ularni taxlil q ilish kerak.Sportchilar sport texnikasini o `rganish metodikasi va uni kamol toptirish y o `ll a ri bilan ayni q sa sport trenirovkasi sestemasi bilan tanishtirish kerak. Nazariy tayyorgarlik programasida tanlangan yengil atletika turidagi trenirovka metodikasiga keng o `rin berilgan bulishi kerak. Qo `y i dagi masalalarga tuxtalib o `tish juda muxim. a) kuchni , tezk o rlikni chid a mlilikni ch a qq o nlikni egiluvch a nglikni riv o jl a ntirish v a ir o d a viy f a zil a tl a rni t a rbiyal a sh v a zif a l a ri v o sit a l a ri v a met o dl a ri . b ) trenir o vk a mashg`ulotl a rining sh a kll a ri v a ul a rni sikllli pl a nl a shtirish . v ) yil buyi trenir o vk a qilish g ) kup yillik trenir o vk a ni pl a nl a shtirish . d ) sp o rt mus o b a q a l a rining r o li v a ul a rg a bev o sit a t a yyorl a nishnng x ususiyatl a ri mus o b a q a l a rd a k a tn a shishi trenir o vk a l a rni x is o bg a o lib b o rish k a ntr o l m a shql a r v a mus o b a q a n a tij a l a ri sp o rtchi ko ` rs a tkichl a rini a n a liz qilish trenir o vk a kund a ligi .

N a z a riy t a yyorg a rlik d a sturig a sp o rtchining psi xo l o gik t a yyorg a rligi gigienik t a rtibi m a s a l a l a ri ham kiritilishi z a rur . Bund a n tashqari sp o rtchil a rni vr a ch n a z o r a ti v a o ` z - o ` zini n a z o r a t qilish a s o sl a ri bil a n shuningdek t a nl a ng a n yengil a tletik a turid a shik a stl a nish pr o fil a ktik a si bil a n t a nishtirish ker a k . Ko ` rs a tilg a n pr o gr a mm a bo ` yich a yengil a tletik a chil a rni t a yyorl a sh uchun m ax sus t a shkil qiling a n m a shg ` ul o tl a rd a leksiya v a su x b a tl a r o ` tk a zil a di . Shuningdek te x nik a v a t a ktik a ning a yirim m a s a l a l a rini trenir o vk a m a shg ` ul o tl a rid a tushuntirish yuli bil a n ham n a z a riy biliml a r xo sil qilin a di . Shugull a nuvchil a rg a sp o rt n a z a riyasi v a met o dik a sid a n m ax sus a d a biyotl a r o ` qish t a vsiya kilin a di .

Foydalangan adabiyotlar: 1. Kun L. Vseobshaya istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta : Per. Svenger. M.: Raduga, 1982.. 2. Olivova V. Lyudi i igri. U istokov sovremennogo sporta. - M.: FiS, 1985. 3. Stolbov V.V. Istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta. - M.: FiS, 1975. 4. L. Kun «Vseobshaya istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta»; Moskva 1987. 5. Krushilo YU.S. «Xrestomatiya po istorii drevnego mira» Moskva 1980g.

Похожие

Jismoniy tayyorgarlik Voleybol

Psixologik tayyorgarlik (Voleybol)

Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik

Jismoniy tayyorgarlik haqida tushuncha

Umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik