Футболчиларнинг ўйинга ва мусобақаларга рухий тайёргарлиги - Физическая культура - Рефераты

Футболчиларнинг ўйинга ва мусобақаларга рухий тайёргарлиги

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

37.5 KB

Футболчиларнингўйинга ва мусобақаларга рухий тайёргарлиги. Режа: 1. Футболчиларни ўйиндан олдин рухий тайёргарлиги 2. Футболчилар ўйин давомида ва танаффус вақтида рухий тайёргарлиги. 3. Жамоани ўйин ва мусобақадан оилдин рухий тайёрлаш.

Футболчиларни ўйиндан олдин уларни рухан тайёрлаш катта аҳамиятга эгадир. Инсондаги психика уч хил психик ходиса сифатида намоён бўлади. Шахснинг психик хусусиятлари-бу унинг темпераментини ҳарактери, қобиляти ва психик процессларнинг барқарор ҳусусиятлари шунингдек майли, эътиқоди, билими, кўникма, малака ҳамда одатларидан иборат. Бу хусусиятларининг барчаси футболчига узоқ муддатга хос хусусиятдир рухий ҳолатлар-унга узоқ давом этмасада, лекин анча мураккабдир. Улар бир неча соат, кун ёки ҳафтага чўзилади. Бунга тетиклик, маъюслик, ишчанлик ёки хорғинлик, серзардалик, яхши ёки ёмон кайфият ва бошқа холатлар киради. Рухий ҳолат-бу мураккаб ва кўп тамонлама ҳамда етарлича, қаътий, бироқ содир бўлган вазиятда алмашиниб турувчи, яъни ҳаёт фаолиятини оширувчи, ёки камайтирувчи рухий ходисадир. Бундан ташқари футболчиларнинг кайфияти ҳам жуда мухим роль ўйнайди. Кайфият-айрим рухий ҳолатларнинг йиғиндиси бўлиб, унда рухий ҳолат турларидан бири устунлик қилади ва онгга шу ҳолатга мувофиқ келувчи эмоционал тус беради. Кайфиятни ташкил қилувчи руҳий ҳолатлардан қайси бири кучлироқлигига кўра тетик, шод-хуррам эзилган, ғамгин, қувноқ ва шу каби бўлиши мумкин. Футболчиларнинг умумий кайфиятини аниқлашда, кайфият футболчининг кўринишидан қувноқ, қўзғолган ёки хафароқ кўз қарашидан ҳаракатнинг жонлилиги ёки ланжлиги нутқнинг баланд ва аниқлигидан сезилиб туради. Агарда кўринишларидан аниқлаб бўлмаса, у ҳолда уларнинг ўзларидан сўраб билим олиш керак бўлади. Футболчиларни ўйин давомида рухий ҳолатларини сезиш анча оғир кечади. Бундай ҳолатларда, уларни яъни химоячи, ҳужумчи ва ярим химоячиларни яхши сўзлар мақташ, қарсак чалиш катта касб этади. Мураббий бундай ҳолларни дархол такрорлаб туриши жамоани ғалабага чорлаш мумкин бўлади. Ўйинни биринчи бўлими тугагандан кейин кийиниш хонасида уларга, яъни футболчиларни рухий ҳолатларига қараб кўрсатма ва талаблар қўйилади. Бу талабларни қўйишда футболчининг рухий ҳолатлари жуда катта мухим роль ўйнайди. Уларни рухиятини кўтариш катта аҳамиятга эгадир. Мана берилган

танаффус ичида футболчиларнинг рухиятини кўтариш ҳамда ғалабага бўлган интилишини мустахкамлаш билан биргаликда ғалаба қозониш учун рухлантириш керак бўлади. Бунда жамоадаги ўйинчиларни кайфиятини кўтариш керакдир. Жамоани ўйиндаги ҳатолари айтилиб ютуққа интилишига ёрдам бериш лозим. Бунда ҳар бир чизиқдаги футболчиларни вазифаларини аниқ қўйиши, ўйин давомида бир-бирларининг ҳатоларини тўғрилаш, бир- бирига аччиқ қилмаслик, жамоадошларига тўпни ўз вақтида етказиб бериш, қулай турган жамоадошига тўпни ошириш, рақибидан олдин, тез ва аниқ ўйин кўрсатишлари шулар жумласига киради. Рухий тайёргарлик мусобақалар, ўртоқлик учрашувлари ва турнирларда кўп марталаб биргаликда ўйин кўрсатишлари жамоани ҳам рухан ҳам тактик тайёргарлигига ижобий таъсир этади. Жамоанинг ҳамма чизиқдаги футболчилари ўзларининг ўйин услубларига эгадир. Ана шу ўйин услубларининг ўйин давомида қўллаш ва ишлата билиши шу ўйинчининг рухан тетик ва ўзига ишончини янада оширади. Бу эса албатта унинг рухий ҳолатига яхшиланиши ва кайфиятини кўтарилишига олиб келади. Шундай кайфиятда ўйнаш жамоадошларини диққатини ўзига жалб этади ва бу уларни шундай ўйин кўрсатишга интилишини оширади. Жамоадаги ўйинчиларни ана шундай кайфияти жамоасини анча қийин аҳволга солиб қўйишларига сабаб бўлади. Ўйин давомида ҳар бир футболчи майдондаги ҳар қандай салбий ва ижобий ҳолатларга доимо тайёр туришлари шарт. Сабаби майдонда шундай ҳолатлар бўладики булар жамоанинг ўйинчиларига ёмон таъсир қилиши мумкин. Айтайлик 11 метрли жарима белгиланиши, дарвозага гол урилиши, рақиб ўйинчиси шу футболчига нисбатан қўпол ўйнаши каби ҳолатлар бўлиши мумкин, аксинча шу ҳолатларнинг тескариси ҳам бўлиши мумкин. Жамоа футболчиларининг рухий ва тарбиявий ишлари мухимдир, бу асосан ўйин давомида ва ўйин ташқари холатларда юз беради. Ўйин давомида беш ҳакам томонидан сариқ ёки қизил карточкаларни олиши ўз жамоасини мушкул аҳволга солиши мумкин, шу сабабли машғулотлар

давомида футболчиларнинг тарбиявий ишлари ҳам биргаликда олиб борилиши керак.

Адабиётлар: 1. Футбол. Физкультура испорт Москва 1971 йил 2. Футбол М.Сушков. Физкультура испорт. Москва 1961 йил 3. Физическая культура. Вўсшая школа. Москва 1984 йил. 4. Ю.Н.Лопачев «Келинг, тўп тепамиз». Тошкент 1988 йил

Похожие

Футболчиларни техник ва тактик тайёргарлиги

Рухий тайёргарлик

Футболчиларнинг умумий жисмоний ва махсус жисмоний тайёргарликлари

Мусобақаларни ташкил этиш ва ўтказиш

Техник, тактик ва жисмоний тайёргарлиги