Қадимги шарқ давлатларида жисмоний тарбия - Физическая культура - Рефераты

Қадимги шарқ давлатларида жисмоний тарбия

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

108.5 KB

Қадимги шарқ давлатларида жисмоний тарбия Режа 1. Қадимги шарқ давлатлари. 2. Қадимги шарқ давлатларида жисмоний тарбиянинг тараққиёти.

Уруғчилик тузимининг емирилиши жараёнида янги ишлаб чиқариш муносабатларининг асослари қурила борди. Бу янги ишлаб чиқариш муносабатлари ишлаб чиқаришнинг ривожланиши муносабати билан вужудга келган янги мулкчилик шаклларининг пайдо бўлишига сабаб бўлди, яъни қулдорчилик жамияти вужудга келди. Қадимги шарқ қулдорлик давлатлари: Миср, Сурия, Вавилон, Эрон, Ҳиндистон ва Хитой кишилик тарихидаги энг қадимги синфий жамиятлар эди. Ҳукмрон синфлар ибтидоий жамоа тузуми шароитларида одамларнинг меҳнат фаолияти жараёнида вужудга келган ва ривожланиб борган кўпгина жисмоний тарбия элементларидан ҳам фойдаландилар. Меҳнат фаолияти билан боғлиқ бўлган ва кўпинча сеҳргарлик харакатлари характерига эга бўлган турли туман ўйинлар, рақслар, хороводлар ва мусобақалар барча қадимги Шарқ давлатларининг озод аҳолиси ўртасида кенг тарқалган эди. Халқ орасида ҳарбий машқларнинг кўпгина турлари ҳам кенг қўлланилар эди, чунки озод жамоачилар ҳали ҳам шарқий босқинчи қўшинларининг асосини ташкил этар эди. Қадимги Мисрнинг кўп сонли ёдгорликлари Миср фаллоҳлари ўртасида курашга, қиличбозликка доир машқлар, кўп сонли акробатика машқлари, рақс машқлари, копток ўйнаш машқлари ва ҳоказоларнинг тарқалганлигидан далолат беради. Сурия, Вавилон, қадимги Эрон ёдгорликлари ҳам халқ орасида мавжуд бўлган кўпгина ўйинлар ва мусобақалар тўғрисида хабар беради. Қадимги Хитойда кураш ва қиличбозликнинг, оёқ тўпи ўйнашнинг ўзига хос усуллари бўлган. Хитойда сақланиб қолган “у-шу” жисмоний тарбия системаси жуда қадимги замонда туғилган ва бу системанинг баъзи бир машқлари қулдорчилик жамияти шароитларида вужудга келган, деб тахмин қилиш мумкин. Хукумрон қулдор бошлиқлар Хокимиятининг кучайиб бориши билан халқнинг жисмоний тарбия элементларидан борган сари кўпроқ даражада хокимиятнинг синфий мақсадларида фойдаланилди. Армиядаги раҳбарлик йўлига мансуб бўлган аслзода қулдорлар машқларнинг халқ орасидаги турларидан ўзларида жангчи учун зарур бўладиган

сифатларни камол топтиришда фойдаланганлар. Улар махсус уюштирилган жисмоний тарбия ва харбий жисмоний тайёргарлик ёрдамида ўзларини оддий халқдан ажратиб кўрсатишга харакат қилишганлар. Қадимги Эронда махсус ташкил қилинган мактабларда зодагон ёшларни тарбиялаш системаси мавжуд эди; бу мактабларда отда юришга ва камалак отишга ўргатишга алоҳида эътибор берилар эди. Қадимги Мисрда ҳарбий зодагон доираларнинг махсус ҳарбий жисмоний жиҳатдан тайёрлаш, бунинг учун курашга, қиличбозликка, ёйдан отишга, найза ирғитишга доир машқлардан кенг фойдаланилганлиги ҳақида баъзи бир маҳлумотлари бор. Жамиятнинг тоифаларга ажралиши расм бўлган қадимги Ҳиндистонда хукмрон синфлар ўртасида жангчиларнинг алоҳида тоифаси—кшатрийлар пайдо бўлган. Бу тоифа аъзолари ёшлик чоғлариданоқ ўзларининг барча вақтини, куч-қудратини, эпчиллигини, чидамлилигини оширишга ва ўзини ҳарбий машқларда камол топтиришга сарфлаб, жангчи бўлишга ўргатилган. Қадимги шарқ давлатларининг кўпларида Кохинлар тоифаси бу эски анъанавий халқ байрамларини қулдорларнинг синфий хукумронлигини мустахкамлаш қуроли сифатида фойдаландилар. Бу хол қадимги мисрда айниқса яққол кўзга ташланади. Қадимги Мисрда расмий диннинг худоларига бағишланган кўпгина байрамлар анъанавий мусобақа ўйинлари ва рақслари билан бирга қўшиб олиб борилган. Айни бир вақтда қадимги Шарқнинг мустабид қулдор бошлиқлари ўзларининг ҳалқ оммасига бўлган ҳукмронлиги ва таъсирини кенгайтиришга интилиб кўпгина халқ байрамлари анъаналаридан кенг фойдаланганлар; кўп сонли мусобақа ўйинлари, рақслар ва ашулалар бу халқ байрамларининг таркибий қисмини ташкил этади. Ҳукмрон қулдорлар доираси халқ машқлари турларидан ўз камолоти ва кўнгил очиш йўлида ҳам кенг фойдаланган. Қулдорлар, бир томондан, ўзларининг бўш вақтини кўпинча ўйин, ов, турли машқлар билан ўтказар, иккинчи томондан, ўзлари учун томошалар ташкил қилиб, улардан анча чаққон, кучли ва эпчил озод жамоачиларни иштирок эттирар эдилар. Улардан сиёсий арбоблар,

саркардалар, сарой амалдорлари, шаҳар ва вилоятлар хокимлари, мутафаккир олимлар етишиб чиқдилар. Уларнинг қўлларида бойлик мол-мулк ер хўжаликлари тўпланди. Бу даврда шаҳарлар қурилишига қалъалар қуришга катта эътибор берилди. Шаҳарлар баланд қўрғонлар билан ўралди. Қадимги, Миср, Эрон, Хиндистон ва Хитой ёдгорликлари. Ўша вақтларда аслзодаларга қарашли саройларда томоша қўрсатган дорбозлар, акробатлар, жонглёрлар, ўйинчи ва раққосалар бўлганлигидан далолат беради. Бу даврда шаҳар қурилишлари, хунармандчилик, деҳқончилик, чорвачилик кенг тараққий этди. Тўқувчилар, куллар, мисгарлар ва темирчилар тайёрлаган буюмлар эгар жавдуқ қурол яроғ, кийим кечак, заргарлик буюмлари савдо алоқалари ўрнатилган мамлакатларга олиб бориб сотилган. Шу сабабли савдогорлик ва хунармандчилик билан шуғулланган ва савдо йўлларида тараққий этиб борди. Шундай қилиб қадимги Шарқ қулдорлик давлатларида жисмоний тарбия элементларининг ривожланишидаги характерли хусусияти шундан иборатки, озод деҳқонлар орасида расм бўлиб келаётган халқ жисмоний тарбияси шакллари ва халқ машқларининг турлари билан бирга, қулдор бошлиқларининг бу жисмоний тарбия элементларини ўз обрўйи ва ҳукмронлигини кучайтириш учун ўзлаштириши ва фойдаланишига бўлган интилиши яққол кўзга ташланади. Қадимги Мисрда жисмоний машқлар ва ҳаракатлар, тўп ўйинлари ҳамда чавандозлик намуналарининг Миср эҳромларидаги суратларидан намуналар.

Фойдаланилган адабиётлар 1. Б.И.Загорский, И.П.Залетаев, Ю.П.Пузир. Физическая культура. М.1989 г. 2. В.В.Столбов. Истор.физ.культ. Учебник. М. 1989 г. 1. 3.Н.Ф.Кулинко. История и организация физическая культури. М.1992. 3. Н.К.Макерцев. Страници истории спорта.М.1987. 4. Е.Л.Озерецкая. Олимпийские игри. Л.1990. 5. Е.Л.Озерецкая. Олимпийский факел над Римом. М. 1990. 6. П.А.Соболев. Олимпия, Африка, Америка,Азия,Рим. М.1990. 7. И.Г.Чудинов. История физической культури. М.1990. 8. А.О.Романов. Международное спортивное движение. М. 1993. 9. Б.Хавин. Все об олимпийских играх. М.1994. 10. Д.Д.Егоров. Все о спорте. М. 1994. 11. Жисмоний тарбия тарихи. Тошкент. Укитувчи. 1989. 12. В.Г.Кудрявцева. Спорт мира и мир спорта. М. 1997. 13. Л.Кун. Всеобшая история физической культури. М. 1992. 14. А.П.Романов. МОК и международное спортивние движение. М. 1990.

Похожие

Қадимги Грецияда жисмоний тарбия

Қадимги Римда жисмоний тарбия

Жисмоний тарбия гигиенаси

Жисмоний тарбия гигиенаси

Янги даврда жисмоний тарбия