Тадбиркорлик қобилияти - Экономика - Рефераты

Тадбиркорлик қобилияти

Загружено в:

02.11.2022

Скачано:

0

Размер:

2007.685546875 KB

Тадбиркорлик қ обилияти Режа: 1. Ишлаб чиқаришни ташкил қилиш. 2. Тадбиркорлик қобилияти. 3. Тадбиркор ва бизнесмен. 4. Тадбиркорлик фаолиятини ташкил қилишдги асосий воситалар. 5. Тадбиркорнинг хуқуқий маданияти.

Тадбиркорлик бозор иктисодиетига хос иқтисодий фаолиятдир. Бошкача айтганда, у муайян ижтимоий-иқтисодий натижага эришиш мақсадида товарлар ва хизматларни ишлаб чикариш ва айирбошлашни ташкил этиш буйича мулкдорларнинг ёки улар вакилларининг онгли ва мақсадли иқтисодий фаолиятидир. “Тадбиркорлик ва тадбиркорлар фаолиятини кафолатлаш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси қонунида тадбиркорликка куйидагича таъриф берилган: “Тадбиркорлик-мулкчилик субъектларининг фойда олиш мақсадида таваккал қилиб ва мулкий жавобгарлик асосида амалдаги қонунлар доирасида ташаббус билан иқтисодий фаолият кўрсатишдир”. Бозор иқтисодиёти шароитида катта эътибор бериладиган омиллардан бири тадбиркорлик қобилиятидир. Тадбиркор деб иқтисодий ресурслар, яъни ишлаб чиқариш воситалари ва ишчи кучи ресурсларининг, табиий ресурсларнинг бирбирига қўшилишини таъминлайдиган, ташкилотчи, янгиликка интилувчи, ташаббускор, иқтисодий ва бошқа хавфдан, жавобгарликдан қўрқмайдиган кишиларга айтилади. Бу хислатлар мажмуи эса тадбиркорлик қобилияти деб юритилади. Тадбиркорликнинг моҳияти куйидагилар оркали янада ойдинлашади: Биринчидан, тадбиркорликнинг субъекти ким бўлиши мумкин. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва Ўзбекистон Республикасида тадбиркорлик тўғрисидаги Қонунга мувофик балогат ешига етган хар бир фукаро ўз мулки асосида еки мулк эгасининг ваколати асосида ўз ихтиер этган Қонунга зид булмаган фаолият тури билан шугулланиши мумкин. Иккинчидан, юкоридаги таърифда тадбиркорликнинг яна бир томони мазмуни ифода этилган бўлиб, у мазмунан бой, хилма хил куринишига эга. Тадбиркорлик фаолиятини танлаш, уни ташкил этиш ва ривожлантириш мохият жихатидан давлат, жамият ахамиятига молик иш булмасдан, балки эркин танланадиган фаолиятдир.

Тадбиркорлик фаолиятининг уч тури ва унга мос равишда тадбиркорларнинг 3 гурухини алохида кўрсатиш мумкин: 1) янги товар ёки хизмат лойихасини ташкил этиш. Тадбиркорликнинг бу тури билан интеллектуал мулк эгалари инновация тадбиркорлари шугулланади. 2) ишлаб чикаришни ташкил этиш билан шугулланувчи тадбиркорлар. 3) товарни сотиш, қайта сотиш ва тижорат ишларини ташкил этиш билан шугулланувчи тадбиркорлар. Учинчидан, мақсад жихатидан тадбиркорликнинг икки турини: а) фойда олишни, иқтисодий самарага эришишни мақсад килган; б) ижтимоий самарага (масалан, табиат мухофазаси, ёш авлод тарбияси, согликни саклаш) эришишни мақсад килган турларини ажратиш мумкин. Тадбиркорларга хос хусусиятлар куйидагилардан иборат: 1. Шугулланаетган соха буйича илм, билимга эгалиги. 2. Таваккалчиликка асосланган қарорлар қабул килиш буйича ташаббускорлик кобилияти. 3. Иқтисодий жараенларни чукур фикрлай олиш. 4. Қонунларга итоаткорлиги. 5. Инновациячиликнинг фаоллиги. 6. Мақсад сари интилувчанлик. 7. Ташкилотчилик. 8. Тежамкор бўлиши. 9. Ўз сўзининг устидан чикиш. 10. Рухий поклик ва халоллиги. 11. Ўз жамоаси учун кўрашувчанлик. Тадбиркорликни ривожлантириш учун қуйидаги шартшароитлар талаб этилади: 1. Мулк муносабатларининг уйгунлашуви. Бозор иктисодиети шароитида мулкий муносабатлар уч жихат билан белгиланади: -

◼ эгалик килиш, яъни мулк эгаси сифатида мулкка тўла хукумронлик килиш: сотиш, ижарага бериш, хадя этиш; ◼ фойдаланиб туриш, яъни мулк эгасининг назорати асосида маълум шарт ва тўлов эвазига мулкдан вактинча фойдаланиш; ◼ оператив тезкор бошкаришни, янги мулк эгасининг назорати остида ресрусларни таксимлаш ва ишлаб чикаришни ташкил этиш буйича мулкни бошкариш ҳуқуқини жорий этиш. 2. Тадбиркорларга ўз кобилиятини тўла намоен этиш учун қуйидаги иқтисодий эркинликларнинг берилиши. ◼ махсулот ассортименти турларини ава ишлаб чикариш усулини танлаш эркинлиги; ◼ хамкорликларнги мустакил танлаш; ◼ маблагларни қонунга зид булмаган сохаларга мустакил сарфлаш эркинлиги ва х.к.; 3. Бозорнинг очиклиги, яъни товарлар, сармоялар, маълумотлар, иш кучи, хом аше харакати учун сунъий гояларнинг йуклиги. 4. Бозор инфратузилмасининг мавжудлиги. Бунга куйидагилар киради: ◼ тижорат банклари; ◼ товар, фонд, мехнат, валюта биржалари; ◼ тижорат таваккалчилиги ва мулк суғуртаси; ◼ маълумот ва реклама манбалари, оммавий ахборот воситалари, алоқа воситалари; ◼ эксперт бюролари, сертификат марказлари, божхоналар, солиқ назорати ташкилотлари, арбитражлар ва х.к. 5. Тадбиркорлик учун ҳуқуқуий кафолатнинг мавжудлиги, яъни тадбиркорликни химояловчи Қонунчиликнинг мавжудлиги. 6. Янги корхоналарга кадрлар тайёрлаш, кредит олиш, солиқ тўлаш, табиий бойликлардан фойдаланиш буйича давлат томонидан берилган имтиёзлар ва х.к.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Хусусий тадбиркорлик, кичик бизнесни ривожлантиришни янада рагбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонида кўрсатилишича: хусусий тадбиркорлик, кичик ва урта бизнесни ривожлантириш асосида мулкдорлар синфини шакллантириш кичик ва хусусий тадбиркорлик фаолияти сохасига кредит ресурсларини кенг жалб килиш ва хорижий сармояларни бевосита олиб кириш учун макбул шароит яратиш мақсадида: Кичик тадбиркорлик субъектлари куидагича белгиланган: -мулк шаклидан катъий назар ишлаб чикариш, илм-фан, илмий хизмат кўрсатиш, чакана савдо Қишлоқ хўжалиги ва бошка ишлаб чикариш сохаларида 100 нафардан, кичик тадбиркорлик корхоналари бўлиб ҳисобланади; -мулк шаклидан катъий назар бошқа корхоналарнинг ишчи ва хизматчиларини сони 100 нафардан ошган тадбиркорлик корхоналари йирик корхоналар ҳисобланадилар. Хозирда тадбиркорликни ривожлантириш, кичик ва хусусий тадбиркорлик сохасига хорижий сармояларни олиб кириш учун микрофирмалар, кичик корхоналар ва корхоналар ташкил этилиб, макбул шароитлар яратилмокда. Биз авваламбор корхона фаолиятини бошлашдан олдин тадбирколик, бизнес тушунчаларини билишимиз лозим. Бозор иқтисодиёти субъектларининг хўжалик фаолиятида «тадбиркорлик» ва «бизнес» тушунчалари ўзаро яқин бўлиб, амалиётда улар бир-бирини алмаштиришлари мумкин. Рус адабий тили луғатида «бизнесмен» гўёки тадбиркор, ишчан деб билинса, «бизнес» эса - фаолият, фойда келтирувчи машғулот деб тушунилади. «Тадбиркор» ва «бизнесмен» каби тушунчалар билан ишлаб чиқариш, даллолчилик, савдо, молиявий ва инновация фаолиятлари билан шуғулланувчи ва маълум миқдорда даромад олиш ниятидаги инсон ифодаланади.

Ватанимиз ва хорижий давлат олимлари бозор иқтисоди жараёнини тадқиқ қилар экан, тадбиркорлик ва бизнесни иқтисодий фаолиятнинг бир тури деб қараб, бу тушунчалар хусусий шахслар, корхона, ташкилотлар томонидан даромад олиш мақсадида ўзининг ва шартномадаги шерикларининг манфаатларини кўзлаб, ишлаб чиқариш, товар сотиб олиш ва сотиш ёки бош-қа товарлар, хизматларга ёки пулга айирбошлаш каби эркин хўжалик юритиш фаолиятини билдиради, деб ҳисоблайдилар. «Тадбиркор» ва «бизнесмен» каби тушунчалар уларнинг иқтисодий фаолият соҳалари кўрилаётганда маънодош деб ҳисобланмайди. «Бизнес» тушунчаси «тадбиркор»дан анча кам маънога эга деб қаралади. Ғарб давлатларининг бозор иқтисодиёти ҳақидаги адабиётларида, бизнес - жамиятнинг талаб ва хоҳишларини қондиришга қаратилган ишлаб чиқариш тизими, деб тушунтирилади. Бизнес бозор иқтисодиётининг барча иштирокчилари орасидаги муносабатларни қамраб олади ва фақат ишбилармонларнинг эмас, балки истеъмолчиларнинг, ёлланган ишчиларнинг, давлат тизими хизматчиларининг ҳам хатти-ҳаракатларини ўз ичига олади. Бу ҳолатда, бизнес сўзининг синонимлари бўлиб, маълум маънода тижорат, савдосотиқ каби тушунчалар ҳисобланади. Умумий кўринишда бизнес - бу кишининг бозор муносабатлари тизимидаги ишчанлик фаоллигидир. Тадбиркорлик фаолияти бизнеснинг бир шакли сифатида намоён бўлади ва унинг турли соҳаларида амалга оширилади. «Тадбиркорлик тўғрисида»ги қонунга асосан тадбиркорлик - фуқароларнинг фойда ёки шахсий даромад олишга йўналтирилган мустақил, ташаббускор фаолияти бўлиб, у фуқаронинг ўз номидан, ўзининг таваккалчилиги билан ҳамда ўзининг ёки юридик шахснинг (корхонанинг) мулкий жавобгарлиги асосида амалга оширилади. Шундай қилиб, тадбиркор тўла ёки қисман моддий маблағига ёки молиявий ресурсларга эга бўлган ғайратли инсон бўлиб, у ушбу ресурсларни ўз ишини (бизнесини) ташкил қилиш учун ишга солади.

Унинг томонидан бунёд этилган фирма (ташкилот, ширкат, корхона) давлатимиздаги тараққий этаётган кичик бизнеснинг бир қисмига айланади. Бозор муносабатлари тизимида кичик бизнес қуйидаги алоҳида хусусиятлари: ишлаб чиқариш ҳажми, ишловчиларнинг сони ва қайси саноат тармоғига тегишлилиги билан тавсифланадиган тадбиркорлик шакли сифатида намоён бўлади. Кичик бизнесга ўзининг мустақил мулки ва хўжалик мустақиллигига эга бўлган ва ўзининг фаолияти соҳасида юқори (доминант) ҳисобланмаган фирмалар киради. Хорижий тадқиқотчиларнинг кўпчилиги, кичик бизнеснинг ўзида 500 киши банд бўлган ва савдо-сотиқ ҳажми 20 млн. доллардан ошмаган фирмаларни киритадилар. Аммо, бу кўрсаткичлар, маълум даражада шартлидир. Махсус кўрсаткичлар сифатида, яна қўшимча қиймат солиғи ва корхонадаги асосий воситалар қиймати қўлланади. Ўзининг «кичик бизнес» деган номига қарамасдан ушбу ишлаб чиқариш ва тижорат фаолияти тури барча тараққий топаётган давлат иқтисодида муҳим аҳамиятга эга. Унинг қуйидаги афзалликлари: • маҳаллий ресурсларда ишлаб турган ёки маҳаллий бозорни таъминлаб турувчи кичик корхоналар ҳеч бўлмаганда транспорт харажатларининг иқтисод қилиниши эвазига кам харажатлидирлар. Уларнинг иқтисодий устунлиги маҳаллий шароитларини яхши билганлари сабабли, ишлаб чиқаришни унча кўп бўлмаган капитал ва меҳнат харажатлари билан амал-га оширишидадир; • кичик корхоналардаги меҳнат, одатда, моддий тавсифга эга, ва у, амалиётда концелярия меҳнатига нисбатан фойдалидир; • ишловчиларнинг камсонлиги, уларнинг ҳар бири қобилиятининг енгилроқ юзага чиқишига ёрдам беради; • мослашувчанлик, яъни ишлаб чиқилаётган маҳсулот ассортименти ва турини ўзгартириши кичик корхоналарда унчалик катта қийинчиликлар туғдирмайди.

Шунинг учун бозор иқтисодига асосланган давлатларда кичик бизнес ўз мавқеини тинимсиз кучайтириб ва мустаҳкамлаб бормоқда. Ҳар бир ишни бошлашдан олдин тадбиркор ишлаётган иқтисодий шароитни, маълум бир маҳсулотга бўлган эҳтиёжни ёки қулайроқ имкониятлардан фойдаланишни тахлил қилиши керак. Бозор иқтисодиёти ривожланган мамлакатларнинг мутахассислари СВОТ - таҳлилдан фойдаланишни таклиф этадилар. СВОТ қис-қартма сўз бўлиб, инглиз тилидаги «қувват», «кучсизлик», «имкониятлар», «таҳлил» каби сўзларнинг бош ҳарфларидан ташкил топган. Демак, тадбиркорлар ёки фирманинг менежери ўзининг иш фаолиятини қуйидаги омилларни инобатга олиб белгилайди: • корхонанинг ташқи муҳитга нисбатан қуввати вакамчилиги; • ташқи муҳитдан келиб чиқадиган имкониятлар ва таҳлиллар. Ҳолат таҳлили ҳозирги вақтдаги ишнинг аҳволи ва бизнес ривожланишининг йўналишларини келажакдаги истиқболини баҳолашга имкон беради. Бу эса кор-хона қувватини ошириш ва нуқсонларни бартараф этишга мўлжалланган (имкониятлардан фойдаланиш ва туғиладиган таҳлилни бартараф этиш учун) бизнес-режаларини тўзиш ва уларни амалга ошириш йўли билан қилинади. Бунда бозор конъюнктурасини ўрга-нишга алоҳида эътибор берилади. Янги маҳсулотга бўлган эҳтиёжни тажриба учун маҳсулотни ишлаб чиқариш ва сотиш билан белгилаш лозим. Бу эса ўз навбатида нафақат бозор келажагини белгилайди, балки хўжалик фаолиятининг андозасини яхшилаш, меҳнат харажатларини аниқроқ ҳисоблаш ва маҳсулот ишлаб чиқаришга кетган материаллар харажатини ҳисоблаш ва энг муқими ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг сотиб олинишига ишонч ҳосил қилинишига ёрдам беради. Тадбиркорликнинг ташқи муҳит билан алоқаси ўзгаришларга бойлигини таъкидлаб ўтиш лозим. Шунинг учун тадбиркорлик фаолиятидаги имкониятларнинг ўзаро алоқаси муваффақиятли ва муваффақияциз шартномалар, ишлаётганлар сони, янги маҳсулот ишлаб чи-қариш ва инвестицияларга боғлиқ ҳолда ўзгаради. Тадбиркорлик

тизимига таъсир натижасида ташқи муҳит ҳам ўзгаради. Масалан, бир қатор фирмалар фаолия-тини тўхтатиш ҳақидаги қарор шу туман ҳудудидаги ишсизликни кўпайтиради, маҳсулот ва хизматга бўлган талабни пасайишига олиб келади. Накд пул келиши-даги вақтинчалик муаммоларни ҳал қилиш учун қарз мажбурияти битимини тўхтатиш молиявий шубҳа туғ-дириши мумкин, бу эса кредит олишда қўшимча қийинчиликларга олиб келади. Тадбиркор, фирма менежерининг вазифаси шундан иборатки, корхонанинг ташқи муҳит билан мослашувига, фойдаланиладиган ишлаб чиқариш омилини (ер, меҳнат ва бошқа маблағ), улар ишлаб чиқарадиган маҳсулотга, кўрсатадиган хизматга айлантириш. Кичик бизнесда келажаги порлоқ йўналишларда ўз фаолиятини жамловчи, қисқа муддатларда янгилик киритувчи, лойиҳа ва режаларни амалга оширишда турли ташкилий масалаларни уддабуронлик билан ҳал қилувчи, жамоада ижодий микроикдимни вужудга келтирувчи тадбиркорлар муваффақият қозонадилар.

тежамкор ташаббускор лидер билимли Тадбиркорлик кобилияти максадли халол маданиятли таваккалчи

Сарф харажатларни яхши билади Янги гояларга интилади Ходимларни бошкара олади тежамкор ташаббускор лидер тежамкор ташаббускор лидер билимли билимли Тадбиркорлик кобилияти максадли максадли Уз карашлари бор халоллик маданиятли таваккалчи Узокни кузлайди халоллик маданиятли Рискдан куркмайди Конунга амал килади таваккалчи II.Тадбиркорлик қобилияти Мавзунинг асосий масалалари: Ишлаб чиқаришни ташкил қилиш. Тадбиркорлик қобилияти. Тадбиркор ва бизнесмен. Тадбиркорлик фаолиятини ташкил қилишдаги асосий воситалар. Тадбиркорнинг хуқуқий маданияти. Ушбу мавзунинг асосий масалаларини кластер орқали тушунтиринг. «Тармоқлар» (Кластер) методи Бу усулнинг маъноси – фикрларнинг тармоқланиши. «Кластер» технологияси – педагогик стратегия бўлиб, у талабаларни бирон бир мавзуни

чуқур ўрганишларига ёрдам беради. Талабаларни мавзуга тааллуқли тушунча ёки аниқ фикрни эркин ва очиқ равишда кетма-кетлик билан узвий боғланган ҳолда тармоқлашларига ўргатади. Бу усул бирон мавзуни чуқур ўрганишдан аввал талабаларнинг фикрлаш фаолиятини жадаллаштириш ҳамда кенгайтириш учун хизмат қилади. Шунингдек, ўтилган мавзуни мустаҳкамлаш, умумлаштириш ҳамда талабаларни шу мавзу бўйича тасаввурларини чизма шаклида ифодалашга ундайди. Диққат топшириқ: Тадбиркорлик қобилиятини белгиловчи омиллардан кластерни тўлдиринг. 2-Семинар: Тадбиркорлик ташкилотларини белгиловчи омиллар. Семинар машғулотининг асосий мақсади “Тадбиркорлик ташкилотларини белгиловчи омиллар” тўғрисидаги талабаларнинг билим ва кўникмаларини ошириш. Семинар машғулотининг режаси: 1. Тадбиркорлик ташкилотлари. 2. Тадбиркорлик ташкилотларга таъсир қилувчи омиллар. Ташқи ва ички омиллар. 3. Ташкилот турлари. Таянч сўзлар: ташкилот, корхона, тадбиркорлик шакллари, ЯТТ, хусусий фирмалар, компаниялар, акционерлик жамиятлари. 1-топшириқ: Саволлар: 1. Тадбиркорлик муҳити нима? 2. Тадбиркорликнинг шакллари. 3. Йирик фирма кичик мустақил корхона билан шартнома тузиб фирма номидан маҳсулот ишлаб чиқаришга рухсат бериш нима деб номланади?

4. Тадбиркорнинг давлат органи билан хўжалик объектларини ижарага олиб ишлашшакли қандай аталади? 5. Ташкилотнинг ички ва ташқи муҳити нима? 6. Хусусий тадбиркорликни ким амалга оширади? 7. Тадбиркорлик ғояси нима? 8. Тижорат банкларининг вазифалари? 9. Ўзбекистон Республикаси қонунчилиги бўйича мулкнинг нечта шакли мавжуд? 10. Ўртоқчилик шаклидаги корхоналарнинг аъзолари кимлар бўлиши мумкин? 2-топшириқ: Жавоблар тўғри ёки ёлғон тариқасида келтирилади. Тўғри танловни амалга оширинг: 1. АҚШнинг янги бизнесни ривожланиши паст бўлган мамлакатларда қуришининг асосий сабаби технологик устунликларга эга эканлигидадир. 2. Фирмаларни бир маромда даромад олиш йўлларидан бири бу бир мамлакатда махсус битта махсулотни ишлаб чиқариш ва сотишга қаратилган сиёсати орқали эришилади. 3. Ерга ва мехнатга хақ тўлаш турли мамлакатларда турличадир. 4. Хизмат кўрсатувчи АҚШ фирмалари товар ишлаб чиқарувчи фирмаларга нисбатан рақобатда устунликларга эга. 5. Хорижий мамлакатларда фаолият юритувчи фирмалар иқтисодий самараси ўша мамлакат иқтисодий ўсиш даражасига боғлиқ бўлади. 6. Агар фирмалар мамлакат иқтисодий ўсишини хаддан зиёд юқори бахолаб юборса, ўша мамлакатдаги махсулотга бўлган талабни хам хаддан зиёд юқори бахолаган бўладилар. Жавоблар:

1.тўғри 2.нотўғри 3.тўғри 4.нотўғри 5.тўғри 6.тўғри 3-топшириқ: Кейс-стади. Тадбиркорлик ташкилотларини бошқариш. Викториякомпанияси АҚШда компютер ўйинларини ишлаб чиқариш ва сотиш билан шуғулланади. Асосий йўналишларидан бири юқори нархда компютер ўйинлари учун зарур бўлган компютер чипларини ишлаб чиқариш. Ушбу компанияга чипларни Хитойдан етказиб беришади.Шу хисобидан бошқа ишлаб чиқарувчиларга нисбатан буларнинг махсулоти 30 фоизга арзонроққа айланади. Нисбатан арзонроқ ишлаб чиқаргани сабабли бу компания ўйинларига талаб каттароқ ва даромад ўсиши кутилмоқда. 1. Нима учун Хитойда ишлаб чиқариш АҚШда ишлаб чиқаришга нисбатан арзонроқ бўлади деб ўйлайсиз? 2. Агар Виктория компанияси хорижий ишлаб чиқарувчиларга чипларни ишлаб чиқаришни топшириб қўйса ишлаб чиқариш билан банд бўлган ходимлар фаолияти нима бўлади? 3. Виктория компанияси чиплар импортини амалга ошираётган бир пайтда АҚШ хукумати импорт учун тариф белгилаб қўйса компанияга қандай таъсир қилади? 4-топшириқ: Масала. “Текстиль”корханаси – 2003 йилда ишга тушган. Трикотаж маҳсулотларини ишлаб чиқаришга ихтисослашган. 2002 йил 15 январда давлат регистрациясидан ўтган ва 2005 йил 7 октябрда Адлия вазирлигидан қайта регистрациядан ўтган.

12 январь 2007 йилда Тошкент вилояти хўжалик суди “Текистиль”ОАЖ ҚК нисбатан ташқи бошқарув процедураси киритишни маъқул деб топди. Ташқи бошқарувчи этиб Илхом Имомназаров тайинланди. “Банкротлик тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонун нормалари талабларига мувофиқ кредиторларнинг умумий мажлиси ўтказилиб унда корхонани банкротлик Ҳолатидан чиқариш учун ташқи бошқарув режаси ишлаб чиқилган ва тасдиқланган. Жами мулк қиймати: 35886043,9 млн.сўм. Низом жамғармаси: 1221406 АҚШ доллари. Фаолият тури: текстиль маҳсулотлар ишлаб чиқариш. Акциядорлари: - “Demir Metal Gida” (Туркия) – 80,87% - ИП Demir – 12,11% - Режеп Ширин - 1,6% - Йўл қурилиш машиналарини таъмирлаш –5,41% Ишловчилар сони: - 445 нафар жумладан маъмурий ходимлар – 41 нафар; Жами ер майдони: - 5,8 га, шундан и/ч – 3,9 га. Корхонада қуйидаги ишлаб чиқариш цехлари мавжуд: - тўқув цехи; бўйёқ цехи; тикув цехи; бичув цехи; қадоқлаш цехи. Кредиторлик қарзлари5129,7 млн сўм шу жумладан Айланма маблағлар 1046,1 млн. сўм шу жумладан бюджетдан 10,0 млн сўм ишлаб чиқариш заҳиралари 451,6 млн сўм нобюджет фондлардан 0.0 тугалланмаган ишлаб чиқ-ш 296,6 млн сўм иш хақидан 70,6 млн сўм тайёр маҳсулотлар 237,6 млн сўм таъминотчилардан 745,9 млн сўм дебитор қарзлар 2959,8 млн сўм қисқа муддатли банк кредитлари 324,7 млн сўм пул воситалари 60,3 млн сўм Молиявий ҳолати (01.01.2009):

- ишлаб чиқариш хажми – 2393,5 млн сўм; - юкланган (отгружунный) маҳсулотлар хажми – 2078,7 млн сўм (ҚҚС ташқари); - соф тушум – 343,4 млн.сўм. Банк кредитлари: “Равнақ” банк – 190 минг АҚШ доллари (242658,5 минг сўм); “ЎзР ташқи иқтисодий миллий” банк – 2269,2 минг АҚШ доллари (189150,9 миг сўм). Ташқи бошқарув режасига биноан корхонани банкротлик Ҳолатидан олиб чиқиш учун биринчи йили 7,9 млрд сўмлик маҳсулот ишлаб чиқариш режалаштирилган бўлиб, 2,2 млрд сўм фойда олиниш кўзда тутилган эди. Бироқ ташқи бошқарувнинг 1-йилида хақиқатда 2,4 млрд сўмлик маҳсулот ишлаб чиқилган ва сотилган ва 0,8 млрд сўм фойда олинган. Ташқи бошқарув даврида кредит бўйича банкларга қуйидаги маблағлар тўланган: - Ислом тараққиёт банки – 60 минг АҚШ доллари; - Равнақ банки - 10 минг АҚШ доллари; - “ЎзР ташқи иқтисодий миллий” банк – 600 млн сўм. Ҳозирги вақтда – айланма маблағлар етарли миқдорда бўлмаганлиги ва йигирув цехи ишга ўз вақтида туширилмаган сабабли молиявий мажбуриятларни ўз вақтида бажара олмаган.

Вазифа: 1. Ташқи бошқарув режаси бўйича молиявий мажбуриятларни бажара олмаганлик сабабларини (омиллар) аниқланг. 2. Корхонанинг молиявий – иқтисодий ҳолатини (соғломлаштириш) тиклаш учун ўз таклифларингизни ишлаб чиқинг.

Adabiyotlar : 1.С.Н.Усмонов, Ю.Т.Додобоев, А.Худойбердиев. “Тадбиркорлик асослари”. “Фарғона”, 2000 С.С.Ғуломов.“Тадбиркорлик ва кичик бизнес”. Т.:”Шарқ”, 200 3.Э.Эгамбердиев, Ж.Хўжақулов.”Кичик бизнес ва тадбиркорлик”. Т.:”Маънавият”, 2003. 4.В.В.Волгин. “Торгов ы е о перации ”. Москва, 2004 5.Н.В.Ласкина. “Международн ое торговое дело ”. М.:”Экзамен”, 2004 6. ziyonet.uz

Похожие

Тадбиркорлик шакллари ва тадбиркорлик фаолияти.

Тадбиркорлик хуқуқи

Тадбиркорлик фаолияти

Тадбиркорлик таваккалчилиги

Тадбиркорлик менежменти