Стандартлаштириш, сертификатлаштириш ва сифатни бошқариш фанининг мақсади ва вазифалари - Экономика - Рефераты

Стандартлаштириш, сертификатлаштириш ва сифатни бошқариш фанининг мақсади ва вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

59.5 KB

www.arxiv.uz Режа: 1. Замонавий менежмент позииясида сифат тушунчаси. 2. Бозор иқтисодиёти шароитида маҳсулот сифатига бўлган талаб. 3. Маҳсулотларни сертификациялашнинг мақсади.

www.arxiv.uz Бозор иқтисодиёти шароитида маҳсулот ишлаб чиқариш ва уни реализация қилишда , ишлаб чиқарилган маҳсулот ёки кўрсатилаётган хизматнинг сифати истеъмолчининг талабига мос келиши асосий ролни ўйнайди . Рақобатбардош, бозорга маҳсулот ишлаб чиқаришда маҳсулот сифатига ўта юқори талаблар қўйилади. Махсулотнинг юқори сифатли бўлиши ва унинг барқарорлигини таъминлаш деганда бир қанча омилларнинг бажарилиши тушунилади, яъни хом ашёдан, меҳнат ресурсларидан, ишлаб чиқариш қувватидан,энергия ресурсларидан оқилона фойдаланиб ва ишлаб чиқариш харажатларини муттасил камайтириб ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириб сифатлироқ маҳсулот ишлаб чиқариш демакдир. Ишлаб чиқарилган маҳсулотни ҳар қандай бозорга олиб киришда сифатни барқарор қилиб яхшилашнинг асосий қонунияти бўлиб маҳсулотни бозорда мухим туришининг асосий омилидир. Cифат объектга қўйилган ва кўзда тутилган талабларини қондирувчи хусусиятлари жамланмасидир. Маҳсулотга қўйилган ва кўзда тутилган талаблар деганда бир қанча хусусиятлари тушунилади, яъни ташқи кўриниши, кўпга чидамлиги, кафолатланган муддатда хизмат қилиши ва бошқалар. Сифат текширилиши ва тасдиқланиши лозим. Ту қ имачилик ва енгил саноат тайёр маҳсулотларнинг юқори сифатли бўлишини таъминлаш бир қанча омилларга бо ғ ликдир. Шуни хулоса қилиб айтиш мумкинки юқори сифатли маҳсулот ишлаб чиқариш ва унинг жаҳон бозорида му ҳ им жой эгаллаб туришини таъминлаш учун ишлаб чиқариш жараёнларида, жойлашда,сақлаш ва ташишда ва улардан фойдаланишда қўйилган талабларга риоя қилиш ҳамда маҳсулот сифатини нг барқарорлигини таъминлаш лозим. Бу талаблар турли хил даражада меъёрий ҳужжатлар билан расмийлаштирилган. Маҳсулотлар қуйидаги мақсадда сертификация қилинади: 1) Инсон саломатлигига ва атроф муҳитга зарарли бўлган маҳсулотларни реализация қилишни назорат қилиш; 2) Х алқаро бозорда маҳсулотнинг рақобатбардошлигини таъминлаш;

www.arxiv.uz 3) Х алқаро иқтисодий ва савдо, кўшма тадбиркорлик ва бошқа тадбирларда қатнашишини таъминлаш; 4) Истеъмолчиларни тайёрловчиларнинг маъсулятсизлигидан ҳимоя қилиш ва маҳсулот сифат кўрсаткичларини тасдиқлаш. Маҳсулот сертификацияси ўтказиш учун махсус ташкилотлар бўлади ва уларга ўзига хос талаблар қўилади. Ўзбекистон Республикасида сертификация қилувчи ташкилотлар: ˆ ˆ Ўздавстандарт; ˆ 60 дан ортиқ сертификация марказлари; ˆ 120 дан ортиқ синов лабараториялари мавжуд. Сертификация жараёнида қилинган харажатларни маҳсулот ишлаб чиқарувчи ташкилот ўз зиммасига олади. Қ уйидагилар сертификация қилиниши мумкин: маҳсулотлар, хизматлар, жараёнлар, иш, сифат тизими ва ишлаб чиқариш. Давлатлар ўртасида савдо ва иқтисодий, техникавий, маданий алоқаларнинг ривожланиши ҳалқаро ташкилотлар томонидан ишлаб чиқилган меъёрий хужжатлар билан жаҳон бозорига юқори сифатли рақобатбардош маҳсулотлар етказиб бериш билан уй ғ унлашади. Давлатларо савдо-содиқ муносабатларини нг самарали бўлишидан қатъий назар шу маҳсулот сифатига кафолат берувчи сертификациядан фойдаланадилар. Маҳсулотни сертификациялаш маҳсулот ишлаб чиқарувчилар орасида рақобатли курашда ўзларининг савдо-сотиқдаги мавқеини мустаҳкамлашда асосий воситалардан бири ҳисобланади. Товар - Тайёрловчининг фаолияти натижасида олинган махсулот, шу жумладан истеъмолчига шартнома асосида сотиш учун импорт қилинган маҳсулот. Истеъмолчи - бирор бир товарни маҳсулотни ёки хизматни фойда олиш билан бо ғ лик бўлмаган, ўзининг шахсий эхтиёжини қондириш

www.arxiv.uz мақсадида сотиб олувчи, буюртмачи ёки сотиб олмоқчи, буюртма бермоқчи бўлган фуқаро (жисмоний шахс). Тайёрловчи - Истеъмолчига реализация қилиш учун товар ишлаб чиқарувчи корхона, ташкилот, муассаса ёки хусусий тадбиркор. Товар хафсизлиги - Оддий истеъмол шароитида фойдаланилганда, сақлаганда, ташилганда ёки уларни реа лизация қилинганда инсон ҳаётига, саломатлигига раҳна солмайдиган, истеъмолчи мулкига ва атроф муҳитга зарар етказмайдиган товар ёки иш ва хизмат натижалари. Товар камчилиги - товар ёки хизматнинг меъёрий хужжатларга кўрсатилган шартларига, шартнома ёки оддий талабларига мос келмаслиги. Кафолатли муддат - Товарнинг эксплуатация қилиш қоидаларига амал қилган ҳолда, меъёрий хужжатларда кўрсатилган сифатли хизмат қилиш муддати ( кўрсаткич ой, соат, цикл, км в.б) Хизмат муддати - Меъёрий хужжатларда ўрнатилган товардан фойдаланиш даври. Бу давр тугагандан сўнг товарнинг техник холатидан қатъий назар эксплуатация қилиш тўхтатилади. Яроқлилик (сақланиш) муддати - Товар ўз истеъмол хусусиятларини саўлай оладиган маълум муддат. Бу муддат тугангандан сўнг товар инсон саломатлиги ва хаётига хафвли бўлиши мумкин. “Истеъмолчилар ҳуқуқини ҳимоя қилиш” тў ғ рисидаги қонун. 1996 йил 26 апрелда “Истеъмолчилар ҳуқуқини ҳимоя қилиш” тў ғ рисидаги қонун қабул қилинди. Қ онун 30 та банддан иборат. Истеъмолчининг ҳуқуқлари: ˆ товар ва товар ишлаб чиқарувчи тў ғ рисида тўлиқ ҳаққоний маълумот олиш; ˆ товар ва товар сифатини эркин танлаши; товар хафсизлиги; ˆ сифатсиз товардан етказилган моддий, маънавий зарани тўла ундирилиш;

www.arxiv.uz ˆ истеъмолчи ҳуқуқи бузилганда суд ёки бошқа давлат органларига ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун мурожаат қилиши; ˆ истеъмолчилар жамоат ташкилотини тузиш; ˆ айрим тоифадаги истеъмолчилар учун, ижтимоий ҳимояга мухтож кишиларга қонун томонидан савдо ва маиший хизмат турларига енгилликлар ўрнатилиши мумкин. Қ онун 30 та моддан иборат булиб, истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун хизмат килади. 1-моддасида конунда келтириладиган асосий тушунчалар келтирилади. Ундан ташкари куйидаги тушунчалар киритилган. Касса чеки - товарни сотиб олганлиги ёки хизмат учун хак туланганлигини тасдиклайдиган хужжат булиб, касса аппаратнинг номери урнатилган булади. Товар чеки - товар сотиб олинган меж ёки хизмат учун хак тулаганлиги тасдикловчи хужжат булиб, унда бако, сана, сотувчининг номи ва манзили ёзилган булади. Коннунинг 2-моддасига: истеъмолчиларнинг хукукларини химоя килиш тўҚрисидаги конун хужжатлари кўрсатилган. 3-моддасида, халкаро шартномалар ва битимлар билан муддати курсатилган. 4-модда. Истеъмолчиларнинг асосий хукуклари курсатилган. 5-модда. Ишлаб чиқарувчи савдо ва хизмат курсатиш коидалари тўҚрисида ёзилган. 6-модда. Товарлар тўҚрисида маълумот бериш тартиби курсатилган. Товар хакидаги маълумотда қуйидагилар бўлиши шарт: ˆ товар мажбурий-талабларга мувофик килиниши шарт булган норматив хужжатнинг номи; ˆ товарнинг асосий истеъмол хусусиятлари, шу жумлардан узига хос хусусиятлари;

www.arxiv.uz ˆ бахоси ва сотиб олиш шартлари; ˆ айрим турдаги товарлари ишлаб чиқариш вақти; ˆ ишлаб чикарувчининг кафиллик мажбуриятлари; ˆ товардан самарали ва хавфсиз фойдаланиш шартлари; ˆ товарнинг хизмат муддати ва шу муддат тугагандан сунг истеъмолчи нима ишлар килиш зарурлиги шунингдек бу ишларни бажармасдан келиб чиқиш окибатлари; ˆ Ишлаб чикарувчининг номи ва мулкчилик шакли руйхатга олиш номери; ˆ Ишлаб чикарувчининг хамда унинг истеъмолчидан даво кабул килишга ваколат берган, шунингдек таъмирлаш ишларини бажарадиган техникавий корхоналар манзиллари. ˆ Товарни саклаш хавфсиз утилизация килиш усуллари ва коидалари. ˆ Сертификацияланиш шарт булган товар хакида истеъмолчига товар сертификация (бериш) бор эканини куриш. Товар хакидаги зарур ахборотнинг йуклиги бундай товарни реализация килиш маълумот берилгунча кадар тегишли давлат бошкарув органининг курсатмаси буйича тухтатиб турилишига сабаб булади. 7-модда. Товар хакида ноту ғ ри маълумот беришда истеъмолчининг хукуклари курсатилган. 8-модда. Истеъмолчининг савдо ва бошка хизмат курсатиш сохаларида сифатини текшириш хукуклари курсатилган.

www.arxiv.uz Адабиётлар: 1. ИСО 9000. Халкаро стандартлар. Махсулот сифатини бошкариш. ИСО 9000 сериясидаги стандартлар. 1-2 том – Тошкент, Мехнат, 1996 2. Ўзбекистон Республикаси миллий сертификациялаш системаси. Сифат системалари ва ишлаб чикаришни сертификациялаш. Асосий холатлар: РД.УЗ 51-025-94 3. ИСО 8402:94 (т) Сифат. Лугат-ИСО 9000 туплами. Халкаро стандартлар. Махсулот сифатини бошкариш. Стандартлар серияли 1- том, -Тошкент Мехнат, 1996 4. Ишлаб чикаришни бошкариш:Операцион системани ташкил килиш – Менежмент ас ослари. М.Х. Мексон, М.Альберт, Ф. Хефури. Ингл. тилидан таржима М., Лугат – М.Дело 1992 5. Махсулот сифатини бошкариш Лугат – М: Стандартлар нашриети 1985 – 464 стр. 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Менежмент фанининг мазмуни, мақсади ва вазифалари

Инвестицияларни ташкил этиш ва молиялаштириш фанининг мақсади ва вазифалари

Туризм ва меҳмонхона хизматлари иқтисодиёти фанининг мақсади ва вазифалари

Туризмда меҳмонхона хизматлари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Макроиқтисодий таҳлил ва прогнозлаш фанининг мазмуни, предмети, мақсади ва вазифалари