Меҳнат жамоаларини режалаштириш ва бошқариш - Экономика - Рефераты

Меҳнат жамоаларини режалаштириш ва бошқариш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

119 KB

М еҳнат жамоаларини режалаштириш ва бошқариш Режа: 1. Меҳнат жамоаларини бошқариш тушунчаси 2. Ходимларни бошқариш тизими 3. Ходимларни бошқариш тамойиллари 4. Ходимларни режалаштириш 5. Ходимларни бошқариш самарадорлиги

Меҳнат жамоаларини бошқариш тушунчаси “Ходим” ибораси ўзбек тилининг изоҳли луғатида “бирор идора ёки муассасада ишловчи киши, хизматчи” маъносида талқин этилади. М асалан, савдо ходими, халқ маорифи ходими, медецина ходими, илмий ходим ва ҳк. Бугунги амалиётда ходим ва уни бошқариш муаммосига икки хил ёндошув мавжуд: -инсон ресурсларини бошқариш; -ходимларни бошқариш. “ Инсон ресурсларини бошқариш ” тушунчаси бошқаришнинг стратегик жиҳатларини, шунингдек ижтимоий ривожланиш масалаларини ўз ичига олади ва уларга устуворлик берилади. “ Ходимларни бошқариш ” тушунчаси эса кўпроқ кадрлар билан тезкор ишлашни англатади. Агар бирин ч и ёндошув давлат миқёсида бандлик ва уни мувофиқлаштириш вазифаларидан келиб чиқса, иккинчи ёндошув бевосита корхона даражасидаги меҳнат муносабатлари ва уларни мувофиқлаштиришдан келиб чиқади (1-жадвал). 1-Жадвал. Инсон ресурсларини бошқаришдаги фаолият турлари Фаолият соҳаси Нимага устуворлик берилади Қандай функциялар бажарилади Бажарилиши тўғрисида кимга маълумот берилади Инсон ресурсларини бошқариш (стратегик ёндошув) -Мутлоқ янги вазифаларни ечишга -Глобал, узоқ муддатли вазифаларни ечишга -Инсон ресурсларини режалаштириш -Шахсий қобилият ва малакани ошириш -Корхонанинг ходимларга сарфланадиган ҳаражат доирасида ходимлар учун Корпорация Президентига

ҳаражатларни режалаштириш Ходимлар билан ишлаш (тезкор фаолият) -Маъмурий аралашувга зарурият туғиладиган кундалик муаммоларни ечишга -Кадрларни танлаш ва жой- жойига қўйиш -Меҳнат мотивациясини бошқариш -Техника хавфсизлигини назорат қилиш -Низоларни ҳал қилиш Корпорация вице- президентига Ходимларни бошқариш деганда корхонада банд бўлган кишилар салоҳиятини ривожлантириш ва ундан самарали фойдаланиш, уларнинг нормал (мўътадил) фаолият кўрсатиши учун зарурий шарт-шароит яратиш бўйича ўзаро боғланган ташкилий-иқтисодий ва ижтимоий тадбирлар тизими тушунилади. Бундай бошқарув функционал ва ташкилий бошқарувларга бўлинади. Функционал бошқарув деганда бевосита кадрлар масаласиини ечиш билан боғлиқ масалалар, яъни кадрларни танлаш, ишдан бўшатиш, малакасини ошириш, иш ҳақи ва ҳоказолар тушунилади. Ташкилий бошқарув тушунчаси кадрлар иши учун бевосита жавоб берувчи барча шахс ва институтлар, яъни раҳбарлар, кадрлар бўлими, касаб а уюшмалар ва бошқаларни ўз ичига олади. Ходимларни бошқариш тизими Ходимларни бошқариш тизими деганда корхонада банд бўлган кишилар салоҳиятини ривожлантириш ва ундан самарали фойдаланиш, уларнинг нормал фаолият кўрсатиши учун зарурий шарт-шароит яратиш бўйича ўзаро боғланган иқтисодий-ташкилий ва ижтимоий тадбирлар тизими тушунилади. Таркибан бу тизим қуйидагиларни ўз ичига олади ( 2 - жадвал): 2-Жадвал. Ходимларни бошқариш тизими

Т/ р Тизим ости тизимлари Бошқариш объектлари 1. Иш шароити -меҳнатнинг руҳий-физиологик талабларига риоя қилиш; -меҳнат эргономикаси талабларига риоя қилиш; -меҳнат муҳофазаси ва техника хавфсизлигини таъминлаш; -табиатни муҳофаза қилиш ва ҳк. 2. Меҳнат муносабатлари -шахсий ва гуруҳлар муносабатларини таҳлил қилиш ва мувофиқлаштириш; -раҳбарлар муносабатларини таҳлили қилиш ва мувофиқлаштириш; -ишлаб чиқаришдаги ихтилофлар, низолар, асаббузарликларни бошқариш; -касаба уюшмалари билан ўзаро муносабатларни бошқариш ва ҳк. 3. Кадрларни ҳисобга олиш ва расмийлаштириш -ишга қабул қилиш, ишдан бўшатиш, бир жойдан иккинчи жойга ўтишларини расмийлаштириш; -кадрлар бошқарув тизимини ахборотлар билан таъминлаш; -касбий йўналишларни аниқлаш; -бандликни таъминлаш. 4. Ходимларни режалаштириш ва ходимлар маркетинги -ходимларни бошқариш стратегиясини ишлаб чиқиш; -кадрлар салоҳиятини таҳдлил қилиш; -меҳнат бозорини ўрганиш, ходимларга бўлган эҳтиёжни режалаштириш, рекламани уюштириш; -корхонани кадрлар билан таъминловчи ташқи манбаалар билан алоқасини ўрнатиш; -вакант (бўш) жойларга номзодларни аниқлаш ва баҳолаш; -кадрларни жорий б аҳолаб бориш.

5. Кадрларни ривожлантириш -кадрларга иқтисодий ва техникавий билимлар бериш; -қайта тайёрлаш ва малака ошириш; -за ҳ ирадаги кадрлар билан ишлаш; -амал ва мартабани назорат қилиш ва режалаштириш; -янги ходимларнинг касбий ва ижтимоий-психологик кўникмаларини таъминлаш 6. Меҳнатни рағбатлантириш воситаларини такомиллаштириш -меҳнат жараёнларини меъёр лаштириш ва тарификациялаш; -иш ҳақи тизимини ишлаб чиқиш; -маънавий рағбатлантириш воситаларидан фойдаланиш; -фойда ва капиталга қатнашиш ҳиссасини ишлаб чиқиш; -мотивация ва уни бошқариш 7. Ҳуқуқий хизмат -меҳнат муносабатларидаги ҳуқуқий масалаларни ечиш; -ходимларни бошқаришга таал л уқли, фармойишли ҳужжатларни келиштириш; -хўжалик фаолиятидаги ҳуқуқий масалаларни ечиш; 8. Ижтимоий тузилмани ривожлантириш -умумовқатланиш муассасаларини бошқариш; -коммунал хўжалик соҳасини бошқариш; -жисмоний тарбия ва маданиятни ривожлантириш; -соғлиқни муҳофаза қилиш ва ҳордиқ чиқаришни таъминлаш; -болалар муассасалари билан таъминлаш; -ижтимоий низоларни бошқариш; -халқ истеъмол моллари ва озиқ-овқат маҳсулотларининг сотилишини таъминлаш 9. Бошқаришнинг ташкилий таркибини ишлаб -бошқаришнинг шаклланган ташкилий таркибини таҳлил қилиш ва лойиҳалаштириш; -штатлар рўйхатини ишлаб чиқиш;

чиқиш тизими -бошқаришнинг янги ташкилий таркибини тузиш. Ходимларни бошқариш тамойиллари Ходимларни бошқариш икки гуруҳдан иборат тамойилларга асосланади. Ҳар бир тамойил ходимларни бошқаришнинг у ёки бу жиҳатини такомиллаштиришга хизмат қилади. Масалан, илғорлик тамойили корхона доирасидаги бошқарув тизимининг чет эл ёки маҳаллий илғор корхоналар бошқарув тизимига мос келадими, замон талабига жавоб берадими ёки йўқми деган саволга жавоб берса, мувозийлик тамойили эса ходимлар бошқарувидаги тезкорликни оширади ва ҳоказо (3-жадвал). 3-жадвал. Ходимларни бошқариш тамойиллари Т/ р Ходимлар билан ишлашнинг умумий тамойиллари Т/ р Ходимлар билан ишлашнинг ташкилий тамойиллари 1. Самарадорлик 1. Концентрация 2. Илғорлик 2. Ихтисослаштириш 3. Истиқболлилик 3. Мувозийлик (параллелность) 4. Комплекслилик 4. Ихчамлик (адаптивность) 5. Тезкорлик 5. Изчиллик (преественность) 6. Оптималлик 6. Узлуксизлик 7. Оддийлик 7. Бир меъёрлилик 8. Илмийлилик 8. Технологик бирлик 9. Кўп бўғинлилик 9. Бадастирлик (комфортность) 10. Автономлик 10. Бошқаришда коллегиаллик 11. Барқарорлик 12. Кўп қирралилик 13. Режалилик 14. Рағбатлантирувчи 15. Танлаш ва жой-жойига қўйиш

16. Самарали бандлик Корхонада банд бўлган барча ходимлар икки тоифадан иборат: ишлаб чиқарувчилар ёки хизмат кўрсатувчилар ва бошқарувчилар (раҳбарлар, мутахассис-менеж е рлар). Ходимларни, яъни инсон омилини бошқариш қуйидаги жиҳатларни бошқаришни ўз ичига олади (1-чизма). 1 -Чизма. Меҳнат ресурсларини бошқариш чизмаси Ишлаб чиқаришни бошқариш тизимида меҳнат ресурсларини бошқариш жуда ҳам мураккабдир. Чунки ишлаб чиқариш ва бошқариш масалаларининг марказида одамлар-ишчилар, мутахассислар ва раҳбарлар туради. Корхона мақсадига эришиш ва режаларнинг бажарилиши фақат шулар иштирокида бўлади. Инсон омилини ҳисобга олмаслик, инсонга Ходимларни режалаштириш Ихтилофлар, низоларни ҳ ал қ илишТанлов, ишга қ абул ва ишдан бўшатиш Кадрларни лавозим ва профессиона л , маъмурий ўсишини режалаштириш Маъ қ ул иш шароити ва ижтимоий-ру ҳ ий му ҳ итни яратиш Ходимларни бош қ аришдаги ҳ аражатлар ва уларнинг самарадорлигини ба ҳ олаш Мотивация Масъулият ва ваколат

беэътиборлик иқтисодда камсамараликка ва ишлаб чиқариш самарадорлигини пасайишига олиб келади. Меҳнат ресурсларини бошқаришнинг асосий мақсади ишчилар ва ходимларнинг қобилиятларини, янада жадал ва унумли меҳнат қилишга қўзғатишдир. Инсон омилига эътибор, одамларга нисбатан жиддий, масъулият билан ёндошиш меҳнат ресурсларини бошқаришнинг бош ғоясидир. Ходимларни режалаштириш Ходимларни режалаштириш - бу инсон омилига бўлган эҳтиёжни олдиндан аниқлашдир. Бу жарараён уч босқичдан иборат ( 2 -чизма). 1 Мавжуд ходимларни баҳолаш 2 Истиқболда ходимларга бўлган талабни режалаштириш 3 Ходимларни ривожлантириш дастурини ишлаб чиқиш 2 -Чизма. Ходимларни режалаштириш Мавжуд ходимларни баҳолашда, энг аввало уларнинг шаклланишига таъсир этувчи ташқи омилларга, хусусан меҳнат бозоридаги вазиятга эътиборни нқаратмоқ лозим. Зеро, меҳнат бозоридаги ҳолат кўп жиҳатдан қуйидагиларга боғлиқ: -аҳоли сони, ёши, жинси салмоғидаги ўзгаришлар; -тармоқ ва ҳудудий бандликдаги ўзгаришларга; -қўшимча ишчи кучини ёллаш даражасига;

-ишлаб чиқариш ҳажми, таркиби ва ўсиш суръатига; -меҳнат ресусрларини бошқариш усулига ва ҳк. Ички омилларни баҳолаш учун қуйидаги маълумотлар таҳлилини бажармоқ зарур: -доимий банд бўлган ходимлар сони, фамилияси, яшаш жойи, ишга қабул қилинган вақти ва ҳк.; -ходимларнинг таркиби (малакаси, мутахассислиги, ёш таркиби, миллий таркиби, ногиронлар, салмоғи, ишчи ва хизматчилар, ИТХ ва ҳк.); -ходимлар қўнимсизилиги; -иш кунининг давомлилиги (тўлиқ ёки қисман бандлиги, неча ва қайси сменада ишлаши, таътилнинг давомлилиги ва ҳк.); -иш ҳақи, унинг таркиби, қўшимча иш ҳақи, таъриф ёки таърифдан юқори тўлова ва ҳк.; -давл а т ёки ҳуқуқий ташкилотлар томонидан кўрсатиладиган ижтимоий-маиший хизмат (ижтимоий эҳтиёжларга ажратиладиган маблағ)лар. Қайд қилинган ташқи ва ички омлиларнинг таъсирида меҳнат бозоридаги вазият ўзгариб туради ва шунга мос равишда меҳнат ресурсларига бўлган талаб ва таклиф кўлами аниқланади. Меҳнат ресурсларига бўлган талабни режалаштириш ходимларни режалаштириш жараёнининг бошланғич босқичи бўлиб, уни тузишда қуйидаги маълумотлар асос вазифасини бажаради: -мавжуд ва режалаштирилаётган иш жойлари; -ташкилий ва техник тадбирлар режаси; -штатлар рўйхати ва бўш лавозимларни тўлдириш режаси. Ходимларга бўлган эҳтиёжни режалаштиришда маҳсулот ишлаб чиқариш режаси, маҳсулот бирлигига сарфланадиган вақт нормаси ва бир йилда ўрнатилган иш вақти фо н дидан фойдаланилади. Амалдаги технология даражаси доирасида ходимларга бўлган талабни режалаштириш учун қуйидаги формуладан фойдаланилади:

Т i =  q i * H i /  B i Бу ерда: Т i - i гуруҳидаги ходимларга бўлган талаб нормаси (касби, малака даражаси); qi - бир йилда i маҳсулотни ишлаб чиқариш режаси; H i - i маҳсулотнинг бир бирлигига мазкур гуруҳ ходимининг сарфлайдиган иш вақти нормаси; B i - мазкур гуруҳдаги битта ходимга тўғри келган йиллик вақт фонди. Корхонанинг ходимга бўлган эҳтиёжини режалаштириш меҳнат бозорида ишчи кучига бўлган талаб ва таклиф мувозанатига боғлиқ. Агар меҳнат бозорида ишчи кучига бўлган талаб таклифдан кўпроқ, яъни: талаб  таклиф бўлса, у ҳолда корхонага ишчи кучининг қўшимча манбааларидан қўшимча таклиф режалаштирилади. Бундай манбаа бўлиб - меҳнат нафақаси олувчилар, талабалар ва ўқувчилар ҳисобланади. Бундай вазиятда меҳнат биржаларининг фаолиятлари кучайтирилади ва такомиллаштирилади, бошқа ҳудудлардан қўшимча ишчи кучининг оқиб келиши рағбатлантирилади, ҳар бир ишсизнинг шахсий ҳисоби юритилади ва ҳк. Агар меҳнат бозорида ишчи кучига бўлган талаб таклифдан кам, яъни: талаб  таклиф бўлса, у ҳолда қўшимча иш жойларини ташкил этиш, иш сменасини кўпайтириш, иш билан бандликнинг ноанъанавий йўлларидан фойдаланиш, бошқа ҳудудларга ортиқча ишсизларни жалб қилиш режалаштирилади. Агар ишчи кучига бўлган талаб таклиф билан тенг, яъни талаб=таклиф мувозанатда бўлса, у ҳолда корхонада:  ишлаб чиқариш воситаларини замонавийлаштириш ва қайта тиклаш;  иш вақтини йўқотишни камайтириш;  ишчиларнинг малакасини ошириш;

 меҳнатни рағбатлантириш ва иш ҳақини самарали ташкил этиш каби тадбирлар режалаштирилади. Эркин б озор шароитида бошқарув вазифаларининг мураккаблашуви корхона раҳбарларига ходимларни тўғри танлаш, уларни жой-жойига қўйиш ва тарбиялаш ишларига жуда катта масъулият билан ёндошишни талаб қилади. Ходимларни бошқариш самарадорлиги Ходимларни бошқариш самарадорлиги кўп жиҳатдан ходимларни танлашга боғлиқ. Ходимларни танлаш - бу икки томонли жараёндир. Бир томондан корхона даъвогарга иш бериш ёки бермасликни ҳал қилса, иккинчи томондан даъвогар агар ишга таклиф қилинса, у бу таклифни қабул қилиш керакми ёки керак эмаслигини ҳал қилади. Бу жараёнда раҳбар қуйидаги ҳолатларга ўз эътиборини қаратмоғи лозим.  Даъвогарларни, айниқса, ўзи тўғрисида қисқача маълумотларни тақдим этганларни билиб олиш учун иложи бўлган барча тадбирларни кўрмоқ керак.  Очиқ берилган тавсияларга ортиқча ишонавермай, ўзингиз шахсан, суриштириб билганингиз дуруст. Анча очиқ фикр олиш учун номзоднинг собиқ иш берувчисига қўнғироқ қилиш ёки у билан шахсан учрашиш лозим. Ўша раҳбарнинг мазкур ходимдан ажралаётганига қандай қараётганини эътибор билан кузатиш керак.  Ҳар бир даъвогарнинг оилавий хотиржамлигини суриштириб кўриш лозим. Даъвогар билан суҳбатни шундай олиб бориш керакки, токи иш биринчи ўринда бўлсин, шунда оддий корхона ходими ўрнига даъвогар ўзини бош вазир лавозимига даъвогардек тутмайди.

Биринчи навбатда шуни таъминламоқ керакки, ишга қабул қилинаётган одам музокаралар чоғида ўзининг бўлажак ишининг барча хусусиятларини тасаввур қилсин, келгусида хафа бўлиб юрмасин, бунда бирон-бир салбий ҳолларга йўлиқмасин. Даъвогарга берилган баҳолар ва тавсияларни таҳлил қилганда, шунингдек музокаралар олиб борилганда:  унинг топширилаётган ишни бажара олишига;  зарур бўлиб қолганда касбий маълумотини ошира билишига;  техникага нисбатан эътиборига;  феъл-атворига;  ҳалоллиги, мулоҳазалилиги, турмушда ҳозир-нозирлиги ва тўғрилигига;  ташаббускорлиги, ҳаётга талабчанлигига;  ишга ҳамда иш кунинг давомийлигига;  оғир шароитда ўзини тутишига;  саломатлиги, ташқи кўриниши, вақтни тақсимлай билишига;  ҳунари ва бўш вақтлардаги машғулотларига диққат қилиш лозим. Ҳар бир даъвогарга у билан турмуши тўғрисида суҳбатлашиш ва барча зарур саволларга жавоб олиш учун етарли даражада вақт ажратиш керак. Б у лардан ташқари шуни унутмаслик керакки, ишга қабул қилинаётган номзод топшириладиган ишни бажаришга яроқлигина бўлиб қолмай, балки корхонанинг бошқа ходимлар билан чиқишиб кетадиган ҳам бўлиш керак. Агар у шу кейинги талабга мувофиқ келмаса, одатда яхши мутахассиснинг ҳам баҳридан ўтиш керак. Ишга қабул қилинган одам ўз ҳамкасбларига қўшилиб кетганда ўзини ўз уйидагидек ҳис этиши муҳимдир. У ўз бурчларини қандай эплаётганини диққат билан кузатиш, ҳамда унга ёрдам бериш керак, унинг янги жойда ўзини тутиб олиши учун вақт кераклигини англамоқ лозим.

Ходимларни танлаш ва уларга адолатли баҳо бериш бошқаришнинг энг мураккаб қирраларидан ҳисобланади. Шу сабабли уларни тўғри танлаш ва жой-жойига қўйишда зарур масъулият билан ёндошилмаса иш якунлари кутилган самарани бермаслиги аниқ. Ходимларни танлаш услуби қанчалик пухта ишлаб чиқилган бўлса, шунчалик корхонанинг меҳнат фаолиятида кутилмаган самарадорликка эришиш амалиётда исбот этилган. Ходимларни танлашда уларнинг кўп қиррали хислатларини аниқлаш имконини берувчи қуйидаги махсус усуллар қўлланилади:  анкета маълумотларини таҳлил қилиш усули;  руҳий тестлаш усули;  амалий иш ўйинларини ўтказиш усули;  малакавий тестлаш усули;  тақризларни текшириш усули;  суҳбат ўтказиш усули;  аттестациядан ўтказиш усули;  рейтинг усули. Аттестация жараёнида ходимларни малакасига, унинг бажараётган ишига ёки лавозимига лойиқлигига холисона баҳо берилиши керак. Аттестация қилинаётган ходимнинг ишига баҳо беришда унинг режа топшириқларини бажаришдаги шахсий хизмати, меҳнат интизоми, ўз вазифасини сидқи дилдан бажариши кабилар инобатга олиниши зарур. ана шулар асосида аттестация ўтказувчилар очиқ овоз бериш йўли билан қуйидаги баҳоларни бериши мумкин: -бажараётган лавозимига лойиқ; -ходим кўрсатилган нуқсонларни кейинги ўтказиладиган аттестациягача йўқотса, бажараётган лавозимига лойиқ; -эгаллаб турган лавозимига лойиқ эмас. Шундай қилиб, ходимларни бошқаришдан асосий мақсад уларнинг фаолиятини корхона фойдасини оширишга йўналтиришдир. Қисқа хулосалар

Ходимларни бошқариш тизими деганда корхонада банд бўлган кишилар салоҳиятини ривожлантириш ва ундан самарали фойдаланиш, уларнинг нормал фаолият кўрсатиши учун зарурий шарт-шароит яратиш бўйича ўзаро боғланган иқтисодий-ташкилий ва ижтимоий тадбирлар тизими тушунилади. Ишлаб чиқаришни бошқариш тизимида меҳнат ресурсларини бошқариш жуда ҳам мураккабдир. Чунки ишлаб чиқариш ва бошқариш масалаларининг марказида одамлар-ишчилар, мутахассислар ва раҳбарлар туради. Корхона мақсадига эришиш ва режаларнинг бажарилиши фақат шулар иштирокида бўлади. Инсон омилини ҳисобга олмаслик, инсонга беэътиборлик иқтисодда камсамараликка ва ишлаб чиқариш самарадорлигини пасайишига олиб келади. Меҳнат ресурсларини бошқаришнинг асосий мақсади ишчилар ва ходимларнинг қобилиятларини, янада жадал ва унумли меҳнат қилишга қўзғатишдир. Инсон омилига эътибор, одамларга нисбатан жиддий, масъулият билан ёндошиш меҳнат ресурсларини бошқаришнинг бош ғоясидир. Эркин бозор шароитида бошқарув вазифаларининг мураккаблашуви корхона раҳбарларига ходимларни тўғри танлаш, уларни жой-жойига қўйиш ва тарбиялаш ишларига жуда катта масъулият билан ёндошишни талаб қилади. Шундай қилиб, ходимларни бошқаришдан асосий мақсад уларнинг фаолиятини корхона фойдасини оширишга йўналтиришдир.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 1. Йўлдошев Н.Қ., Умаржонов А.М. Иқтисодиёт ва менежмент. - Т.: ТДИУ, 2005 2. Ш.Н.Зайнутдинов, Н.Р.Қодирходжаева. “Менежмент” фани бўйича ўқув- услубий мажмуа. “Иқтисодий таълимдаги ўқитиш технологияси” сериясидан. Т.: ТДИУ, 2006, 156 б 3. Ш.Н.Зайнутдинов, Н.Р.Қодирходжаева. “ Менежмент” фани бўйича ўқув услубий таълим технологияси. Услубий қўлланма. “Иқтисодий таълимдаги ўқитиш технологияси” сериясидан. Т.: ТДИУ, 2006, 185 б 4. Йўлдошев Н.Қ., Қозоқов О.С. Менежмент. Дарслик . - Т.: Фан, 2004. 5. Герчикова В.И. Менеджмент. Учебник. – М.; 2003 6. Галкович Р.С., Набоков А. М. Менеджмент. Учебник. – Перм ь , 2000 7. Виханский О. С. , Наумов А. И. Менежмент. Учебник . – М.: Экономика , 2003 (61-125) . 8. Дятлов А. Н. Общий менеджмент: Концепции и комментарии: Учебник. - М.: Альпина Бизнес Букс, 2007. - 400 б . 9. Загородников С.В. Краткий курс по менеджменту: учеб. пособ. –М.: “ Окей – книга ” , 2007.-160 б . 10. Иваньков А.Е., Иванькова М.А. Менеджмент: учебный минимум. –М.: “ Юриспруденция ” , 2008. -32 б . 11. Ивашковский С. II . Экономика для менеджеров: Микро и макроуровень: Учеб. пособ. - М.: Дело, 2007. - 440 б. 12. Ильин Е.П. Мотивация и мотивы. – СПб. Питер, 2008.-512 б . 13. www. morozov. ru – Россия Менежмент ва бозор академиясининг расмий сайти. 14. www.edu.ru 15. www.som.pu.ru 16. www . cfin . ru – Корпоративный менеджмент . 17. www . salesmanagment . ru – Управление продажами .

Похожие

Меҳнат ресурслари сафарбарлигини бошқариш

Меҳнат жамоалари ходимларини бошқариш

Меҳнат жамоасида социал - психологик иқлимни бошқариш

Бозор иқтисодиёти шароитида меҳнаткашларнинг ўз ўзини бошқариш социал психологияси

Меҳнат ҳақ тўлаш ва меҳнат қонунчилиги аудиторлик назорати