Маънавият ва маърифат ишларини ташкил этиш - Экономика - Рефераты

Маънавият ва маърифат ишларини ташкил этиш

Загружено в:

20.11.2023

Скачано:

0

Размер:

21.8095703125 KB

Маънавият ва маърифат ишларини ташкил этиш Режа: 1. Маънавият ва маърифат ишларини ташкил этиш асослари. 2. «Маърифат» тушунчаси. 3. Якка тартибда таълим-тарбия ишларини олиб бориш.

Маънавият ва маърифат ишларини ташкил этиш асослари. «Маънавият» арабча сўз бўлиб, кишининг ички, руҳий ҳаётига оид томонларни, ахлоқийлик деган маънони англатади. Маънавият - жамиятнинг, миллатнинг ёки инсоннинг ички ҳаёти, руҳий кечинмалари, ақлий қобилияти, идрокини мужассамлаштирувчи тушунча. Маънавият - умуминсоний маънавият, жамият, халқ ёки миллат маънавияти, алоҳида шахс маънавиятига ажратиш мумкин. Масалан. Дунёдаги барча инсонларнинг тинч-осуда, сог-саломат ҳаёт кечиришга меҳнат қилишга урунишлари, орзу-умидлари - умуминсоний маънавиятга, демократик суверен давлат қуриш, тенглар ичида тенг бўлиб яшаш-миллат маънавияти, касб-ҳунар ўрганиш ва шу асосда халққа хизмат қилиш шахс маънавиятига киради. Ҳар бир ходимнинг маънавияти унинг руҳий ва ақлий оламини ташкил қилувчи фикру-зикри, ҳиссиёти, туйгулари, ташвишлари, олам тўгрисидаги тушунча, ҳулосалари, уларга берган баҳоси, ўзини ва ўзлигини англаб етиши, ота-онага, ўгил-қизга, ака-укага, халққа бўлган меҳр-мухаббатларидан ташкил топади. Маънавиятда инсоннинг иймони, эътиқоди, аҳлоқи, ҳаётнинг маъносини қандай тушуниш, ички дунёси намоён бўлади. Маънавият тақдирнинг эҳсони эмас. Маънавият инсон қалбида камол топиши учун у қалбан ва виждонан, ақл ва қўл билан меҳнат қилиши керак. Маънавият - инсоннинг, халқнинг, жамиятнинг, давлатнинг куч- қудратидир.

Маърифат» тушунчаси. « Маърифат » арабча сўз бўлиб, ўзбек тилида кишиларнинг билимини, онгини, маданиятини оширишга қаратилган таълим-тарбия маъносини англатади. Илм-фан назмида маърифат деганда кишилар орасида замонавий билимларни яъни фан, техника, санъат ва маданият, сиёсат каби илмларни тарқатиш, таргибот қилиш ишлари тушунилади. Шунинг учун илм-фан, маданият ютуқларини тарқатиш билан машгул бўлган кишиларни маърифатпарварлар деб, ана шу илму билимлардан баҳраманд бўлганларни маърифатли кишилар деб аташади. Маърифат сўзининг кўплик шакли маорифдир. Маърифатни ҳаётга сингдириш маориф тизими орқали оширилади. Маориф асосан умумий ва ўрта-махсус билим берувчи мактаб ва коллежлар тармоқларини қамраб олади. Маърифат тушунчаси кенгроқ бўлиб, билим ва маданиятни ёйиш ва юксалтиришнинг ҳамма турлари ва соҳаларини ўзига қамрайди. Инсониятривожи тарихидан шу нарса маълумки, ҳамма вақт давлвтларнинг салоҳияти, жамиятнинг равнақи маърифат ишларини қай даражада ташкил этилганлигига боглиқ бўлиб келган. Қайси мамлакатда маърифат ишлари оммавий тарзда, илмий асосда, мунтазам равишда тўгри йўлга қўйилган бўлса, ўша ернинг халқи, давлатнинг фуқаролари юксак билим ва маънавият соҳиби бўлганлар. Юксак билимли, маънавиятли ва маърифатли халқ доимо тўқ ва бадавлат яшайди. Ҳар томонлама камол топган, бой-бадавлат ва маърифатли халқ ҳар қандай давлатнинг асосий кучи, таянчи ҳисобланади. Шундай экан, ҳозирги кунда давлатлар ўзларининг замоновий қурол-яроқлари, ўқ-дорилари билан эмас, балки маърифатли ва маънавиятли одамлари билан кучли саналади. Маънавият ва маърифат ищларини икки йўналишда олиб борилади. Биринчи йўналиш олий ва ўрта махсус ўқув юртлари, малака ошириш, қайта тайёрлаш курсларида замонавий билимларни бериш орқали олиб бориладиган маънавият ва маърифат ишларидан иборат бўлса, иккинчи йўналиш маданий-маърифий муассасалар яъни маданият саройлари,

кутубхоналар, дам олиш масканлари кабиларда олиб бориладиган маънавият ва маърифат ишларидан ташкил топади. Бу йўналишдаги тадбирлар шахсий таркиб билан бирга олиб бориладиган маърифат дарслари, турли хил давлат ва жамоат арбоблари, олимлар, шоирлар, санъаткорлар, меҳнат фахрийлари, хорижлик ҳамкасблар билан бўладиган учрашувлар, маданият ва истироҳот богларига, тарихий аҳамиятга молик жойларга саёҳатлар, кино-концерт залларига, музейларга, театрлрга, фан-техника ва маданият ютуқлари кўргазмаларига қилинадиган ташрифлар ҳамда турли хил маданий-маърифий муассасалар ишларини ташкил этиш кабиларни қамраб олади. Маърифат дареларини ўтказиш шакллари. Маърифат дареларини ўтказишдан мақсад энг замонавий фан ва техника ютуқлари, сиёсий ҳаётда юз бераётган ўзгаришлар ва дунёда содир бўлаётган янгиликлар билан таништириш асосида уларнинг маънавий савиясини оширишдан иборат бўлиб, улар асосан қўйидагилардан иборат: - Ўзбекистон Республикаси Президентининг нутқлари, мақола, китоблари, фармон ва фармойишларида баён этилган фикрлар мазмуни, моҳияти. - Республика хукуматининг қарорлари, буйруқлари, хизмат низомлари. - Мамлакат аҳолисининг меҳнатда эришаётган ютуқлари, кишилар турмуш тарзида бўлаётган ўзгаришлар, ҳаётга кириб келаётган янгича урф- одатлар, ёшларнинг ҳаётга муносабатлари. - Адабиёт, саънат ва фан-техника соҳаларида эришилган ютуқлар ёки йўл қўйилган камчиликлар ва ҳ.к. Маърифат дарсларини асосан маъруза, мунозара, даврв суҳбати, сиёсий ахборот шаклларида махсус ажратилган вақт-маърифат кунларида ўтказилади.

Якка тартибда таълим-тарбия ишларини олиб бориш. Якка тартибда таълим-тарбия ищларини олиб бориш - юксак маданиятли ходимларни тайёрлаш гарови. Якка тартибда таълим-тарбия ишларини олиб бориш - раҳбар, бошлиқнинг ўзига бўйсунувчи ҳар бир ходимни ҳар томонлама ўрганиш ва шахсий имкониятларини инобатга олиш асосида унинг онгида ватанга муҳаббат, ўз касбига садоқат билан хизмат қилиш, тартиб-интизомни мустаҳкамлаш, ҳар қандай қийинчиликларга бардош бериб, ўз хизмат вазифасини ҳалол, бекамукўст бажаришларини таъминлаш учун олиб бориладиган иш фаолиятига айтилади. Якка тартибда олиб-бориладиган таълим-тарбия жараёнининг таркибига қисимларига қўйидагилар киради: - ходимни шахс сифатида ҳар томонлама чуқур ўрганиш; - якка тартибда таълим-тарбия ишларини олиб бориш дастурини тузиш; - ходимга ҳар томонлама таъсир ўтказиш учун энг яхши тарбия усуллари, воситалари ва шаклларини танлаш; - тарбия натижаларини мунтазам равишда кузатиб бориш, назорат қилиш.

Фойдаланиладиган адабиётлар: 1. М.Н. Муминова, М.А. Максумова «Касбий этика ва этикет», услубий қўлланма, Т.,2006. 2. И.А.Каримов «Истиқлол ва маънавият» Т.,1994. 3. И.А.Каримов «Ўзбекистон буюк келажак сари» Т.,1998. 4. Н.Э.Муҳаммадиев «Касб этикаси ва эстетик маданияти»- Тошкент,1998 й. 5. М.Абдуллаев, Э.Хакимов «Введение в этику»-Наманган, 1998. 6. Абдулла Шер «Ахлоқшунослик» Маърузалар матни, Тошкент, 2000 7. В.Г. Федцов «Культура сервиса» Учебно-практическое пособие - М., «ПРИОР», 2001. 8. А.А. Авлоний «Туркий гулистон ёҳуд аҳлоқ», Т. 1992. 9. Ю.Ю.Петрунин, В.К. Борисов «Этика бизнеса» М., «Дело»,2000. 10. С.С.Гуломов «Тадбиркорлик ва кичик бизнес» - Т., «Шарк», 2002.

Похожие

Идиш-товоқларни ювиш ишларини ташкил этиш

Ресторанларда савдо залини хизмат кўрсатишга тайёрлаш ишларини ташкил этиш

Туризм ва сафарларни ташкил этиш

Бухгалтерия хисоби ишларини ташкил қилиш ва юритиш

Менежментни ташкил этиш