Лойиҳа коммуникацияларини (алоқарини) бошқариш - Экономика - Рефераты

Лойиҳа коммуникацияларини (алоқарини) бошқариш

Загружено в:

06.05.2023

Скачано:

0

Размер:

68 KB

Лойиҳа коммуникацияларини (алоқарини) бошқариш Режа: 1. Лойиҳа бошқариш жараёнида алоқа жараёнининг асосий тушунчалари 2. «5-С алоқа» тизими 3. Алоқа тўсиқларининг манбалари

Лойиҳа бошқариш жараёнида алоқа жараёнининг асосий тушунчалари Лойиҳа муваффақиятли амалга оширилиши учун ҳар бир лойиҳа самарали мулоқот ёрдамига эга бўлиши керак. Бу шуни англатадики, мутахассислар ўз вақтида энг яхши алоқа каналлари бўйича керакли маълумотларни олиши керак. Самарали мулоқот (алоқа) лойиҳани амалга оширишнинг энг муҳим омилларидан бири ҳисобланади. Жамоа билан лойиҳа иштирокчилари ўртасидаги алоқани таъминлаш жараёнида лойиҳа менежерининг роли нотўғри бўлиши керак эмас. Маъмур лойиҳанинг ҳар бир манфаатдор иштирокчиси ўзининг бевосита вазифаларини бажариши учун керакли маълумотларни олиши учун етарли ахборот оқимларини йўналтиришни ташкил қилиши керак. Алоқа воситаларининг хусусиятларини ажратиб олиш имкониятини берувчи бир неча теория мавжуд – одамлар, улар ёрдамида ахборот алмашилади: - ривожланаётган коммуникатор манфаатдор томонлар билан биргаликда муаммоларни ҳал қилишнинг янги усулларини ишлаб чиқиш, тескари алоқани ташкил этишга интилади; -бошқарувчи ёки назорат қилувчи коммуникатор авторитар бошқарув услуби билан тавсифланади. Лойиҳани амалга ошириш учун максимал кучга эга бўлиш учун барча асосий маълумотларни жамлашга интилади. Бундай ёндашув жуда чекланган вазиятларда жуда самарали; -мос келувчи коммуникатор етакчиликни талаб қилмайди, ахборот бошқа одамлардан ташқарида жойлашган; -алоҳида коммуникатор бошқа лойиҳа иштирокчилари билан муаммони ҳал қилиш ва ўзаро таъсир қилишдан қочади. Фақат лойиҳа иштирокчилари ўртасида эмас, балки қурилиш компаниясида ҳам самарали алоқаларни ташкил этиш муҳимдир. Шу билан бир вақтда қуйидагилар ажралиб туради:

-қуйи бўғинли алоқа - раҳбариятдан паст бошқарув даражасига ва унга бўйсинувчиларга, мақсадлар, вазифалар, ўзгаришлар ва лойиҳани амалга оширишнинг бошқа жиҳатлари ҳақида. Улар одатда оғзаки буйруқлар, буйруқлар, кўрсатмалар ва шунга ўхшашлардир; -кўтарилган коммуникациялар - boshqaruvning past darajasidan yoki menejerlardan kompaniya rahbarlari va лойиҳа менежерларига. Ушбу усул мавжуд ахборотларни, шунингдек, юзага келиши мумкин бўлган муаммолар ҳақида ҳисоботларни тақдим этади. Одатда бу ҳисоботлар, оғзаки ва ёзма таклифлар ва шунга ўхшаш алоқа шаклларидир; -горизонтал коммуникациялар, қоида тариқасида, лойиҳани амалга оширадиган корхона турли бўлимлари ўртасида амалга оширилади. Уларнинг асосий мақсади биргаликдаги ҳаракатларни мувофиқлаштиришдир; -раҳбар- бўйсинувчи коммуникациялари – бу пастга қараб тушаётганларнинг энг тарқалган алоқа турларидан бири ҳисобланади -менежер ва лойиҳа командаси ўртасидаги коммуникациялар яқин ҳамкорликка имкон беради, муаммоли вазиятларни ҳал қилишнинг энг самарали усулини ишлаб чиқади; - норасмий коммуникациялар - бу биринчи навбатда норасмий, нотўғри маълумотни тақдим этувчи миш-мишлардир. Бундай ахборотнинг аниқлиги коммуникаторнинг шахсий жиҳати ошгани сайин камаяди. «5-С алоқа» тизими Лойиҳани амалга оширишда ишлатилиши мумкин бўлган оғзаки ва ёзма мулоқотни яхшилаш тизимларидан бири "5-С алоқа". Ушбу тизим ҳар қандай коммуникатив алоқанинг 5 та муҳим хусусиятини ва уни такомиллаштиришнинг усулларини белгилайди:

1-С - ойдинлик ( c ларитй). Хабарнинг миқдори ва мазмунининг мақбул нисбасига эришиш, қисқартириш учун ҳаракат қилиш керак бўлса, бир гапда жуда кўп маълумотларга ишлов беришга ҳаракат қилмаслик керак; 2-С - тўлиқлик( c омплетенесс ) . Хабар асл ғояни тўлиқ акс эттириши керак. Буни жўнатувчи ва қабул қилувчини ҳам ҳисобга олиш керак. Сўнгги хабарнинг моҳиятини тушуниш учун етарли даражада унга эътибор бериш керак; 3-С – қисқалик ( c он c исенесс). Хабарнинг мазмуни батафсил тақдимот билан лойқа бўлмаслиги керак. Агар фикрни қисқача ифода қилиш мумкин бўлса, уни албатта бажариш керак; 4-С – аниқлик ( c он c ретенесс). Хабарда максимал хусусиятлар бўлиши керак. Хулоса натижалари ёки натижа ҳақида ноаниқлик бўлса ҳам, абстракт сўзлардан четланиш керак; 5-С - тўғрилик ( c орре c тнесс) . Хабарни узатиладиган тил қоидаларига мувофиқ тузилиши керак. Бу айниқса халқаро лойиҳаларни амалга оширишда муҳим аҳамият касб этади, бу ерда атамалардаги оддий хатолар лойиҳа иштирокчилари учун жуда кўп муаммога сабаб бўлиши мумкин. Амалга оширилаётган лойиҳаларнинг табиати бошланғич даражада хилма-хил бўлгани сабабли, лойиҳани амалга ошириш жараёнида мулоқотга таъсир қилувчи омилларнинг ижобий таъсирини таъминлашга ҳаракат қилиш керак. Ушбу омиллар қуйидагилардир: - коммуникаторнинг ташкилий тузилиши ва лавозими; - лойиҳани бошқариш услуби; - меҳнатни тақсимлаш даражаси, лойиҳа иштирокчилари сони ва уларнинг касбий даражаси. Лойиҳа бошланишидан олдин бу омилларга раҳбариятнинг эътиборини жалб қилиш асосий иш вақтида алоқа муаммоларини бартараф этишга ёрдам беради .

Ушбу жараённинг муҳимлигини тушунмаслик , лойиҳани бошқаришда ва одамлар билан ишлашда энг кўп учрайдиган хато манбаларидан биридир . Кўпинча одамлар келган маълумотни нотўғри талқин қиладилар . Одатда алоқа (communications) остида қуйидагилар тушунилади: - ҳар қандай ахборотни топшириш ҳақидаги иш ёки ҳақиқат; - оғзаки ёки ёзма хабар; - оддий рамзлар тизимидан фойдаланадиган одамлар ўртасида семантик тузилмаларни алмашиш жараёни. Лойиҳа иштирокчилари ўртасида ўзаро тушуниш керак, чунки уларнинг ҳар бири лойиҳанинг қандай амалга оширилиши тўғрисида ўз нуқтаи назарига эга. Алоқа тизимидаги бузилишлар энг кутилмаган натижаларга олиб келиши мумкин (8-расм). Лойиҳа менежери жамоа аъзолари ва бошқа лойиҳа иштирокчилари ўртасида доимий, ишончли ва кенг қамровли ахборот оқимлари учун масъулдир. Лойиҳани муваффақиятли амалга оширишга таъсир қилиши мумкин бўлган ахборотга алоҳида эътибор қаратиш лозим. Бу хабарлар норасмий суҳбатлар, учрашувлар, йиғилишлар, бизнес ёзишмалар, маърузалар ва презентацияларни ўз ичига олади. Кундалик ишларнинг кўпчилиги лойиҳа аъзолари ўртасида информал маълумот алмашиш орқали амалга оширилади (суҳбатлар, тельефон сўзлашувлари, электрон почта хабарлари ва ҳк). Бундай алоқаларнинг соддалигига қарамай, уларнинг ёрдами билан жамоа аъзолари ҳамкасбларининг ишига, муайян топшириқлар бўйича ўзлари олган қарорлар, пул тақсимотига, иш тартибига таъсир кўрсатиши мумкин. Норасмий мулоқотнинг натижалари лойиҳа жамоасининг кейинги учрашувида ҳужжатлаштирилиши керак. Алоқа жараёнида лойиҳа иштирокчилари ўртасида ахборот оқимларининг тоза бўлиши ўзаро тушуниш учун зарур шарт (8-расм).

Алоқа тўсиқларининг манбалари Самарали мулоқот одамларнинг идрокига, шахсий фазилатларига, турли нуқтаи назарларга, кайфиятга ва бирор нарсага қисман муносабатда бўлишига боғлиқ турли сабабларга кўра тўсқинлик қилиши мумкин. Алоқа тўсиқларининг манбаларини кўриб чиқамиз: 1. Одамлар бир хил хабарни турли жиҳатдан баҳолаганда, тушуниш тўсиқлари пайдо бўлади. Фикрлашга таъсир этадиган омиллар орасида таълим даражасида ва аввалги иш кўламининг фарқига эътибор қаратамиз. Фикрлаш муаммолари жуда аниқ маънога эга сўзларни қўллаш орқали камайтирилиши мумкин. 2. Шахсий фазилатлар ва қизиқишлар, масалан, таъми ёки душманлик, мулоқотга кучли таъсир кўрсатади. Одатда одамлар қизиққан суҳбат мавзуларига диққат билан қулоқ соладилар ва суҳбат мавзуси зерикарли ёки улар билан таниш бўлмаганларида диққат қилмайдаилар. 3. Фикрлар, ҳис-туйғулар ва нотўғри фикрлар нотўғри талқиннинг сабабидир. Бирор нарсадан қўрқадиган, кучли ёки кучли нафратланадиган одамлар мулоқот жараёнини бузиш орқали ўзларини ҳимоя қилишга интилади. Кучли ҳис-туйғулар одамларни ҳодисаларни тўғри баҳолашга қодир эмас. Лойиҳани бошқариш жараёнида турли хил алоқа турларини янада кенгроқ кўриб чиқайлик. Презентациялар (Тақдимотлар) лойиҳа менежери томонидан лойиҳанинг муҳим жиҳатларини мижозга, бошқарувга ва бошқа манфаатдор томонларга кўрсатиш учун тез-тез ишлатилади. Тақдимотни самарали қилиш учун мўлжалланган аудиторияни яхшилаб ўрганиб чиқиш ва келажакда томошабинлар нуқтаи назаридан барча материалларни тайёрлаш керак. Тақдимотни ташкиллаштириш, масалан, муаммодан ечимга, номаълумдан маълумга, сабабдан оқибатгача ёки хронологик тартибда ягона мантиқий тузилишга бўйсуниши керак.

Одатда, тақдим этиш вақти чекланган, шунинг учун фақат керакли маълумотларни, энг муҳим жадвалларни ва жадвалларни тақдим этишингиз керак. Батафсил маълумотни қизиққан шахслар тегишли ҳисоботларда ўқишлари мумкин. Жамоа учрашувлари лойиҳани амалга ошириш даврида қабул қилинган частота билан ўтказилади. Кун тартиби олдиндан ишлаб чиқилиши керак, у мунозарани самарали олиб боришга ёрдам беради. Кутилмаган муаммоларни юзага келганда, фавқулодда йиғилишларни ўтказиш мумкин. Барча жамоавий учрашувлар, режалаштирилган бўлишидан қатъи назар, қайд этилиши керак. Харажатлар, иш жадвали ва ҳуқуқий масалалар бўйича қарор қабул қилишда бизнеснинг ёзишмалари ва ҳисоботлари катта аҳамиятга эга. Барча расмий ҳужжатларнинг санаси ёзилиши керак, улар аниқ тузилишга ва ихчам қисқача мазмунга эга бўлиши керак. Бир лойиҳани самарали бошқариш учун менежер мунтазам равишда уни амалга оширишдаги ютуқларни тавсифловчи лойиҳа ҳолати ҳисоботини тузиши керак. Бугунги кунда махсус компьютер дастурлари мавжуд ва кўплаб маърузалар стандарт шаклда ёзилиши мумкин. Менежернинг вазифаси - муайян лойиҳанинг ўзига хос хусусиятларини акс эттирадиган ва жамоанинг ишини объектив баҳолаган ҳолда ҳисобот ёзиш. Сўнгги йилларда ахборот технологиялари соҳасидаги ютуқлар ахборот алмашинувини яхшиланди. Бугунги кунда телекоммуникация бозорида электрон почта, видео конференциялар, бир вақтнинг ўзида таржима билан тельефон конференциялари - буларнинг барчаси ва яна кўп нарсалар таклиф этилмоқда. Лойиҳа менежменти дастурий маҳсулотлари лойиҳа иштирокчиларига умумий маълумотлар базаси орқали бевосита алоқа қилмасдан маълумот алмашиш имконини беради, барча воқеалар лойиҳанинг тақвимига ва тармоқ жадвалига мос келадиган ҳолда кўрсатилади. Замонавий ахборот технологиялари вақтни тежашга имкон беради, маълумотни зудлик билан қабул қилади ва узатади ва лойиҳадаги ҳар қандай

ўзгаришларга деярли жавоб беради. Компьютер дастурларидан фойдаланиш лойиҳани амалга ошириш вақтини қисқартиришга ёрдам беради.

Адабиётлар: 1. Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси томонидан тасдиқланган. 1995 - йил 21 - декабрь № 163-1 ва 1996-йил 29-август №256-1 [кўчирма] –Т.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999- йил. 2. Ўзбекистон Республикаси «Ихтиролар моделлар ва саноат намуналари ҳақида» ги Қонуни 1994-йил 6- май, – Тошкент.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999 йил. 3. Ўзбекистон Республикасининг «Маъсулиятлар ва хизматларни сертификатлаш тўғрисида» ги Қонуни 1993-йил 28-декабрь №1006-хи, Тошкент.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999-йил. 4. Ўзбекистон Республикасининг «Стандартлаштириш тўғрисида» ги Қонуни 1993-йил 28-декабрь №1002-хи, -Тошкент.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999-йил. 5. И.А.Каримов. Истиқлол имкониятлари ва ислоҳотлар самаралари. Халқ сўзи. 2009-йил. 6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармойиши “Баркамол авлод йили” давлат дастурини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш бўйича ашкилий чора тадбирлар тўғрисида. Тошкент 2009йил 9-декабрь .

Похожие

Лойиҳа харажатларини бошқариш

Лойиҳа сифатини бошқариш

Лойиҳа можароларини (низоларини) бошқариш

Лойиҳа таҳлили концепцияси

Ташкилотнинг лойиҳа бошқарув тизими