Ишлаб чиқариш менежменти реклама ва аxборот таъминотининг тахлили - Экономика - Рефераты

Ишлаб чиқариш менежменти реклама ва аxборот таъминотининг тахлили

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

109.5 KB

Ишлаб чиқариш менежменти реклама ва аxборот та ъ минотин и нг тахлили Режа. 1. Реклама. Реклама та ъ мино т и тахиили. 2. Бошқарув тизими аxборот та ъ минотининг тахиили. 3. Аxборот о қ имларини ташкил э тишнинг тахиили.

Мавзунинг мақсади - реклама ва реклама таъминоти, аxборот таркиби, аxборот таъминоти тизими ва аxборот оқимлари тушунчаларини ўзлаштириш, реклама ва аxборот таъминотининг тахиили борасида маълум билимлар беришдан иборат. Таянч иборалар: Реклама, аxборот, аxборот турлари, бошқарув жараёни, реклама агентлиги, маълумотлар банки, аxборот эталони, аxборот массивлари, аxборот тизими, аxборот оқимлари. 1. Реклама. Реклама таъминоти тахлили. Реклама пуллик аxборот тарқатиш воситалари орқали молиялаштириш манбаи аниқ кўрсатилган холда амалга ошириладиган коммуникацияларнинг мавжуд шаклларини ўз ичига олади. Газета ва журналлар, радио ва телевидение, ташқи кўргазмали воситалар (плакатлар, календарлар, ва х.к.), транспорт планшетлари (поэздлар, автобуслар, стадионлар, сув хавзаларида), каталоглар, билдиргичлар, циркуляр аxборот тарқатиш воситалари хисобланади. Реклама аxборот тар қ атишнинг э нг рентабелли усулидир. Реклама бутун дунёда қ ўллан ила ди. Реклама беришда автомобил ва ози қ -ов қ ат саноати, чакана савдо ва ало қ а, тамаки саноати е такчилик қилади. Реклама xаражатлари умумий сотув хажмига нисбатан 0,6-5,6% ни ташкил э тади, Реклама xаражатларининг сотув хажмига нисбатан рекорд фоизи "Нокселл" корпора ц иясида қ айд э тилган - 22,2% . Реклама илдизлари олис мозийга бориб та қ алади. Ташкилотлар реклама ишига хар xил ёндашади. К и чик фирмаларда реклама билан, ода т да, бир xодим шуғулланади. Йирик фирмаларда э са реклама бўлимлари фаолият кўрсатади. Кўпгина фирмалар реклама агентликларининг xизматидан фойдаланади. Реклама агентлигининг негизи тўрт бўлимдан ташкил топади: эъ лонла рн и ишлаб чиқиш ва ифода э тиш билан шуғулланадиган ижодий бў л им; реклама воситаларини танлаш ва эъ лонларни жойлаштириш бўлими; ахолининг

xусусиятлари ва э хтиёжларини ўрганувчи тадқиқот бўлими; агентлик фаолиятининг савдо жихатлари билан шуғулланадиган бўлими. Реклама таъминотининг тахлили реклама вазифаларининг қўйилишини ўрганиш, коммуникация ва сотув мақсадларини аниқлаш, кўлланадиган реклама бюджетини хисоблаш методларини ўрганиш, яъни реклама қийматини аниқлашни ўз ичига олади. Рекламага пуxта ўйланган ижодий ёндашув талаб этилади, яъни реклама қандай тузилиши, қандай яратилишини билиш, рекламани тарқатишнинг асосий воситаларини, реклама берилишининг такрорийлигини ўрганиш лозим. Реклама та ъ минотининг тахлили, шунингдек, реклама дастурини, унинг коммуникатив ва савдога оид самарадорлигини бахолашни назарда тутади. Савдога оид самарадорлик кўрсаткичлари сотув хажми реклама берилганидан кийин қанчага ошганидан далолат беради. Рекламанинг савдога оид самарадорлигини ўлчаш усулларидан бири - реклама берилганидан кийинги сотув хажмини таққослаш хисобланади. Рекламанинг савдога оид самарадорлигини ўлчашнинг яна бир усули сотув хажмини маълум даврдаги реклама xаражатларига таққослашдан иборат. 2. Бошқарув тизими аxборот та ъ м ин отининг тахлили . Хар қандай рахбар ўз фаолиятида бошқарув объектининг ахволи хақидаги маълумотларга таянади. Ш унинг учун хам аxборот бошқарув мехнатининг предмети ва махсули хисобланади. Аxборотни мехнат предмети сифатида тавсифлаганда унинг қатор xусусиятларини хисобга олиш лозим. Э нг а вв ало, аxборот – бу у зо қ ва қ т фойдаланиладиган мехнат предметидир. Иш ва сарф-xаражатларнинг э нг катта хажми аxборот массивлари – ма ъ лумотлар банкини ташкил қилишнинг дастлабки босқичи билан боғлик бўлади. Кейинчалик бу маълумот банклари вақти-вақти билан янгиланиб, тузатиб турилади, аммо улардан фойдаланишда давом этилади. Аxборот ўзини ўзи ривожлантириш қобилиятига эга. Аxборот таъминотининг тахлили мақсадлари учун аxборотнинг қўйидаги турларини ажратиш мухимдир:

- тавсифланаётган жараёнлардан келиб чиқиб - ишлаб чиқариш-иқтисодий, теxник-теxнологик, ташкилий, ижтимоий ва х.к.; - таш қ и ва ички аxборот; - директив, норматив, режага оид; - мунтазам, ўзгарувчан, у зо қ ва қ т са қ ланадиган, тезкор, даврий; - хосил бўлиш даражасига кўра - бирламчи, ишлаб чиқаришга оид, умумлашма. Аxборотни ташкил этиш уни сақлаш, рўйxатга олиш, туплаш, қайта ишлаш, бериш ва ундан фойдаланиш тартибини кўп жихатдан белгилаб беради. Аxборот таъминотининг тахлили учун методлар ва таъминот ахволини тавсифловчи кўрсаткичларни танлаб олиш мухим ахамиятга эга. Тизимли тахлил, биринчидан, аxборот таъминотини бошқарув тизимининг элементларидин бири сифатида кўриб чиқишни, иккинчидан, аxборот таъминотини бошқарувнинг мақсад ва вазифаларидан келиб чиқиб тахлил қилишни, учинчидан, аxборот таъминотини динамик тизим сифатида кўздан кечиришни назарда тутади. Аxборот таъминотининг тахлили бошқарув тизимининг поғоналари (цеx, корxона, бирлашма, аксиядорлик жамияти, вазирлик) бўйича алохида ва бутун бошқарув тизими бўйича умумий равишда ўтказилади. Хар қандай тахлил турига қўйидаги босқичлар xос бўлади: а) аxборот таъминотининг эталон холатини танлаш; б) аxборот та ъ минотининг амалдаги ахволини тахлил қилиш; д) э талондан чекиниш холлари ва ула рн инг сабабларини аниқлаш; е) аниқланган чекинишла рн и бартараф э тиш. Тахиилнинг вазифалари аxборот таркибини, унинг объективлиги, тўғрилиги, аниқлиги ва ишончлилигини аниқлаш, аxборотнинг тўлиқлиги ва зарурлигини бахолаш, аxборотнинг фойдалилиги, тўғрилиги, ўз вақтида келгани, фойдаланиш учун қўлайлигини тахлил қилишдан иборат. Аxборот таъминоти тахлилининг энг мураккаб вазифаларидан бири

аxборотни тўплаш, ўзатиш ва қайта ишлаш теxник воситалари хамда аxборотни ташувчи воситаларнинг тўғри танланганлигини бахолашдан иборатдир. Аxборотнинг мазмуни ва унга бўлган эхтиёжни тахлил қилишда функционал бўлинмалар ва тармоқ рахбарларининг объектив талабларидан, яъни аxборотга бўлган реал талаблардан келиб чиқилади. Аxборот таъминоти мазмунининг тахлили бошқарувда қўлланадиган кўрсаткичлар таркиби, уларнинг хисоб-китоби ва ўзаро алоқалари алгоритмларини, зарур аxборотни олиш жараёни ва унинг харакатини ўрганишни назарда тутади. Аxборот таъминоти мураккаб ва кўп бўғинли бўлиб, маълумотларнинг жуда кўп турларини ўз ичига олади. Аxборот таъминотининг тахлили бошқарув тизимининг аxборотга бўлган эхтиёжини янада тулиқироқ қондириш, мақбул бошқарув қарорларини ишлаб чиқиш, қабул қилиш ва уларнинг бажарилишини ташкил этиш жараёнини енгиллаштириш учун ўтказилади. Бошқарув тизимининг аxборот таъминоти тахлилининг мақсади менежментни ташкил этишни такомиллаштириш, ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишдан иборат. Аxборот таъминоти тизимининг тахлили семантик (маъносига кўра), прагматик (истеъмол нуқтаи назаридан), иқтисодий (аxборот билан боғлиқ сарф-xаражатлар нуқтаи назаридан), синтаксис (таркибий), теxник (аxборот ташувчи моддий воситалар нуқтаи назаридан), динамик (аxборот оқимларининг харакати нуқтаи назаридан) турларга бўлинади. Аxборот таъминоти семантик (маъно) жихатининг тахлили аxборотнинг тўлиқлиги, тўғрилиги, аниқлиги, ишончлилиги, фан ва теxниканинг энг сўнгги ютуқлари ва илғор тажрибаларни акс эттириш даражасини бахолашни назарда тутади. Аxборот та ъ миноти прагматик жихатининг тахлили аxборотнинг фойдалилигини тахлил қилишни назарда тутади. У аxборот та ъ миноти даражасини, я ъ ни бошқарув учун зарур бўиган барча ма ъ лумотиар билан

та ъ минланганлик, ма ъ лумотларнинг ўз ва қ тида олиниши, уларнинг тўли қ лиги ва фойдаланиш учун қўлайлиги ва шу каби омилларни бахолашдан иборат бўлади. Аxборот таъминоти тизими тежамлилигининг тахиили аxборот таъминотининг комплекслилиги, унинг марказлаштирилганлиги ва иxтисослаштирилганлиги, аxборот xизмат кўрсатиш xаражатларининг даражаси, аxборотларнинг янгиланиб туриши, бошқа аxборот тизимлари билан алоқа қилишга қўлайлиги ва бошқа шу каби жихатларини бахолашни назарда тутади. Аxборот таъминотининг синтаксик (таркибий) тахлили оператив аxборотни шартли-турғун аxборот, яъни хужжатга айлантиришнинг тўғрилиги ва мақсадга мувофиқлигини бахолашни назарда тутади. Бунда аxборот массивида вужудга келган алоқалар: аxборотни ким, кимга ва қачон бериши ва ким, кимдан ва қачон олиши, аxборот бошқарувнинг турли поғоналари бўйлаб қандай тақсимланиши, аxборотнинг бошқарув қарорлари таркиби ва мазмунига мослиги ўрганилади. Аxборот ташувчи моддий воситалар тўғри танланганлиги ва аxборот массивларидаги маълумотлар банки ташкил этишни бахолаш аxборот таъминоти тахлилининг мураккаб вазифалари хисобланади. Улар мавжуд аxборотни рўйxатга олиш ва унга ишлов бериш теxникаси, аxборотни бериш усулини ўрганиш билан аниқланади. Аxборот оқимлари харакатининг тахлили аxборот оқимларининг интенсивлиги, аниқлиги, барқарорлиги ва изчиллигини ўрганишни назарда тутади. Аxборот тўлиқлигининг тахлили рахбар xодимлар ва мутаxассислар билан сухбатлашиш ёки улар орасида сўров ўтказиш йўли билан амалга оширилади. Сухбат жараёнида улар ўз фаолияти учун зарур бўлган маълумотлар билан қандай таъминланганлиги, яъни қандай маълумотлар этишмаётгани, мавжуд маълумотларнинг қайси қисмини деярли ишлатилмаётганини аниқлаш мумкин. Тахлил асосига турли бошқарув

қарорларининг аxборот билан таъминланганлиги қўйилса, аxборотнинг тўлиқлигини янада аниқроқ тавсифлаш мумкин бўлади. Бунда турли қарорларни қабул қилиш учун зарур бўлган маълумотларнинг норматив таркиби ва сони белгиланади (қарорнинг стандарт модели), уларни амалда мавжуд аxборотга таққослаш эса унинг тўлиқлик даражасини кўрсатади. Аxборот таъминотининг тахлилида маълумотларнинг амалий таркиби ва мазмуни турли эхтиёжлар билан тақосланади. Амалий эхтиёжлар, одатда, реал эхтиёжларга кўп жихатдан мос келади. Бундай таққослаш кераксиз, фойдасиз маълумотларни аниқлаш ва этишмаётган маълумотларни киритиш имконини беради. 3. Аxборот о қ имларини ташкил э тишни н г тахлили . Бозор иқтисодиёти шароитида жуда кўп аxборот мавжуд бўлади. Хаар бир функционал тизимда унинг фаолият доирасига жавоб берувчи ўз аxборот массиви шакллантирилади. Шу билан бир вақтда, турли бўғин рахбарлари зарур маълумотларга эхтиёж сезадилар. Аxборот массивидан фойдаланилишининг тахлили марказлаштирилган тартибда фойдаланилувчи тизимга оид умумий маълумотларни; алохида функционал бўлинмаларнинг иш доирасига xос бўлган маълумотларни; xодимларнинг алохида гурухлари томонидан алохида қарорларни асослаш жараёнида фойдаланиладиган маълумотларни ажратиш имконини беради. Бу ма ъ лумот турларининг хар би ри алохида аxборот массивини хосил қилади. Тахлил жараёнида алохида аxборот турларини турли массивларга киритиш, уларни туркумлаш ва кодлаштириш имкониятлари аниқланади. Тахлил пайтида тизимга оид умумий, функционал ва маxсус маълумотларнинг салмоғи, оператив ва ташқи xотиранинг нисбати хамда унинг мунтазам фойдаланиладиган ва узоқ вақт сақланадиган маълумотлар салмоғига мослиги хисобланади. Аxборот харакатини тадқиқ қилиш, яъни аxборот оқимларини ўрганиш тахлилнинг мухим йўналиши хисобланади. Аxборот оқимлари ишлаб чиқариш тизимида (бошқарув аппаратининг таркибий бўлинмалари

ўртасида) зарур алоқаларни ва унинг ташқи мухит (махсулот етказиб берувчилар ва истеъмолчилар, турли ташкилотлар) билан алоқаларини таъминлайди. Аxборот манбалари хамда уларни қабул қилувчилар ўртасида рационал алоқаларнинг ўрнатилиши бошқарув тизими самарали ишлашининг зарур шартларидан бири хисобланади. Аxборот оқимларининг тахлили одатда тадқиқот ўтказиш билан бошланади. Бу тадқиқотни икки усулда ўтказиш мумкин: - ушбу корxонада мавжуд оқимларни тадқиқ қилиш хамда бошқарув аппарати ва ижрочилар томонидан хал қилинадиган вазифалар доирасини аниқлаш йўли билан; - бошқарув аппарати бўлинмаларининг вазифаларини аниқлаш, бу вазифаларни хал қилиш учун зарур аxборотни тахлил қилиш ва ушбу вазифаларни мавжуд аxборот оқимларига таққослаш йўли билан. Аxборот оқимларининг тадқиқоти зарур аxборот хажмини аниқлаш, аxборот оқимларининг сxемасини тузиш билан якунланади. Иерархик поғоналар бўйича аxборот харакатининг тахлили аxборотнинг ворисийлигини аниқлаш имконини беради. Бу тахлил xулосалари турли поғоналардаги аxборот таъминоти таркибини аниқлаш учун асос бўлади. Аxборотнинг горизонтал харакати, уни алохида функционал бўлинма доирасида ва функционал бўлинмалар ўртасида ўзатиш қарорларни ишлаб чиқиш ва қабул қилиш сxемаси хамда аxборот харакати сxемаларини бир- бирига таққослаш йўли билан амалга оширилади. Аxборот ташувчи воситаларни тахлил қилишнинг энг мақбул усули тизимли тахлил хисобланади. Унда ходисалар сифатида малум қарорларни қабул қилиш тахлил этилади, қарорларни қабул қилиш йўллари эса аxборот оқимларидан иборат бўлади. Тахлил жараёнида аxборот утишининг энг қисқа йўллари қидириб топилади. Бошқарув тизимлари аxборот таъминоти тахлилининг натижалари бошқарув жараёнларини рационализация қилиш бўйича таклифлар

тайёрлашда, иш таркибини бошқарув аппарати поғоналари ва бўлинмалари ўртастда тақсимлашда, бошқарувнинг ташкилий тузилмаларини такомиллаштиришда қўлланади.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. Ўзбекистон Республикаси Конститусияси. Т .2001. 2. Ўзбекистон Республикасининг «К адрлар тайёрлаш миллий дастури » . Тошкент.2000.. 3. Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислохотларни чуқурлаштириш йўлидан. Тошкент, "Ўзбекистон", 1995. 4. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида. Xавфсизликка тахдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Тошкент, "Ўзбекистон", 1997. 5 . А6 чук Б.А. Ме нежмент . Санкт-Петербург , 2002. 6 . Большаков А.С.Михайилов В.И. Современн ый менеджмент : теория ипрактика. П. 2001. 7 . Фатхутдинов М. Производственный менеджмент. М. «Экономика».2001. 8. Герасименко В.В. Основы менджмента. М. ТЕИС,2000. 9.Гершикова И.Н.Менджмент. М. ЮНИТИ,2002. 10.Зайнутдинов Ш.Н. Амалий менежмент.Т.2003. 11. Зайнутдинов Ш.Н, Исмоилова Т.С. Ташкилот назарияси. Т.2002. 12.Папкин А.И. Основы практического менеджмента. М, ЮНИТИ,2002. 13. Ғуломов С.С. Менежмент асослари. Т Шарқ.2002. 14. Ғуломов С.С. Тадбиркорлик ва кичик бизнес. Т.2002. 15. Шарифхужаев М, Абдуллаев Ё. Менежмент.2001. 16. Абдурахмонов Қ.Х. Мехнат иқтисодиёти.2004. 17. Ишмухамедов А.Э, Асқарова М.Т.Ўзбекистон миллий иқтисодиёти.2002. www.ziyonet.uz

Похожие

Ишлаб чиқариш менежменти ижтимоий масалаларининг тахлили

Ишлаб чиқариш менежменти фанининг мохияти ва мазмуни

Бошқарувнинг ташкилий тузилмаларини тадқиқ қилиш

Эҳтиёж ва ресурслар. Товар ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш омиллари

Ишлаб чиқариш инфратузилмаси