Инвестиция фаолиятини молиялаштиришда банкларни ўрни - Экономика - Рефераты

Инвестиция фаолиятини молиялаштиришда банкларни ўрни

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

96 KB

Инвестиция фаолиятини молиялаштиришда банкларни ўрни Режа: 1. Ўзбекистон Республикасида банк тизимининг шакллари ва ислохотларнинг тавсифи. 2. Банкларнинг турлари ва уларнинг бажарадиган функциялари. 3. Банклар маблағларнинг шаклланиш манбаалари ва уларнинг инвестиция фаолиятини молиялаштиришдаги ўрни.

МУАММО: 1. Ўзбекистон Республикасида банк тизимининг шакллари ва бу сохадаги ислохотлар тафсифи . Олдинги вақтда банк тизими марказдан туриб бошқарилар, уларнинг кредит линиялари ҳам марказдан туриб беш йиллик режалар асосида белгиналар эди.Ўзбекистон Респубикасида бозор инфруктурасининг асосий инсурлардан бири бўлган банк тизими 1996-йил банк тўғрисидаги қонунини қабул қилиниши билан шакллана бошлади.Хали бизнинг республикамизда тижорат банкларнинг фаолият тизими кулланилмаганлиги сабабли қонунга кейинги йиллар давомида мунтазам қўшимчалар қўшиб келинмокда.қонуннинг 1- моддасига асосан банк бу пул маблағларининг жалб қилувчи ва уларнинг қайтаришлик тўлашлик муддатлик ва ўз номидан жойлаштиручи муассасалардир. Ўзбекистон Республикасида барча банклар қуйидаги функцияларни бажаради. Алохида ҳамда юридик шахслардан пул омонатларини қабул қиладилар ва жойлаштириладилар, кредитлар берадилар ва жалб Охирги пайтларда тижорат банклари томонидан хужалик субъектларига узок муддатли кредитларни ажратиш хажми камайиб бормокда. Эслаб колинг: Республикамиздаги барча банклар Марказий банк билан ва бошка банклар билан буладиган муносибатларни шартнома асосида амалга оширилади.

қиладиалр.Гумашта (корреспондент) банкларнинг топширишига асосан ҳисоб китоб жараёнлари бажарадилар.Банклар қонунга хлоф бўлган ваўз уставларида кўрсатилаган оператцияларни бажариш ҳуқуқига эагадирлар жумладан: А) мижозларга ва гумашда банклар учун ҳисоб ракамларини юритиш Б) инвестицияга сарфланган маблағлар эгасини топширишга биноан пул пул билан таъминлаш В) тўлов хужжатларни ва бока қимматбахо қоғозлар (чеклар,векциялар,акциялар,)ни чиқариш. Г) давлат тўлов хужжатларни ва бошқа қимматбахо қоғозларни хурид қилиш ва сотиш ҳуқуқига эгадир. Д) учинчи шахслар учун пул шаклида ижро этиш учун кафолат бериш ва бошқа мажбуриятларни олиш ҳуқуқи. Е) товарлар етказиб бериш ва хизмат кўрсатиш юзасидан келиб чиқадиган тўловни талаб қилиш ҳамда инкассация таваккал қилиб олиш . Ж) чет-эл валютасини сотиб олиш ва сотиш З) чет-элдан киммтбахо металлар, табиий қимматбахо тошлар ва улардан ясалагн буюмларни сотиб олиш ва сотиш. И) қимматбахо металлар ва тошлар ҳисоб ракамида юритиш Й) мижозларни топширигига биноан маблағарни жаб этиш ва уларни жойлаштириш қимматбахо қоғозларни бошқариш ва маслахатлар бериш К) банклар бюджетини бажарилиши билан боғлиқ бўлган жараёнларни бажарилишига мажбурдирлар Ўзбекистон Республикасининг банк тизими

а) Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки ва унга тобе бўлган муасссасалар б) Ўзбекистон Респубикасининг ташки иктсодий фаолият миллий банки в) республика акциядорлик саноат қурилиш банки г) республика акциядорлик пахта банки д) республика акциядорлик савдогар банки е) пайчилик акси асосида шунингдек чет-эл капитали асосида тузилган тижорат банклари ва уларнинг ваколатлари ж) кооператив ва хусусий банклар 2. Банкларнинг турлари ва уларнинг бажарадиган фунгциялари Республикадаги барча банклар Марказий Банк билан ва бошқа банклар билан бўладиган муносабатларни шартнома асосида амалга ошириладилар.Марказий Банк республиамизнинг давлат эмиссион ва захира Банки ҳисобланади.Унинг низоми Олий Мажлис томонидан тасдиқланади.У қуйидаги асосий вазифаларни бажаради: *пул муомиласи: *кредит бериш: *маблағ билан таъминлаш: *ҳисоб-китоб қилиш: Ташки Иқтисодиёт алоқа сохаларида республика Иқтисодий валюта ишлаб чиқиш сиёсатини амалга оширади. Пул муомиласини тартибга солиб боради,барча банкларни қонунга ва меъёрларга риоя қилиш устидан назорат урнатад и . Барча банкларга сум ва валюта муомилаларини амалга ошириш учун лицензия беради.Республика пул -кредит тизимига рахбарлик қилади.Барча МДХ- давлатлари ҳамда хорижий давлатлар олдида республика манфаатлари ҳимоя қилади.Республиканинг валюта олтин ва олмос захирасининг шакллантиради.Чет-эл валютасида савдо ва хизматлар кўрсатиш учун

рухсатномалар беради.Марказий Банкга раис лавозимига рахбарни шахсан республика Президенти тайинлайди ҳамда Олий Мажлис томонидан тастиклайди. Ўзбекистон Республикасининг хорижий мамлакатлар билан барча экспорт-импорт ҳамда товарсиз муносабатларининг валюта билан боғлиқ жараёнларини 80% миллий банк улишига тўғри келади. Бу банкнинг асосий вазифаси бўлиб ташки Иқтисодий фаолиятни ва валюта жараёнларини амалга ошириш ҳисобланади . Милли банк республика маркази банки ҳамда республика хукумати топширигига биноан қуйидаги вазифаларни бажаради : * экспорт товарларини ишлаб чиқариш учун хорижий валютада кредит беради : Ўзбекистон республикасининг хорижий мамлакатлардан олган қарзларини ва хорижий мамлакатларга сотган маблағларини бажарилиши юзасидан жараёнларни назорат қилади6: *халқаро балюта кредит бозорларида фаолият кўрсатади :  хорижий банклар ҳамда республикамиз банкларида валюта бўйича туланмай қолган қарзларни , бажарилмаган  шартномалррини ундиришга кўмаклашади .  *мамлакатларни бошқа мамлакатлар билан тўзилидиган битим шартномаларни ишлаб чиқади ….  ўз низомида кўрсатилган бошқа ҳамма вазифаларни  бажарди .  банклар пассив -актив операцияларт ва ҳисоб -китоблардан Эътибор беринг: 2000 йилда кичик фирмаларга ва якка тадбиркорларга микрокредит беришнинг янги тартиби кабул килинди.

ташқари савдо -воситачилик фаолияти .олтин сотиб олиш ва сотиш миллий валютани чет эе валютани алмаштириш заемларини ,жойлаштириш акциява облигацияларни жойлаштириш кабилар билан шугулланади , Банклар омонатлар тулайдиган фозиларни уларни ўзалри дактим этадиган ссудаларни учун оладиган ссуда фоизидан пастрок қилиб белгилайди. Олинган ва туланган фоизларнинг суммалари ўртасида фарқ банкларни ялпи фойдаси ташкил этади. Унга бошқа хил оператйиялардан кўрилган дароматлар ҳам киради. Банк ялпи фойдани бир қисмини ўз харажатлари (банк хизматчиларига иш хақини тўлаш, биноларни саклаш, идора чекилмалари ва бошқалар учун маблағ сарфлаш) қоплашга ишлатилади, қолган қисми эса соф фойдани хосил қилади. Банклар бажариладиган вазифани ҳамда оператйияларга караб асосан 3 тўрга эмиссия тижорат ва ихтисослашган банкларга бўлинади. Хар кндай банклар эмиссияси банклар тизимининг маркази ҳисобланади,уларга давлат банкротлар чиқариш (эмиссияси) учун моополия ҳуқуқини беради. Уларни бошқа банклар кредитлайди ва шу маънода банкларнинг банки саналади. Бизининг мамлакатимизда кредт тизимининг маркази эмиссия банки ва банкларнинг банки Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки ҳисобланади. Асосан алохида шаклларни қабул қилинадиган жамғармаларни ишлаб Эслаб колинг: Хозирги даврда урта муддатли ва узок муддатли ссудаларни асосий кисми марказлашган кредит ресурслари хисобига аалга оширилмокда

МОЛИЯВИЙ ВОСИТАЧИ чиқариш йўналишидаги ва бошқа кредитга айлантириш улар эса олинган маблағларни янги бинолар куришга, ускуналар ва ишлаб чиқаришнинг бошқа воситаларни харидқилишга сарфлайди. ИШЛАБ ЧИ Қ АРУВЧИ Банк мижозларниг топширикномаси бўйича товарлар ва хизматлар учун тўловларни амалга ошириш. КАФИЛЛИК Ўз мижозларни қўллаб қувватлаш мижос қарзларини ўзлари тулай олганда бу қарзларни тўлаш(масалан акредетивлар бериш йўли билан) АГЕНТЛИК ХИЗМАТНИ ТАКДИМ ЭТАДИГАН МАРКАЗ Мулкни бошқариш ва уни ҳимоя қилиш мижознинг топширикномасига мувофиқ уни қимматли қоғозларини чиқариш ҳамда қарзни кайлтариш ( одатда банкнинг траст бўлими орқали амалга оширилади). ДАВЛАТ СИЁСАТИНИ ЎТКАЗУВЧИ Иқтисодиётни ривожланиши тартибга солиб туриш ва ижтимоий мақсадларга эришишга қаратадиган давлат сиёсатини ўтказиш вазифалари

Тижорат банклари -банк тизимининг қ уйи бўғини бўлиб, мижозларга тижорат тамойиллари кредит-ҳисоб-китоб хизматларини кўрсатиш юзасидан бевосита вазифаларни бажараладиган мустақил банк муассаса тармоқларидан ташкил топади. Тижорат банкларини амалга ошириш ўз мижозларини хўжалик фаолияти билан боғлиқ кредит, ҳисоб -китоб ва молия оператциялари ва барча турлари бажарилади. 3. Банклар маблағларининг шаклланиш манбаалари ва уларнинг инвестиция фаолиятини молиялаштиришдаги ўрни . Тижорат банклар саноат ва бошқа хил корхоналарни асосан омонат тарзида жалб этилган пул маблағларини ҳисобдан кредитлайди, корхоналар ўртасида ҳисоб китобни амалга оширади, шунингдек фонд воситачилик ва валюта оператциялари билан шугулланади. Ихтисослашган банкларга укпрок молия -кредит оператцияларни муайян турларини амалга ошириладиган банклар киради. Масалан инвестицияни молиялаштириш банклар капитил сарфларни узоқ муддатли кредитлаш билан шугулланади. Ипотека банклари кўчмас мулкни( ер майдонлари,уйлар) гаровгаолиб ссудалар беради.Ўзбекистонда бундай банклар мисол яқинда ташкил этилди. «Замин» ипотека банкидир. Экспорт-импорт банклари ташки савдони кредитлаш ва хорижий контрагентлар билан ҳисоб китоб қилишга ихтисослашган. Ўзбекистонда бундай вазифани Ташки Иқтисодий фаолият Миллий банки бажармокда Бундай ташқари кретид тизимини таркибига Халқ банкини ўзвий бугуни ҳисобланган жамғарма кассалари ҳам киради. Улар аҳолининг вақтинчалик бўш пул жамғармаларини жамлайди. Кредит тизими таркибига, шунингдек асосан майда товарлар ишлаб чиқарувчилари бирлаштиради ҳамда уларни ёрдам асосида кредитлар амалга оширадиган кредит коператифлари ҳам киради. Ўзбекистонда кредит кооператифлари хали ривож топгани йўк. Мамлакатнинг бозор хўжалигига

ўтиш жараёнида одатда биринчи кадам бир босқичда банк тизимини иккинчи босқичдан банк тизимига алмаштиридан иборат бўлади . Икки босқичли банк тизимини яратиш пул- кредит сиёсати амалга ошириш натижасида олиб келади .Замонавий банкнинг вазифаларини қуйидаги тасвирда акс этириш мумкин . Бундай банкларнинг энг мухим вазифалари ананавий тарзда қуйидагилардир: *вақтинчалик бўш пул маблағлари ,жамғармалар ва йиғимларни мужассамлаштириш . *ҳисоб-китоб-механизими фаолият кўрсатишни таъминлаш халқ хўжалигини ҳисоб-китобни амалга ошириш ва ташкил этиш, т ўлов муом а ласини йўлга куйиш *алохида бирлик хўжаликлари юридик ва жисмоний шахсларни кредитлаш,ички ва ташки хўжалик айланмасига кредит -молия хизматини кўрсатиш: *вокеаликларни ҳисобга олиш ва улар билан операциялар ўтказиш. *молия ва моддий бойликларни саклаш. *мижозларни мулкини ишончли тарзда бошқариш. Тижорат банклари тобора ўзларига хос бўлмаган оператцияларни амалгаошира бориб, банклар учун ноанъанавий ҳисобланган молия тадбиркорлигини жорий этмокда. Жумладан қимматли қоғозлар муомилалари ва лизинг факторнинг ҳамда кредит молия молия хизматининг бошқа турлари билан шугулланмокда,такдим этилган хизматлар доирасини тинмай кенгайтириб сифатини яхшиламокда,янги истиқболлик мижозларни жалб қилиш учун рагбатлашмокда. Банкнинг омонатчиларидан олинган ресурслар кредит муассасаси учун текин эмас.Шунинг учун ундан шундай фойдаланиш керакки банк уларни эгаларига қайтарибгина колмай , балки омонатларига фоиз тўлашга

харажатларини қоплаши ва тўзукгина дароматга эга бўлиш учун усишга ҳам эришиши ҳам керак. Банк туплаган ресурслардан фойдаланиши мажбур,уларни қарз олишга мухтожларга кредит тарзида шундай йўналтирилиши лозимки унинг хизмати хар қандай холатда ҳам бойликнинг кўпайишига банк фаолияти воситасида хизмат килсин

Похожие

Кимматбахо когозлар инвестиция фаолиятини молиялаштиришда куллаш

Инвестиция фаолиятини молиялаштириш манбалари ва усуллари

Миллий иқтисодиётни ривожлантиришда инвестиция фаолиятини жадаллаштириш

Инвестиция фаолиятини режалаштириш ва истиқболини белгилаш

Тижорат банклари фаолиятини тартибга солишда иқтисодий нормативларнинг ўрни