Бозор хўжалигида молиядан фойдаланиш.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

68 KB

Скачать

Бозор хўжалигида молиядан фойдаланиш. Режа: 1. Ижтимоий такрор ишлаб чиқаришда молиядан фойдаланишнинг объектив шарт шароитлари ва имкониятлари. Такрор ишлаб чиқариш жараёнида молиявий таъминлаш.

$1. Ижтимоий такрор ишлаб чиқаришда молиядан фойдаланишнинг объектив шарт шароитлари ва имкониятлари. Молия узининг иқтисодий моҳиятига кура объектив иқтисодий категориядир. Аммо амалиётда ижтимоий-иқтисодий ривожланиш жараёнларига таъсир этиш учун молиядан онгли равишда фойдпаланилади. Ижтимоий такрор ишлаб чиқаришда молиядан мақсадли йўналтирилган ҳолда фойдаланишнинг объектив шарт шароитлари молиянинг бажарадиган тақсимлаш ва назорат функцияларига асосланади. Биринчи функция, яъни тақсимлаш орқали молиявий ресурслар ва марказлашган, марказлашмаган пул фондлари шаклланади. Назорат функцияси воситасида эса пул фондларини шаклланиш жараёнларини иқтисодий қонуниятлар, меёрлар асосида амалга оширишни назорат қилинади. Кундалик хужалик амалиётида молия категориясидан кура молиявий муносабатларни пайдо булишининг аниқ шакллари муҳим аҳамиятга эга. Молия категорияси ва молиявий муносабатларни пайдо булиш шакллари ўртасида катта фарк мавжуд булиб бу фарклар қуйидагилар билан белгиланади: -Молия категорияси доим объективдир. -Молиявий муносабатларни пайдо булиш шакллари инсонлар фаолияти билан бо\лиқ субъектив характер касб этади. Молиядан ижтимоий ишлаб чиқаришда фойдаланишнинг мутлак шарт шароитлари шу категорияни тақсимлаш ва молиявий назорат функцияларида акс этгандир. Улардан биринчиси молиявий мабла\лар ва мақсадли пул фондларини ижтимоиц ишлаб чиқаришнинг умумий эҳтиёжлари ва алохида тузилмалари талабларига биноан шакллантириш. Иккинчиси, жамиятдаги$ $иқтисодий жараёнларни боришини акс эттириб иқтисодиётда ва унинг айрим соҳаларида руй бераётган барча жараёнларни бехато қайд этиб боради. Молия муносабатларининг у ёки бу шакли шундай хусусиятга эгадир. Сифат жиҳатидан молиядан ижтимоий ишлаб чиқаришда фойдаланишнинг объектив шҳарт шароитларини руёбга чиқариш молиявий мабла\лар муомаласи қандай аниқ шаклларгда руй бериширга бо\лиқ булади. Айни ташкилий шакллар туфайли молиявий мабла\лардан фаол фойдаланишнинг потенциал имкониятлари реал вокеликка айланади. Кундалик хужалик фаолиятида молиявий мабла\лар категориясининг узигина эмас балки молиявий муносабатлар юзага чиқишнинг аниқ шакллари муҳим булиб бу хилма хил шакллар давлат томонидан белгиланади. Молиявий ресурслар иқтисодиётга катта таъсир кўрсатиши мумкин. Бу икки нарсага бо\лиқ, биринчидан, молиявий ресурслар тақсимот категорияси булгани ҳолда ишлаб чиқариш жараёнига умумий хизмат кўрсатади. Уларнинг таъсири доираси тақсимот айирбошлаш ва ишлаб чиқаришнинг бошқа даражаларига таъсири билан чекланмайди ва иккинчи, молиявий ресурслар тақсимлаш хусусиятидан келиб чикадиган иқтисодий жараёнларнинг катализатори хусусиятига эга эканлиги билан белгиланади. Молиявий усул- билан амалга ошириладиган тақсимот моддий ишлаб чиқариш соҳасиджан бошланади ва моддий ишлаб чиқариш жараёнини 4 босқичи билан белгиланади. Бунда айни маҳсулот ишлаб чиқариш босқичи хал килувчи босқич булиб шу босқичдан ижтимоий маҳсулот яратилади. Тақсимот босқичи ишлаб чиқариш билан яқиндан бо\лиқ бюулиб унга бевосита дахлдордир. Чунки, ишлаб чиқарилган маҳсулотнигина тақсимлаш мумкин. Такрор ишлаб чиқариш жараёнида молиявий таъминлаш.$ $Такрор ишлаб чиқариш жараёнини молиявий таъминлаш – бу такрор ишлаб чиқариш харажатларини молиявий ресурслар ҳисобига қоплашдир. Молиявий ресурслар- бу ЯИМ ва миллий даромадни тақсимлаш ва қайта тақсимлаш натижасида хўжалик юритувчи субъектлар ва давлатнинг қўлидаги вақтинча буш пул мабла\лари йи\индисидир. ЯИМ Моддий харажатлар Меҳнат ҳақи Кушимча маҳсулот Амортизациялар Давлат солиқлар Фойда Таннархдан геология кидирув ишларига Маҳаллий солиқлар Давлат солиқлар Бошқалар Ижтимоий су\ урта тизимларига Соф даромад Молиявий ресурсларнинг манбалари қуйидагилардан иборатдир: - Миллий даромад; - ТИФ дан тушумлар; - Миллий бойликнинг бир қисми; - Карзга олинган мабла\лар. Молиявий ресурслар узининг давлат ва хужалик субъектлари қулида шаклланишига караб макроресурслар ва микроресурсларга булинади. Чунки, ЯИМни тақсимланиши натижасида давлат пул фондлари, аҳоли жам\ армалари, корхона ва ташкилотлар жам\армалари хосил булади. Молиявий ресурсларнинг элементлари қуйидагилардан иборат: -фойда;$ $-турли солиқлар; -су\урта ташкилотлари ва кредит муассасаларининг мабла\лари; -амортизаця ажратмалари; -ТИФдан тушумлар; -аҳоли жам\армалари. Такрор ишлаб чиқариш жараёни харажатларини таъминлаш 4 шаклда амалга оширилади: 1. Уз-узини молиялаштириш. Бунда корхоналар такрор ишлаб чиқариш жараёнлари учун зарурий харажатларни ички молиявий ресурслар ҳисобига коплаши мумкин. Унинг молиявий манбаи корхоналар фойдаси ва амортизация ва бошқа узига тегишли молиявий ресурслар ҳисобланиши мумкин. Кредитлаш. Бунда субъект харажатларни мудатлилик, қайтарувчанлик, мақсадлилик ва таъминланганлик шаклари асосида банклар ва бошқа кредит муассасаларидан кредитлари эвазига коплайдилар. Унинг молиявий манбаи ссуда капитали ва шакллантирилган ссуда фондлари ҳисобланади. 3. Жалб қилинган мабла\ларни шакллантириш. Бунда такрор ишлаб чиқариш жараёни харажатлари молиявий бозорларга кимматбаҳо когозлар чиқариш йули билан копланиши мумкин. Унинг молиявий манбаи фиктив капитал ҳисобланади. 4. Давлатдан молиялаштириш.Бунда барча харажатлар бюджет ва бюджетдан ташқари бошқа давлат фондлари воситасида копланади Такрор ишлаб чиқариш жараёнини узлуксиз молиялаштиришда молиявий захиралар катта аҳамиятга эгадир. Молиявий захиралар-давлат ва хужалик субъектлари қулидаги пул ресурсларининг бир қисми булиб, уз эгасининг айланма мабла\лари оборотида вактинчалик қатнашмайдиган пул ресурсларидир.$ $Таянч иборалари: ижтимоий такрор ишлаб чиқариш, молия категорияси, молиявий усул, миллий даромад, мабла\лар, кредит муассасалари, уз-узини молиялаш, кредитлаш, жалб қилинган мабла\лар, давлатдан молиялаштириш, молиявий захирлар.$

Бозор хўжалигида молиядан фойдаланиш.

20.09.2019

0

68 KB

Похожие