Бошқарув ҳисобининг концептуал асослари - Экономика - Рефераты

Бошқарув ҳисобининг концептуал асослари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

128.5 KB

Бошқарув ҳисобининг концептуал асослари Режа: 1.Бошқарув ҳисобининг моҳияти,мақсади ва вазифалари 2.Бошқарув ҳисоби ахборотларига қўйиладиган талаблар 3.Молиявий ва бошқарув ҳисобининг таққослама тавсифи 4.Корхоналарда бошқарув қарорлари қабул қилиш жараёни модели 5.Корхоналарда бошқарув ҳисобини ташкил қилиш тартиби 6.Харажатларни масьулият марказлари бўйича ҳисобга олишнинг мақсади ва тавсифи

1.Бошқарув ҳисобининг моҳияти , мақсади ва вазифалари Мамлакатимизда юзага келаетган бозор муносабатларига асосланган янги иқтисодий тизим бошқарувнинг иқтисодий дастаклари ҳисобланган ҳисоб ва назорат бўйича сифат ўзгаришларини амалга ошишига сабаб бўлмокда.Бозорга йўналтирилган корхона-ларнинг юзага келиши билан иқтисодий хаетимизга «бошқарув ҳисоби» деб аталган янги тушунча ҳам кириб келди. «Бошқарув ҳисоби» деганда компаниянинг турли бўлим ва хизматларидан келиб тушаётган ахборотларни жорий ва узоқ муддатли бошқарув қарорлари қабул қилиш мақсадида саралаш, йигиш, рўйхатга олиш, умумлаштириш, таҳлил қилиш ва ички фойдаланувчиларга етказиб бериш билан боғлиқ жараён тушунилади. Тўғри ташкил қилинган бошқарув ҳисоби компания фаолиятининг устувор йўналишларини аниқлаш, келгуси ишларини режалаштириш,юзага келаетган имкониятлари асосли тартибда баҳолаш ва бошқарув қарорларини бажарилиши устидан назорат қилиш имконини беради Демак,бошқарув ҳисоби менеджерларга қуйидаги йўналишлар бўйича ахборатлар етказиб бериш учун мўлжалланган: ■ режалаштириш : - ишлаб чиқаришни режалаштириш; - мавжуд ресурслардан қандай қилиб яхширок фойдаланиш мумкин; - махсулотни бўтловчи қисмларни ўзида ишлаб чиқарган яхшими, ёки четдан сотиб олган маьқулроқми. ■ назорат : - заҳираларни керакли даражада мавжуд бўлишини таьминлаш; - ортиқча сарфларни олдини олиш; - бюджетдаги харажатлар даражасидан четга чиқмаслик ва режаларнинг бажарилишини таьминлаш . ■ натижаларни баҳолаш:

- компания таркибий қисмларининг харажатларини таҳлил қилиш; - асосий ишчиларнинг меҳнат унумдорлигини баҳолаш; - турли даражадаги раҳбарларнинг фаолият самарадорлигини баҳолаш; ■ қарорлар қабул қилиш - ҳисобот даврида махсулот ишлаб чиқариш дастури юзасидан; - ишлаб чиқариш дастурини бажариш учун хом аше ва материаллар сотиб олиш юзасидан - сотиш баҳоларини белгилаш юзасидан ва хк Замонавий бошқарув ҳисобини иккита асосий хусусиятини ажратиб кўрсатиш мумкин: 1.Ахборотни фойдаланувчисига мосланувчанлиги ; 2.Маьлумотларни тезкор тарзда етказиб бериши Бошқарув ҳисобининг маьлумотлари одатда корхонанинг тижорат сирини ташкил қилади ва улар хуффий тафсилотга эга бўлганликлари учун ҳам оммавий ахборот воситаларида эьлон қилинмайди. Бошқарув ҳисобининг мақсади-корхона ресурсларидан самарали фойдаланишни таьминлаш орқали корхона фойдасини кўпайтиришдан иборат Бошқарув ҳисобини ўрта корхоналарда ташкил қилиниши мумкинлигини инкор қилмаган ҳолда, у иқтисодий қўлами катта бўлган корхоналарда сезиларли самара бериши мумкин кинлигини таькидлаш лозим. Ривожланишнинг ҳозирги босқичида бошқарув ҳисобининг олдига қуйидаги вазифалар қўйилган: ▪ бир неча хуқуқий шахслар ва таркибий бўлинмалардан иборат бўлган бизнеснинг умум лашган натижалари тўғрисида раҳбариятни ахборот билан таьминлаб туриш; ▪ бизнес таркибига кирган бўлинмалар Ўртасида қандай тақсимланганлигидан катьий назар алоҳида олинган йўналишлар (фаолият турлари,товарлар гуруҳи) натижаларини акс эттириш;

▪алоҳида олинган масьулият марказлари (шуьба корхоналар,филиаллар, цехлар,бўлинмалар вхклар) фаолиятини таҳлил қилиш ва уларга баҳо бериш; ▪ харажат марказлари бўйича ҳисобни ташкил қилиш орқали моддий, молиявий ва меҳнат сарфлари устидан назоратни олиб бориш; ▪ махсулот таннархини оқилона кальқўляция қилинишини таьминлаш; ▪ харажатларни кальқўльция обьектлари Ўртасида тўғри тақсимланишини таьминлаш максадида оптимал тақсимот базасини аниқлаш; ▪ компания бизнесининг ҳозирги кундаги камчилик ва муаммоларини кўрсатиб бериш; ▪ компания бизнесининг келгусида ривожланиши тускин бўлиши мумкин бўлган муаммоларни аниқлаш; ▪ ўзгариш сурьатларини ўрганиб бориш мақсадида корхонанинг даромадлари ва харажатлари тўғрисидаги статистик маьлумотларни йигиб бориш; ▪ жорий ва узоқ келажак учун режалаштиришни амалга ошириш ва бдюжетнинг бажари лиши устидан назоратни ўрнатиш; ▪ бошқарув ҳисоби натижаларини молиявий ҳисоб маьлумотлари билан солиштириб бориш ва хк 1.2.Бошқарув ҳисоби ахборотларига қўйиладиган талаблар Ахборотлардан бошқарув корорлари қабул қилиш жараёнида самарали фойдаланишни таьминлаш учун уларга бир қатор талаблар қўйилади. Жумладан: 1.Қисқалик Ахборот қисқа ва лунда бўлиши, ортиқча маьлумотларни қамраб олмаслиги лозим ; 2.Аниқлик Ахборот хато ва ноаниқликларда холи бўлиши,фойдаланувчилар учун ишончли маьлумотларни тақдим қилиши лозим; 3.Тезкорлик Ахборот ҳар доим зарур бўлган вақтга тайёр бўлиши лозим

4.Солиштириш имконининг мавжудлиги Ахборот вақт мобайнида ва бўлинмалар (компаниянинг таркибий қисмлари) бўйича солиштириб бўладиган кўринишга эга бўлиши лозим; 5.Мақсадлилик Ахборот қайси мақсадни кўзлаб тайёрланган бўлса,ўша мақсадга мос бўлиши лозим 6.Рентабеллилик Ахборотни тайёрлаш учун кетадиган сарф, ундан келадиган нафдан юқори бўлмаслиги лозим. 7.Холислик Ахборот холислик билан тайёрланиши,ғаразли мақсадларни кўзламаслиги лозим 8.Эгасининг мавжудлиги Ахборот аксарият ҳолатларда ўз моҳиятидан келиб чиқиб,конкрет шахсларга йўналтирилган бўлиши лозим; 9.Маҳфийлик Айрим ҳолатларда ахборотда аксини топган маьлумотлар маҳфийлик русумига эга бўлиб алоҳида муомалани талаб қилади 1.3.Молиявий ва бошқарув ҳисобининг таққослама тавсифи Бухгалтерия ҳисобини молиявий ва бошқарув ҳисобига расмий тарзда бўлиниши республикамизда биринчи марта 1995 йили «Харажатлар таркиби ва молиявий натижаларни шакллантириш тўғрисидаги Низом»да амалга оширилган. Шу тарика иқтисодий хаетимизга мақсади, вазифалари ва фойдаланадиган усуллари ва яна бир қатор белгилари бўйича Фарқ қилувчи «бошқарув ҳисоби» кириб келди.Унинг кўпчилигимизга маьлум бўлган молиявий ҳисобдан фарқини аниқрок тасаввур қилиш учун қуйидаги жадвал маьлумотларига мурожаат қиламиз. Жадвал 1.1 Молиявий ва бошқарув ҳисобининг таққослама тавсифи

Фарқловчи белгилар «Молиявий ҳисоб» «Бошқарув ҳисоби» 1.Қўйилган хуқуқий талаб- ларга кўра Қонунчилик асосида тартиб- га солинади ва юритилади Юритилиш тартиби махсус қонунчилик билан тартибга солинмаган 2.Ахборотнинг аниқлик да- ражасига кўра Аниқлик катьий тарзда талаб қилинади Айрим маьлумотлар аниқ бўлмаслиги мумкин 3.Ўрганиш обьектига кўра Корхонанинг барча фаолият йўналишларини қамраб олади Корхонанинг айрим фао- лият йўналишлари ёки бўлимларига тегишли 4.Қўлланиладиган ҳисоб тамойилларига кўра Халқаро ёки миллий бух- галтерия стандартлари асосида юритилади Қўлланиладиган тамойил- лар корхона менеджменти тамонидан белгиланади 5.Ахборотни вақт камрови- га кўра Асосан ўтган даврда юз бер- ган муомала ва харакатлар- ни акс эттиради Ўтган давр маьлумотлари-дан ташқари истиқбол тав- сифидаги ахборотлар ҳам ҳисобга олинади 6.Ахборотларни тавсия этиш даврийлигига кўра Йилда ёки чоракда бир марта Эхтиеж тугилиши билан сураб олинади ёки тавсия этилади

7.Ахборотнинг фойдала- нувчиларига кўра Асосан,инвесторлар,акцио- нерлар,мулк эгалари каби ташқи фойдаланувчилар Асосан корхонанинг турли даражадаги менеджерлари, ходимлари 8.Қўлланиладиган ҳисоб тизимига кўра Албатта иккиеклама езувни таказо этади Иккиеклама езув бўлиши шарт эмас 9.Ҳисобот субьектига кўра Корхона Масьулият марказлари 10.Масьулият даражасига кўра Таваккалчилик доимо мавжуд Таваккалчилик деярли мав- жуд эмас 1.4.Корхоналарда бошқарув қарорлари қабул қилиш жараёнинг модели . Аввал айтиб ўтганимиздек, бошқарув ҳисоби бошқарув бугинига ахборотлар етказиб бериш билан шуғулланар экан,менеджментнинг маьлумотларга бўлган эхтиежини янада яхширок тушуниш учун бошқарув қарорлари қабул қилиш жараёни тўғрисида тўлиқ маьлумотга эга бўлиш лозим. Бошқарув қарорлари қабул қилиш жараёни 1.1.чизмада курсатиб ўтилган.чизмада кўрсатилган биринчи бешта босқич режалаштириш ва бошқарув карори қабул қилиш жараёнини ташкил этади.Бунда асосан корхона олдига қўйилган жорий ёки стратегик вазифани бажариш учун таклиф этилган альтернатив харакат вариантлари ичидан корхона учун энг макбўли танлаб олинади.Охирги иккита босқич бошқарув жараё нини ташкил қилиб, бунда танлаб олинган харакат вариантини баҳолаш ва четга чиқиш арни аниқлаш амалга оширилади.Бошқарув қарорлари қабул қилиш жараёнини батафсилрок кўриб чиқамиз.

1.Максадни белгилаш 2.Альтернатив харакат вариант- ларини кидириш 3.Альтернатив харакат вариантлари тугрисида маьлумот йигиш 4.Альтернатив харакат вариантла- ридан макбулини танлаб олиш 5.Кабул килинган карорларни амалга ошириш 6.Хакикий ва режалаштирилган маьлумотларни солиштириш 7.Аникланган четга чикишларни бартараф килиш буйича тадбирлар ишлаб чикиш

Чизма 1.1.Корхоналарда режалаштириш ва бошқариш жараёни модели 1-босқич.Мақсад ва вазифани белгилаш Ҳар қандай бизнес фаолиятининг энг олий мақсади бу- компания фойдасини кўпайтиришдир.Бунга эришиш учун эса компания ўз олдига жорий ва узоқ истиқболни ҳисобга олган вазифаларни куяди.Бундай вазифалар сифатида қуйидагиларни келтириш мумкин: ■ сотиш хажмини ошириш; ■ активлар қийматини ошириш; ■ махсулот сифатини яхшилаш; ■ ишлаб чиқариш жараёнини кенгайтириш; ■ янги махсулот турини яратиш ва хк 2-босқич.Альтернатив харакат вариантларини кидириш Бу босқичда мақсадга эришишнинг стратегияси белгиланади.Масалан, агар компания олдига яқин 3 йил ичида сотиш хажмини ошириш ва бозордаги мавкеини мустахкамлаш вазифаси қўйилган бўлса, бу мақсадга эришишнинг турли йўллари изланади.Бундай йўллар сифатида қуйидаги харакат вариантларини келтириш мумкин: ▪ мавжуд бозорга янги махсулотларни таклиф қилиш;

▪ янги бозорларга мавжуд махсулотларни маклиф қилиш; ▪ янги бозорларга янги махсулоларни таклиф қилиш 3-босқич.Альтернатив харакат вариантлари тўғрисида маьлумот йигиш . Мақсадга эришиш ва компания олдига қўйилган вазифаларни бажариш тавсия этилаетган альтернатив вариантлардан бирини танлаб олиш мақсадида улар тўғрисида ҳар тарафлама маьлумотларни йигишни таказо этади.Чунки аксарият қарорлар ноаниқлик ва кўплаб чек-ловлар мавжуд бўлган шароитда қабул қилинади.Қарорлар қабул қилиш жараёнида айник-са назорат қилиб бўлмайдиган омиллар таьсирини ўрганиш алоҳида эьтиборни талаб қилади. Бундай омиллар сифатида, ўта юқори иқтисодий усиш сурьатлари,сезиларли инкироз даражаси,бизнес оламида ишчанлик даражасининг пасайганлиги, ракобат даражасининг ўзгарганлиги ва бошқаларни келтириш мумкин. 4-босқич.Альтернатив харакат вариантларидан макбўлини танлаб олиш Компания раҳбарияти қўлида тупланган маьлумотларга асосланиб таклиф этилган альтернатив вариантлардан бири танлаб олинади.Бунда ҳар бир вариант: а) стратегик б) амалга оширилиши мумкинлиги ва в) молиявий нуктаи назардан баҳолаб чиқилади Тавсия этилган вариантларни стратегик баҳолаш жараёнида ушбу лойиҳани компаниянинг истиқболдаги режаларига канчалик даражада мос келишлиги ўрганилади.Бунда ку йидаги саволларга жавоб олиниши кўзда т у тилган: ■ ушбу лойиҳа компаниянинг стратегик ривожланиш режасига канчалик даражада мос келади: - самарадорликни оширади ёки харажатларни камайтиради; - мавжуд махсулот билан янги бозорларга чиқиш имконини беради;

- мавжуд бозорга янги махсулот тавсия этиш имконини беради; - янги махсулот билан янги бозорларга чиқиш имкони яратилади ■ компанияда ушбу лойиҳага альтернатив вариантдаги лойиҳа(лар) мавжудми ■ ушбу лойиҳани амалга оширилиши асосий ракобатчилар билан бўлган муносабатларга қандай таьсир кўрсатади Лойиҳани амалга оширилиши мумкинлиги даражаси ўрганилаетган пайтда ушбу лойиҳани чиндан ҳам компанияга зарурлиги ва ушбу муаммони бошқача йўл билан имконияти аниқланади.Масалан, лойиҳа ишлаб чиқариш кувватларини оширишни мулжаллаб тузилган бўлса: - бизга ушбу қўшимча кувватлар керакми - қўйилган мақсадга мавжуд кувватлардан янада яхширок фойдаланиш орқали эришиш мумкин эмасми деган саволларга жавоб изланади. 5-босқич.Қабул қилинган қарорларни амалга ошириш Альтернатив харакат вариантларини компания учун энг макбўли танлаб олингач,уни амалга ошириш жараёни бошланади. Бу жараён асосан қарорни хаетга тадбиқ қилиш билан боғлиқ смета (бюджет)ни тузишни таказо қилади.Смета (бюджет) – компания менеджерлари томонидан қабул қилинган турли қарорларни амалга ошириш мақсадида тузилган молиявий режадир.Унда асосий эьтибор сотиш (бажарилган ишлар,хизматлар кўрсатиш)дан олинган даромад ва уларнибажариш учун кетган харажатлар; қарорни амалга ошириш натижасида юзага келадиган пул оқимлари ва уларни сарфлаш йўналишлари батафсил ери тилади.Сметани тузилишидан мақсад, компаниянинг ҳар бир ходимини бош раҳбарият томонидан қабул қилинган қарорларни бажаришдаги ролини кўрсатишдан иборат. 6-босқич. Ҳақиқий ва режалаштирилган маьлумотларни солиштириш . Бу босқичнинг асосий вазифаси бюджетда келтирилган кўрсаткичларни бажарилишини таьминлашдан иборат.Бунинг учун бошқарув қарорларини

амалга ошириш жараёнида хакикатда юзага келган маьлумотлар бюджетда кўрсатилган маьлумотлар билан солиштириб борилади улар бўйича четга чиқишлар аниқланади.Мутахассислар томонидан ўтказилган таҳлил натижасида бу четга чиқишларни юзага келиш жойлари, сабаблари ва сабабчилари ўрганилади. Агар таҳлил натижалари белгиланган бюджет кўрсаткичлари бажарилмай колишидан далолат берса, компания раҳбарияти мавжуд режага ўзгартириш киритиш тўғрисида қарор қабул қилиши мумкин. 7-босқич.Аниқланган четга чиқишларни бартараф қилиш бўйича тадбирлар ишлаб чиқиш. Таҳлил маьлумотлари тавсия қилингач, компания раҳбарияти аниқланган ва компания фаолиятига салбий таьсир кўрсатаетган омилллар таьсирини йўқотиш, агар буни иложи бўлмаса, хеч бўлмаганда камайтириш ва ижобий омиллар таьсирини мустахкамлаш буйича тадбирлар ишлаб чиқишга киришади. Чизмадаги 7 ва 5 ҳамда 7 ва 2 босқичларни боглаб турувчи чизиклар ушбу жараёнда улар Ўртасидаги ўзаро алоқа мавжудлигидан далолат беради. 1.5.Корхоналарда бошқарув ҳисобини ташкил қилиш тартиби Корхоналарда бошқарув ҳисобини ташкил қилиш, унинг қўламини аниқлаш раҳбарият ихтиеридаги ҳолат ҳисобланади.Корхонада бошқарув ҳисобини ташкил қилишнинг зарурлиги қуйидаги ҳолатларда намоен бўлади: ▪ раҳбарият доимо ўз бизнесининг ҳолати ва уни келажакда учраши мумкин бўлган муаммолар тўғрисида тўлиқ ва тўғри маьлумотга эга бўлишни хохлайди. Корхоналарда аньанавий тарзда юритилаетган бухгалтерия ҳисоби эса бу талабга тўлиқ тарзда жавоб бера олмайди; ▪ раҳбарият бирор бир масала бўйича маьлумот олиш учун бир неча бўлимга мурожаат қилишга мажбур бўлади .Масалан, дебиторлик қарзлари тўғрисидаги маьлумотлар корхонанинг молия бўлими, экспорт бўлими,тижорат бўлими ва уй-жой коммунал бўлимида сакланиши мумкин;

▪ бошқарувнинг айрим функциялари бажарилмаслиги натижасида унинг самарадорлигини пасайиши юз беради. Масалан, харажатлар таҳлили, пул оқимлари таҳлили, дебиторлик қарзларини йигиш маьлумотларини ўз вақтида таҳлил қилиб борилмаслиги ва хк. Бунинг натижасида корхона молиявий кийинчилик ҳолатида ҳам маблағлар жалб қилишнинг қимматли усулларидан фойдаланишга мажбур бўлади,муддати ўтган, тўланиши даргумон бўлган дебиторлик қарзлари юзага келади; ▪ бўлимлар ўртасида мажбурият ва масьулиятни тўғри тақсимланишдаги ноаниқлик улар ўртасида низоларни келиб чиқишига сабаб бўлади ва бунинг натижасида айрим ҳўжалик муомалалари назоратсиз колиб кетади .Масалан,ҳисобчилар айрим ҳўжалик муомалалари бўйича буни бошқа бўлим амалга ошириши лозим деб ҳисоблаб ўзаро текширувларни амалга оширмайдилар ▪ хужжатлар айланишига ҳамма вақт ҳам риоя қилинмаслиги,натижада жарималарнинг юзага келиши,солиқларни нотўғри ҳисобланиши ва бошқа молиявий йўқотишлар пайдо бўлиши мумкин. Масалан,корхона ҳисобчилари айрим бўлимлар томонидан ўз вактида тегишли хужжатларни тақдим қилинмаганликлари натижасида ой охирида ҳисобварақларни беркита олмасликлари мумкин. ▪ корхона бўлинмалари бўйича аниқ маьлумотларнинг мавжуд эмаслиги. Бу ҳолат уларнинг ҳар бирини реал ҳолатини аниқлаш ва фаолият натижаларига баҳо бериш жараёнини қийинлаштиради ва хк Юқорида келтирилган ва яна бир қатор бошқа омиллар корхоналарда бошқарув ҳисобини у ёки бу даражада ташкил қилишни таказо қилади. Бошқарув ҳисоби корхоналарда монистик ва автоном ҳолда ташкил қилиниши мумкин. Биринчи ҳолда, бошқарув ҳисобининг функциялари молиявий бухгалтерияни юритаетган айрим ходимлар Ўртасида тақсимланиши мумкин.Иккинчи ҳолатда эса, алоҳида бошқарув бухгалтерияси юзага келтирилади.

Бошқарув ҳисоби кай даражада ташкил қилинишидан катьий назар, уни самарали амалга оширилишини таьминлаш учун қуйидаги талабларга риоя қилиниши тавсия этилади: 1) бошқарув ҳисобини йўлга куйиш ва юритиш учун тегишли амалий иш тажрибаси ва молиявий ҳисоб ва таҳлил,солиққа тортиш, молиявий ҳисобнинг халқаро тамойиллари, менеджмент ҳамда информатика йўналиши бўйича чуқур назарий билимга эга бўлган юқори малакали мутахассисларни жалб қилиш; 2) корхона раҳбариятини бухгалтерия ҳисобини йўлга куйиш ва уни юритиш жараёнига чуқуррок тортиш.Раҳбарият томонидан бошқарув ҳисоби марказига тегишли ахборотларни тақдим қилувчи турли хизматлар харакатини мувофиқлаштиришга эришиш; 3) мутахассислар барча (жумладан,хизмат мақсадларида ва маҳфийлик грифига эга бўлган) маьлумотлар билан таьминлаш.Чунки,ахборотлар тўлиқ бўлмаган ҳолатда бошқарув ҳисоби ўз мазмунини йўқотади; 4) корхона бизнесининг хусусиятларидан келиб чиқиб,бошқарув ҳисобини юритишнинг услубиетини ишлаб чиқиш.Унда бошқарув ҳисобининг параметрлари (йўналиш,даромад ва харажат марказлари), ҳисоб сиесати, ҳисобот шакллари, ахборотларни олиш усуллари еритиб берилиши лозим; 5) бошқарув ҳисоби мақсадларини ҳисобга олиб махсус яратилган ёки унга мослаштирилган компьтер дастурларига эга бўлиш. Бошқарув ҳисобини жорий қилиш жараёни узоқ муддатни (бир неча ойни) қамраб олганлиги учун бу жараённи бир неча кадамга ажратиш мумкин. 1-кадам.Мақсад ва вазифаларни белгилаш Бошқарув ҳисобини жорий қилишдан аввал тизим олдига куйилиши кўтилаетган мақсад ва вазифалар аниқлаб олинади.Раҳбарият бошқарув ҳисобини жорий қилишдан кутилаетган якуний натижа тўғрисида аниқ тасаввурга эга бўлиши лозим.

2-кадам.Корхонадаги бухгалтерия ҳисоби ва назоратнинг ҳозирги ҳолатини баҳолаш Бунинг учун: - ахборотларни олиш ва қайта ишлаш жараёнини мукаммал ўрганиб чиқиш; - бизнес-жараёнлар мазмунини еритиб чиқиш; - корхонанинг ташкилий ва молиявий таркиби чизмасини тайёрлаш; - корхона таркибий бўлинмаларининг сони ва уларга юкланган функциональ мажбуриятлар тўғрисида етарли ахборотга эга бўлиш ; - маьлумотларни ўзатиш тизими (ким,қайси муддатларда,қандай хажмда ва кимга ахборот тақдим қилиши) тўғрисида етарли маьлумотга эга бўлиш ; - мавжуд ҳисобот шакллари тўғрисида ахборот йигиш лозим. 3-кадам.Бошқарув ҳисоби тизимини жорий қилишга тайёрлаш 2-кадамда аниқланган ҳолат чуқур таҳлил қилиб чиқилгач,корхонадаги мавжуд бухгалтерия ҳисобини жорий қилиниши кўзда тўтилаетган бошқарув ҳисобидан канчалик даражада узоқда эканлиги баҳоланади.Сўнгра мавжуд номувофиқликларни бартараф қилиш ва корхона менеджменти тавсия этган даражада бошқарув ҳисобини жорий қилиш бўйича тадбирлар ишлаб чиқилади. 4-кадам.Бошқарув ҳисоби тизимини жорий қилиш Бу босқичда бошқарув ҳисоби режада кўзда тўтилган тарзда амалиетга жорий қилина бошланади ва мониторинг жараёнида аниқланган камчилик ва номувофиқлар бўйича унга тегишли ўзгартиришлар қилинади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ 1. И.А.Каримов. Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида. Т., Ўзбекистон, 1995. 2. И.А.Каримов. Ўзбекистон - бозор муносабатларига ўтшнинг ўзига хос йўли. Т., Ўзбекистон, 1995. 3. И.А.Каримов. Ўзбекистоннинг сиёсий-ижтимоий ва иқтисодий истиқболининг тамойиллари. Т., Ўзбекистон, 1995. 4. Ўзбекистон Республикасида Мулкчилик тўғрисидаги қонун. 1990 йил 31 октябр. - Ўзбекистон ССР Олий Советининг Ведомостлари, 1990 йил №31-33. 5. Ўзбекистон Республикасида Мулкчилик тўғрисидаги қонунга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида Ўзбекистон Республикасининг 1993 йил 7 май қонуни - Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг ахборотномаси, 1993 йил, 5-сон. 6. Ўзбекистон Республикасидаги корхоналар тўғрисидаги қонун. 1991 йил 15 феврал - Ўзбекистон Республикаси қонун ва фармонлари. Т. “Ўзбекистон” - 1992. 7. Ўзбекистон Республикасининг Кооперация тўғрисидаги 1991 йил 14 июн қонуни - Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1991 йил 8-сон. 8. Ўзбекистон Республикасининг ташқи иқтисодий фаолият тўғрисидаги 1991 йил 14 июн қонуни. - Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси. 1991 йил 8-сон. 9. Давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг 1991 йил 19 ноябр қонуни. Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1992 йил, 1-сон.

10. Монополистик фаолиятни чеклаш тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 2 июл қонуни. - Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси. 1992 йил, 10-сон. 11. www.ziyonet.uz 12. www.nur.uz

Похожие

Бошқарув ҳисобининг назарий асослари

Молиявий менежментнинг концептуал асослари

Ишлаб чиқарувчи корхоналарда бошқарув механизмининг услубий асослари

Бухгалтерия ҳисобининг тамойиллари ва концепциялари

Бухгалтерия ҳисобининг ташкил этиш