Tashkiliy, o`tish va shartli operatorlar - Информатика и ИТ - Рефераты

Tashkiliy, o`tish va shartli operatorlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

67.5 KB

T a s h k i l i y , o ` t i s h v a s h a r t l i o p e r a t o r l a r Reja: 1. Tashkiliy operator va uning fazifasi 2. O`tish operatori 3. CHala va to`liq shartli operatorlar

1 . T a s h k i l i y o p e r a t o r v a u n i n g v a z i f a s i Bir nechta operatorlarning ketma-ketligini bitta operatorga birlashtirish uchun tashkiliy operator zarur bo`ladi. Tashkiliy operator -bu begin va end xizmatchi so`zlari orasiga olib yozilgan, ixtiyoriy operatorlarning ketma- ketligidir : <tashkiliy operator>::q begin <operator>{;<operator>} end Xususiy holda, operatorlar ketma-ketligi bitta operatordan ham tashkil topishi mumkin. Tashkiliy operatorga doir misollar : 1. Begin k := 5 end 2. Begin y:= xҒ7*ex`(x+5); z:= ln(abs(y)) end 3. Begin k:=0; begin i:=0; z:=i*(i+k); end; k:=2*k; end 4. if x>0 then begin a:=5; c:=a*Sin(a) end Yuqoridagi 3-misolda ko`rsatilganday, tashkiliy operator rekursiv xarakterga ham ega. 2 . O ` t i s h o p e r a t o r i

Odatda, programma o`z ishini yozilgan operatorlar ketma-ketligi bo`yicha amalga oshiradi. Operatorlarning tabiiy bajarilish ketma-ketligini buzish uchun, shartsiz o`tish operatoridan foydalanish mumkin. Programmaning biror operatoridan boshqarishni boshqa operatorga uzatish uchun, boshqarilish uzatiladigan operator oldiga tamg`a (metka) qo`yilishi kerak . Boshqarishni shartsiz uzatish operatori quyidagi formada yoziladi : <o`tish operatori>::= goto <metka> bu yerda goto - … ga o`tmoq. Bu operator yordamida boshqarish ko`rsatilgan metkali operatorga uzatiladi. Yuqorida aytganimizdek, programmada qatnashgan barcha metkalar, programmaning metkalar bo`limida ehlon qilinishi kerak. O`tish operatoriga doir misollar: 1) a := 5.75; b:= sqr(a); goto L5; c:= 9.76; L5: d:= a+b; 2) L: a:=5; goto L; 3) 1: x:=0; d:=x*x; goto 1; y:=x; 1- programmada S:=9.76 operatoridan boshqa barcha operatorlar bajariladi; 2- programma a :=5 qiymatni tinimsiz hisoblaydi; 3- programma ham x :=0 va d := x * x ifodani qayta-qayta hisoblab, y := x ifodani hisoblashga navbat kelmaydi. Umuman olganda, programma tuzuvchi iloji boricha o`tish operatorida foydalanmaslikka harakat qilgani mahquldir. CHunki o`tish operatoridan

foydalanish, programmaning o`qilishini qiyinlashtirib,uning sifatini keskin pasaytiradi. O`tish operatoridan foydalanishga doir quyidagi to`liq programmani ko`rib chiqaylik: `rogram m1; Label 1; Var a,y:real; Begin 1: Readln (a); If a< 0 then goto 1; { a ning q iymati a  0 shartini q anoatlantirmaguncha q ayta - dan kiritilmo q da } y:  ln(a) Writeln(`y= `,y); end. 3 . S h a r t l i o p e r a t o r Algoritmlar nazariyasidan ma`lumki hisoblash jarayonlarini shartli ravishda uch xil guruhga ajratish mumkin : 1. Chiziqli jarayonlar; 2. Tarmoqlanuvchi jarayonlar; 3. Takrorlanuvchi jarayonlar. Chiziqli jarayonni hisoblash algoritmi qathiy ketma-ketlik asosida amalga oshiriladi. Bunday jarayonni hisoblash uchun o`zlashtirish operatorining o`zi yetarli bo`ladi. Tarmoqlanuvchi jarayonni hisoblash yo`li ma`lum bir shartni bajarilishi yoki bajarilmasligiga qarab tanlanadi. Tarmoqlanuvchi jarayonlarni hisoblash uchun shartli operatordan foydalaniladi. Shartli operatori ikki xil ko`rinishda bo`ladi:  to`liq shartli operator;

 chala shartli operator. To`liq shartli operator quyidagi formada yoziladi: <to`liq shartli operator>::= if <mantiqiy ifoda> then <operator> else <operator> bu yerda if (agar), then (u holda), else (aks holda) - xizmatchi so`zlar. SHunday qilib, to`liq shartli operatorni soddaroq quyidagicha yozish mumkin: if S then S1 else S2; bu yerda S – mantiqiy ifoda; S 1 – S mantiqiy ifoda rost qiymat qabul qilganda ishlovchi operator; S 2 – S mantiqiy ifoda yolgon qiymat qabul qilganda ishlovchi operator. Shartli operatorning bajarilishi unda yozilgan S 1 yoki S 2 operatorlaridan faqat birini bajarilishiga olib keladi, yahni agar S mantiqiy ifoda bajarilishidan so`ng true (rost) qiymati hosil bo`lsa S 1 operatori, aks holda esa S 2 operatori bajariladi. To`liq shartli operatorga doir misollar: 1. if a=2 then d:= x+2 else d:= x-2; 2. if (x<y) and z then begin y:= x * sin(x); t:=x * cos(x) end else begin y:= 0; t:=1 end; 3. if (x<0) or (x=3) then y:= x*x+1 else if x<2 then y:= sqr(abs(x-1)) else y:= x*x;

Chala (to`li q mas) shartli operatorning yozilishini =uyidagicha ifodalasa bo`ladi: if S then S1; bu ye rda S - mantiqiy ifoda , S1 - operator . Agar S ifoda qiymati true ( rost ) bo`lsa S1 operatori bajariladi , aks holda esa , boshqarish shartli operatordan keyin yozilgan operatorga uzatiladi . Yuqorida aniqlangan shartli operatorlardan bir xil maqsadda bemalol foydalanish mumkin . Bu ikkala operatordan foydalanib, programma tuzish uchun quyidagi misolni ko`rib chiqaylik: y ax b cx d      а га р x > 0 а га р x 0 bu yerda faraz qilaylikki a = 1,5 ; b = 4 ; c = 3,7; d = - 4,2. x - esa qiymati beriladigan noma ` lum o ` zgaruvchi . " y " tarmoq funktsiyasini hisoblash programmasini tuzish talab etilsin. 1. To`liq shartli operatordan foydalanib tuzilgan programma: `rogram misol1; var x, y, a, b, c, d: real; begin readln (x); { x nig qiymatini klaviaturadan kiritish so`ralmoqda} a:=1.5; b:=4; c:=3.7; d:=-4.2; if x>0 then y:= a*x+b else y:=c*x+d; writeln ( y ); end . 2. Chala shartli operatordan foydalanib tuzilgan programma: program misol2; label L1; var x, y, a, b, c, d: real;

begin readln (x); a:=1.5; b:=4; c:=3.7; d:=-4.2; if x>0 then begin y:=a*x+b; goto L1 end; y:= c*x+d; L1: writeln (y); end. Shartli operatorning sintaksis q oidasiga ko`ra then va else xizmatchi so`zlaridan so`ng fa q at bitta operator yozilishi mumkin , agar bir nechta operatorlarni yozish lozim bo`lsa u holda , bu operatorlar ketma - ketligi begin va end xizmatchi so`zlari orasiga olinib tashkiliy operator hosil q ilinadi . Misol : if a>b then begin y: a*cos(a); z:  Sqr(y); `:  Sqrt(abs(y  z)); writeln(z) end else begin y:  a*sin(a); z:  Sqr(y)*y; `:  tan(y  z); writeln(z) end; Ko`pgina operatorlar kabi, shartli operator ham rekursivlik xossasiga ega yahni, shartli operator ichida yana shartli operator qatnashishi mumkin. Lekin,

chala shartli operatorning ichida yana shartli operator yozishda ehtiyot bo`lmoq zarur, chunki yozilgan operatorni ikki xil ma`noda tushunish mumkin: if B1 then if B2 then S1 else S2 bu operator quyidagicha tushunilishi mumkin: 1) if B1 then begin if B2 then S1 else S2 end 2) if B1 then begin if B2 then S1 end else S2

Похожие

Tashkiliy, o‘tish va shartli operatorlar

Shartsiz va shartli o`tish opеratorlarini qo`llanilishi. Tarmoqlanuvchi algoritmlarni dasturlash. Tarmoqlanuvchi jarayonlarni hisoblash algoritmlari va dasturlarini tuzish

Takrorlovchi operatorlar

C++ dasturlash tilida ifodalar va operatorlar

Asosiy konstruksiyalar o‘zgaruvchilar operatorlar funksiyalar