Маълумотларни параллел қайта ишлаш - Информатика и ИТ - Рефераты

Маълумотларни параллел қайта ишлаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

95 KB

www.arxiv.uz Маълумотларни параллел қайта ишлаш Режа : 1. Маълумотларни алмашиш ва қайта ишлаш усуллари. 2. Хабарларни алмашиш интерфейс технологияси 3. MPI технологияси 4. Алохида жараёнлар ўртасидаги хабарларни узатиш-қабул қилиш

www.arxiv.uz Бир неча амалларни бир вақтда бажариш ғоясидан иборат бўлган маълумотларни параллел хисоблаш икки хил кўриниши мавжуд. Булар: Параллел ва конвейер. Агар бирор қурилма битта амални вақт бирлигида бажарса, у ҳолда мингта амални минг вақт бирлигида бажаради. Агар худди шундай бир вақтда ишлай оладиган ва бир–бирига мустақил бешта қурилма мавжуд деб қаралса, у ҳолда улар юқоридаги мингта амални мингта вақт бирлигида эмас, балки икки юзта вақт бирлигида бажаради. Худди шундай N та қурилмадан иборат тизим 1000 та амални 1000/N вақт бирлигида бажарида. Унга ўхшаш ҳолатларни ҳаётдан ҳам келтириш мумкин. Масалан, агар битта аскар полизга 10 соатда ишлов берса, у холда 50 аскардан иборат рота бир вақтда ишлаб полизга 12 минутда ишлов беради. Бу параллел амаллар принципи ҳисобланади. Конвейерли қайта ишлаш. Қўзғалувчан вергулли шаклда тасвирланган хақиқий иккита сонни қўшиш учун нима қилиш керак? Бунда бир қатор майда амаллар бажарилади. Булар: тартибини солиштириш, тартибини тенглаш, нормаллаш ва бошқа амаллар. Дастлабки компьютерларнинг процессорлари юқорида келтирилган барча “микро амалларни” ҳар бир аргументлар жуфтлиги учун натижани хосил қилгунча кетма-кет бажарган ва бундан кейин қўшилувчиларнинг кейинги жуфтлигини қайта ишлашга ўтган. Конвейерли қайта ишлаш ғоясида умумий амал бир неча босқичларга ажратилади. Ҳар бир босқич бажарилгандан кейин унинг натижаси кейинги босқичга берилади ва шу билан бирга кирувчи маълумотларнинг янги қисми қабул қилинади. Бунда олдин бажарилган амалларни натижаларини қўллаш орқали қайта ишлаш тезлиги оширилади. Фараз қилайлик, амал бешта микро амалдан иборат бўлиши ва уларни ҳар бири битта вақт бирлигида бажаради. Агар ажралмас ягона кетма-кет курилма мавжуд бўлса, у 100 та аргументлар жуфтлигини 500 вақт бирлигида бажаради. Агар ҳар бир микро амал конвейрли қурилманинг алоҳида босқичида бажарилса, у холда бундай қурилманинг ҳар бир қайта

www.arxiv.uz ишлаш босқичининг бешинчи вақт бирлигида биринчи 5та аргументлари аниқланади. Биринчи натижа вақтнинг 5-бирлигидан кейин олинади. 100 та жуфтликдан иборат тўплам эса 5+99=104 вақт бирлигидан кейин олинади. Яъни параллел қурилмага нисбатан 5 марта тез бажарилади. Бир қарашда конвейерли қайта ишлашни параллел қурилмаларини ўрнига зарур миқдордаги конвейр қурилмаларини қўллаш мумкиндек кўринади. Бироқ бунда хосил бўлган система нархи ва мураккаблиги ошади. Унумдорлик эса ўзгармай қолади. Параллел дастур тузиш учун, дастурдаги бир вақтда ва бир- биридан мустақил процессорларда бажариладиган амаллар гуруҳини ажратиб олиш керак. Бунинг имконияти мавжудлиги дастурда информатцион боғлиқликлар мавжудлиги ёки йўқлиги билан аниқланади. Агар дастурнинг бирор амали натижаси иккинчи амал аргументи сифатида қўлланилса амаллар информацион боғлиқ деб аталади. Агар В амали А амалига информацион боғлиқ бўлса, у ҳолда В амали фақт А амали тугагандан кейин бажарилади. Агар А ва В амаллари информацион боғлиқмас бўлса, у холда алгоритмда уларни бажариш кетам-кетлигига чекланиш қўйилмайди, хусусан улар бир вақтда бажарилиши мумкун. Шундай қилиб, дастурни информацион боғлиқ амалларни аниқлашдан ва уларни хисоблаш қурилмаларига тақсимлашдан, синхронлашдан ва зарур коммуникацияни ўрнатишдан иборат бўлади. Маълумотларни алмашиш ва қайта ишлаш усуллари. Массивли-параллел компьютерлар пайдо бўлиши билан параллел жараёнларни алоқасини қўлаб-қувватловчи кутубхона интерфейслар кенг тарқалди. Бу йўналишнинг тоифали вакилига Message Passing Interface (MPI) интерфейси мисол бўлади. Бу интерфейс амалда вектор-конвейерли супер - ЭХМ дан тортиб шахсий компьютергача бўлган барча параллел платформаларда мавжуд. Дастурнинг қайси параллел жараёнлари дастурнинг қайси қисмида ва жараёнлар билан маълумотлар алмашиши ёки ўз ишини синхронлаб бориши кераклигини дастурчининг ўзи белгилайди. Одатда параллел жараёнларнинг манзил сохаси турлича бўлади. Хусусан, бу ғояга

www.arxiv.uz MPI ва PVI да амал қилинади. Бошқа технологияларда, масалан Shmem да локал (private) ва умумий (shared) ўзгарувчилари қўлланилади. Бу ўзгарувчиларга дастурнинг барча жараёнлари мурожат этиши мумкин ва Put/ Get тоифасидаги операциялар ёрдамида умумий хотира билан ишлаш усули ташкил этилади. Linda системаси ўзига хос хусусиятга эга бўлиб, унда ихтиёрий кетма-кетликда тилга тўртта: in, out, read ва eval функцияларини қўшади ва параллел дастурлар тузиш имконини беради. Афсуски, ушбу келтирилган ғоя оддий бўлишига қарамасдан, уни амалда қўллаш муаммолар туғдиради. Хабарларни алмашиш интерфейс технологияси Тақсимланган хотира параллел компьютерлардаги кенг тарқалган дастурлаш технологияси MPI технологияси хисобланади. Бундай системалардаги параллел жараёнларнинг ўзаро мулоқат усули бир-бири билан хабарлар алмашишдан иборат. Бу усул технологияси номи - Message Passing Interface (хабарлар алмашиш интерфейси) деб акс эттирилган. MPI стандартида система амал қилиши ва дастур яратишда фойдаланувчилар амал қилиши керак бўлган қоидалар мавжуд. MPI Фортран ва Си билан ишлашни қўллаб-қувватлайди. Интерфейснинг тўлиқ версиясида 125 тадан кўпроқ процедура ва функциялар мавжуд. MPI MIMD(Multiple Instruction Multiple Data) стилидаги параллел дастурларни қўллаб қувватлайди. Унда турли матнлар билан берилган жараёнлар бирлаштирилади. Бироқ бундай дастурларни тузиш ва отладка этиш мураккаб. Шунинг учун амалда дастурчилар SPMD (SINGLE PROGRAM MULTIPLE DATA) параллел дастурлаш моделидан фойдаланишади. Унда параллел жараёнлар учун битта дастур коди қўлланилади. Хозирги пайтда MPI кўпроқ тўрлар билан ишлашни қўллаб-қувватлайди. MPI кутубхонасининг параллел жараёнлар билан мўлжалланган функцияларини қўллаб-қувватлаш учун дастурни компиляция этишда зарур кутубхона модулларини улаш зарур. Буни буйруқ сифатида улаш ёки кўпгина системаларда махсус mpicc (Си тилидаги

www.arxiv.uz дастурлар учун), mpicc (Си++ тилидаги дастурлар учун) ва mpif77/mpif90 (Фортран77/90 тилидаги дастурлар учун) буйруқ ва функциялар мавжуд. Компиляторнинг “-o name” бўлими яратиладиган ишчи файл a.out деб номланади, Масалан: mpiff77-o program program.f Ишчи файл яратилгандан кейин уни зарур миқдордаги жараёнлар учун ишга тушириш керак. Бунинг учун одатда MPI-дастурларини ишга туширувчи mpirun буйруғи мавжуд, Масалан: mpirun – np N< дастур ва аргументлари> Бу ерда N – битта масаладаги жараёнлар миқдори. Ишга туширилгандан кейин битта дастур ишга туширилган жараёнлар томонидан чақирилади. Чақириш натижаси системага боғлиқ равишда терминалга ёки номи кўрсатилган файлга ёзилади. Қолган барча объектлар: процедуралар, константалар ва MPI да аниқланган маълумотлар тоифалари MPI олд қўшимчага эга бўлади. Агар фойдаланувчи дастурда бундай қўшимчали номлардан фойдаланмаса хам MPI объектлар билан муаммо туғилмайди. Бундан ташқари Си тилида функция номларидан бош ва кичик харфлар фарқланади. Одатда MPI функция номидаги MPI қўшимчасидан кейинги харф бош харф билан, кейингилари кичик харфлар билан ёзилади. MPI константалар номи эса бутунлигича бош харфлар билан ёзилади. MPI интерфейсининг тавсифи mpif.h (mpi.h) файлида мужассамлаштирган. Шунинг учун MPI – дастур бошқа include ’mpif.h’ директиваси (кўрсатмаси) (Си тилида дастурда #include ’mpi.h’) жойлашиши керак. MPI дастур – бу ўзаро мулоқат қилувчи параллел дастурлар тўпламидир. Ҳар бир жараён бир марта юз беради ва дастурни параллел қисмини ташкил этади. MPI дастур бажарилиши жараёнида қўшимча жараёнларни ташкил этиш ёки мавжудларини йўқотиш мумкин эмас. Ҳар жараён ўзининг манзил сохасида жойлашади ва умумий ўзгарувчилар MPI да йўқ. Жараёнлар ўртасида мулоқатнинг ягона усули хабарлар алмашишдир. Параллел жараёнларни мулоқатини мустақил амалга ошириш учун жараёнлар гурухи танлаб олиниб улар учун алохида мухит коммуникаторлар яратилади. Жараёнлар фақат битта коммуникаторлар ичида мулоқат қилинади ва турли коммуникаторларга юборилган хабарлар кесишмайди. Фотран тилидаги

www.arxiv.uz коммуникаторлар INTEGER тоифасига эга бўлади. Дастур ишга тушишида юзага келадиган жараёнлар тўла қамровли MPI_COMM_WORLD номли коммуникатор доирасида ишлайди деб хисобланади. Ушбу коммуникатор доимо мавжуд бўлади ва ишга тушган барча MPI дастурларни мулоқат қилиш учун хизмат қилади. Бундан ташқари дастур ишга тушишида битта жараёнга эга бўлган MPI_COMM_SELF коммуникатори, хамда битта хам жараёнга эга бўлмаган MPI_COMM_NULL коммуникатори мавжуд бўлади. Жараёнлар ўртасида мулоқатлар маълум коммуниқаторлар доирасида амалга ошади. Турли коммуникаторларга берилган хабарлар кесишмайди. MPI дастуридаги хар бир жараён ўзи тегишли бўлган гурух ичида такрорланмас атрибутга – мусбат бутун сондан иборат жараён номерига эга бўлади. Ушбу атрибут ёрдамида жараёнлар ўртасидаги асосий мулоқатлар олиб борилади. Битта коммуникатордаги жараёнлар хар хил номерга эга бўлади, бироқ жараён бир вақтда бир неча коммуниқаторга тегишли бўлиши мумкин. Бу холда жараённинг битта коммуникатор ичида номери иккинчи коммуникатор ичидаги номеридан фарқ қилиши мумкин. Бундай жараённинг иккита асосий атрибути тушинарли бўлади: коммуникатор ва коммуникаторда номер. Агар гурухда n та жараён бўлса, у холда жорий гурухдаги ихтиёрий жараён номери 0 дан n – 1 гача оралиқда ётади. Жараёнларни ўзаро мулоқат қилишининг асосий усули хабарлар алмашишдан иборат. Хабар–бу бирор тоифадаги маълумотлар тўпламидир. Хар бир хабар бир қанча атрибутларга эга бўлади. Масалан, жўнатувчи жараён номери, қабул қилувчи жараён номери, хабар идентификатори ва бошқалар. Хабарнинг асосий атрибутларидан бири унинг идентификатори ёки тэги хисобланади. Хабарни қабул қилаётган жараён хабар идентификатори бўйича унга битта жараёндан келган иккита хабарни фарқлаб олади. Хабар идентификатори мусбат бутун сон бўлиб 0 ва MPI_TAG_UP диопазонда ётади ва MPI_TAG_UP 32767 дан кичик эмас. Хабар атрибутлари билан ишлаш учун массив (Си тилида структура) киритилган. Массив элементлари ёрдамида хабар қийматларига мурожат этилади. MPI процедураларини кўпчилигида охирги аргументда муваффақиятли тугаганлик хақидаги маълумот қайтарилади. Муваффақиятли

www.arxiv.uz бажарилганда MPI_SUCCES қиймати, акс холда хатолик коди қайтарилади. Процедура бажарилишида юз берган хатоликни унинг тавсифидан билиб олиши мумкин. Турли хатолик кодларига мос тавсифлар mpif.h файлида жойлашади. MPI технологияси Дстурни параллел кисмини ўрнатиш MPI_INIT(IERR). Қолган MPI працедуралар MPI_INIT чақирилгандан кейин чақирилиши мумкун. Хар бир дастурни параллел қисмини ўрнатиш фақат бир марта бажарилади Си тилида MPI_INIT функциясида кўрсатгичлар ёрдамида дастурнинг буйруқ сатридаги argc ва argv параметрлари берилади. Улар ёрдамида прараллел жараёнларга параметрлар берилади. Дастурнинг параллел қисми ишини тугатиш MPI_FINALIZE(IERR). MPI нинг ихтиёрий процедураси, шунингдек MPI_INIT га кейин мурожат қилиш тақиқланади. MPI_FINALIZE чақирилишигача хабарлар алмашишда уни иштирок этишини талаб қилувчи дастурнинг барча жараёнлар иши тугатилиши лозим. MPI ни амалга ошишига боғлиқ равишда 'Before MPI_INIT' ва 'After MPI_FINALIZE' сатрларини дастурнинг битта жараёни ёки ишга туширилган барча жараёнлар чоп қилиниши мумкин. 'Parallel section' сатрини барча жараёнлар чоп қилади. Турли жараёнлар томонидан сатрни чиқариш тартиби ихтиёрий амалга ошади. Процедура FLAG аргументида агар процедура дастурнинг параллел қисмидан чақирилса TRUE, акс холда FALSE қийматини қайтаради. Навбатдаги процедура MPI_INIT чақирилишигача чақирилиши мумкин бўлган ягона MPI процедурадир: MPI_COMM_SIZE(COMM,SIZE,IERR) INTEGER COMM,SIZE,IERR Процедура SIZE аргументида COMM каммуникаторидаги параллел жараёнлар сонини қайтаради. MPI_COMM_RANK(COMM,RANK,IERR )

www.arxiv.uz Процедура RANK аргументида COMM коммуникаторидаги жараён номерини қайтаради. Агар MPI_COMM_SIZE процедураси COMM коммуникатори учун SIZE қийматини қайтарса, у холда MPI_COMM_RANK процедурасининг RANK ўзгарувчи қиймати 0, size–1 диопазонда бўлади. Навбатдаги мисолда хар бир ишга туширилган жараён ўзининг MPI_COMM_WORLD коммуникаторидаги номерини ва жорий коммуникатордаги жараёнлар сонини қайтаради. Print процедураси чақирилиши натижасида тасвирланувчи сарт дастур ишга тушишида қанча жараён яратилган бўлса шунча марта тасвирланади, cатрларни чиқариш тартиби олдиндан маълум эмас ва ихтиёрий тартибда бўлиши мумкин. Бироқ хар бир тасвирланувчи сатр бир-бири билан аралашиб кетмаслиги кафолатланади. DOUBLE PRECISION MPI_WTIME(ierr) INT Е G Е R I Е RR Бу функция чақирувчи жараёнда ўтган бирор вақт моментидан жорий вақтгача ўтган вақтни секундларда қайтаради. Агар дастурнинг бирор қисми ушбу функция ичига олинса, у холда қийматлар фарқи жорий қисмни бажарилиш вақтини кўрсатади. Бунда ўтган моменти ўзгармайди. Ушбу функция ўз ишини натижасини параметр билан эмас, очиқ холда қайтаради. Турли жараёнларнинг таймерлари синхронлашмаган бўлиши мумкин ва турлича қиймат қайтариш мумкин. Бунда MPI_WTIME_IS_GLOBAL (1- синхронлашган ,0-йўқ) парамер қиймати орқали аниқлаш мумкин. DOUBLE PRECISION MPI_WTICK(IERR) INTEGER IERR Бу функция чақирувчи жараёнда таймерни қийматини секундларда қайтаради. Бу функция хам ўз иш натижасини параметр орқали эмас, балки очиқ холда қайтаради. MPI_GET_PROCESSOR_NAME(NAME ,LEN,IERR) CHARACTER *(*) NAME INTEGER LEN , IERR Бу функция NAME сатрида чақирувчи жараён ишига тушурилган тугун

www.arxiv.uz номини қайтаради. LEN ўзгарувчида номдаги символлар миқдори қайтарилади. Бу қиймат MPI_GET_PROCESSOR_NAME константа қийматидан ошмайди. Бу процедура ёрдамида MPI дастурнинг жараёнлари қайси физик процессорга мўлжалланганлиги аниқланади. Алохида жараёнлар ўртасидаги хабарларни узатиш-қабул қилиш Амалда MPI коммуникацион технологиясидан фойдаланиб ёзилган барча дастурлар фақат параллел жараёнларни яратиш ва тугатиш воситаларига эмас, балки жараёнлар ўзаро мулоқат қилиш воситасига хам эга бўлиши керак. MPI да бундай мулоқат хабарларни яққол узатиш орқали амалга оширилади. MPI даги хабарлар алмашуви процедуралар иккита гурухга бўлинади. Бирчи гурухга дастурнинг фақат иккита жараёни мулоқат қилиш учун мўлжалланган процедуралар киради. Бу амал индивидуал ёки нуқта-нуқта деб аталади. Иккинчисига гурух процедураларида коммуникатордаги барча жараёнлар хабарлар алмашиши инобатга олинади. Бундай амаллар жамоа деб аталади. Хабарлар алмашиш процедураларини тахлил қилиш нуқта-нуқта тоифали амал бажарувчи процедуралардан бошлаймиз. бундай мулоқатда иккита жараён қатнашади ва уларнинг бири жўнатувчиси, иккинчиси қабул қилувчи хисобланади. Жўнатувчи жараён маълумотлар алмашишини таъминловчи процедуралардан бирини чиқариши керак ва бирор коммуникатродаги қабул қилувчи жараён номерини кўрсатиши керак. қабул қилувчи жараён эса узатувчи жараён номерни кўрсатган холда қабул қилиш процедурасидан бирини чиқариши керак. баъзи холларда узатувчи жараён номери номаълум бўлиши мумкин. жорий гурух процедуралари хам ўз навбатда иккита синфга бўлинади: блокировкали процедура (синхронли) ва блокировкасиз процедура (асинхрон).

www.arxiv.uz Блокировкали хабар олиш процедуралари алмашиши бирор шарт бажарилишигача ўзи ишни тугатади. Асинхрон процедураларини қайтиши эса мос коммуникатцион амал бажарилиши дарров амалга ошади. Блокировкали процедурадан тўғри фойдаланишдан боши берг холатлар вужудга келиши мумкин. Шунинг учун қўшимча эхтиёт чораларни кўриш керак. Асинхрон процедураларидан фойдаланишда боши берк холатлар юз бермайди, бироқ уларни қўллашда маълумотлар массивидан тўғри фойдаланиш талаб этилади. MPI_SEND(BUF,COUNT,DATATYPE,DEST,MSGTAG,COMM,IERR) <type> BUF(*) INTEGER COUNT,DATATYPE, DEST,MSGTAG ,COMM, IERR Блокировкали массив жўнатиш DATATYPE тоифали COUNT та элементлардан иборат MSGTAG идентификаторли BUF хабари COMM коммуникаторидаги DEST номерли жараёнига жўнатилган. Жўнатилган хабарларнинг барча элеиентлари кетма- кет холда BUF буферда жойлашиши керак. Бу амал қабул қилувчи жараён ўрнатилмаган бўлса хам бажарилади. Бунда хабар бевосита қабул буферига нусхалангани каби бирор система буферига хам жойлаштирилади (агар MPI да белгиланган бўлса). COUNT қиймати ноль бўлиши хам мумкин. Жараён ўз-ўзига хам хабар бериши мумкин. Бу хавфли эмас ва боши берг холатларга хам, олиб келиши мумкин. DATATYPE параметри Фотран тилида INTEGER тоифасига эга бўлади(СИ тилида MPI_Datatype). Узатиладиган элементлар тоифаси Фотран тилидан константалар билан кўрсатилади. Бу константалар қуйидаги жадвалда келтирилган:

www.arxiv.uz MPI ДАГИ МАЪЛУМОТЛАР ТОИФАСИ ФОТРАНДАГИ МАЪЛУМОТЛАР ТОИФАСИ MPI_INTEGER MPI_REAL MPI_DOUBLE_PRECISION MPI_COMPLEX MPI_LOGICAL MPI_CHARACTER MPI_BYTE. MPI_PАCKЕD integer REAL DOUBLE PRECISION COMPLEX LOGICAL CHARACTER(1) 8 бит , тоифалашмаган маълумотлар учун қўлланилади . Маълумотлар жойлашиш тоифаси . Агар MPI қўлланиладиган тил маълумотларининг қўшимча тоифасига эга бўлса, у холда бу тоифалар mpi да хам қўллаб қувватланиши керак. Мавжуд тоифаларнинг тўлиқ рўйхати mpif.h(mpi.h) файлида келтирилади. Хабарлар жўнатишда мавжуд бўлмаган жараёнлар учун махсус MPI_PROC_NULL қийматини қўллаш мумкин. Бундай жараёнли операциялар MPI_SUCCESS тугатиш коди билан тез тугайди. Масалан, бир бирликка ортиқ номерли жараёнга хабар жўнатиш учун қуйидаги фрагментдан фойдаланиш мумкин: call MPI_COMM_SIZE(MPI_COMM_WORLD, size, ierr) call MPI_COMM_RANK(MPI_COMM_WORLD, rank, ierr) next = rank+1 if(next .eq. size) next =MPI_PROC_NULL call MPI_SEND(buf,1,MPI_REAL,next, & 5, MPI_COMM_WORLD,ierr)

www.arxiv.uz Бу холда жараён хақиқатда маълумотлар жўнатмайди ва дастурни бажаришда давом этади. Блокировка процедурадан қайтгандан кейин барча параметрларни такрорий қўлланилишини кафолатлайди. Яъни mpi_send дан қайтгандан кейин жорий процедурани чақиришда қўлланилган ўзгарувчиларнинг ихтиёрий бирини берилган хабарни бузилишга хавфсирамасдан ишлатиш мумкин. Буни кафолатлаш усулини танлаш: оралиқ буферга нусхалаш ёки бевосита dest жараёнига бериш mpi ни яратаётган дастурчилар ихтиётига боғлиқ. Шуни таъкидлаб ўтиш керак, mpi_send жараёнидан қайтиш хабар dest жараённинг жараён элементини тарк этганини хам билдирмайди. Фақат жорий процедурани чақиришда фойдаланилган ўзгарувчиларни бехатар ўзгартириш кафолатланади. Шунга ўхшаш ноаниқликлар хар доим хам фойдаланувчиларни қаноатлантирмайди. Хабарлар алмашиш имкониятини кенгайтириш учун mpi да учта процедура мавжуд. Бу процедуралардаги параметрлар хам худди mpi_send даги каби, бироқ уларни хар бири ўзига хос хусусиятга эга. MPI қуйидаги маълумотлар алмашиш процедуралар модификацияларини қўллаб қувватлайди: - MPI_ВSEND буфератция билан хабар узатиш. Агар узатилган хабар қабул қилувчи томонидан қабул қилинмаса, у холда хабар махсус буферга ёзилади ва тезда процедурадан қайтарилади. Бу процедурани бажарилиши мос қабул қилувчи процедурани чақирилишига боғлиқ эмас, қолаверса, агар буферда етарлича жой бўлмаса процедура хатолик кодини қайтаради. Буферлаш учун массив белгилашни ишини фойдаланувчи ўз зиммасига олиши керак.

www.arxiv.uz - MPI_SSEND синхронлаб хабарлар узатиш. Ушбу процедурадан чиқиш фақат жўнатилган хабар қабул қилувчи жараён томонидан қабул қилингандан кейин мумкин. Бу билан хабар алмашишни синхронлаб тугатиш орқали жўнатма буферидан такрорий фойдаланиш имконияти яратилади ва дастурдаги қабул қилувчи жараён хабарни қабул қилиши кафолатланади. Синхронлаб хабар алмашиш дастур бажарилишини секинлатади, бироқ системада хабарларни ортиқча буферлардан холи қилади. -MPI_RSEND таёргарлик бўйича хабар узатиш. Бу процедурадан фақат қабул қилувчи жараён қабулни амалга оширгандан кейин фойдаланиш мумкин. Акс холда бу процедура чақирилиши нотўғри хисобланади ва унинг натижаси мавхум бўлади. Mpi_rsend процедураси чақирилишидан олдин хабар қабул қилинганлигини кафолатлаш учун жараёнларни яққол ва нояққол синхронлаш оперцияларидан фойдаланиш керак. Кўпинча mpi_rsend процедураси узатувчи ва қабул қилувчи ўртасидаги мулоқат баённомасини қисқартиради ва маълумотлар алмашишдаги сарф-харажатларни камайтиради. Фойдаланувчи жўнатувчи жараёнда mpi_вsend процедурасини чақирганда хабарларни буферлаш учун зарур махсус массив белгилаш керак. MPI_ВUFFЕR_АTTАCH(ВUF,SIZЕ,IЕRR) <typе> ВUF(*) INTЕGЕR SIZЕ, IЕRR SIZE ўлчами BUF массивини буферлаб хабар жўнатишда ишлатиш учун яратиш. Бундай буфердан хар бир жараёнда фақат биттаси бўлиши керак. Буфер сифатида белгиланган массивдан дастурда мақсадларда ишлатмаслик керак. Буферлаш учун яратилган массив ўлчами умумий ўлчамидан кичик бўлмаслиги керак ва минимум MPI_ВSEND_OVERHEAD константасидан аниқланган қийматга тенг бўлиши керак. MPI_ВUFFЕR_DЕTАCH(ВUF, SIZЕ, IЕRR) <type> ВUF (*) INTЕGЕR SIZЕ, IЕRR

www.arxiv.uz Ажралган буфер массивини бошқа мақсадларда ишлатиш учун бўшатиш. Бу процедура BUF ва SIZE аргументларида бўшатилган массив манзили ва ўлчами қийматларини қайтаради. Бу процедурани чақирган жараён жорий буфердаги хабарлар жўнатилгунча уни блокировкалаб туради. Одтда MPI да жўнатиладиган хабарларни буферлаш учун бирор ўлчамдаги хотира қўлланилади. Бироқ дастур барча буферловчи жўнатмаларга етарли буферни аниқ кўрсатиш тавсия этилади. DATATYPE тоифали, элементлари count дан кўп бўлмаган MSGTAG идентифкаторли хабар элементлари билан buf буферига блокировкалаб қабул қилиш. Агар реал қилинган элементлар сони count миқторидан кам бўлса, у холда BUF буферида қабул қилинган хабар элементларга мос элементлар ўзгаради. Агар қабул қилинаётган элементлари count қийматидан кўп бўлса, у холда хатолик юз беради. Буни бартараф этиш учун MPI_PROBE(MPI_IPROBE) процедураси ёрдамида келадиган хабар структураси аниқланади. Агар қабул қилинган хабарларда элементлар сонини аниқ билиш керак бўлса, у холда MPI_GET_COUNT процедурасидан фойдаланиш мумкин. Блокировкалаш амали MPI_RECV процедурасидан қайтгандан кейин хабарнинг барча элементлари қабул қилинган ва buf буферига жойлашган бўлади. Қуйидаги келтирилган дастурда ноль жараёни бир рақамли жараёнга хабар жўнатади ва ундан жавоб кутади. Агар дастур кўп сонли жараён билан ишга туширилса, у холда жўнатмалар бажариш ноль бўлади. Қолган жараёнлар MPI_INIT процедураси ёрдамида ташкил этилгандан кейин a ва b ўзгарувчиларнинг бошланғич қийматларини чоп қилади, кейин MPI_FINALIZE процедурасини бажариб ишини тугатади. Навбатдаги мисолда хар бир тоқ номерни жараён бир бирликка, кўп номерли қўшни жараёнга хабар жўнатади. Қўшимча равишда энг катта номерни жараёнга хабар жўнатмаслиги учун текширилади. b ўзгарувчининг қиймати фақат тоқ номерли жараёнларда ўзгаради. Келтирилган мисолда SOURCE ва MSGTAG аргументлари ўрнига

www.arxiv.uz қуйидаги константаларни қўллаш мумкин: - MPI_ANY_SOURCE итиёрий жараёндан берилган хабар мос келишини билдирувчи белги; - MPI_ANY_TAG ихтиётий идентификаторли хабар мос келишини билдирувчи белги; Ушбу иккита константа баравар ишлатилганида ихтиёрий жараённинг ихтиёрий идентификаторли хабар қабул қилинади. Қабул қилинган хабарнинг аниқ атрибутларини status массивининг мос элементлари ёрдамила аниқлаш мумкин. Фотран status параметри бутун сонли ва MPI_STATUS_SIZE ўлчами массив хисобланади. MPI_SOURCE, MPI_TAG ва MPI_ERROR константалари берилган массивнинг мос элементлари қийматларига мурожат этиш қоидаси хисобланади: - status (MPI_SOURCE) хабарни жўнатувчи жараён номери; - status ( MPI _ TAG ) хабар идентификатори; - status (MPI_ERROR) хатолик коди; Си тилидаги status параметри MPI_SOURCE, MPI_TAG ва MPI_ERROR майдонларидан иборат MPI_SOURCE тоифали структура хисобланади. Хабарларни жўнатиш ва қабул қилиш амалларининг баъзи носимметрик жихатларига эътибор қилинг. MPI_ANY_SOURCE константа ёрдамида ихтиёрий жараёндан хабар қабул қилиш мумукин. Бироқ маълумотларни жўнатишда қабул қилувчи жараённинг номерини аниқ кўрсатиш керак. Стандартга кўра, агар бир жараён битта MPI_RECV чақирувга кетма-кет иккита хабар жўнатса, иккинчи жараён дастлаб олдин жўнатилган хабарни қабул қилади. Шу билан бирга агар иккита хабар бир вақтда турли жараёнлар томонидан жўнатилса у холда қабул қилувчи жараён томонидан хабарларни қабул қилиш тартиби олдиндан маълум эмас. status параметрининг қийматлари орқали процедура қабул қилинган хабарнинг (MPI_RECV га мурожат этгандан кейин) ёки DATATYPE тоифали хабарнинг қабул қилинган элементларининг (MPI_PROBE ёки MPI_IPROBE га мурожат этиб) COUNT миқдорини аниқлайди. Жорий процедура қабул қилинган хабарларни сақлаш учун ажратилган хотира сохасининг хажмини

www.arxiv.uz ўлчаш учун зарур. status массивида COMM коммуникаторидаги SOURCE номери жараёндан кутилаётган MSGTAG идентификатори хабар структураси хақидаги маълумотларни олиш. Бу процедурадан қайтиш мос идентификаторли хабар ва мос жўнатувчи жараён номери ўқиш учун мумкин бўлгандагина амалга ошади. Бу процедура хабар келиш факт ини аниқлайди (уни қабул қилмайди). MPI_PROBE чақирилгандан кейин MPI_RECV хам шу параметрлар билан чақирилса, у холда хам MPI_PROBE процедураси ёрдамида олинган хабарлар қабул қилинади. Навбатдаги мисолда келувчи хабар структурасини аниқлаш учун MPI_PROBE процедурасини қўллаш намоиш этилган. 0 жараёни 1 ва 2 жараёнларнинг ихтиёрий биридан хабар кутади. Бироқ ушбу жараёнлар жўнатадиган хабарлар хар хил тоифага эга. Келувчи хабарни қайси ўзгарувчига жойлашишни аниқлаш учун жараён аввал MPI_PROBEчақируви ёрдамида хабар кимдан келганлигини аниқлайди. Бевосита MPI_PROBE дан кейинги MPI_RECV чақируви ишончли равишда хабарни қабул қилади ва шундан кейин бошқа жараёндан хабар қабул қилинади. Навбатдаги мисолда иккита жараённи галма-гал хабар алмашиш модели кўрсатилади. Бунда хабар алмашиш вақти хабар узунлигига боғлиқ аниқланади. Шу тарзда параллел компьютердаги коммуникатцион тармоқнинг асосий характеристикаси аниқланади. Булар: яширинганлик (ноль узунликдаги хабарни алмашиш вақти) ва максимал ўтказувчанлик қобиляти (бир секундаги Мбайт миқдорида), ҳамда хабарнинг узунлиги, NMAX константа узатиладиган хабарнинг максимал узунлиги чекланишини билдиради, NTIMES константаси эса натижани ўртачасини аниқлашдаги такрорланишлар миқдорини билдиради. Яширинликни аниқлаш учун аввал ноль узунликдаги хабар жўнатилади, кейин хабар узунлиги икки марта кўпаяди. Бунда жўнатиш аввал real*8 тоифали битта элементни жўнатишдан бошланади.

Похожие

Жадваллар редакторида иқтисодий маълумотларни қайта ишлаш

Ахборот хавфсизлиги инцидентларини қайта ишлаш ва аниқлаш

Параллел ва кетма-кет сумматорлар. Уларнинг турлари ва ишлаш принциплари

Машинада иқтисодий ахборотларни қайта ишлаш ва информация ташувчилар

Сўровлар ёрдамида маълумотларни таҳлил қилиш