Identifikatorlar, literallar, o’zgaruvchilar va berilganlar turlari - Информатика и ИТ - Рефераты

Identifikatorlar, literallar, o’zgaruvchilar va berilganlar turlari

Загружено в:

12.01.2024

Скачано:

0

Размер:

27.2939453125 KB

Identifikatorlar, literallar, o’zgaruvchilar va berilganlar turlari Reja: 1. Identifikatorlar. 2. Literallar. 3. O’zgaruvchilar va berilganlar turlari.

Identifikator Odatda dasturlar turli sonli va boshqa tipdagi ma’lumotlarni qayta ishlash uchun yoziladi. Bitta dastur tarkibida uchraydigan ma’lumotlarni bir-biridan farqlash uchun nomlash lozim bo’ladi va bunday nomlar identifikator deb ataladi. Identifikator muayyan bir vaqtda ifodalab turgan son yoki boshqa turdagi ma’lumot uning qiymati hisoblanadi. Dasturda qatnashgan har bir identifikator uchun kompyuter xotirasidan ma’lum bir joy ajratiladi hamda bu joyga uning qiymati yozib qo’yiladi va saqlanadi. Identifikatorlar doim lotin harflari bilan boshlanadi. Ularni yozish uchun zarur bo’lgan keyingi belgilar esa lotin harflari, raqamlar va "_" (tagiga chizish) belgisidan iborat bo’lishi mumkin: Y, Yl, d8, asdr12k, ism, daftar_hajmi. Dastlabki to’rtta identifikator sintaktik jihatdan to’g’ri yozilgan, ammo identifikatorlarni bunday yozish katta hajmli dasturlarni ishlab chiqishda ma’lum bir qiyinchiliklarni tug’dirishi mumkin. Chunki, ular o’zlari ko’rsatayotgan ma’lumotlarni to’la va tushunarli qilib ifodalay olmaydi. Natijada bunday identifikatorlarni boshqasi bilan almashtirib yuborish ehtimolligi ortadi hamda ana shu dasturni o’qish va tushunish qiyinlashib ketadi. Shuning uchun identifikatorlarni keyingi ikkitasi kabi belgilash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Chunki ular o’zlari ifodalayotgan o’zgaruvchilarni ma’lum bir darajada izohlab turadi va shu bilan bog’liq anglashilmovchiliklarga barham berishda muhim ahamiyat kasb etadi. Identifikator tanlaganda ma’lumotlarning shakli va mazmunini hisobga olish ham ana shunday omillardan biri hisoblanadi. Masalan, uchburchak haqidagi masalada ehtiyojga qarab a_tomon, b_tomon, c_tomon, yarim_perimetr, yuza,Atomon, Btomon, Ctomon kabi identifikatorlar maqsadga muvofiq hisoblanadi. Identifikatorlarni

yozishda C# tili kompilyatori katta va kichik harflarni bir-biridan farqlaydi, ya’ni yuza, Yuza, YUZA, YuZa kabi identifikatorlar turli xil deb qabul qiladi. Identifikator sifatida xizmatchi so’zlar, turli tinish va munosabat belgilaridan foydalanib bo’lmaydi. Shuning uchun ularni quyidagicha yozish noto’g’ri hisoblanadi: 4x, X-y, G=dr, gamma, a?b, k)l. Eslab qoling, identifikator raqamdan boshlanishi mumkin emas. Demak, 12x identifikatorning nomi bo’la olmas ekan. Garchi C#da identifikatorning nomi sifatida kalit so’zlarni ishlatib bo’lmasada, ularning oldiga @ belgisini qo’yish bilan, uni ham identifikatorning nomi sifatida kalit so’zlarni ham ishlatish mumkin bo’ladi. Masalan, @for identifikator hisoblanadi. Aslida bu holatda for identifikator hisoblanadi, @ belgisi esa hisobga olinmaydi. Istisno tarzida maxsus maqsadlar uchun zarur bo’lmasa, kalit so’zlarni boshlang’ich @ belgisi bilan ishlatish tavsiya etilmaydi. Shuningdek, @ belgisini ixtiyoriy identifikator nomidan oldin qo’yish mumkin, lekin uni maxsus zaruriyatsiz ishlatish tavsiya etilmaydi. Identifikatorlarni alfavit harflaridan hosil qilish qoidasini qarab chiqamiz. identifikatorning birinchi simvoli harf yoki “_” simvoli bo’lishi kerak; keyingi simvollar harf, raqam va “_” simvolidan iborat bo’lishi mumkin; identifikator uzunligi(simvollar soni) chegaralanmagan; C# da “_” simvolini identifikatorning birinchi simvoli sifatida ishlatish mumkin. Literallar Literallar o’zgarmas qiymatlarni ifodalaydi (ba’zan doimiylar deb ataladi). Literallar o’zgaruvchilarga qiymat sifatida o’tkazilishi mumkin. Literallar mantiqiy, butun, real, belgi va satrdir. Va alohida literal null kalit so’zini ifodalaydi.

Mantiqiy harflar Ikkita mantiqiy konstanta mavjud - True (rost) va False (yolg’on) 1 2 Console.WriteLine(true); Console.WriteLine(false); O’zgaruvchilar O ’ zgaruvchi – dast ur obyekt i bo’l i b, xot ir adagi bi r necht a yacheykal ar ni egal l aydi va ber i l ganl ar ni saql ash uchun xi zm at qi l adi . O’ zgar uvchi nom ga, o’ l cham ga va boshqa atr i but l arga – ko’ r i ni sh soha si , am al qi l i sh vaqt i va boshq a xususi yat l arga ega bo’ l adi . O’ zgar uvchi l ar ni i shl at i sh uchun ul ar e’ l on qi l i ni shi ker ak. E’ l on nat i j asi da o’ zgar uvchi xot i r adan qandaydi r soha zahi r al anadi , soha o’ l cham i esa o’ zgar uvchi ni ng ani q t ur i ga bog’l i q bo’ l adi . Shuni ayt i b o’t i sh ker akki , bi t t a t ur uchun t ur li pl at f or m al ar da tur l i cha j oy aj r at i l i shi m um ki n. O’ zgar uvchi e’ l oni uni ng t ur i ni ani ql ovchi kal i t so’ zi bi l an boshl an adi va s=a; ( const a) bel gi si or qal i boshl ang’ i ch qi ym at ber i l adi ( shar t em as) . Bi t t a kal i t so’ z bi l an bir necht a o’ zgar uvchi l ar ni e’ l on qi l i sh m um ki n. Buni ng uchun o’ zgar uvchi l ar bi r – bi ri dan ‘ ,’ bel gi si bi l an ajr at i l adi . E’ l onl ar ‘ ; ’ bel gi si bi l an t ugaydi . O’ zgar uvchi nom i 255 bel gi dan oshm asl i gi ker ak. o’ zgar uvchi t i pi o’ zgar uvchi 1 nom i , o’ zgar uvchi 2 nomi , …, o’ zgar uvchi N nom i ; o’ zgar uvchi t i pi o’ zgar uvchi nomi =qi ym at i ; o’ zgar uvchi t i pi o’ zgar uvchi 1 nom i=qi ym at i , o’ zgar uvchi 2 nom i =qi ym at i , …, o’ zgar uvchi N nom i =qi ym at i ; O ’ zgaruvchi l arga qi ym at o’ zl a sht i ri sh Yangi o’ gar uvchi hosi l qi li sh uchun avval uni ng t i pi ni ani qa sh ker ak yoki avval dan m avj ud ti pl ar dan f oydal ani sh ker ak. O’ zgar uvchi ni

i shl at i shdan ol di n unga nom ber i sh va uni ng t i pi ni ko’r sat i sh l ozi m . Uni e’l on qi l i sh vaqt i da unga qi ym at o’ zl asht i r i sh, yoki dast ur baj ar i l i shi davom i da qi ym at o’ zl a sht i r i sh mum kun. Qi ym at o’ zl asht i r i sh uchun “=” oper at or i dan f oydal ani l adi : { internal class Program { static void Main(string[] args) { int myInt = 10 ; // e’lon qilish vaqtida qiymat o’zlashtirish Console.WriteLine( "e’lon qilish vaqtida qiymat o’zlashtirilgandan keyin myint: {0}" , myInt); myInt = 5 ; //dastur ishlash davomida qimat o’lashtirish Console.WriteLine( "myInt ga qiymat o’zlashtirilgandan keyin: {0}" ,myInt); Console.ReadKey(); } } } Da st ur i shi ni ng nat i j asi quyi dagi cha:  e ’ l o n q i l i s h v a q t i d a q i y m a t o ’ z l a s h t i r i l g a n d a n k e y i n : 1 0  m y I n t g a q i y m a t o ’ z l a s h t i r i l g a n d a n k e y i n : 5  H a r b i r o ’ g a r u v c h i n i n g q i y m a t i n i i s h l a t i s h d a n o l d i n u n g a q i y m a t o ’ z l a s h t i r i s h k e r a k . M : {

internal class Program { static void Main(string[] args) { int myInt ; // faqat e’lon qilish Console.WriteLine("e’ lon qilingandan keyin myint: { 0 }", myInt); myInt = 5; //dastur ishlash davomida qimat o’lashtirish Console.WriteLine("myInt ga qiymat o ’zlashtirilgandan keyin: {0}",myInt); Console.ReadKey(); } } } Bu vaqt da kom pi l yat or xat ol i k haqi da xabar ber adi .

Foydalaniladigan adabiyotlar: 1. M.N. Muminova, M.A. Maksumova «Kasbiy etika va etiket», uslubiy qo’llanma, T.,2006. 2. I. A. Karimov «Istiqlol va ma’naviyat» T.,1994. 3. I. A. Karimov «O’zbekiston buyuk kelajak sari» T.,1998. 4. N. E. Muhammadiyev «Kasb etikasi va estetik madaniyati»- Toshkent,1998 y. 5. M. Abdullayev, E. Xakimov «Vvedeniye v etiku»-Namangan, 1998. 6. Abdulla SHer «Axloqshunoslik» Ma’ruzalar matni, Toshkent, 2000 7. V.G. Fedsov «Kultura servisa» Uchebno-prakticheskoye posobiye - M., «PRIOR», 2001. 8. A.A. Avloniy «Turkiy guliston yohud ahloq», T. 1992. 9. Y. Y. Petrunin, V.K. Borisov «Etika biznesa» M., «Delo»,2000. 10. S. S. Gulomov «Tadbirkorlik va kichik biznes» - T., «Shark», 2002.

Похожие

C++ tilida berilganlar va ularning turlari

Berilganlar bazasi va uni boshqarish tizimlari berilganlar bazasining modellari relyastion berilganlar bazasi

Berilganlar bazalarini loyihalashtirish

C++ da o’zgaruvchilar

Berilganlar bazalarini tashkil qilish va boshqarish tizimi