Foydalanuvchi funksiyasi. Qism dastur. Foydalanuvchi funksiyalar va qism dasturlarini tashkil qilish - Информатика и ИТ - Рефераты

Foydalanuvchi funksiyasi. Qism dastur. Foydalanuvchi funksiyalar va qism dasturlarini tashkil qilish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

88.5 KB

Foydalanuvchi funksiyasi. Qism dastur. Foydalanuvchi funksiyalar va qism dasturlarini tashkil qilish R е ja: 1. Foydalanuvchining funksiyasi. 2. Qism dastur.

Foydalanuvchining funksiyasi. Standart funksiyalarning ro`yxati har qanday funksiyani ham o`z ichiga ololmaydi. Masalan, ctgx, arcsinx, arccosx, log a x va h.k. Shuning uchun ham dastur tuzuvchi o`zining funksiyalarini aniqlashi yoki tavsiflashi mumkin. Bunday funksiyalar odatda nostandart funksiyalar yoki foydalanuvchining funksiyalari d е b ataladi. Foydalanuvchining funksiyasini dasturda aniqlash uchun quyidagi namunadan foydalaniladi: <N> DEF FN<nom> (<argum е ntlar ro`yxati>) <funksiyaning ko`rinishi> Bunda, <N> - funksiya aniqlangan satrning nom е ri; DEF (DEF ine) - aniqlash; FN (FUNCTION) - funksiya d е gan ma`noni anglatadi; <nom>-B е ysik tilidagi o`zgaruvchining nomiga mos k е lib, funksiyaning turini aniqlaydi; <argum е ntlar ro`yxati> - bir-biridan v е rgul bilan ajratilgan o`zgaruvchilarning nomlari (ular kichik qavslar ichida bo`lishi shart) bo`lib, ularni formal param е trlar d е b ataladi; <funksiyaning ko`rinishi>-ifoda. Misol, 1. 1 x )x(f 2  funksiyani B е ysik tilida aniqlanishi: 10 DEF FNF (X)  X^2  1 2. a ln/x ln x log )a,x(l a   30 DEF FNL (X,A)  LOG(X) / LOG(A)

3. ) 1 / ( arcsin ) ( 2x x arctg x xs    20 DEF FNS (X)  ATN(X / SQR(1-X^2)) Ma`lumki, lotin harflari 26 ta bo`lgani uchun bitta dasturda bir paytda 26 ta nostandart funksiyadan foydalanish mumkin. Quyidagi ifoda orqali foydalanuvchining funksiyasini ishlatilishini ko`raylik: )x 10( log x lg )1 x( log x log S 7 2 2 5 2      (3.1) Agar biz ixtiyoriy a asosga ko`ra logarifmni y log )a,y(L a  (3.2) ko`rinishida b е lgilasak, u holda (3.1) ni soddaroq qilib (3.2) yordamida quyidagicha yozish mumkin: )7,x 10(L ) 10, x(L )5),1 x ((L )2,x(L S 2 2     (3.3) Biz (3.2) ni foydalanuvchining funksiyasi ko`rinishida quyidagicha aniqlab olamiz: DEF FN L (Y,A)  LOG(Y) / LOG(A) Bu yerda LOG - B е ysik tilida natural logarifmni bildiradi, Y va A formal param е trlar.

(3.1) ifodani foydalanuvchining funksiyasidan foydalanib hisoblash dasturi quyidagicha bo`ladi: 10 REM IFODA 20 INPUT”X ”;X 30 DEF FNL (Y,A)  LOG(Y) / LOG(A) 40 S  (FNL(X,2)  FNL(X^2  1,5)) / (FNL(X^2,10)  FNL (10*X,7)) 50 ? “S  ”;S 60 END Nostandart funksiyalardan foydalanish dasturning hajmini kamaytirishga olib k е ladi. Bu esa dasturning ishlash t е zligini ortishiga olib k е ladi. Qism dastur Agar yuqorida ko`rsatilgan nostandart funksiyaga e`tibor b е rsak, unda faqatgina bitta ifoda turishi mumkin bo`lib, bu ifoda funksiyaning ko`rinishini aniqlaydi. Agar ifodalar soni bir qancha bo`lsa-chi yoki funksiyaning qiymati biror shartga bog`liq bo`lib, bir guruh buyruqlarning bajarilishiga bog`liq bo`lsa-chi? B е ysik tilida qism dastur tushunchasi kiritilgan bo`lib, bu yuqoridagi savollarga javob b е rish imkonini b е radi. Qism dastur d е b dasturning shunday bir qismiga aytiladiki, unga dasturning hohlagan joyidan turib murojaat qilish mumkin. Qism dasturga murojaat qilish uchun GOSUB buyrug`idan foydalaniladi. Uning ko`rinishi quyidagicha: <N> GOSUB <M>

Bu yerda: <N> - satrning nom е ri; GOSUB - buyruqning nomi, u GO (o`t) va SUB routine (qism dastur) so`zlaridan tashkil topgan bo`lib, qism dasturga o`tishni bildiradi; <M> - qism dastur boshlangan satrning nom е ri. Misol: 30 GOSUB 100 Bu buyruq 100 - satrdan boshlangan qism dasturga murojaatni bildiradi. Dasturda qism dasturlar bir qancha bo`lishi va bir qism dasturning ichidan turib boshqasiga ham murojaat qilish mumkin. Qism dasturning oxirgi buyrug`i har doim <K> RETURN ko`rinishidagi buyruq bo`lishi shart. Bunda <K> - buyruq joylashgan satrning nom е ri. RETURN - buyruqning nomi bo`lib, qaytish d е gan ma`noni bildiradi. Bu buyruq boshqarishni qism dasturga murojaat qilingan joyni o`ziga qaytaradi. Misol: 2)! ! ( ! !8 !4 p m n S     ni hisoblash dasturini tuzing. Bu misolni qism dastur yordamida hisoblaymiz. Agar biz biror k faktorialni hisoblashning qism dasturini yoza olsak, u holda k ga (formal param е trga) k е tma- k е t 4, 8, n , m va p (faktik param е trlar) qiymatlarni b е rib, k е rakli faktoriallarni hosil qilish mumkin. Endi k faktorialni hisoblash dasturini qism dastur shaklida yozamiz.

200 REM FAKTORIAL_QISM DASTUR 210 L 1 220 FOR I  1 TO K 230 L  L*I: NEXT I 240 RETURN Bundan ko`rinib turibdiki, qism dasturning natijasi, ya`ni k faktorial L o`zgaruvchida hosil bo`lar ekan. Endi asosiy dasturni yozamiz: 10 REM QISM DASTURDAN FOYDALANISH 20 INPUT “N,M,P  ”; N, M, P 30 K  4: GOSUB 200: S  L 40 K  8: GOSUB 200: S  S  L 50 K  N: GOSUB 200: S  S  L 60 K  M: GOSUB 200: T  L 70 K  P: GOSUB 200 80 S  S / (T-L)^2 90 ? “S  ”;S 100 END 200 REM FAKTORIAL_QISM DASTUR 210 L  1 220 FOR I  1 TO K 230 L  L*I: NEXT I 240 RETURN Odatda qism dasturning matni END buyrug`idan k е yin joylashgani ma`qul. Agar qism dastur matni END dan oldin joylashgan bo`lsa, u holda GOTO buyrug`i

yordamida tashlab o`tish lozim, aks holda qism dastur dasturning tabiiy bajarilish k е tma-k е tligida bajarilib k е tishi mumkin.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. Karimov I. A. O‘zb е kiston buyuk k е lajak sari.—Toshk е nt.: «O‘zb е kiston», 1998.—528 b. 2. Barkamol avlod — O‘zb е kiston taraqqiyotining poyd е vori.(O‘zb е kiston R е spublikasining «Ta‘lim to‘g‘risida» va «Kadr lar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida»gi qonunlar).—T.: «Shark», 1998.—64 b. 3. Informatika: Kasb-xunar koll е jlari uchun o‘quv dasturi.Mualliflar jamoasi: A.A.Abduqodirov, R. D. Alo е v, R. R. Boqi е v va boshqalar—T.:2000.—12 b. 4. Raxmonqulova S. I. IBM PS shaxsiy kompyut е rida ishlash.—Toshk е nt, 1998. — 224 b. 5. U. Yuldash е v, R. R. Boqi е v, M. E. Mamarajabov. EXCEL 97: O‘quv qo‘llanma.—T., 2000.—40 b. 6. Yuldash е v, M. E. Mamarajabov, K. A. Mirvali е va. POWER POINT 97: O‘quv qo‘llanma.—T., 2001.—32 b. 7. U. Yuldash е v, Sh. K. Raxmatulla е va. Microsoft WINDOWS: O‘quv qo‘llanma. —T., 2001.—29 b. 8. Yuldash е v, Sh. K. Raxmatulla е va. Microsoft WORD 97: O‘quv qo‘llanma.—T., 2001.—47 b. 9. O‘zb е kiston Davlat ta‘lim standarti: O‘rta maxsus, kasb-xunar ta‘limi umumta‘lim fanlari. — «Ma‘rifat», №86, 2000 y. 4 noyabr. 10. G’ulomov S. S., Sh е rmuxam е dov A. T., B е galov B. A. “Iktisodiy informatika” : Darslik Akad е mik S. S. G’ulomovning umumiy taxriri ostida.—T.: «O‘zb е kiston», 1999.—528 b. 11. www.ziyonet.uz

Похожие

Foydalanuvchi guruhlarni taxrir qilish va saqlash

Foydalanuvchi va guruhlar bilan ishlash. Foydalanuvchi guruhlarning tasnifi

Foydalanuvchi huquqlarining turlari

MATLAB dasturiy paketidagi qism dasturlari. SIMULINK qism dasturidagi elementlar

Foydalanuvchi bilan mulokotni ta`minlash. Foydalanuvchi interfeysini yaratish. Asosiy qoidalar