Foydalanuvchi bilan mulokotni ta`minlash. Foydalanuvchi interfeysini yaratish. Asosiy qoidalar - Информатика и ИТ - Рефераты

Foydalanuvchi bilan mulokotni ta`minlash. Foydalanuvchi interfeysini yaratish. Asosiy qoidalar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

81 KB

Foydalanuvchi bilan mulokotni ta`minlash. Foydalanuvchi interfeysini yaratish. Asosiy qoidalar R e j a : 1. Sozlash turlari. 2. Sozlash vositalari. Umumiy tavsiyalar. 3. Interaktiv holatda sozlash.

Tayanch so’zlar: turlari. Sozlash vositalari. Umumiy tavsiyalar. Interaktiv holatda sozlash. Dasturlarni tekshirish uchun sozlash modullari. Dasturchiga maslaxatlar. Sozlash turlari. Sintaktik xatolar xaqida xabarlar t o’ xtashi bilano q sozlash boshlanadi. Sozlash jarayoni boshida oddiy test ma ` lumotlaridan foydalanish kerak. Agar bunda to’g’ri natijalar h osil bo’lsa unda juda ko’p murakkab ma`lumotlar bilan ishlab k o’ rish kerak. Agar natijalar noto’g’ri bo’lsa unda quyidagi h ollar bo’lishi mumkin: 1. Sintaktik xato yo’q, lekin dastur kompilyatciya bo’lmagan. 2. Dastur ishlayapti, kompilyatciya bo’lgan, lekin natija chiqarmayapti. 3. Dastur kompilyatciya bo’lgan ishlayapti, lekin ku tilmagan uzilishlar bo’lyapti. 4. Dastur kompilyatciya bo’lgan , ishlayapti, lekin noto’g’ri natija chiqaryapti. 5. Dastur tcikl ichida ishlab t o’ xtab q olmo q da. Quyidagi har bir h olatni ko’rib chiqamiz: 1 - holat. Bu holatlarni tuzatishda tizimni yaxshi biladigan xodimlardan masalahat s o’ rashi kerak. 2 - holat. Bu holatlar qandaydir mantiqiy va tizimli holatlar or q ali bo’lgan bo’lishi mumkin. Masalan, algoritm boshlanishi bilan q iymatiga qarab ketishi mumkin. Tuzatish yo’llaridan natija h osil qilish segmentini q ayta dasturlash usulidir. 3 - holat. Dastur k o’ zda tutilgandan oldinroq t o’ xtab q olishi ogir holatlardan biridir. Bu holatlarni topish uchun xatolarni topish usullaridan foydalanish ma ` qul. 4 - holat. Bu holat dastur to’g’ri tuzilganligini, lekin unda xatolik borligini ko’rsatadi.

5- Bu holat da qaysi tcikldan t o’ xtash bo’lganligini topish kerak. Buning uchun gumon qilingan tcikldan oldin va keyin chiqarish operatorlarini quyib tekshirish kerak. Yuqoridagilarni hisobga olib quyidagi umumiy takliflarni berish mumkin: - Dastur qancha ko’p yo zilsa shuncha ko’p xato bo’lishi mumkin. - tuzatish jarayonini dasturni yozish bosqichida o’ ylash kerak. - Tuzatish jarayonida ishlatilaetgan o’zgaruvchi konstantalarning ro’yxati bo’lishi kerak. - Topilgan xatolarni albatta ketma - ket tuzatish kerak. - har doim chiqarilgan natijalarni yaxshilab ko’rib tahlil q ilish zarur. - Dastur variantlarni sanasi bilan alo h ida sa q lanishni tahlil qilish kerak. Sozlash vositalari. Dasturni yozish vaqtida uning ichiga kiritiladigan sozlash vositalari eng samarali hisoblanadi. Bu holatda dasturchi tomonidan xatolarni aniqlash tez va aniq bo’ladi. Dasturlashda quyidagi sozlash vositalari qo’ laniladi: 1. Xotira tarkibini tahlil qilish. 2. Algoritm bajarilishini nazorat qilish. 3. O’zgaruvchilardan foydalanishni nazorat qilish. 4. Indekslarni tekshirish. 5. Kichik dasturlardan foydalanishni nazorat qilish. 6. O’zgaruvchilarni belgilarini tasvirlash. Dasturni h ozirgi holatini uni bajarilishiga qadar hisobga olishga yoki belgilashga yordam beradi. Yozuvdagi ma`lumotlar amaliyotda foydalaniladigan holatiga umuman mos kelmasligi sababli, sozlash moslamasiga intilish hosil bo’ladi va bu moslama ma`lumotni qulay holatga (o’qish uchun) keltirib boradi. Algoritmni bajarish yo’llarini nazorat qilish. Dasturni bajarilishini mantiqiy yo’lini hisobga oladi. Undan dasturchilar tomonidan berilgan jarayonni bajarilish ketma-ketligini va o’zgaruvchilarni xozirgi

vaqtdagi belgisini bajarilishini va hisobga olishini tekshirishda foydalaniladi. Bunday kuzatishlarning uchta turi mavjud: 1. O’zgaruvchilarni belgilarini nazorat qilish. 2. Kichik dasturlarni chiqarishni hisobga olishni nazorat qilish. 3. Dasturdagi buyruqlarni etkazishni nazorat qilish. Ikkinchi turdagi kuzatish asosan kichik dasturlardan foydalanilgan paytda sozlashda qo’llaniladi. Xar bir muomalada ezuvga kichik dasturni nomi chiqadi, undan chiqilganda-asosiy dasturga kaytilganligi xaqida ma`lumot chiqadi. Bu turdagi tekshirish dasturchiga dasturiy xatolarni aniqlashdagi barcha kerakli ma`lumot bilan ta`minlab turadi. Uning kamchiligi mashina vaqtini ko’p sarf bo’lishidir, hamda berilayotgan ma`lumotlar bir necha ming qatordan iborat bo’lishidadir. Shuning uchun yuqoridagi kamchiliklardan voqif bo’lish uchun dasturni qisimlarga ajratib belgilangan joylarda o’chirib -yokib tekshiriladi. O’zgaruvchilardan foydalanishda nazorat qilish moslamasi. Nazorat moslamasi shunday tuziladiki, unda o’zgaruvchilar birdaniga emas, balki aniq ro’yxat b o’ yicha k o’ rsatilgandek tartib bilan yo ziladi. Indekslarni tekshirish. Massivlarni e`lon qilingan chegaralarni va ularni indekslarni solishtirish or q ali nomlangan massivlarni indeksatciyalanganligini to’g’riligini tekshirish. O’zgaruvchilarni mazmunini takribiy chiqarish. Display nomli sozlovchi buyruq orkali bajariladi. Chiqariladigan ma`lumotni to’liq chiqishini ta`minlash uchun o’zgaruvchini nomini va uni h ozirgi holat mazmunini k o’ rsatilgan buyruq orkali beriladi. Interaktiv rejimida sozlash. Juda ko’p holatlarda, dasturlar dasturchini mashina bilan o’zaro ta`siri ostida bajariladi, shuning uchun bu holatlarda qulayliklardan kengroq foydalanish ma ` qulroq, ya ` ni sozlash jarayonini samaradorligini oshirish uchun terminaldan kengroq foydalanish kerak. Paketli sozlash tizimida qo’llaniladigan usullarni ko’p qismni vaqti taksimlangan tizimda ham foydalanish mumkin, lekin interaktiv

jarayon h arakatida qo’shimcha faktorlarni va yangi sozlovchi usullarga yo ndashishga ham a h amiyat berish kerak . Vaqti taksimlangan tizimlarda ko’pincha maxsus sozlovchi moslamalardan tashkil topgan bo’ladi. Shuning uchun quyida k o’ rsatilgan qulayliklarni o’ z ichiga olgan sozlovchi tizim terminaliga ega bo’lish kerak. 1. T o’ xtatish yoki uchirish kaliti ma`lum sharoitlarda dasturni bajarilishini t o’ xtatish, uni keyingi holatini q ayd qilish va boshqaruvchi foydalanuvchiga uzatish. 2. Ruxsat etilmagan jarayonlarni bajarish uchun h arakat bo’la yo tgan holatlarda foydalanuvchiga boshqaruvchi uzatish uchun xatolar xaqidagi signal yordamida t o’ xtatib qo’yish. 3. Har qanday o’zgaruvchilarni mazmunini tartiblash yoki sozlashni xatolik signali yoki uzu q kalit orkali dastur uzilganda, unga o’zgartirish kiritish yoki holatini analiz qilish. 4. Q ayta ishga tushirish, ya ` ni uzilish sodir etilgan operatordan yoki har qanday operatorlardan boshlab ishga tushirib dastur bajarilishini davom ettirish. 5. Qo’shimcha yoki alo h ida qatorlarni o’zgartirish, o’ chirish uchun kerak bo’lgan modifitcirlangan dastur: bu xarakat sozlash jarayoni davom ettirilishi uchun zudlik bilan ishga tushirilishi kerak.

Adabiyotlar 1. Van Tassel D. Stil, razrabotka, effektivnost, otladka i isp ы tanie programm. M. , Mir, 1991. 2. Linger R. , Teoriya i praktika strukturnogo programmirovaniya M. , Mir, 1985. 3. V. V. Lipaev. “Proektirovanie programmn ы x sredstv”, M. :”VSh”, 1991. 4. Foks Dj. “Programmnoe obespechenie i ego razrabotka”. Per. s angl. M. : Mir, 1985. 5. S. S. Gulomov. “I q tisodiy informatika”. Toshkent 1999 y. www.ziyonet.uz

Похожие

Foydalanuvchi va guruhlar bilan ishlash. Foydalanuvchi guruhlarning tasnifi

Foydalanuvchi huquqlarining turlari

Foydalanuvchi funksiyasi. Qism dastur. Foydalanuvchi funksiyalar va qism dasturlarini tashkil qilish

Foydalanuvchilarning profili. Foydalanuvchi profillarining tasnifi

Foydalanuvchi guruhlarni taxrir qilish va saqlash