logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Информатика и ИТ
  4. Dasturlash tillari rivojining birinchi qadamlari

Dasturlash tillari rivojining birinchi qadamlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

35 KB
Скачать
www.arxiv.uz Reja: 1. Birinchi yuqori darajali dasturlash tillari: cobol ва fortran. 2. Protseduraviy dasturlash tillari tarixi. 3. Sun`iy intelekt tillari 4. Zamonaviy obyektga yo`naltirilgan va vizual dasturlash tillari. www.arxiv.uz Birinchi EHM lar uchun dasturlani dasturchilar mashina kodi tilida yozganlar. Bu juda qiyin va uzoq vaqt talab etadigan jarayon edi. Dastur tuzishni boshlash va ishlatib ko`rish orasida ancha vaqt o`tar edi. Bunday muammolarni yechish faqatgina dasturlash jarayonini rivojlantirish, optimizatsiya qilish orqaligina bajarilishi mumkin edi. Dasturchilar mehnatini iqtisod qiluvchi bunday “jixoz” o`rnini qism dasturlari egalladi. 1944 yil avgustida releli “Mark-I” mashinasi uchun Greys Xopper (dasturchi ayol, AQSH ning dengiz ofitseri) boshchiligida sin x ni hisoblovchi qism dasturi yozildi. Greys Xopperdan boshqalar ham bu ishda ortta qolmadilar. 1949 yilda Jon Mouchli (ENIAK EHM si ixtirochilaridan biri) yuqori darajali dasturlash tillarining dastlabkilariga asos bo`lgan Short Code sistemasini ishlab chiqdi. 1951 yilda Greys Xopper birinchi bo`lib A-O kompilyatorini yaratdi. www.arxiv.uz Birinchi yuqori darajali dasturlash tillari: Cobol ва Fortran. O`tgan asrning 50-yillarida Greys Xopper boshchiligida yangi dasturlash tili va kompilyatori V-O ni ishlab chiqishga kirishildi. Yangi til dasturlashni ingliz tiliga yaqin tilda yuajarish imkonini berdi. 30 ga yaqin inglizcha so`zlar tanlandi. 1958 yilda V-O sistemasi Flow-Matic nomini va tijoriy ma`lumot-larni qayta ishlashga yo`naltirildi. 1959 yilda COBOL (Common Business Oriented Language – umumiy tijoratga yo`naltirilgan til ) tili io`lab chiqildi. Bu til mashinadan mustaqillikka ega bo`lgan yuqori darajali biznesga yo`naltirilgan dasturlash tilidir. Mashinadan mustaqillikka ega bo`lgan dasturlash tillarida yozilgan dasturlar istalgan turdagi EHM da maxsus kompilyatorlar vositasida bajarilaveradi. COBOL tilini yaratishda ham Greys Xopper maslahatchi bo`lgan. 1954 yilda FORTRAN (FORmula TRANslation) tili yaratilayotgani haqidagi xabar chop etildi. Bu dastur IBM kompaniyasining Nyu Yorkdagi shtab kvartirasida yaratildi. Uni a tuzuvchilardan biri Jon Bekus bo`ldi. U BNF(NFB - normalnaya forma Bekusa – Bekusning normal formasi ) muallifi bo`lib, bu forma ko`plab dasturlash tillarining sintaksisini izohlashda qo`llaniladi. Bu vaqtda Yevropa davlatlarida mashhur til ALGOL edi. Xuddi Fortran kabi u ham matematik topshiriqlarga yo`naltirilgan edi. Unda o`sha davrning ilg`or texnologiyasi – tarkibli dasturlash amalda qo`llangan. Ko`plab dasturlash tillari o`tgan asrning 60-70-yillarida paydo bo`ldi. Uzoq vaqt yashagan tillar sirasiga BASIC tilini kiritish mumkin. Bu dasturlash tili 1964 yilda Jon Kemeni va Tomas Kurs boshchiligida Dartmut universitetida ishlab chiqildi. Mualliflarining fikriga ko`ra bu til sodda, o`rganishga oson va murakkab bo`lmagan hisoblashlarni bajarishga mo`ljallangan. BASIC ko`proq mikro EHM va shaxsiy kompyuterlarda keng tarqaldi. Dastlab bu til tarkib(struktura)li bo`lgani uchun sifatli dasturlashni o`rganishga qiyin bo`ldi. 1985 yilda uning True BASIC ishlab chiqildi. Bu dasturni tuzganlarni fikriga ko`ra bu til PASCAL ko`ra mukammalroqdir. 1991 yilda Visual BASIC ning birinchi versiyasi paydo bo`ldi. www.arxiv.uz Protseduraviy dasturlash tillari tarixi. Dasturlash tillari tarixida e`tiborga sazovor voqea 1971 yilda PASCAL tilining yaratilishi bo`ldi. Uning muallifi Shvetsariyalik professor Niklaus Virtdir. Virt bu tilni fransuz fizigi va matematigi Blez Paskal sharafiga qo`ydi (Blez Paskal 1642 yili hisoblash mexanizmini ixtiro qilgan). Dachtlab PASCAL o`rganish tili sifatida tuzilgan. Bu tilda dasturlashning yorqin tomonlari ochib berilgan. Amaliyotda keng qo`llanilishi shaxsiy kompbyuterlarda Turbo PASCAL versiyasidan boshlangan. S (“Si”) dasturlash tili operatsion tizimlarni ishlab chiqish uchun yaratilgan. U UNIX operatsion tizimi bilan bir vaqtda yaratilgan. Ushbu UNIX operatsion tizimi va dasturlash tilining mualliflari amerikalik dasturchilar Dennis Richi va Kennet Tompsonlardir. Dastlab Kennet Tompson UNIX operatsion tizimini FORTRAN tilida yozgan. Keyinchalik S tili ishlab chiqilgandan so`ng, 1973 yilda operatsion tizimning yadrosi yordamchi dasturlar(utilita programmalar)i bilan S tilida qayta yozildi. Bu yuqori darajali tarkibli (strukturniy) dasturlash tilidir. Bugungi kunda bu til nafaqat operatsion tizimlar, balki translyatorlar, tizimli va amaliy dasturlar ishlab chiqishda qo`llaniladi. Sun`iy intelekt tillari O`tgan asrning 90-yillarida “Sun`iy intelekt” nomli beshinchi avlod kompyuterlari ishlab chiqarilishi rejalashtirilgandi. Bu ishni asosiy dasturlash tillarida amalga oshirish amri mahol edi, shu sababli loyihada sun`iy intelekt tillari sifatida LISP va PROLOG tillari tanlandi. LISP dasturlash tili (1956-1959 yillar) asoschisi Jon Makkarti bo`lib, u sun`iy intelektning otasi hisoblanadi. Aynan u birinchi bo`lib “sun`iy intelekt” atamasini ishlatgan. LISP tilida asosiy element rekursiv ajratilgan funksiyalar tushunish bo`lgan. Istalgan algoritm bir nechta rekursiv bilan funksiyalar to`plami vositasida izohlanishi isbotlangan. Ushbu tilning asosiy g`oyalari keyinroq Seymur Peypert boshchiligida Masachusets texnologiyalar institutida 70-yillarda bolalar uchun ishlab chiqilgan LOGO tilida qo`llanildi. www.arxiv.uz PROLOG tili ham 1972 yilda Fransiyada sun`iy intelekt muammolarini yechish uchun ishlayu chiqildi. PROLOG tili har xil fikrlarni formal ko`rnishda tavsiflash, mantiqni muxokama qilish, kompyuterni berilgan savollarga javob berdirishga imkoniyatli hisoyulanadi. Zamonaviy obyektga yo`naltirilgan va vizual dasturlash tillari. So`ngi yillarda kompyuterning dasturiy ta`minoti rivojlanishi asosiy yo`nalishlaridan biri bu obyektga yo`naltirilgan dasturlash sohasi bo`ldi. Obektga yo`naltirilgan operatsion tizimlar (Masalan, Windows), amaliy dasturlar va obyektga yo`naltirilgan dasturlash (OYD) tizimlari ham ammviylashdi. Birinchi OYD elementi Simula-67 (1967 y., Norvegiya) tili bo`ldi. Turbo PASCAL da 5,5 versiyasidan boshlab OYD vositalari paydo bo`ldi. Turbo PASCAL ning rivoji yakuni yakuni sifatida BORLAND filmasi tomonidan DELPHI dasturlash tizimi yaratilishi bo`ldi. Ushbu sistema yordamida tez va oson murakkab bo`lgan grafik interfeysni dasturlash imkoniyati mavjud. 1991 yilda Visual BASIC ning I versiyasidan boshlab bu til to`laligicha obyektga yo`naltirildi (1997 yil). 1985 yilda Bell Labs (AQSH) layuoratoriyasi S++ dasturlash tili yaratilganligini xabarini berdi. Bugungi kunda bu til OYD tillari orasida mashhurdir. Bu til yordamida istalgan mashina uchun – shaxsiydan to superkompyuterlargacha dasturlar yozish mumkin. Bu tilning asoschisi Born Straustrupdir. OYD tillaridan yana biri 1995 yilda Jeyms Gosling boshchiligida Sun Microsystems kompaniyasida yaratilgan JAVA tilidir. Uni ishlab chiqishda maxsus o`rganish talab qilmaydigan, sodda tilni maqsad qilingan. JAVA tili maksimal darajada S++ tiliga o`xshash bo`lishi uchun yaratilgan yaratilgan JAVA Internet uchun dasturlar tayyorlashning ideal vositasidir. So`ngi yillarda Microsoft kompaniyasi tomonidan C++davomchisi sifatida S# (Ci sharp) tili yaratildi.

Похожие

Dasturlash tillari. Bеysik (paskal) dasturlash tili. Dasturlash tillarining turkumlanishi
Zamonaviy dasturlash tillari haqida umumiy tushunchalar
Hisoblash jarayonlarini algoritmlash. Kompyuterning dasturlash tillari
Dasturlash tillari va ularning sinflari paskal programmalash tili
Amaliy dasturiy ta'minot. Dasturlash tillari haqida tushuncha. Matеmatik modеl tuzish.