Жиноят-ижроия хукуки тушунчаси, предмети ва тизими. жиноят-ижроия хукуки қонунчилиги - Юриспруденция - Рефераты

Жиноят-ижроия хукуки тушунчаси, предмети ва тизими. жиноят-ижроия хукуки қонунчилиги

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

46.5 KB

Жиноят-ижроия ҳуқуқи тушунчаси, предмети ва тизими . жиноят-ижроия ҳуқуқи қонунчилиги Режа: 1. Жиноят-ижроия сиёсати тушучаси ва аҳамияти 2. Жазо тушунчаси ва турлари 3. Жиноят-ижроия ҳуқуқи предмети, услуби, тизими, принциплари 4. Жиноят-ижроия ҳуқуқи манбаллари ва жиноят- ижроия ҳуқуқини бошқа фанлар билан алоқаси

Ўзбекистон Республикаси Мустақилликка эришганидан сўнг халқимиз, давлатимиз президентимиз И.А.Каримов раҳбарлигидаги адолатли ҳуқуқий демократик давлат фуқаро жамияти қуришни бош йўналиш қилиб олди. Бу интилиш мустақил давлатимиз қомуси Конституция қабул қилиниши билан мустаҳкамланди. Ўзбекистонда ўтказилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг негизи беш тамойилдан бири – бу «қонун устиворлигида»дир. қонун – бу халқнинг ҳоқиш иродасини норматив ҳуқуқий ҳужжатда ифодаланган шакли. Шундай экан, кодекслар ишлаб чиқариш йўли билан амалда қўлланилаётган доимий қонунлар давлатимизнинг у ёки бу ижтимоий ҳодисага бўлган муносабатидир. Демак, жиноят-ижроия кодекси ҳам давлатимизни жиноят- ижроия ҳуқуқи билан боғлиқ муносабатларга бўлган жиноят-ижроия сиёсати деб тушунмоқ лозим. Бу борада давлатимиз томонидан олиб борилаётган сиёсат мақтовга сазавордир (Тожикистон, Авғонистон, Россиядаги воқеалар билан Ўзбекистон барқарорлигини солиштириш). Жиноят кодекси нуқтаи назаридан жиноий хукукий муносабат вужудга келиши ва уни жиноий-ижроия ҳуқуқи муносабати ўртасидаги фарқни оғзаки равишда тушунтириб кетиш. Жиноят-ижроия ҳуқуқий бу –хукукшуносликнинг алоҳида муҳим тармоқларидан бири бўлиб, давлат номидан суд тайинлаган жазони ўташ, ижро этиш билан боғлиқ бўлган ижтимоий муносабатларни тартибга солувчи ҳуқуқ нормалари йиғиндисидир. Жазо тизими Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 43- моддасида белгиланган бўлиб, улар қуйидагилардир: Жарима, муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш, аҳлоқ тузатиш ишлари, хизмат бўйича чеклаш, қамоқ, интизомий қисмга жўнатиш, озодликдан маҳрум қилиш, ўлим жазоси. қўшимча жазо турлари: ҳарбий ёки махсус унвондан маҳрум қилиш, мол-мулкни мусодара қилиш. Суд томонидан тайинланган жазо, маҳкумни маҳкум тариқасида ҳуқуқ ва бурчларга эга бўлишига ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилади. Фуқаро

тариқасида уни конституциявий ҳуқуқлари чекланади. Масалан, билим олиш, дам олиш, сайлаш ва сайланиш ва ҳ.к. Жазо қўллаш натижасида маҳкум жамиятдан ажратилиб, қаттиқ назорат остига олинади. Маҳкумга нисбатан ҳуқуқий чеклашлар қонуний тартибда амалга оширилади. Маҳкум маoлум бир ҳудуд доирасида жазони ўтаб тарбияланади. АҲАМИЯТИ: давлат аҳамиятига молик вазифалар амалга ошрилаяпти. Яoни жиноят-ижроия сиёсати бажариляпти. қонунни устиворлиги ва жазони муқаррарлигига кишиларда ишониш ҳисси уйғоняпти. Тарбиявий нуқтаи назардан бошқа кишилар жиноят содир қилмаслиги мумкин. Жиноят-ижроия ҳуқуқи предмети дейилганда жиноят-ижроия ҳуқуқи субoектлари ўртасида вужудга келадиган ижтимоий муносабатлар тушунилади. Методлари: ишонтирув, мажбурлов, психологик, мантиқий, кузатиш, сўров ва бошқа методлар. Ҳар бир методни амалиёт билан боғлаб тушунтириш. Пирнциплари: адолат, инсонпарварлик, демократизм, қонунийлик, жазони ижро этишда дифференциация ва индивидуаллаштиришга риоя этиш, мажбурлов воситаларини оқилона қўллаш ва маҳкумларнинг қонунга итоаткор хулқ-атворни рағбатлантириш ва х.к. Тизими: жиноят-ижроия кодекси 2 қисмдан иборат: умумий ва махсус қисм. Умумий қисмда 1 та бўлим, 4 та боб, 18 та модда бор. Махсус қисмда 8 та бўлим, 34 та боб, 179-модда бор. Жиноят-ижроия ҳуқуқи манбалари: Ўзбекистон Республикаси Конституцияси жиноят-ижроия кодекси, Вазирлар Маҳкамаси томонидан чиқарилган қарорлар, ИИВ томонидан чиқарилган буйруқ, кўрсатма, йўриқномалар, маoмурий назорат ўрнатиш тўғрисидаги ва вояга етмаганлар билан ишлаш тўғрисидаги Низомлар ва бошқалар.

АЛО Қ АСИ : Жиноят ҳуқуқи, жиноят процесси, фуқаролик ҳуқуқи ва жараёни, иқтисод, криминалогия, психология, мантиқ, фалсафа ва бошқа фанлар билан ўзаро узвий алоқада. Жиноят-ижроия қонун ҳужжатлари Ўзбекистон Республикаси Конституциясига асосланади ҳамда жиноят-ижроия кодекси, шунингдек унга мувофиқ қабул қилинган бошқа қонун ҳужжатларидан ташкил топади. Жиноят-ижроия қонун ҳужжатлари: Жиноий жазони, бошқа жиноий ҳуқуқий таoсир чораларини ижро этиш принциплари, тартиб ва шартларини; Маҳкумларнинг ҳуқуқий мақомини; Маҳкумларни аҳлоқан тузатиш воситалари ҳамда уларни қўллаш тартибини; Маҳкумларни жазони ўташдан озод қилиш тартибини; Маҳкумларни аҳлоқа тузатишда давлат ҳокимияти ва фуқаролар ўзини- ўзи бошқариш органларининг, корхона, муассаса ва ташкилотларнинг, жамоат бирлашмалари ва фуқароларнинг иштирокини белгилайди ВАЗИФАСИ: жазо ижросини таъминлаш, мухкумларнинг аҳлоқан тузатиш, жиноятлар содир этилишини олдини олиш, маҳкумларни ҳуқуқ ва эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини ҳимоя қилишдан иборат. Жиноят-ижроия ҳуқуқи нормаси дейилганда жиноят-ижроия ҳуқуқий муносабатлари субoектларида ҳуқуқ ва бурчларни белгилаб берувчи умумий қоидалар йиғиндиси тушунилади. Таркиби: гипотеза, диспозиция ва санкцияга бўлинади. ЖИҲ нормаси қаттий императив норма бўлганлиги учун диспозиция ва санкция кўпроқ учрайди.

АДАБИЁТЛАР 1. Жиноят-ижроия ҳуқуқи. Дарслик. Муаллифлар жамоаси. Масъул муҳаррир-ю.ф.н., доц. Б.Ж.Ахроров. –Т.: Ўқитувчи, 2002. – 208б. 2. Жиноят-ижроия кодексига шарҳлар. Рустамбоев М.Ҳ., Ахраров Б.Ж. ва бошқалар. Маъсул муҳаррир: ю.ф.д., проф. М.Ҳ.Рустамбоев. – Т.: ТДЮИ, 2007. – 574 б. 3. Комментарий к Исправительно-трудовому кодексу Республики Узбекистан. –Т.: Узбекистан, 1997.- 345с. 4. Абдухалиқов М.А., Пайзуллаев Қ., Абдуқодиров Ш.Ё. Жиноят -ижроия ҳуқуқи (альбом схемалар). –Т.: ТДЮИ, 2005. – 142 б. 5. Курс уголовного права Республики Узбекистан Том-1 общая часть учение о преступлении . учебник. М.Х. Рустамбоев . - Т.:ТДЮИ, 2009.- 526 ст. 6. Курс уголовного права Республики Узбекистан Том-2 общая часть учение о наказании . учебник. М.Х. Рустамбоев . - Т.:ТДЮИ, 2009.-394 ст. 7. Курс уголовного права Республики Узбекистан Том-3 особенная часть . учебник. М.Х. Рустамбоев . - Т.:ТДЮИ, 2009.-423 ст. 8. Курс уголовного права Республики Узбекистан Том-4 особенная часть . учебник. М.Х. Рустамбоев . - Т.:ТДЮИ, 2009.-513 ст. 9. Курс уголовного права Республики Узбекистан Том-5 особенная часть . учебник. М.Х. Рустамбоев . - Т.:ТДЮИ, 2009.-401 ст.

Похожие

Жиноят хукуки тушунчаси. Жиноят конунлари

Жиноят-ижроия ҳуқуқининг асосий қоидалари, фан тушунчаси, предмети ва тизими

Жиноят хукуки асослари

Жиноят-ижроия ҳуқуқига биноан маҳкумлар ҳуқуқий ҳолати

Жиноят ҳуқуқи тизими вазифалари предмети ва тушунчаси