Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисидаги маълумотларни муҳофаза қилиш - Юриспруденция - Рефераты

Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисидаги маълумотларни муҳофаза қилиш

Загружено в:

27.10.2023

Скачано:

0

Размер:

25.896484375 KB

Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисидаги маълумотларни муҳофаза қилиш Режа: 1. Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисидаги маълумотларни муҳофаза қилиш. 2. Тезкор-қидирув фаолияти натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш тартиби. 3.Тезкор-қидирув фаолияти натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш тўғрисидаги қарорнинг мазмуни ва уни қабул қилиш тартиби. 4.Тезкор-қидирув фаолияти жараёнида прокурор, терговчи, суриштирув органи ҳамда тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи орган устидан юқори турувчи органнинг ваколатлари.

2 . Тезкор-қидирув фаолияти натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш тартиби ТҚФ натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш ТҚФ тўғрисидаги қонунда ва ТҚФ натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш масалаларини тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатда назарда тутилган тартибда амалга оширилади . ТҚФ натижалари жиноят белгилари аниқлангани тўғрисида билдирги ёки ТҚФ натижалари тўғрисида маълумот кўринишида тақдим этилади, улар ТҚФни амалга оширувчи органнинг мансабдор шахси томонидан тузилади ва белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилади. ТҚФ натижаларини маълумот кўринишида тақдим этиш тартиб- қоидалари қуйидагиларни ўз ичига олади: - тақдим этилаётган ТҚФ натижаларида ифодаланган давлат сирларини ташкил этувчи маълумотларни ва уларни ташувчиларни махфийликдан чиқариш зарурлиги тўғрисидаги масалани кўриб чиқиш; - зарурий ҳужжатларни расмийлаштириш ва ТҚФ натижаларини амалда тақдим этиш. ТҚФ натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга ЎзР ЖПКнинг 321 ва 322-моддаларида назарда тутилган тартибда текшириш ва процессуал қарор қабул қилиш, шунингдек жиноят ишига қўшиб қўйиш учун тақдим этиш ТҚФни амалга оширувчи орган раҳбари томонидан тасдиқланган тегишли қарор асосида амалга оширилади . Эркин реализация қилиш тақиқланган ёки муомалада бўлиши чекланган предметлар, моддалар ва маҳсулотни текшириш учун харид қилиш ёки назорат остида олишни, шунингдек тезкор экспериментни ўтказиш жараёнида олинган ТҚФ натижалари суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этилганда, уларга ТҚФни амалга оширувчи орган раҳбари томонидан тасдиқланган ушбу ТҚТни ўтказиш тўғрисидаги қарор илова қилинади.

Агар текшириш учун харид қилишни ўтказиш натижасида тайёрлана- ётган, содир этилаётган ёки содир этилган ғайриқонуний қилмишни лозим даражада ҳужжатлаштиришнинг иложи бўлмаса, унинг натижалари жиноят белгилари мавжуд бўлган қайта текшириш учун харид қилиш материалларига қўшиб қўйилади ва терговчи ёки прокурорга тақдим этилади. Суриштирув, тергов органлари, прокурорга фуқароларнинг ёзишмалар, почта жўнатмалари, телеграф хабарлари ва бошқа хабарлар сир сақланиши, яшаш жойи дахлсизлигига бўлган конституциявий ҳуқуқларини чеклайдиган, телефонлар ва бошқа сўзлашув қурилмалари орқали олиб бориладиган сўзлашувларни эшитиш билан боғлиқ бўлган ТҚТ натижалари тақдим этилган ҳолда, уларга прокурорнинг ТҚТни ўтказиш тўғрисидаги қарори нусхаси илова қилинади. Тезкор-техника тадбирларини ташкил этиш ва ўтказиш тактикаси, бунда фойдаланиладиган техника воситалари, тезкор-техника ва тезкор-қидирув бўлинмаларининг штатдаги яширин ходимлари тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олган ТҚФ натижаларини тақдим этиш албатта тегишли тадбирларнинг ижрочилари билан келишилиши лозим. ТҚФ натижалари акс эттирилган материалларда мавжуд маълумотларни махфийликдан чиқариш талаб этилган ҳолда, ТҚФни амалга оширувчи орган раҳбари (бошлиқ ёки унинг ўринбосари) томонидан давлат сирларини ташкил этувчи маълумотларни ва уларнинг ташувчиларини махфийликдан чиқариш тўғрисида қарор қабул қилинади. Бошқа ҳолларда давлат сирларини ташкил этувчи маълумотларни ўз ичига олган ТҚФ натижалари белгиланган махфий иш юритиш тартибига мувофиқ тақдим этилади. ТҚФ натижаларини с уриштирув, тергов органлари, прокурорга амалда топшириш усули (почта орқали юбориш, чопар орқали топшириш ва бошқ.) ТҚФни амалга оширувчи орган томонидан ҳар бир муайян ҳолда иш юритишни ташкил этишни тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг талабларини ҳисобга олган ҳолда танланади.

Топширилаётган ҳужжатларга ТҚТни ўтказиш пайтида олинган (бажарилган) фото график негативлар ва суратлар, кинолентлар, диапози - тивлар, фонограммалар, видеоёзув кассеталари, компьютер ахборотини ташувчилар, чизмалар, тархлар, схемалар, далолатномалар, маълумотномалар, бошқа ҳужжатлар, шунингдек жиноят-процессуал қонун ҳужжатларига мувофиқ ашёвий далиллар деб эътироф этилиши мумкин бўлган бошқа моддий объектлар илова қилинади. Бунда илова қилинаётган материаллар, ҳужжатларни ва ТҚТни ўтказиш пайтида олинган бошқа объектларни олиш вақти, жойи ва ҳолатлари тўғрисида ахборот жиноят белгилари аниқлангани тўғрисида билдирги ва (ёки) маълумотда акс эттирилиши лозим. Зарур ҳолда ушбу материаллар, ҳужжатлар ва бошқа объектларнинг алоҳида белгилари тавсифи маълумотга алоҳида иловада баён этилиши мумкин. ТҚФни амалга оширувчи орган ТҚТни ўтказиш пайтида олинган материаллар, ҳужжатлар ва бошқа объектларни с уриштирув, тергов органлари, прокурорга топшириш учун тайёрлаш ва расмийлаштириш пайтида уларнинг бутлигини таъминлаш (деформацияланиш, маг - нитсизланиш, рангсизланиш, ўчиб кетиш ва шу кабилардан ҳимоялаш) чораларини кўриши лозим. ТҚТни ўтказиш пайтида олинган материаллар, ҳужжатлар ва бошқа объектларни нусхалар (кўчирмалар) тарзида, шу жумладан энг муҳим ҳолатлар (сўзлашувлар, сюжетлар)ни ягона ташувчига кўчирган ҳолда тақдим этишга йўл қўйилади ва бу ҳақда маълумотда албатта кўрсатилади. Бу ҳолда ТҚТни ўтказиш пайтида олинган материаллар, ҳужжатлар ва бошқа объектларнинг аслиятлари, агар улар кейинчалик с уриштирув, тергов органлари, прокурор томонидан талаб қилиб олинган бўлмаса, ТҚТни амалга оширган органда суд муҳокамаси якунлангунга ва ҳукм қонуний кучга киргунга қадар ёки жиноят иши тугатилганга қадар сақланади .

3 . Тезкор-қидирув фаолияти натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш тўғрисидаги қарорнинг мазмуни ва уни қабул қилиш тартиби ТҚФни амалга оширувчи органларнинг ТҚФ натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш тўғрисида қарор қабул қилиш ҳуқуқига эга бўлган раҳбарлари (мансабдор шахслари) рўйхати тезкор- техника тадбирларини ўтказиш учун қарорларни имзолаш ва топшириқларни тасдиқлаш ҳуқуқига эга бўлган мансабдор шахслар рўйхати билан мос келади. Ушбу шахслар рўйхати идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан тўлдирилиши мумкин. Материалларни тайёрлаш пайтида ноошкора ТҚТни ўтказишда фойдаланилаётган ёки фойдаланилган кучлар, воситалар, манбалар, ТҚФ усуллари, режалари ва натижалари, уюшган жиноий гуруҳларга киритилган шахслар, штатдаги яширин ходимлар ва махфийлик асосида кўмаклашаётган (кўмаклашган) шахслар, шунингдек ТҚТни ташкил этиш ва ўтказиш тактикаси тўғрисидаги маълумотлар давлат сирларини ташкил этишини ҳисобга олиш зарур. Ҳар бир муайян ҳолда ТҚТни ташкил этиш ва ўтказиш тактикаси, фойдаланилаётган техника воситалари, тезкор-техника ва тезкор-қидирув бўлинмаларининг штатдаги яширин ходимлари тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олган ТҚФ натижаларини тақдим этиш имконияти албатта тегишли тадбирларнинг ижрочилари билан келишилиши лозим. ТҚФ натижаларини суриштирув, тергов органлари, прокурорга тақдим этиш тўғрисидаги қарор уч қисм : кириш, баён ва қарор қисмларидан ташкил топади. Кириш қисмида ҳужжат номи, у қабул қилинган жой ва вақт, ТҚФни амалга оширувчи орган раҳбарининг фамилияси, исми, отасининг исми, лавозими ва (ҳарбий, махсус) унвони, шунингдек ушбу қарорни қабул қилиш учун асослар кўрсатилади.

Қарорнинг баён қисмида айнан қандай материаллар қайси ТҚТни ўтказиш натижасида олингани, улар қайси мақсадлар (жиноят ишини қўзғатиш учун важ ва асос сифатида фойдаланиш, жиноят ишлари бўйича исбот қилишда фойдаланиш) учун тақдим этилаётгани, муайян ТҚТга қачон ва ким томонидан санкция берилгани, уни ўтказиш учун прокурор қарорининг мавжудлиги кўрсатиб ўтилади. Қарорнинг баён қисми ТҚФ тўғрисидаги қонун 15 ва 16-моддаларининг тегишли қисмига ҳавола қилиш билан якунланади. Қарор қисмида орган раҳбарининг ТҚФ натижаларини акс эттирувчи тезкор-хизмат ҳужжатларини юбориш тўғрсидаги қарори баён этилади. Шу ерда юборилиши лозим бўлган ҳужжатлар батафсил санаб чиқилади. ТҚФ натижаларини тақдим этиш тўғрисидаги қарор бир нусхада тайёрланади, орган раҳбари томонидан имзоланади ва тезкор-қидирув иш юритуви иши ёки тегишли номенклатура иши материалларига қўшиб қўйилади. 4 . Тезкор-қидирув фаолияти жараёнида прокурор, терговчи, суриштирув органи ҳамда тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи орган устидан юқори турувчи органнинг ваколатлари 1. ТҚФ тўғрисидаги қонунга мувофиқ прокурорнинг ТҚФ жараёнидаги ваколатлари. ТҚФ тўғрисидаги қонуннинг 15–16, 19 ва 21-моддаларига мувофиқ, прокурор қуйидаги ҳуқуқларга эга: - ТҚФни амалга оширувчи орган раҳбарларидан бирининг асослантирилган қарори асосида фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини чекловчи ТҚТни ўтказишга рухсат бериш ёки рад этиш ; - ТҚТни ўтказиш тўғрисидаги масалани ҳал қилишда ТҚТни ўтказиш учун асосларга тегишли бўлган бошқа материалларни талаб қилиш, уюшган жиноий гуруҳларга киритилган шахслар, ТҚФни амалга оширувчи

органларнинг штатдаги яширин ходимлари ва уларга махфийлик асосида кўмаклашаётган шахслар, ТҚТни ташкил этиш ва ўтказиш тактикаси тўғрисидаги маълумотлар бундан мустасно ; - ТҚФни амалга оширувчи орган (мансабдор шахс) томонидан жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилган тақдирда, ҳуқуқлар ва қонуний манфаатларни тиклаш, етказилган зарарни қоплаш чораларини кўриш ; - фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини чеклаш тўғрисидаги материалларни якка тартибда ва дарҳол кўриб чиқиш (бундай материаллар тақдим этилган ҳолда уларни кўриб чиқишни рад этишга ҳақли эмас); - кечиктириб бўлмайдиган ва оғир ёки ўта оғир жиноятлар содир этилишига олиб келиши мумкин бўлган ҳолларда, шунингдек шахс, жамият ва давлат хавфсизлиги (Ўзбекистон Республикасининг давлат, ҳарбий, иқтисодий ёки экологи к хавфсизлиги)га таҳдид солаётган ҳодисалар ва ҳаракатлар тўғрисида маълумотлар мавжуд бўлганда, ТҚТни ўтказиш ёки ўтказишни рад этиш тўғрисида дарҳол қарор қабул қилиш; - фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини чекловчи ТҚТ ўтказиш тўғрисидаги қарорнинг амал қилиш муддатини узайтириш ҳақидаги масалани тақдим этилган янги материаллар асосида ҳал қилиш ; - ТҚТ ташаббусчисига унинг материалларини қарор билан бир вақтда қайтариб бериш. Прокурор қуйидагиларга мажбур: - ТҚФни амалга оширувчи органларга махфийлик асосида кўмаклашмаслик ; - ТҚФ устидан прокурор назор а тини амалга ошириш : а) ТҚФни амалга оширувчи органларнинг раҳбарларидан тезкор- қидирув иш юритуви ишларини, ТҚТни тезкор-техника воситалари ёрдамида ўтказиш тўғрисидаги материалларни ўз ичига олган тезкор-хизмат ҳужжатларини, шунингдек ҳисоб юритиш-рўйхатга олиш ҳужжатларини ва

ТҚТни ўтказиш масалаларини тартибга солувчи идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни талаб қилиб олиш ; б) ТҚФни амалга оширувчи органларнинг раҳбарларидан уюшган жиноий гуруҳларга киритилган шахслар, ТҚФни амалга оширувчи органларнинг штатдаги яширин ходимлари ва уларга махфийлик асосида ёрдам кўрсатувчи шахслар тўғрисидаги маълумотларни ушбу шахсларни жиноий жавобгарликка тортиш талаб этилган ҳолларда кўрсатилган шахсларнинг ёзма розилигисиз талаб қилиб олиш ; - ўзига тақдим этилган тезкор-хизмат ҳужжатлари ва материаллардаги маълумотларни муҳофаза қилиш ; - ТҚФни амалга оширувчи органларнинг ҳаракатлари ўз ҳуқуқлари ва эркинликлари бузилишига олиб келганини қайд этаётган шахснинг шикоятини кўриб чиқиш ; - ТҚФни амалга оширувчи орган (мансабдор шахс) томонидан жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилган тақдирда, ҳуқуқлар ва қонуний манфаатларни тиклаш, етказилган зарарни қоплаш чораларини кўриш . ТҚФ натижаларини акс эттирувчи тезкор-хизмат ҳужжатлари жиноят ишини ўз иш юритувига олган прокурорга фақат ТҚФ тўғрисидаги қонунда бегиланган тартибда ва ҳолларда тақдим этилади. 2. Терговчи, тергов органи раҳбари, суриштирувчининг ТҚФ жараёнидаги ваколатлари . Улар мустақил равишда (ҳар бири ўз) ёзма топшириғи билан ТҚФни амалга оширувчи органга ТҚТ ўтказиш ҳақида топширик беришга ҳақли . 3 . ТҚФни амалга оширувчи орган устидан юқори турувчи органнинг ваколатлари . Ушбу орган: - ТҚФни амалга оширувчи органларнинг ҳаракатлари ўз ҳуқуқлари ва эркинликлари бузилишига олиб келганини қайд этаётган шахснинг шикоятини кўриб чиқиши ;

- ТҚФни амалга оширувчи орган (мансабдор шахс) томонидан жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилган тақдирда, ҳуқуқлар ва қонуний манфаатларни тиклаш, етказилган зарарни қоплаш чораларини кўриши шарт .

Хулоса 1.2015 йил 25 август куни содир этилган қотиллик жинояти бўйича тезкор қидирув тадбирлари ўтказилди. Унинг натижалари акс эттирилган билдирги тезкор қидирув ҳодим томонидан тузилиб прокурорга тақдим қилинди. Бироқ, мазкур жиноят ишида тезкор қидирув ходими Лазеревнинг қўли ҳам борлиги прокурор томонидан аниқланди. Прокрор Лазеровни ўз хонасидан хеч қандай ҳужжатларсиз олиб чиқиб кетди. Ҳолат бўйича тезкор қидирув бўлинмаси бошлиғига оғзаки тушунтириш берилди. Ҳолат таҳлил қилинг ва прокурор ҳаракатларини баҳоланг.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. – Т.: «Узбекистан», 2012. 2. Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси. – Т.: Адолат, 2010. 3. Ўзбекистон Республикаси Жиноят процессуал кодекси. – Т.: Адолат, 2010. 4. Ўзбекистон Республикаси Жиноят ижроия кодекси. – Т.: Адолат, 2013. 5. Оперативно-розыскная деятельность: Учебник /Под ред. К.К. Горяи- нова, В.С. Овчинского, А.Ю. Шумилова. – М.: ИНФРА-М, 2001. 6. Пулатов Ю.С. Оперативно-розыскное право как отрасль юриспруден-ции и ее связь с другими науками //Хуқуқ-Право-Law. – Тошкент, 1999. № 2. – С. 65-69. 7. Саитбаев Т.Р. О создании аппаратов уголовного розыска Республики Узбекистан (1917-1920 годы) //Независимость и проблемы формирования демократического правового государства и гражданского общества в Республике Узбекистан. – Т.: Академия МВД Республики Узбекистан, 1996. – С. 218-223. 8. Саитбаев Т.Р. Из истории оперативно-розыскного права //Хуқуқ-Право- Law. – Тошкент, 1999. - № 4. – С. 74-78. 9. Таганцев Н.С., Урысов И.С. Агент-провокатор по действующему уголовно-му праву //Право. – Санкт-Петербург, 1907. – С. 2121-2129. 10. Hepp. Archiv des Kriminalrechis. – Berlin, 1848. 11. Claser. Oesammelie kicisele Schifien. – Wien. 1860. 12. Хейфиц И.Я. Подстрекательство к преступлению. – М.: МГУ, 1914.

Похожие

Департаментнинг тезкор қидирув фаолияти

Тезкор-қидирув фаолияти устидан назоратни амалга оширилиши

Тезкор қидирув фаолияти тушунчаси, вазифалари, принциплари ва унинг ҳуқуқий асослари

Тезкор қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар

Ички ишлар органларининг ҳуқуқни муҳофаза қилиш фаолияти