Департаментнинг тезкор қидирув фаолияти - Юриспруденция - Рефераты

Департаментнинг тезкор қидирув фаолияти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

92.5 KB

Департаментнинг тезкор қидирув фаолияти Режа: 1. Тезкор қидирув фаолиятини амалга оширувчи органларнинг қонунлар ижросини таъминлаши устидан прокурор назорати 2. Департамент суриштирув органи сифатида.

Департаментнинг тезкор қидирув фаолияти Жиноятларни ўз вақтида очиш ва уни тергов қилиш сифатини яхшилаш мақсадида, керакли ҳолларда тезкор қидирув фаолияти ҳақидаги маълумот ҳамда махфий ҳужжатларни ўрганиб чиқиш учун Ўзбекистон Республикаси «Прокуратура тўғрисида»ги Қонуннинг 32 моддасини 1-қисмида кўрсатилган прокурорларга берилган ваколатлардан тўлиқ фойдаланилган ҳолда оғир ва ўта оғир жиноятларни очишда, доимий равишда ҳаракатда бўлган тезкор қидирув гуруҳидан кенг фойдаланилиб, бу гуруҳ фаолиятига раҳбарлик катта тажрибага эга бўлган юқори малакали ходимлар бошчилик қилмоқдалар. Жиноят натижасида етказилган моддий зарарни қоплаш, ундириш, шунингдек мусодара эҳтимолини таъминлаш чоралари кўрилади. Тергов сифати ҳамда тергов ва суриштирув устидан прокурор назоратини яхшилаш, тезкор қидирув самарадорлигини ошириш чоралари такомиллаштирилмоқда. Илмий техника воситалари, криминалистика соҳасидаги янги ютуқлар ва суд экспертизаларидан кенг кўламда фойдаланилиб, исботлашнинг манбааларидан ҳисобланган билвосита далиллар аҳамиятини сунъий чеклаб қўйиш ҳолларига барҳам берилмоқда. Жиноятларни очиш ва тергов қилишда қонунда кўрсатилган, жумладан далиллар тўплаш, уларни мустаҳкамлаш, баҳолашнинг барча усуллари имкониятлари ишга солинмоқда. Тезкор қидирув фаолиятини амалга оширувчи органларнинг қонунлар ижросини таъминлаши устидан прокурор назорати - прокуратура органлари фаолиятида янги йўналишдир. Ўзбекистон Республикасининг янги тахрирдаги 29 август 2001 йил куни қабул қилинган 27 октябр 2001 йил кунидан кучга кирган Прокуратура тўғрисидаги қонунинг 4-моддаси прокуратура органлари фаолиятининг асосий йўналишларига бағишланган бўлиб, шу асосий йўналишлар ичида тезкор-қидирув фаолиятини, суриштирувни, дастлабки терговни амалга оширадиган органлар томонидан қонунларнинг бажарилиши устидан назорат қилиш ҳамда уларнинг жиноятчиликка қарши кураш борасидаги фаолиятини мувофиқлаштириш бир йўналиш қилиб берилган. Шулар ичидан тезкор-

қидирув фаолияти ҳақида илгари бизнинг қонунчилигимизда тушунча берилмаган эди. Қатор ҳамдўстлик давлатлари қонунчиликларида бу ҳақда алоҳида тушунча мавжуд. Масалан, Россия Федерациясида «Тезкор қидирув фаолияти тўғрисида»ги қонун 13 март 1992 йилда қабул қилинган. Ушбу қонун бўйича тезкор қидирув фаолиятига яхши тушунча берилган. Барчага маълумки, Ўзбекистон Республикасининг жуда кўп қонунлари собиқ иттифоқ республикаларининг қонунчиликларига ўхшашдир. Чунки, илгари шу давлатларнинг қонунчиликлари асосини иттифоқ қонунлари асослари ташкил қилган эди. Албатта, иттифоқ тарқалгандан сўнг, ҳар бир ҳамдўстлик давлатлари ўзларининг ўз миллий ва этник келиб-чиқишлари, урф- одатларига мос ҳолда, ўз қонунларини қайта ишлаб чиқиб, қабул қилганлар. Ўзбекистон Республикасида ҳам мустақилликка эришилганидан сўнг, худди шу асосларга кўра, яъни, ўз миллий турмуш тарзимиз, урф-одатларимиз, маънавий бойликларимиз ва дунёқарашларимизга хос қонунларни қабул қилина бошланди. Ҳозирда, муносабатларни ҳуқуқий тартибга солувчи 500 дан ортиқ янги қонунлар қабул қилинган. Ҳамдўстлик давлатлари томонидан қабул қилинаётган бир қанча қонунлар предмети бизнинг қонунларимизга ўхшаб кетади. Шундан келиб чиққан ҳолда, ҳозирча Ўзбекистон Республикаси прокуратура тўғрисидаги қонун бўйича тезкор қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар томонидан қонунлар ижроси устидан назорат ҳақида қуйидагиларни гапириб ўтиш мумкин. Тезкор қидирув фаолияти соҳасидаги назорат юридик жиҳатдан ўзида кўрсатиб ўтилган прокурор назорати йўналишининг бир қисмини акс эттиради. Шу билан бирга, тезкор- қидирув фаолиятини амалга оширувчи органларнинг қонунларни ижро қилишлари устидан назорат қилиш объектлари, предмети, ташкил этилиш асослари ва ваколатлари нуқтаи назаридан ўзининг алоҳида хусусиятларига эгадир. Тезкор қидирув фаолияти бўйича қонунлар ижроси устидан назоратни амалга оширишда прокурорлар томонидан авваломбор, унинг таркибини ва ҳуқуқий-меъёрий асосини билишларини назарда тутади. Тезкор қидирув

фаолияти бу -қонун йўли билан тезкор-қидирув фаолиятини амалга ошириш учун махсус ҳуқуқ-ваколатлар берилган давлат органларининг тезкор бўлинмалари томонидан ўз ваколатлари доирасида ошкора ва хуфёна амалга ошириладиган фуқароларнинг соғлигини, ҳаётини, мулкини, ҳуқуқ ва эркинликларини, давлат ва жамиятни жиноий хуружлардан муҳофаза қилишга қаратилган тезкор қидирув тадбирларидир. Тезкор-қидирув фаолиятининг вазифаси қуйидагилардан иборат :  жиноятларни аниқлаш;  жиноятларни олдини олиш;  жиноятларни очиш ва айбдор шахсларни жиноий жавобгарликка тортиш;  шу билан бирга уни содир этишга тайёргарлик кўраётган ёки содир этаётган шахсларни аниқлаш;  суриштирув, тергов ва суд органларидан қочиб юрганлар, жиноий жавобгарликдан бош тортган шахсларни, бедарак йўқолган деб эълон қилинган шахсларни қидирувини амалга ошириш;  Ўзбекистон Республикасининг ҳарбий, иқтисодий ёки экологик хавфсизлигига тажовузни вужудга келтирувчи фаолиятлар ёки ҳолатлар ҳақида маълумотлар йиғиш.  Бундан ташқари, тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар ўз ваколатлари доирасида қуйидаги қарорларни қабул қилиш учун маълумотлар йиғиш ҳуқуқига эгадирлар:  давлат сирини ташкил этувчи маълумотларга рухсатномаси борлиги тўғрисида;  шахсларнинг соғлиги ва ҳаётига, шу билан бирга атроф мухитга юқори даражада хавф туғдирувчи объектлардан фойдаланиш билан боғлиқ бўлган ишларга рухсатнома олиш ҳақида;  тезкор-қидирув фаолиятида иштирок этишга рухсатнома олиш ҳақида ёки уни амалга ошириш натижасида олинган материаллардан фойдаланишга рухсатнома олиш ҳақида;

 тезкор-қидирув тадбирларини ўтказишда ва тайёрлашда иштирок этган шахслар билан ҳамкорлик муносабатини ўрнатиш тўғрисида;  тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар хавфсизлигини таъминлаш масалалари тўғрисида;  хусусий детективлик ва қўриқчилик фаолияти билан шуғулланишга рухсатнома бериш тўғрисида. Ушбу қонун кўрсатмаларига мувофиқ тезкор қидирув фаолияти соҳасида назоратни амалга оширувчи прокурор ушбу фаолиятини қонун чегараларидан чиқмаслигини кузатиб бормоғи лозим. Шу ўринда прокурорлар қонун бўйича айнан қайси органлар томонидан тезкор–қидирув фаолиятини амалга ошириш ваколати борлигини, қайси давлат органи шу ҳуқуққа эга эканлигини аниқлаб олишлари зарур. Бундай органларга: Ўзбекистон Республикаси Ички шлар органлари, Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик органлари, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятлар ва жиноий даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш Департаменти ҳамда унинг жойлардаги бўлинмалари, Ўзбекистон Республикаси давлат чегара хизмати органлари, Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона хизмати органлари киради. Яқин тарихимизга назар ташласак, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятлар ва жиноий даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш Департаменти эса тезкор- қидирув фаолиятини Ўзбекистон Республикаси Солиқ тўғрисидаги қонун, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2001 йил 6-июлдаги 291- сонли «Иқтисодиёт ва солиқ соҳасидаги жиноятларга қарши курашишни кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорига асосан амалга оширар эди, ушбу Вазирлар маҳкамасининг қарори ўзгартирилди. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг 30.03.2003 й. N 216 Валюта назоратини амалга оширувчи органлар ва агентлар, тегишли вазирлик ва идоралар томонидан валютага оид қонун бузилишлари тўғрисидаги маълумотларни

Республика Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ ва валютага оид жиноятларга қарши курашиш департаментига тақдим этиш тартиби ҳақидаги Низомни тасдиқлаш тўғрисида Ўзбекистон-Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 28 ноябрдаги "Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиққа оид жиноятларга қарши курашиш департаменти фаолиятини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги 415-сонли қарорининг 7-банди ижросини таъминлаш мақсадида қабул қилган буйруғи асосида фаолият кўрсатаётган эди. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ 21.04.2006 й. N ПҚ-331 –сонли «МОЛИЯ-ИҚТИСОДИЙ, СОЛИҚ СОҲАСИДАГИ ЖИНОЯТЛАРГА, ЖИНОИЙ ФАОЛИЯТДАН ОЛИНГАН ДАРОМАДЛАРНИ ЛЕГАЛЛАШТИРИШГА ҚАРШИ КУРАШИШНИ КУЧАЙТИРИШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ТЎҒРИСИДА» қарори қабул қилинди. Қарорда қайд этилишича, м амлакатнинг ҳуқуқни муҳофаза қилиш, молия органлари томонидан солиқ соҳасидаги қонунбузарликларни аниқлаш ва уларга барҳам бериш, коррупция, солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни тўлашдан бош тортиш, нақд пул ва хорижий валюта маблағларининг ноқонуний айланишига қарши курашиш бўйича аниқ мақсадга йўналтирилган ишлар олиб борилмоқда. Иқтисодий ва молиявий соҳаларда қонунийликни таъминлашда Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ ва валютага оид жиноятларга қарши курашиш департаменти муҳим ўрин эгалламоқда. Ўзининг 5 йиллик фаолиятида Департамент томонидан солиқ ва валютага оид 52 мингтадан ортиқ қонун бузилишлари аниқланган бўлиб, 13530 таси бўйича жиноий ишлар қўзғатилди, 38887 нафар шахслар маъмурий жавобгарликка тортилдилар. Кўрилган чоралар натижасида жами 142,9 млрд. сўм миқдоридаги моддий зарар ва бюджетга қўшимча ҳисобланган солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар ундирилди. Республикага ноқонуний олиб кирилган 22,4

млрд. сўмлик товар-моддий бойликлар олиб қўйилди. Хорижий валютанинг яшириб қолиниши, четга чиқиб кетиши, ноқонуний айланиши билан боғлиқ 2420 қонунбузарликлар фош этилди. Шу билан бирга, солиқ, валюта, бошқа иқтисодий жиноятларга қарши курашиш ишларини ташкил этишда жиддий камчиликлар ва фойдаланилмаган резервлар мавжуд. Иқтисодий, молиявий, солиқ соҳаларида содир этилган жиноятларнинг шарт-шароитлари ва сабабларини, "хуфёна бизнес"ни шаклланиш йўлларини, хорижий валютанинг четга чиқиб кетиш каналлари ва кўп миқдордаги пул маблағларининг банкдан ташқари ноқонуний айланиши манбаларини аниқлаш ва бартараф этиш ишларининг самарадорлиги паст даражада қолмоқда. Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш ҳолатларини чуқур таҳлил қилиш, аниқлаш, олдини олиш ва уларга барҳам беришдаги ахборот-таҳлилий ишларида замонавий таҳлил усули, услублари ва воситалари кенг қўлланилмаётир. Мазкур жиноятларнинг ижтимоий хавфлилиги тизимдаги барча тезкор- тергов, банк, бошқарув ва назорат қилувчи тузилмаларнинг иқтисодий ва молиявий соҳалардаги ҳуқуқ бузишларини ўз вақтида аниқлаш ва зарарсизлантириш бўйича комплекс ва аниқ мувофиқлаштирилган тарзда фаолият кўрсатишларини талаб этади. Молиявий разведка ва мониторингнинг самарали тизимини яратиш, тезкор-қидирув фаолиятида ахборот-коммуникация технологияларидан кенг фойдаланишга асосланган замонавий курашиш воситаларни жорий этиш муҳим вазифа ҳисобланади. Тезкор хизмат ва суриштирув бўлинмаларининг фаолияти асосан яққол кўриниб турган қонун бузилишларини аниқлаш ва олдини олишга йўналтирилган бўлиб, уларни келтириб чиқарадиган шарт-шароитларини чуқур ўрганиш ва сабабларини аниқлаш таъминланмаётир. Солиқ ва валюта соҳасидаги қонун бузилишлари ва уларни содир этган шахслар тўғрисидаги маълумотларнинг ягона марказлаштирилган ҳисобини

юритиш ва маълумотларнинг компьютер базасини яратиш ишлари тугалланмаган. Иқтисодий, молиявий жиноятларга қарши курашиш ишларини ташкил этиш, криминоген вазият мониторингини амалга ошириш, ушбу соҳада профилактика ишларини олиб боришда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар, давлат ҳокимияти ва бошқарув органлари, молия ва банк муассасаларининг ўзаро ҳамкорлик даражаси замон талабларига жавоб бермайди. Департамент органларида кадрларни танлаш, тайёрлаш, қайта тайёрлаш ишлари, таҳлилий, тезкор бўлинмаларнинг махсус техника ва криминалистика воситалари билан таъминланиши тубдан қайта кўриб чиқишни талаб этади. Иқтисодий, валюта-молия ва солиқ соҳасидаги жиноятларга қарши курашиш фаолиятини такомиллаштириш, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг "Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга ва терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш тўғрисида"ги Қонуни талаблари ижросини таъминлаш мақсадида: Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ ва валютага оид жиноятларга қарши курашиш департаменти Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятларга ва жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш Департаменти га (бундан буён матнда Департамент деб юритилади) айлантирилиши қайд этилди. Департамент тузилмасида Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш бошқармаси ташкил этилсин, Департамент ва унинг ҳудудий бўлинмалари бошқарув ходимларининг чекланган сони 20 нафарга кўпайтирилиши белгиланди. Белгилаб қўйилсинки, Департамент Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги мустақил ихтисослаштирилган ваколатли ҳуқуқни муҳофаза қилиш органи ҳисобланади, солиқ, валютага оид жиноятлар ва ҳуқуқ бузилишларига ҳамда жиноий фаолиятдан олинган даромадларни

легаллаштиришга қарши курашиш соҳасида тезкор-таҳлилий, қидирув ишларини ташкил этиш ва амалта ошириш, шунингдек, содир этилган қонун бузилишлари оқибатида етказилган иқтисодий зарарни ундириб олиш унинг асосий мақсади ҳисобланади. Қуйидагилар Департаментнинг асосий вазифалари этиб белгилан ган :  солиқ, валютага оид жиноятлар ва ҳуқуқ бузилишларини ўз вақтида аниқлаш, уларнинг олдини олиш ва бартараф этиш;  жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга ва терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари бажарилишини назорат қилиш;  давлат солиқ сиёсати амалга оширилишини таъминлаш ;  солиққа тортиш базасини кенгайтириш;  солиқ тўловчиларни қамраб олиниши ва ҳисобининг тўлиқлигини таъминлаш;  солиқларни тўлашдан бўйин товлаш, қочишнинг мумкин бўлган каналлари ва механизмларини, "хуфёна" иқтисодиётнинг шаклланиш йўлларини, коррупция ҳолларини ўз вақтида аниқлаш ва бартараф этиш;  валюта операциялари бўйича ҳисоб ва ҳисоботларнинг тўлиқлиги ва объективлигини назорат қилиш;  хорижий валюта маблағларининг қонунга хилоф равишда четга чиқиб кетиши, олиб келиниши ва олиб чиқилиши, ноқонуний муомалада бўлиши ва валюта-айирбошлаш операциялари билан боғлиқ бошқа қонун бузилишларини олдини олиш ва бартараф этиш;  молиявий разведканинг замонавий тизимини яратиш;  жиноий йўл билан олинган даромадларни легаллаштириш ва терроризмни молиялаштиришнинг мумкин бўлган каналлари ва механизмларини аниқлашга йўналтирилган молиявий, мулкий операциялар мониторингини ташкил этиш ва амалга ошириш;

 аниқланган ҳуқуқ бузилишлари тўғрисида тегишли ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари бўлинмаларига жиноий таъқибни ташкил этиш, маъмурий таъсир чораларини кўришлик учун ўз вақтида ахборот тақдим этиш;  солиқ ва валюта-молия соҳасида аниқланган жиноятлар ва ҳуқуқ бузилишлари ҳамда қонун ҳужжатларига мувофиқ назорат қилинадиган пул маблағлари ёки бошқа мол-мулк билан боғлиқ операциялар тўғрисидаги маълумотларнинг ягона компьютер базасини яратиш ва юритиш;  Ўзбекистон Республикасининг халқаро мажбуриятлари ва шартномаларига мувофиқ валютани тартибга солиш соҳасида, шунингдек жиноий йўл билан олинган даромадларни легаллаштириш ва терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш масалалари бўйича хорижий давлатларнинг ваколатли органлари ҳамда халқаро-ихтисослашган ва бошқа ташкилотлар билан ўзаро ҳамкорлик қилиш ва ахборотлар айирбошлаш;  солиқ сиёсати ва валюта муомаласини тартибга солиш, шунингдек жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш соҳасидаги қонун ҳужжатлари бузилишларининг олдини олиш масалалари бўйича кенг тушунтириш, профилактика ишларини амалга ошириш. Департамент суриштирув органи сифатида. Суриштирув ва дастлабки тергов органлари ўз фаолиятларини қонунийлик, одиллик, инсонпарварлик, демократизм, фуқароларнинг қонун олдида тенглиги ва айб учун жавобгарликнинг муқаррарлиги каби принципларга асосланиб амалга оширади. Ҳар бир терговчи жиноят ишларини тез ва тўлиқ очиши, жиноят содир этишда айбланаётган шахслар, албатта, жавобгарликка тортилишларини ва айби бўлмаган шахслар жавобгарликдан озод қилинишлари шартлиги ҳақидаги масалаларни ҳал қилиши керак. Қонунчиликка мувофиқ жиноят иши, маъмурий ёки интизомий жавобгарлик тўғрисидаги ишларни кўришда охирги ҳал қилувчи қарор суд томонидан амалга оширилса ҳам, лекин мана шу ишлар юзасидан адолатли

ҳукм чиқаришда суриштирув ва дастлабки тергов органлари муҳим ўрин тутади. Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал кодексига мувофиқ барча жиноят ишлари бўйича дастлабки тергов ўтказилиши шарт (ЖПК, 345-модда, 1-қисм). Суриштирув эса жиноят ишини тергов қилишнинг дастлабки босқичи (у ҳамма ишлар бўйича ўтказилиши шарт эмас) бўлиб, унда жиноят изларини аниқлаш ва жиноятни ошкор қилиш ҳамда жиноятчини топиш учун тезкор-қидирув ҳаракатларини амалга оширади. Жиноят процессуал қонун ҳужжатларига мувофиқ суриштирув ва дастлабки тергов органлари қуйидаги вазифани амалга оширишади , яъни:  фуқароларнинг, жамият ва давлат манфаатларини, ҳуқуқ ва эркинликларини жиноий тажовузлардан сақлаш;  фуқароларни Конституция ва қонунларга риоя қилиш руҳида тарбиялаш;  жиноятларнинг олдини олиш, жиноят иши қўзғатиш ва жиноятни очиш;  судларга етарли ва керакли бўлган далилларни киритиш, жиноятчиларни қидириб топиш;  дастлабки терговни тўлиқ ва объектив олиб бориш. Суриштирув ва дастлабки тергов органлари томонидан қонунларнинг ижро этилиши устидан прокурор назоратининг асосий мақсади, мана шу органлар томонидан олиб борилаётган ишларнинг қанчалик қонунга мувофиқлиги, терговнинг объективлиги, фуқароларнинг конституцион ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш каби масалаларни тўғри ҳал қилишдан иборатдир.  Ўзбекистон Республикаси ЖПКнинг 382-моддаси талаблари асосида Департаментнинг суриштирув фаолияти устидан назорат кучайтирилган. Жиноятлар ҳақидаги ариза ва хабарларни қабул қилиш, рўйхатдан ўтказиш ва ҳал этиш тўғрисидаги қонун талаб лари ижро этилаётганлиги ҳар ойда

камида бир марта текшириб борилади, жиноятларни ҳисобдан яшириш ҳолларига кескин чо ралар кўрил ади ;  Солиқ, валютага оид ва жиноий фаолиятдан олинган даро мадларни легаллаштириш, терроризмни молиялаштиришга қар ши курашиши тўғрисидаги қонунлар ижроси юзасидан ўтка зилган текширувлар натижалари бўйича тўлиқ тасдиқланмаган, етарли далиллар тўпланмаган ҳужжатлар билан асоссиз жиноят ишлари қўзғатилишига йўл қўйилмас лиги талаб этилади . Жиноятни истисно этув чи ҳолатлар тўлиқ текширилиб, қонуний қарор қабул қилиниши таъминланиши;  Давлат солиқ хизмати ва Департамент идораларида фуқаро лар ва юридик шахслар вакилларининг мурожаатларини кўриб чиқилишида қонунларга риоя этилиши ҳамда ходимларнинг ноқонуний ҳ атти- ҳ аракатлари юзасидан ўтказилган хизмат тек шируви материаллари бўйича қабул қилинган қарорлар ва қўлла нилган жазо чораларининг қонунийлиги мунтазам равишда ўрганиб борилиши;  Давлат солиқ хизмати идораларида ўтказилган текширув ларда, бюджет ва хўжалик фаолияти бўйича смета харажатлари нинг ижроси юзасидан ўтказилган идоравий тафтиш ҳужжатлари ўрганилиб, аниқланган қонунбузилиш ҳолатлари бўйича тегишли прокурор назорати ҳужжатлари қўлланилиши;  Қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда Департамент ва унинг қуйи тизимларининг тезкор-қидирув фаолияти, шунингдек, уларнинг бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ўзаро ҳамкорликда солиқ, валюта ва жиноий даромадларни легаллаш тириш ҳамда терроризмни молиялаштириш соҳасидаги ҳуқуқ бу зилишларни содир этган шахсларни аниқлаш фаолияти устидан назорат кучайтирилиши;  Департамент идоралари томонидан солиқ текширувлари ҳамда тезкор тадбирлар давомида тўпланган ҳужжатлар юзасидан терговолди текширув ва суриштирув ҳаракатларини қонунда бел гиланган муддатда

ўтказилиши, натижаси бўйича қонуний ва асослантирилган қарор қабул қилинишига эришилиши ҳисобланади. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ 21.04.2006 й. N ПҚ-331 –сонли «МОЛИЯ-ИҚТИСОДИЙ, СОЛИҚ СОҲАСИДАГИ ЖИНОЯТЛАРГА, ЖИНОИЙ ФАОЛИЯТДАН ОЛИНГАН ДАРОМАДЛАРНИ ЛЕГАЛЛАШТИРИШГА ҚАРШИ КУРАШИШНИ КУЧАЙТИРИШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ТЎҒРИСИДА» қарори талабига кўра, Иқтисодий, валюта-молия ва солиқ соҳасидаги жиноятларга қарши курашиш фаолиятини такомиллаштириш, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг "Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга ва терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш тўғрисида"ги Қонуни талаблари ижросини таъминлаш мақсадида: 1. Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ ва валютага оид жиноятларга қарши курашиш департаменти Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятларга ва жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш Департаментига (бундан буён матнда Департамент деб юритилади) айлантирилиши қайд этилди. Департамент Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги мустақил ихтисослаштирилган ваколатли ҳуқуқни муҳофаза қилиш органи ҳисобланади, солиқ, валютага оид жиноятлар ва ҳуқуқ бузилишларига ҳамда жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш соҳасида тезкор-таҳлилий, қидирув ишларини ташкил этиш ва амалта ошириш, шунингдек, содир этилган қонун бузилишлари оқибатида етказилган иқтисодий зарарни ундириб олиш унинг асосий мақсади этиб белгиланди. Ўзбекистон Республикаси Жиноят процессуал қонунчилиги талабларига биноан, суриштирув органи жиноят ишини қўзғатганидан кейин кечиктириб бўлмайдиган тергов ҳаракатларини бажаради ва 10 сутка ўтгач (ЖПК, 340- 341-моддалар) ишни терговчига беради.

Суриштирувчи жиноят ишини қўзғатганидан кейин ёки прокурор ёхуд суриштирув органининг бошлиҚи томонидан қўзғатилган ишни олгач, дарҳол уни ўз иш юритувига қабул қилади ва кечиктириб бўлмайдиган тергов ҳаракатларини бажаришга киришади. Қуйидаги ҳолларда суриштирув юритиш муддати ўтишини кутмасдан суриштирувчи ишни дарҳол терговчига ўтказиши лозим, башарти: оғир ёки ўта оғир жиноят аниқланган бўлса; муайян шахсни айбланувчи тариқасида ишда иштирок этишга жалб қилиш учун асослар аниқланган бўлса; ишни тугатиш учун асослар аниқланган бўлса; терговчи ишнинг ўз юритувига берилишини талаб қилган бўлса (ЖПК, 342-модда). Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал кодекси-нинг 339- моддасида суриштирувнинг вазифалари яққол белгилаб берилган бўлиб, унга мувофиқ суриштирувнинг вазифалари қуйидагилардан: 1) жиноятнинг олдини олиш ёки унга йўл қўймаслик; 2) далилларни тўплаш ва сақлаш; 3) жиноят содир этишда гумон қилинганларни ушлаш ва яширинган гумон қилинувчиларни ҳамда айбланувчиларни қидириб топиш; 4) жиноят туфайли етказилган моддий зиён қопланишини таъминлаш учун кечиктириб бўлмайдиган тергов ҳаракат-ларини юритишдан иборат. Суриштирув органлари зиммасига жиноят аломатларини ва жиноят содир этган шахсларни топиш, ушбу Кодекснинг қоидаларига мувофиқ текшириб чиқилганидан сўнг жиноят иши юзасидан далил тариқасида фойдаланиш мумкин бўлган маълумотларни аниқлаш мақсадида илмий- техника воситаларини қўллаган ҳолда зарур чораларни кўриш юклатилади. Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ ва валютага оид жиноятларга қарши курашиш департаменти ва унинг жойлардаги бўлинмалари органлари бу мақсадда тезкор-қидирув чораларини ҳам кўришга ҳақлидир. Шундай қилиб, суриштирув ва дастлабки терговни умумлаштирувчи жиҳатлар ягона мақсад — тергов қилинаётган ишлар бўйича объектив

ҳақиқатни ўрнатиш ва бир хил тергов ўтказиш тартиб-қоидаларига амал қилиш (ЖПК, 39-модда, 4-қисм) ҳамда жиноят-процессуал қонунчиликка мувофиқ белгиланган бир хил вазифалардан (ЖПК, 2-модда) иборатдир. Шу сабабли қонунчиликни янада мустаҳкамлаш йўлида жиноятчиликка қарши курашувчи органлар кучларини бирлаштириш ўта муҳим саналади.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Абдумаджидов Г.А., Саркисянц Г.П. Правосудие и уголовный процесс Франции., -Т., 1992. 2. Апарова Т.В. Суды и судебный процесс Великобритании. Англия, Уэлься, Шотландия. М.: 1996. 3. Апарова Т.В. Статус судей в Великобритании. /Журнал Российского права. 1999. №7-8. 4. Басков В.И. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида) М., ”Бек” нашриёти, 1998. 5. Безнасюк А.С., Рустамов Х.У. Судебная власть: Учебник для вузов. -М.: ЮНИТИ-ДАНА, Закон и право, 2002. 6.Давлетов А. Дж. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида). Нукус. Билим.1999. 7.Россия Федерациясида прокурор назорати. (дарслик, рус тилида/ А.А. Чувилёвнинг умумий таҳрири остида/ М. , 2000.

Похожие

Тезкор-қидирув фаолияти устидан назоратни амалга оширилиши

Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисидаги маълумотларни муҳофаза қилиш

Тезкор қидирув фаолияти тушунчаси, вазифалари, принциплари ва унинг ҳуқуқий асослари

Тезкор қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар

Тезкор қидирув тадбирлари тушунчаси, уларни ўтказиш асослари. Тезкор қидирув тадбирларини ўтказишда ахборот таъминоти ва чекловлар