“Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи” фанининг предмети, методи ва аҳамияти - Юриспруденция - Рефераты

“Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи” фанининг предмети, методи ва аҳамияти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

68 KB

“Сиёсий ва ҳуқуқ ий таълимотлар тарихи” фанининг предмети, методи ва аҳамияти Режа: 1. Сиёсий ва ҳуқуқ ий таълимотлар тарихи фанининг предмети , ўрганиш услублари ва аҳамияти . 2. Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг вазифалари ва унга қўйилган талаблар. 3.Сиёсий ва ҳуқуқ ий таълимотлар тарихи фанининг бошқа умумназарий фанлари билан алоқадорлиги.

1. Сиёсий ва ҳуқуқ ий таълимотлар тарихи фанининг предмети , ўрганиш услублари ва аҳамияти . Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги назарий билимларнинг пайдо бўлиши ва ривожланиш тарихини ўрганувчи ҳам тарихий , ҳам назарий ихтисосликка мансуб фандир. Сиёсий ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг предмети бўлиб,жамиятдаги назарий таълимотлардан ташқарии сиёсий ва ҳуқуқий воқеликни ўзида акс этувчи турли тасаввурлар, ҳис-туйғулар,эътиқодлар, кайфиятлар, фикрлар ҳам мавжуд. Булар турли асарларда, давлат ва жамоат арбобларининг фикрларида ва мулоҳазаларида ифодаланган.Улар махсус назария даражасида бўлмасада , жамиятдаги турли ижтимоий-сиёсий ҳаракатларнинг манфаатларини , сиёсий дастурларини аниқлаш ва ёритиш имконини беради.Фаннинг предмети буларнинг барчасини қамраб олади. Мазкур ўкув фанининг ўқитишдан мақсад бўлажак ҳуқуқ соҳаси мутахассисларини умумжахон миқёсидаги сиёсий ва ҳуқуқий таълимотларнинг пайдо бўлиши хамда ривожланиш қонуниятларини ўргатиш, уларнинг тафаккури тарихий синовлардан ўтган ибратли сиёсий ва ҳуқуқий фикрлар билан бойитиш, турли сиёсий ва ҳуқуқий ғоялар, фикрлар, назариялар мохиятини англаб олиш малакасини шакллантиришдир. «Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи» фанини ўрганишда ижтимоий фанларни ўрганишда қўлланиладиган услублардан фойдаланилади. Фалсафий ва махсус-ҳуқуқий, формал мантииқий, диалектик, систематик, қиёсий- тарихийлик услублари алоҳида ўрин тутади. 1 Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фани юристларнинг замон талабига мос дунёқарашини шакллантириб, ҳуқуқ соҳасидаги илмларини янада мустахкамлашга ёрдам беради. Хозирги даврда давлат ва ҳуқуқ ҳақида чукур илмий тасаввурга эга бўлиш замонавий дунёвий тафаккурнинг теранлашувига ва Ўзбекистоннинг жахон хамжамиятида инсонпарвар 1 История политических и правовых учений. Под. Ред. В.С.Нерсесянца. НОРМА-ИНФРА.М, 1997.7-бет

демократик ҳуқуқий давлат сифатида ўз қонуний ўрнини эгаллашига хизмат қилади. Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихининг аҳамияти шундаки, у бўлажак ҳуқуқшуносларни умумжаҳон миқёсидаги таълимотларнинг пайдо бўлиш ва ривожланиш қонуниятлари билан таништириш билан бирга,уларда бу таълимотларнинг моҳиятини англаб олиш малакасини шакллантиради. 2. Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг вазифалари ва унга қўйилган талаблар Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг биринчи вазифаси - ҳуқуқ соҳаси бўйича булажак мутахассисларга сиёсий ва ҳуқуқий таълимотларнинг ривожланиши жараёнида руй бераётган эволюцияси ҳақида билим бериш. Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг иккинчи вазифаси - давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги назарияларни хаётга тадбиқ қилиш учун талабаларни назарий билимлар билан қуроллантириш. Сиёсий ва ҳуқуқий талимотлар тарихи фанининг учинчи мухим вазифаси - талабаларда бугунги кунда мавжуд қонунларни сиёсий ва ҳуқуқий окимлар, назарияларининг мохиятини англаш ва тушунтириб бера олиш малакасини шакллантиришдир. “Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи” фанининг вазифалари қуйидагилар: - ҳуқуқ соҳаси бўйича бўлажак мутахассисларга сиёсий-ҳуқуқий таълимотларнинг ривожланиши жараёнида рўй бераётган эволюцияси ҳақида билим бериш; - давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги назарияларни ҳаётга татбиқ этиш учун назарий билимлар билан қуроллантириш; - бугунги кундаги қонунларни, мавжуд сиёсий-ҳуқуқий ғояларни, қарашларнинг моҳиятини англаш ва тушунтириб бера олиш малакасини шакллантиришдан иборат.

“Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи” фани давлат ва ҳуқуқ назарияси билан ўзаро боғлиқликда тарихий фан сифатида давлат, ҳуқуқ, сиёсат ва қонунчилик ҳақидаги назарий билимларнинг шаклланиш ва ривожланишининг тарихий қонуниятларини ўрганади. Талаблар сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фани бўйича қуйидагилардан иборат. 1. Давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги назарий билимлар тадрижи, яъни эволюциясини билиши даркор. 2. Давлат ва ҳуқуқнинг говий, илмий асосларини англаб етишлари лозим. 3. Сиёсий ваҳуқуқий назариялар, фикрлар, қарашларларнинг келиб чиқиши, ўзгариши хамда ривожланиш сабабларини билишлари керак. 4. Сиёсий ва ҳуқуқий ходисаларнинг, илмий асосларини ўрганишлари зарур 5. Сиёсий ва ҳуқуқий муаммолар бўйича ўз фикр хамда ғояларини, қарашларини илмий асосда баён қила олишни билиши керак. 6. Давлат ва ҳуқуқ масалаларини шархлаш, тушунтириб бера олиш малакасига эга бўлишлари керак. 7. Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотларининг манбаларини яхши билиши, улардан фойдали, бугунги кун учун зарур жихатларини аниқлаш кўникмаси шаклланган бўлиши керак. 8.Давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги назариялар, қарашлар, ғоялар, фикрларни, сиёсий ва ҳуқуқий жараёнларни тахлил, синтез қилиш қобилиятига эга бўлиши керак. 3. Сиёсий ва ҳуқуқ ий таълимотлар тарихи фанининг бошқа умумназарий фанлари билан алоқадорлиги . Мазкур фан ўқув режасидаги Давлат ва ҳуқуқ назарияси, Хорижий мамлакатлар давлати ва ҳуқуқи тарихи, Рим ҳуқуқи, Ўзбекистон давлати ва ҳуқуқи, Сиёсатшунослик фанлари билан чамбарчас боғлиқдир.

Давлат ва ҳуқуқ назариясининг мураккаб жихатиларини эгаллаш учун сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихини мукаммал билиши керак. Давлат ва ҳуқуқнинг келиб чиқиш, ривожланиш қонуниятларини биз бу ходисалар тўғрисидаги назарий билимлар манбалари орқали ўрганамиз. Шу боис давлат ва ҳуқуқ назариясини ўрганиш сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи билан доимий алоқада бўлиши керак. Хорижий мамлакатлар давлат ва ҳуқуқ тарихи фани билан сиёси йва ҳуқуқий таълимотлар тарихи фани чамбарчас алоқадор. Чунки хорижий мамлакатларнинг давлат ва ҳуқуқи тарихи манбаларида турли хил давридаги давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги назарий билимларни билиб олиш мумкин. Ўз навбатида сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлдари тарихи уз усуллари ва воситалари билан хорижий мамлакатлар давлат хамда ҳуқуқи манбаларининг хусусиятлари илғор ёхуд салбий жихатлари ўрганилади. Ўзбекистон давлат ва ҳуқуқ тарихини ўрганишда хам сиёсий ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанидан олинган билимлар мухим ахамият касб этади. Сиёсатшунослик фани билан бу фан мустахкам алоқада бўлади. Сиёсат ҳақидаги фан сифатида сиёсатшунослик фани сиёсий ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг илмий натижаларига таянади. Сиёсий ҳуқуқий ходисалар ҳақидаги тарихий-назарий билимлар келажакда сиёсий ва ҳуқуқий институтларнинг ривожланиш истиқболларини ишлаб чиқиш имконини беради. Сиёсий ҳуқуқий таълимотлар тарихи барча ижтимоий фанлар, хусусан, ҳуқуқшунослик фанларидан мустахкам алоқада бўлиб, умумий мақсадга хизмат қилади. Сиёсий-ҳуқуқий таълимотларни ўрганишга хар томонлама холисона ёндашиш, манбалар асосида давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги таълимотларни ўрганишга эътибор талаб қилинади. Мухими сиёсий ғоялар таълимотлар жамиятнинг моддий хаётигина эмас, маънавий хаётига хам боғлиқ холда ўрганилиши зарур. Сиёсий ва ҳуқуқий

таълимотлар ўзини келтириб чиқарган моддий ва маънавий асосларга хам таъсир этишини хисобга олиш керак. Сиёсий ҳуқуқий таълимотлар тарихи фанининг ривожланишига катта хисса қўшган. Халқ оғзаки ижоди намуналаридаги дастлабки ёзма манбаларида давлат, ҳуқуқ, озодлик, адолат, тинчлик тўғрисидаги фикрларни ўрганишга хам эътиборни каратиш керак.

Adabiyotlar 1. Адилходжаева С.М. Либерализм: эволюция идей от прошлого до настояҳего. Монография. –Т.: ТДЮИ, 2002. –120 с. 1. Бобоев Ҳ.Б. Сиёсий ҳуқуқий таълимотлар тарихи. –Т.: ТДЮИ, 2003. –205 2. Бобоев Ҳ.Б. Ўзбек давлатчилиги тарихи. –Т.: “Фан”, 2004. – 294 б. 3. Исламов З. Обҳество. Государство. Право. –Т.: Адолат, 2001. 695 б. 4. Исломов З.М. Давлат ва ҳуқуқ: умумназарий масалалар. (Давлат назарияси). –Т.: Адолат, 2000. –272 б. 5. Исломов З.М. Ҳуқуқ тушунчаси, моҳияти, ижтимоий вазифаси. –Т.: ТДЮИ, 2004. –138 б. 6. Исломов З.М.Фукаролик жамияти: кеча, бугун, эрта. –Т.: ТДЮИ, 2003. – 87 б. 7. История политических и правовўх учений. Под редакцией Лейста. Учебник для ВУЗов –М.: Норма, 2001. –680 с. 8. Мухамедов Х.М. Ислом ва давлат назарияси муаммолари. –Т.: Адолат, 1998. –39б. 9. Мухитдинова Ф.А. “Сиёсий-ҳуқуқий таълимотлар тарихи” ўқув қўлланма. –Т.: ТДЮИ, 2003. –230 б. 10. www.ziyonet.uz

Похожие

Сиёсий хукукий таълимотлар тарихининг предмети ва методи

Сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи ўқув фани сифатида предмети, тизими, услуби

АҚШдаги сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар

Қадимги Римда сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар

Қадимги Шарқда сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар