O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limida huquqni o`qitish - Юриспруденция - Рефераты

O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limida huquqni o`qitish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

38 KB

O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limida huquqni o`qitish Reja: 1. O`rta mahsus, kasb-xunar ta`limida huquqni o`qitish 2. Oliy ta`limda huquqni o`qitish

1. O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limida huquqni o`qitish Ta`limning bu turlari xalq ho`jaligi uchun yosh mutaxasisslarni tayyorlab beradi. Bu yerda ta`lim oluvchilar xali maktab ta`siridan xalos bo`lmagan o`smirlardir. Lekin ularning hayotida jiddiy o`zgarish sodir bo`lib, ularning ko`pchiligi oiladan ajralgan holda o`qiydi. Bu esa ularning tarbiyalanish tizimiga, shu jumladan huquqiy tarbiyasiga ma`lum xususiyatlar kiritadi. Ularning ko`pchiligi uchun endilikda ota-onasining o`rnini tarbiyachi-o`qituvchisi, ustozi egallaydi. O`quvchilarning turmush mustaqilligi kengayadi, ular ustidan ota-ona nazorati susayadi. Bu yangi vaziyat ularga ta`lim-tarbiya berishda boshqacha yondashishni talab qiladi. Deyarli barcha o`rta maxsus, kasb-hunar ta`lim tizimida o`quv rejasiga binoan 46 soat «Huquqshunoslik» va 34 soat «O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini urganish» mahsus kursi o`tiladi. Huquqni o`qitishda tinglovchilarning tanlagan kasblari inobatga olinadi va o`qituvchi shunga ko`ra o`z ma`ruza matnlariga, o`zgartirishlar, qo`shimchalar qo`shib boradi. O`qituvchi: birinchidan, huquqiy normalarni o`qitishda bo`lajak mutahassislikni e`tiborga olish lozim. Masalan, sanoat sohasida sanoatga, qishloq ho`jaligi sohasida qishloq ho`jaligiga, shifokorlik sohasida shifokorlarga, maishiy xizmatda mazkur xizmatga xos xususiy normalarni o`rganish va boshqalalar. Ikkinchidan, mehnat va xo`jalik huquqlarini o`qitishga ko`proq e`tibor berish kerak. Chunki bo`lajak yosh mutaxassislar o`z mehnat huquqlarini, uning kafolatlarini va mulkiy munosabat tartiblarini ustozidan o`rganib oladi va hayotida tadbiq etadi. Uchinchidan, ular oiladan oladigan tarbiyani ham o`z o`quv maskanida o`qituvchilaridan olib, kelajak oilaviy tumushga tayyorlanadilar. To`rtinchidan, o`quv ishlari mehnat faoliyati bilan birgalikda olib borilganligi tufayli ularga huquqni o`qitish huquqiy amaliyot bilan qo`shib o`tiladi.

O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limining mutaxassisligigaqarab o`qituvchi huquqiy bilim berishda mavzuning nazariy va amaliy qismlarini, shu sohaga aloqador huquqiy normalar bilan to`ldirishi kerak. 2. Oliy ta`limda huquqni o`qitish Oliy o`quv yurtlarida «Huquqshunoslik» fani ikki yo`nalishda o`qitiladi: 1) umumiy tushunchada huquqiy bilim berish; 2) mahsus tarzda huquqiy bilim berish. Umumiy huquqiy bilim noyuridik oliy ta`limdagilarga muljallangan. Maxsus huquqiy bilimni bo`lajak huquqshunoslarni tayyorlashga qaratilgan oliy ta`limda beriladi. Masalan, Respublikamizning hamma pedagogik oliy ta`limida umumiy huquqiy bilim beriladi, ular qoshidagi «Huquqshunos, ma`naviyat va ma`rifat asoslari» mutaxassisliklari uchun maxsus huquq bilimi beriladi. Yuridik institututlar va fakultetlarda esa to`liq huquqiy bilim berilib huquqshunos o`qituvchilari va huquqni himoya qiluvchi davlat organlari uchun mutaxasislar tayyorlanadi. Professor-o`qituvchi ma`ruza boshlashdan oldin talabalarga ma`ruza rejasini, mahsus adabiyotlarni yozdiradi va ma`ruza matni bo`lsa, ularga tarqatadi. O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limidan farqliroq oliy ta`limda huquq o`qituvchisi fan takrorlanmasligiga, talabalarning qabul qilish layoqati, yoshi, ularning fanga qiziqishi inobatga olinishi lozim. Har bir mavzu bo`yicha qo`shimcha adabiyotlar, qonun yangiliklari, yangi chop etilgan huquqshunos olimlarning asarlari tavsiya etiladi. Talabalardan ko`proq mustaqil ishlash talab qilinadi. Mustaqil ishlashda talabalarga huquq sohalariga taaluqli ro`znomalar, jurnallardan foydalanish, ayrim ilmiy-amaliy maqolalar bo`yicha o`z fikr-mulaxazalarini bildirish taklif etilib, dars jarayonida muxokama davom ettirilishi ijobiy natija beradi. Talabalar ishtirokida maxsus huquq burchagini yoki huquq honasini jihozlash mumkin. Unda slaydlar, ko`rgazmali qurollar, saqlanib, u yoki bu mavzu bo`yicha dars o`tilganda ulardan foydalanish mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. I.A.Karimov. «O‘zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy istiqbolining asosiy tamoyillari». - T., «O‘zbekiston», 1995. 2. 1918-1920 yillardagi Turkiston ASSR Konstitutsiyalari. 3. 1920-23 yillardagi Xorazm Xalq Respublikasi Konstitutsiyalari. 4. 1921-23 yillardagi Buxoro Xalq Respublikasi Konstitutsiyalari. 5. 1927-1937-1978 yillardagi O‘zbekiston SSR Konstitutsiyalari. 6. www.ziyonet.uz

Похожие

O`rta asrlarda O`zbekistonda siyosiy va huquqiy ta`limotlar

Huquqni o`qitishning maqsad va vazifasi

O`rta asrlarda sharq mamlakatlari davlati

O`rta asrlarda Hindiston davlati va huquqi

O`rta asrlarda Sharq va G`arb mamlakatlarida siyosiy va huquqiy ta`limotlar