Mурда бўлаги топилган ҳолатларда терговнинг ўзига хослилиги - Юриспруденция - Рефераты

Mурда бўлаги топилган ҳолатларда терговнинг ўзига хослилиги

Загружено в:

16.09.2022

Скачано:

0

Размер:

82 KB

M урда бўлаги топилган ҳолатларда терговнинг ўзига хослилиги Режа: 1. Мурда бўлаги ва унинг топилган жойини кўздан кечириш 2. Суд тиббиёт экспертизаси ҳал қиладиган масалалар 3. Терговнинг кейинги босқичида ўтказиладиган ҳаракатлар

Қотиллик жиноятларини тергов қилиш услуби ё ти нуқтаи наза-ридан улар шартли равишда уч гуруҳга бўлиниб , тергов қилиш такти-каси га тавсия қилинади. 1. Зўрлик аломатлари мавжуд бўлган мурда топилган ҳолда ўтказиладиган тергов ва те з кор ҳаракатлари; 2. Қотиллик жиноятини содир қилиб, сўнг қотил жабрланувчи тана жасадини бўлаклаб ҳар жойларга ташлаб юборади ёки яширади; 3. Бедарак йўқолган шахснинг жиноят қурбони деган версия асосида жиноий иш қўзғатилиб тергов олиб бориш. Жиноятнинг содир қилиниш мотивлари ҳ одиса жойидаги оқи-бат, излар, қуроллар ва бошқа вазиятлар жиноятнинг криминалистик тавсифини ташкил қилади. Криминалистик тавсифининг айрим эле-ментлари бир- бирлари билан боғлиқ бўлади ва бири иккинчисидан келиб чиқади ва бири иккинчисини тўлдиради. Жиноятнинг субъекти, жиноят содир қилинган жойи, мурда ёки унинг бўлаги топилган жой-лар криминалистик тавсиф элементлари бир-бирлари билан боғлиқ бўлиб, ҳар қайси элементдан қолган излар (жиноят оқибати излари) бошқа элементларда акс этади, бирини кузатиш ва текшириш билан иккинчиси унга боғлиқ бўлган ҳолат – вазиятнинг хусусиятини кел-тириб чиқаради. Жиноят содир этилган, жабрланувчининг мурдаси топилган жойлардан жиноятнинг содир этилиш усули, мотивлари, қўлланилган қуроллар, жиноятни содир этган шахс ҳақидаги дастлабки маълумот-ларни олиш мумкин бўлади. Жабрланувчининг шахси маълум бўлган ҳолларда, жиноятчи ҳақида, марҳум билан улар орасидаги муносабат, жиноят ҳодисасининг механизми ҳақида хабар олиш мумкин бўлади ва тегишли версия-тусмоллар тузиш имкони бўлади. Жиноят ҳодиса-си билан жабрланувчининг танаси топилган жойлар бир бўлганда, қотилликнинг асосий ҳолатлари ҳақида маълумот олиш ва дастлабки тергов-тезкор ҳаракатларни ўтказиш билан

жиноятда шубҳаланган шахсни топишга , қўлга олиш имкон бўлади. Қотиллик жинояти очиқ жойларда, йўл-кўча юзасида, ташландиқ, одамлар кам юрадиган жой-ларда содир этилганда жабрланувчи мурдаси бир мунча ўзгаришлар, (мурда аломатлари, атроф-муҳит, об-ҳаво таъсири) юз бериши нати-жасида унинг шахсини аниқлаш мураккаб бўлади. Бундай ҳолларда тезкор ходимларнинг маълумотлар, қидирилаётган бедарак из қол-дирган шахслар ҳақидаги информацион хизмат ходимларининг ахбо-ротлари катта ёрдам беради. Шаҳар шароитларида содир қилинадиган қотилликлар ҳақидаги маълумотлар кўпинча информацион хизмат ходимларининг ахборот-лари орқали олиниб, улар асосида тезкор қидирув чоралари ўткази-лади. Одамлар гавжум бўлиб яшаётган жойлар шароитларида содир қилинадиган қотилликлар кўп ҳолларда жиноят изларини йўқотишга, мурдани бўлаклаб яширишга қаратилган бўлади. Мурда бўлакларини а ҳ лат-чиқиндилар ташланадиган жойларга ташлайдилар, жамоа гав-жум жойлардаги махсус юк сақланадиган биноларда бирор материал-га ўралган ҳолда ёки сумка- чемоданларга жойлаштирилиб қолдира-дилар. Жиноят содир бўлган ва мурда бўлаги топилган жойлар ҳар хил ҳудудларда бўлган тақдирда бу жойларни бир-бирлари билан боғлиқ ва мослик ҳолатлари аниқланмоғи лозим. Қотиллик жиноятларининг тавсифий қисмларидан яна бири унинг содир қилиниш усулидир. Содир қилиниш усули ўз ичига иш-латилган қурол, восита, ҳаракат, жиноятга аввалдан тайёргарлик кў-риш ва содир қилинганидан сўнг жиноят изларини йўқотишга ҳаракат қилиш ҳолатлари киради. Уй – рўзғор жанжаллари, раш қ , безорилик, спиртли ичимлик ва наркотик моддалар таъсири остида содир қилинадиган қотилликлар деярли олдиндан тайёргарлик кўрилмасдан содир қилинади. Қотил қўлига дуч келган предмет қурол (пичоқ, теша, болта) ёки бошқа восита билан жароҳат етказади ва мақсадига етади.

Қотиллик ғаразлик мақсадида ёки жабрланувчининг лавозими, хизмат вазифасига қарши қаратилган бўлса, жиноятчи олдиндан та-йёргарлик кўради, жойини, вақтини ва қуролни белгилаб қўяди, бун-дай ҳолларда ўқ отиш қуроли, портловчи моддаларни мўлжаллаб қўяди. Қасдни амалга оширгандан сўнг, қотил қуролдан отилган ўқ ва гильзаларни ҳам олиб кетишга, оёқ ва қўл изларини қолдирмасликка ҳаракат қилади. Бу ҳолатлар қотилнинг шахси ҳақидаги маълумот-ларни олишга ва уни кимлар орасидан қидириш лозимлигини белги-лайди. Қотиллик жиноятининг изларини ва жабрланувчининг мурдаси-ни йўқотишга қаратилган ҳаракатлар баъзида қотилликка бошқа ҳодиса тусини бериш учун ниқоблаш усулларини ҳам қўлашлар уч-раб туради. Қотил қурбонини ҳушсизлантириб ёки оғир жароҳат ет-казиб, хонанинг эшик- деразаларини беркитиб ўт қўйиб кетади, тепа-лик баландликдан итариб юборади, “ўз-ўзига қасд қилган” – ниқоби тусини яратади ва хакозо. Жабрланувчининг шахсини аниқлаш ҳам терговнинг дастлабки босқичида тўғри тусмоллар тузишга ва гумонланувчини топишга ёр-дам беради. Жабрланувчилар аёл кишилар бўлса, кўп ҳолларда улар зўрлик, ғаразлик ёки раш қ қурбонлари бўладилар. Қотил билан жабрланувчининг ўзаро алоқалари, муносабатлари бир-бирлари билан боғлиқ бўлиб жиноий оқибатга олиб келишлиги сабабида ва қасднинг мазмунидан дарак беради. Жиноятга гумонланган қотилларнинг шахси, тергов амалиётига асосланган ҳолда қуйидагича тавсифланиши мумкин. Спиртли ичим-лик ёки наркотик моддаларни суисътемол қилувчи 18 ёшдан 50 ёшга-ча бўлган эркак кишилар. Кўп ҳолларда улар қўпол муомала қилув-чилар, ахлоқсиз, жамоага ва аёлларга беҳурмат ва раҳмсиз қарайди-ган, илгари судланган каби сифатларга эга бўладилар. Қотилнинг баъзи ҳаракатлари – жабрланувчига нисбатан ўта раҳмсизлик билан кўп жароҳат етказиши, ўзининг яқин қариндоши, оила аъзолари, ёш болаларни ўлдириши, уларнинг мурдаларини май-да бўлакларга

бўлиб, ҳар жойларга ташлаши, унинг ақли норасолиги-дан хабар беради, бундай ҳолларни типик вазиятларга киритиш мум-кин. Тергов амалиётида нотипик ҳолар ҳам учраб туради. Қотил қурол билан муомала қилишни яхши билади, ҳарбий хизматда ёки алоҳида машқ асосида отиш ёки совуқ қуролларни ишлатишни ўзлаштириб, жиноятга тайёргарлик кўришни ва содир қилгандан сўнг унинг изларини йўқотишни аввалдан белгилаб қўяди. Бундай вазият-лар терговнинг дастлабки босқичида бир мунча мураккабликни кел-тириб чиқаради. Лекин криминалистик фаолиятнинг қонуниятига биноан ҳеч бир жиноят ўз оқибатини – изларини қолдирмай илож йўқ, шунинг учун ҳар қандай жиноят шу жумладан қотиллик қурбонини бўлаклаб йўқотишга қаратилган жиноятлар ҳам муваффаққиятли текширилиб ўз ечимини топади. Мурда бўлаги топилган ҳолларда жиноят иши дарҳол қўзға-тилади, чунки мазкур ҳолатнинг ўзи етарли асос бўлади. Жиноий иш қўзғатилиши билан тезкорлик билан мурда бўлагини ва унинг топил-ган жойини кўздан кечириш лозим. Кўздан кечиришда топилган мур-да бўлаги қандай ҳолатда эканлиги, бирор материал, қоғоз целлофан пакетга солинганми, мато, қоғоз тури, ўралиш усули боғлаш ва боғич тури ҳақидаги маълумотлар тўла ва аниқ қилиб баённомага киритил-моғи лозим. Мурда бўлагини кўздан кечиришда унинг кимга тегишли экан-лиги, (жинси, тахминий ёши, миллати) бош қисми бўлган ҳолларда шахсини ҳам аниқлаш имкони бўлади Шунингдек, кўздан кечиришда иштирок этаётган суд тиббиёти мутахассисининг ёрдамида, ўлим юз берган вақт, мурдани бўлаклаш вақти, қандай қурол билан содир этилганлиги тахминий белгиланиб версия юритилади, сўнгра экспер-тиза текшируви ўтказилганда ана шу версиялар текширилади. Мурда бўлаги топилган жойни ҳам синчиклаб кўздан кечириш лозим бўлади. Бунда жойнинг ўзи тавсифланади; гавжум жойлардаги, (вокзал, аэропорт ва ҳ) а ҳ лат ташлаш жойлари, яшик, бочка, чуқур, ҳожатхоналар,

йўловчиларнинг юки сақланадиган - қўриқланадиган жойлардаги папка, токчалар, қутилар ва ҳ.к. Очиқ жойларда топилган бўлса, мазкур ҳудуднинг жойлашган жойи, туман, манзил, кўп қаватли уйлар орасидаги бўшлиқлар, чиқиндилар ташланадиган жойлар, қурилиш ва таъмирлаш жойлари, шаҳардан ташқаридаги очиқ жойлар, йўл-кўча юзаси ёки ариқ-зовур каби жойларнинг аниқ мўлжали, белги-аломатлари билан белгилаб тегишли чизма ва баённомада акс эттирмоқ лозимдир. Мурданинг бошқа қисмларини топиш ҳам дастлабки тергов ҳаракатларини амалга ошириш босқичида ўтказилади. Бунда айниқса тезкор – қидирув ходимларининг чора-тадбирлари катта аҳамиятга эгадир. Қотиллик жиноятларини тергов қилишда ташкил қилинган тер-гов- тезкор ходимлар гуруҳи таркибига кирган жиноят-қидирув хо-димлари томонидан бўлакланган мурданинг бошқа қисмларини қиди-ри б -топиш лозим бўлади. Булар мурда қисмлари топилган жой атро-фидаги яқин жойлар бўлиши мумкин. Тезкор қидирув чораларини ўтказишда, кинолог мутахассисларни жалб этиш билан ҳам фойдала-ниш мумкин бўлади. Мазкур чора-тадбирларни ўтказиш билан бир қаторда ИИВнинг ахборот-информацион маркази маълумотларидан, криминалистик рўйхатга олинган бедарак йўқолган шахслар ҳақидаги ахборотлардан ҳам фойдаланиш лозим бўлади. Йўқолган шахсларнинг оғзаки белги-аломат портретлари билан бўлакланган мурда шахси ўзаро солиштирилиб идентификациялаш билан жабрланувчининг шахсини аниқлашга ҳаракат қилмоқ зарур бўлади. Кўздан кечириш жараёнида мурда бўлаги топилган жойдан олинган турли модда-буюмлар ашёвий далил сифатида расмийлаш-тирилади, фотосуратга туширилади. Мурда бўлаги умумий кўриниши обзор услуби билан бўлаклашда кесилган, араланган, чопилган жой-лари узловой ва масштабли қилиб суратга олинади. Атроф-муҳитдаги аломатлар (тр а нспорт воситаси, оёқ-пойафзал) излари, турли пред-метлар, (чекилган сигарет

қолдиғи, рўмолча, тугма кабилар) ҳам ашё-вий далил сифатида олинади ва расмийлаштирилади. Мурда бўлаги бирор материалга ўралган, солинган бўлса, улар ҳам кўздан кечирилиб (уларнинг тури, сорти) гуруҳ мансублиги бел-гиланади. Терговнинг кейинги босқичида ўтказиладиган текширувлар натижасида топиладиган ўхшаш материал, қоғоз ва б. эксп е рт текши-руви билан идентификация қилинади. Мурданинг бўлагидаги жароҳатлар, бўлаклашда ишлатилган қурол, услуб, жиноятчининг шахсидан хабар беради, унинг ҳунари-касби, мутахассислиги ҳақида версия юритишга имкон беради. Терговнинг хусусиятига кўра мазкур гуруҳ жиноятларининг со-дир қилиниши жиноят изларини, жабрланувчи жасадини турли усул-лар билан яшириш-йўқотиш ҳаракатлар борлиги намоён бўлади. Тер-гов ва тезкор ходимларнинг ҳамкорлиги, айниқса, бу ишларда аҳамиятлидир. 2-§. Суд тиббиёт экспертизаси ҳал қиладиган масалалар Ҳодиса жойини, мурданинг бўлаги (бир қисми) топилган жой-ларни кўздан кечириш, тезкор - қидирув чора-тадбирларини ўтказиш натижасида турли излар ва ашёвий далиллар топилади, булар қато-рига жиноятчига тегишли бўлган излар (қўл оёқ) шахсий буюмлар ва уларнинг бирор қисми (рўмолча, сигарет қолдиғи, тугма ва ҳ.к.) Топилган турли объектлар ўзининг тузилиши, хослик хусусият-лари, қурол сифатида ишлатилиши мумкин бўлган буюмлар ўзларига тегишли бўлган текширувларга объект бўлади. Суд-тиббиёт ва биологик экспертизалари одамнинг танаси, ун-даги жароҳатлар, одам қони ва бошқа биологик моддалари юзасидан ўтказилади. Қотиллик жинояти содир қилиниб, сўнг унинг изларини йўқо-тиш мақсадида жиноятчи жабрланувчининг танасини бўлаклаб хара-жатларга ташлайдилар, беркитадилар.

Тергов ва тезкор қидируви ёрдами билан топилган мурда бўлаги бўйича тиббиёт текшируви қуйидаги масалаларни ҳал қилади: - тана бўлаги (бош қисмидан бошқалари бўйича) кимнинг – аёл ёки эркак кишининг танасими; - тахминан ёши,қайси миллатга мансублиги; - қотиллик содир қилинган вақти; - жароҳатлар қандай қуролдан етказилган; - ўлим юз берган ва мурда бўлакланган вақт; - Мурдани бўлаклашда қандай қурол (ўткир кесувчи, чопувчи, арраловчи) ишлатилган; - Жасадни қисмларга бўлишда жиноятчининг касб-ҳунар белги-лари (жарроҳлик, қассоблик каби); - Жабрланувчи қонининг қайси гуруҳга мансублиги; - Мурда бўлаклари бир неча бўлса, улар бир одам танасига тегишлими деган савол ва бошқа масалалар аниқланади. Мурда бўлаги бирор материалга, картон ёки тўқима қутига, турли сумка ва бошқа идишларга жойлаштирилган бўлса, мазкур предметлар ҳам ашёвий далил сифатида олинади, улардаги қон ва бошқа биологик моддалар ҳам эксперт текширувига юборилади, ўраш материаллари-идишлари юзасидан эса идентификация ўтказилади, улар-нинг гуруҳ мансублиги бўйича гумонланувчи шахсларнинг яшайдиган ёки у шланган жойларда топилган ўхшаш объектлар билан солиштирилади. Мурда бўлагидаги бошқа моддалар (жиноят содир бўлган ёки бўлакланган жойидан) ёпишган заррачалар, тупроқ-чанг, лой ва б. микроэлементлар ҳам кўздан кечиришда ва эксперт тадқиқоти жараёнида текширилади. Улар гумонланувчи ушланган тақдирда, унинг устки кийимидан, пойафзал тагчармидан олинган микро элементлар билан қиёсланиб айнанлик факти ёки гуруҳ мансублиги белгиланади.

Терговнинг кейинги босқичида ўтказиладиган ҳаракатлар Тергов жараёнининг кейинги босқичи дастлабки тергов ва тезкор- қидирув чоралари натижасига боғлиқ. Сўроқни жиноят ҳодисаси-ни кўрган, эшитган ва муҳим маълумотларни бериши мумкин бўлган гувоҳлардан бошлаш керак. Тезкор-қидирув чоралари ёрдамида аниқ-ланган гумон қилинувчилар ушланиб, тегишли муддатларда сўроқ қилиниши ва уларнинг кўрсатмалари текширилиши лозим. Кўздан кечириш натижасида топилган ашёвий далиллар, жиноят қуроллари, турли излар юзасидан криминалистик экспертизанинг алоҳида турлари ўтказилади. Жумладан, транспорт воситаси ёрдамида содир қилинган жиноятлар бўйича излар трасологик, йўл ҳаракат қоидасини қасддан бузиш ва йўловчини босиб кетиш ҳолатлари автотехник экспертиза, айрим синган ва алоҳида бўлаклар бўйича бутун бир предмет — қуролни аниқлашда трасологик, жиноий ҳодисасига тегишли бўлган турли ҳужжат матнлари бўйича хатшунослик текширувлари ўтказилади. Отиш қуроли воситасида содир қилинган қотиллик ишларида қурол ва унинг қайси ҳарбий қисмга тегишлиги юзасидан баллистик идентификациявий текширув ва совуқ қуролларнинг баллистик экс- пертизаси ўтказилади. Жиноят содир бўлган жойда, жабрланувчининг ва ишда гумон қилинувчининг танаси-кийимида турли модда ва микро-материаллар топилиши мумкин, хусусан жиноятчи пойабзалининг тагчармида ҳодиса жойидаги тупроқ ва турли биологик заррачалар, жабрланувчи кийимининг устки қисмида жиноятчининг эгнидан микрозаррачалар ўтиш ҳоллари амалиётда кўп учраб туради. Бу микрозаррачаларни текшириш натижасида материал, модда ва маҳсулотларнинг қайси гуруҳга мансублиги, баъзида эса айнанлиги аниқланади.

Келтирилган маълумотлар гумон қилинувчининг жиноят содир бўлган вақтда «мен бошқа жойда эдим, умуман, ҳодиса жойида бўлмаганман» - деган важининг ёлғонлигини фош этиб, аксинча ҳолатни тасдиқлашга имкон беради. Тергов жараёнида олинган хабарлар, турли экспертиза хулоса-лари, тергов эксперименти натижаларида янги ҳолатлар маълум бўлиши мумкин. Бу вазиятлар ва ҳолатларни ҳал қилиш учун баъзида дафн этилган жабрланувчининг майитини, бедарак йўқолган.шахси номаълум мурдани кўмилган жойидан қайта очиб олиш «эксгумация» қилиш ва турли экспертиза текширувидан қайта ўтказиш ҳаракатлари ҳам амалга оширилади. «Эксгумация» ўтказиш учун суд-тиббиёт экспертизасини қайта-такрорий ўтказиш ва номаълум майитнинг шахсини аниқлаш учун ҳам зарурат туғилади. Мазкур тергов ҳаракати махсус қарор ва прокурор рухсати асосида, дафн этилганнинг яқин қариндош-уруғларининг рози-норозилигидан қатъи назар ўтказилади. Терговнинг бу босқичида айбланувчини сўроқ қилиш зарур бўлади. Сўроқ ўтказиш учун иш юзасидан йиғилган далиллар, гувоҳларнинг кўрсатувлари, экспертиза хулосалари ва бошқа маълумотлар яна бир бор таҳлил этилиб, улар ўзаро бир-бирлари билан боғлиқми, орасида зиддиятли вазиятлар йўқми, текширилиб, айбланувчини сўроқ қилиш давомида унинг ёлғон кўрсатма беришига қарши қўлланилиши мумкин. Айбланувчининг ёлғон кўрсатмасини текшириш ва ҳақиқатни исботлаш учун уни таниб олишга кўрсатиш, айрим берган маълумотлари асосида тергов эксперименти ўтказиш, юзлаштириш билан амалга оширилади. Шунингдек, айбланувчининг кўрсатмаларини ҳодиса ва жиноят жойида қайта текшириш билан ҳам тўғри-нотўғри эканлигини аниқлаб олиш мумкин бўлади. Қотиллик жиноятини содир қилишда қўлланилган усуллар, алоҳида ўта раҳмсизлик ҳаракатлари, қурол хусусияти, жиноят қурбо-ни бўлган шахс

мурдасини бўлаклаш ҳолатлари юзасидан айбланган шахснинг ақли расолигини аниқлаш учун, албатта, суд-психиатрия текширувидан ўтказилиши лозим. Жиноятда айбланганнинг ушланган жойида, яшаш манзилида зарур бўлганда тинтув ўтказмоқ мумкин. Тинтувнинг мақсади жиноят қуролини, изларини, ўғирланган қимматбаҳо буюм, пул маблағлари-ни топишдан иборатдир. Таниб олишга кўрсатиш, тергов эксперименти, юзлаштириб сўроқ қилиш ҳаракатларини ўтказишда криминалистик тактиканинг умумий қоида тартибига риоя қилган ҳолда амалга оширилади. Айрим вазиятларни ҳал этишда ишнинг ўзига хослик томонларини назарда тутган ҳолда у ёки бу тактик қоидаларни қўллаш лозим бўлади. Терговнинг сўнгги босқичида ўтказиладиган тергов ҳаракат-ларининг кетма-кетлиги, баъзида такрор ўтказилиши, аниқланаётган ҳолатнинг хусусиятига боғлиқ бўлиб, ҳар хил вазиятни ҳал этиш терговчининг мутахассис сифатидаги савиясига ва ишдаги тажрибаси ва ижодий ёндашувига боғлиқ бўлади.

A дабиётлар рўйхати : 1. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. “Ўзбекистон” Тошкент, 2003 2. И.А.Каримов “Адолат - қонун устуворлигида”. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг II чақириқ 6-сессиясида сўзлаган нутқи “Ўзбекистон овози” газетаси, 2001 й. 30 август. 3. И.А.Каримов. Биз танлаган йўл демократик тараққиёт ва маърифий дунё билан ҳамкорлик йўли -Т: “Ўзбекистон”, 2003 4. И.А.Каримов. Тинчлик ва ҳавфсизлигимиз ўз куч - қу д ратимизга, ҳамжи ҳ атлигимиз ва қа т ъий иродамизга боғлиқ Т: “Ўзбекистон”, 2004 5. И.А.Каримов. Бизнинг мақсад-жамиятни демократлаштириш ва янгилаш, мамлакатни модернизациялаштириш ва ислоҳ қилишдир. Т: “Ўзбекистон”, 2005 6. Алимова Р.А, Отахўжаев С.А. – Суд экспертизасини ташкил қилиш ва ўтказиш масалалари. Тошкент, 2001 7. Криминалистика техникаси; Ўқув қўлланма, Тошкент, 1999 8. Криминалистика тактикаси; Ўқув қўлланма, Тошкент, 2000 9. Криминалистика; Дарслик. I-II қисм. Тошкент. 2003 й. 10. Криминалистика; Учебник. Москва “БЕК”. 2000 г. 11. Криминалистика; Учебник. Москва. 2004 г. 12. Норбоев А. – Ҳодиса жойини кўздан кечириш. Услубий қўлланма Тошкент. 1999 й.

Похожие

Қотиллик жиноятларини тергов қилиш услубиёти ( Котиллик жиноятларини тергов килиш

Бедарак йўқолган шахсларни «Қотиллик Қурбони» - версияси асосида тергов қилиш

Зўрлик аломатлари мавжуд мурда топилганда ўтказиладиган терговнинг алоҳидалиги

Терговчининг ўғрилик жиноят иши бўйича дастлабки терговнинг якунловчи босқичидаги вазифалари

Ўт қўйиш ( Ут куйиш ) ва ёнғин (енгин) хавфсизлиги қоидаларини бузиш жиноятларини тергов қилиш