Ijtimoiy siyosiy barqarorlik milliy xavfsizlik O'zbekistonda demokratik jamiyat qurish kafolati - Юриспруденция - Рефераты

Ijtimoiy siyosiy barqarorlik milliy xavfsizlik O'zbekistonda demokratik jamiyat qurish kafolati

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

84 KB

Ijtimoiy siyosiy barqarorlik milliy xavfsizlik O'zbekistonda demokratik jamiyat qurish kafolati Reja: 1. Ijtimoiy-siyosiy barqarorlik – demokratik jamiyat qurish asosi. Ijtimoiy siyosat. 2. Ijtimoiy-siyosiy barqarorlikning shartlari va millatlararo munosabatlar. 3. Milliy xavfsizlik, diniy ekstremizm va terrorchilikka qarshi kurash.

Ijtimoiy-siyosiy barqarorlik – demokratik jamiyat qurish asosi. Ijtimoiy siyosat Jamiyatdagi ijtimoiy barqarorlikning ma'nosi-tinchlik, osoyishtalik va ijodiy mehnat muhiti qat'iy uzil-kesil hamda mustahkam o'rnatilgan sharoit. Barqarorlik bunyodkorlik faoliyatining zamini va zaruriy sharti. Insoniyatning butun tarixi – barqarorlik va beqarorlikdan iborat. Beqarorlik, barqarorlik davrida odamzot tomonidan yaratgan moddiy va ma'naviy boyliklar sovurilgan, jamiyat taraqqiyoti sustlashib, zavolga uchragan, zo'ravonlik avj olgan. Ayniqsa, u tuzumdan bu tuzumga utayotganda beqarorlik uchun sharoit yaratiladi. O'tgan asrda Rossiyada xuddi shunday holat ro'y berdi, 1917 yil fevralda podsho-imperator taxtdan ag'darildi, usha yili kommunistlar hokimiyatni egallab, mamlakatda beqarorlik boshlandi- fuqarolar urushi, oq terrorga qarshi qizil terror uyushtirildi. Natijada, jamiyatdagi nufuzli tadbirkorlar – zavod-fabrika egalari, mulkdorlar, bankirlar, umuman qo'lidan ish keladiganlar beqarorlik qurboni bo'ldi. Mamlakatda xunrezlik, ocharchilik, qimmatchilik avj oldi. Beqarorlik – Rossiya Imperiyasini emirib, mamlakat tanazzulga uchradi, u yoki bu yog'ini qo'ying 30 million aholini boshini edi. Ana, Sizga beqarorlikning oqibati. Shuning uchun mustaqillikka chiqqan O'zbekiston barqarorlik yo'lidan dadil qadamlamoqda. Mustaqillik yillarida O'zbekistonda yangi, demokratik huquqiy davlat qurishning siyosiy asoslarida tub burilishlar yasalib, muhim o'zgarishlar sodir bo'ldi. Mamlakat ma'muriy-buyruqbozlik tizimining kishanlaridan qutildi. Yakka partiya hukmronligi barham topdi. O'zbekiston o'z istiqlol va taraqqiyot yo'lini belgilab oldi. Shuning uchun O'zbekistonda siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy taraqqiyotning, iqtisodiy islohotlarning samarali bo'lishining omili barqarorlikdir. Barqarorlik - jamiyat taraqqiyotining kaliti hisoblanib mamlakatda tinchlik, osoyishtalikni ta'minlaydi. Ijodiy mehnat muhiti yuzaga keladi. Demak, ijtimoiy barqarorlik jamiyatni bir me'yorda, larzalarsiz davom etishidir. Jamiyatda bunday holatni yuzaga keltirish oson kechmaydi. Bir tuzumdan boshqasiga o'tish juda ko'p muammolarni keltirib chiqaradi. Ana shunda bosiqlik, vazminlik bilan ish tutishlik o'zining ijobiy natijalarini beradi. Mamlakat barqarorligini ta'minlashda-huquqiy,

me'yoriy hujjatlarning o'rni katta. Shuning uchun, mustaqil O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi – jamiyatimiz barqarorligini huquqiy kafolatidir. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini Muqaddimasida “O'zbekiston xalqi: ... demokratiya va ijtimoiy adolatga sadaqatini nimoyon qilib, respublika fuqarolarining munosib hayot kechirishlarini ta'minlashga intilib, insonparvar demokratik huquqiy davlat barpo etishni ko'zlab, fuqarolar tinchligi va milliy totuvligini ta'minlash maqsadida o'zining muxtor vakillari siymosida O'zbekiston Respublikasining mazkur Konstitutsiyasini qabul qiladi”. 74 Ha, Bosh Qomusimizning muqaddimasidan barqarorlik g'oyalari ufurib turibdi. Ana shu g'oya mamlakatimizda barqarorlikni ta'minlash imkoniyatini yaratdi. 1992 yildayoq Prezidentimiz Islom Karimov yurtimizdagi ahvolga baho berib shunday degandi: “Hozirgi tinchlik, barqarorlik-eng katta boyligimiz. Buni ming marta takrorlashga tayyorman. Xalqimizdan iltimos qilmoqchiman: mana shu boylikni qo'ldan bermang. O'shanda bu yurtga hamma narsa keladi... Bugun xalqimizga tinchlik va osoyishtalik kerak”. Mustaqilligimizni dastlabki yillaridayoq belgilab olingan ana shu yo'l o'zini bugun oqladi. Jamiyatimizdagi ijtimoiy-siyosiy barqarorlik-demokratik jamiyat qurishning asosi hisoblanadi. Ichki va tashqi siyosatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar natijasida xususiy mulk, mulkdorlar sinfi paydo bo'ldi. Umuman, mamlakatimizda barqarorlik tufayli yangi davlatning asosi qurildi. Ular quyidagicha: 1. Xalqaro talablar darajasida, demokratiyaning barcha talablariga mos keladigan O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilindi. 2. Teng saylov huquqi asosida vakillik hokimiyati tizimi shakllanishining demokratik mexanizmi vujudga keldi. 3. Mamlakatda qonun chiqaruvchi organ – Oliy Majlis va mahalliy vakillik organlari ko'ppartiyaviylik asosida saylanadigan bo'ldi. 4. Hokimiyat tarmoqlarining bo'linishining konstitutsiyaviy tamoyili qonun bilan mustahkamlanib, amalda qo'llanila boshladi.

5. Respublika va mahalliy hokimiyat organlarining vakolat va huquqlari doirasi aniq belgilandi. 6. Inson huquqlari va erkinliklari, xalqaro qabul qilingan me'yorlarga muvofiq qonunlar va Konstitutsiya bilan mustahkamlandi. 7. Respublikada siyosiy hayot plyuralizm, siyosiy tuzilmalar, mafkura va fikrlarning rang-barangligi asosida rivojlanmoqda. Ko'ppartiyali tizim yaratildi. Kasaba uyushmalari, fahriylar, yoshlar, xotin-qizlar va boshqa jamoat tashkilotlarining faoliyati qonun bilan mustahkamlandi. 8. O'z-o'zini boshqarish tizimi shakllandi. Istiqlol yillarida O'zbekistonda demokratik, huquqiy davlat, fuqarolik jamiyati qurish yo'lida shunday yo'llarni bosib o'tdiki, bular bir necha o'n yilliklarga, hattoki, asrlarga tatigulik muvaffaqiyatlardir. Mazkur ko'lami katta bo'lgan o'zgarishlar xalqimizning o'ziga xos bo'lgan xususiyatlarini hisobga olib amalga oshirildi. Milliy an'analar, udumlar, fe'l-atvor ham hisobga olindi. Ana shu islohotlar bosqichma-bosqich, mojarolarsiz, larzalarsiz amalga oshirilmoqda. Bular o'z navbatida ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni ta'minladi. Ammo bu jarayon juda sekinlik bilan, asta-asta muntazam rivojlanib boradi. Lekin bu holat o'z-o'zidan paydo bo'lmaydi. Balki tinimsiz harakat, istiqbolini oldindan ko'rish, zarur tadbirlarni o'z vaqtida amalga oshirish orqali yuzaga keladi. Mamlakatdagi ijtimoiy-siyosiy barqarorlik – demokratik jamiyat qurishning asosi hisoblanib, barcha islohotlarni ro'yobga chiqarishga xizmat qiladi. Mamlakatda barqarorlikni ta'minlash taraqqiyot garovidir. Shuning uchun yosh mamlakatimiz o'zining birinchi qadamini davlatimizda barqarorlikni mustahkamlashdan boshladi. Hech shubhasiz, u o'zining ijobiy natijalarini bera boshladi. Ijtimoiy-siyosiy barqarorlikning shartlari va millatlararo munosabatlar Taraqqiyotning yangi vazifalari va bosqichlari yurtboshimiz asarlarida aniq va ravshan qilib belgilab berilgan. Bunda demokratiyani yanada chuqurlashtirish, huquqni mustahkamlash, aholining siyosiy, huquqiy, madaniy va fuqaroviy

faoliyatini oshirishga yo'naltirilgan. Ular quyidagilardan iborat: 1. Jamiyatda ijtimoiy muvozanatni tartibga solish bo'yicha zarur qonunlarni ishlab chiqish va qabul qilish (jamiyatda haddan tashqari boylarga va haddan tashqari kambag'allarga tabaqalashuvi ixtilofi kelib chiqishi mumkin). 2. Bozor munosabatlarida kishilarning moddiy jihatdan tengsizligi muqarrar. Ammo davlat, jamiyatning barcha a'zolariga o'z tashabbus va qobiliyatlarini yuzaga chiqarish uchun keng imkoniyatlar yaratib berish kerak. Kichik va xususiy tadbirkorlikni rag'batlantirish va rivojlantirish, aktsiyadorlarning huquqlarini himoya qiladigan qonunlar qabul qilindi. 3. Davlat organlari faoliyatining huquqiy asoslarini tashkil etuvchi qonunlarni takomillashtirish (jamiyatni ortiqcha boshqaruv tarmoqlaridan toboro ozod etish. O'zini o'zi boshqarish organlarini faollashtirish). 4. Hokimiyatning sud tarmog'i, huquqni himoya qilishning butun tizimi faoliyatining yo'nalishlarini va mazmunini jiddiy isloh qilishdan iborat mazkur muammo Islom Karimovning “Adolat - qonun ustuvorligida” asarida batafsil bayon etilgan. 5. Fuqarolarning siyosiy jarayonlarda, davlatni boshqarishda ishtirok etishning huquqiy asoslarini takomillashtirish. 6. Bozor islohotlarini qonun bilan mustahkamlash ishlarini muntazam takomillashtirish. 1997 yil avgust oyida Oliy Majlisning IX sessiyasida O'zbekiston Respublikasining Milliy xavfsizlik kontseptsiyasi qabul qilindi. O'zbekistonda ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni ta'minlashda millatlararo tinchlik, totuvlikni saqlash muhim ahamiyatga ega. Istiqlolning birinchi kunlaridan ushbu muammoni hal qilish yo'llari belgilab olingan edi. O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasini II bob 8-moddasida “O'zbekiston xalqini millatidan qat'i nazar, O'zbekiston Respublikasining fuqarolari tashkil etadi”. 75 V bob 18-moddasida “O'zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo'lib, jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e'tiqodi, shaxsi, ijtimoiy mavqeidan qat'iy

nazar, qonun oldida tengdirlar. Imtiyozlar faqat qonun bilan belgilanib qo'yiladi hamda ijtimoiy adolat printsiplariga mos bo'lishi shart”. 76 Insonparvarlik g'oyalari yo'g'rilgan, bunday yo'riqnomalar mamlakatda istiqomat qilayotgan 100dan ortiq millatlarning totuvligi uchun kafolatdir. Milliy masalani to'g'ri hal qilinishi, ular o'rtasidagi munosabatlarni mustahkamlaydi, demak, jamiyatning taraqqiyotiga, rivojlanishiga xizmat qiladi. Har qanday millat, - deb qayd etdilar Islom Karimov, - u naqadar kichik bo'lmasin – insoniyatning boyligidir…”. Millatlarni erkin, har tomonlama qo'llab-quvvatlash borasida mamlakatimizda barcha qulaylik, sharoitlar yaratilgan. Shularni ichida Milliy Madaniy Markazlarning o'rni o'zgacha. Milliy Madaniy Markazlar - O'zbekistonda istiqomat qilib turgan barcha millatlar, elatlarning madaniyat, ma'naviyat, urf-odat, an'analar sohasidagi o'zlariga xos talab va ehtiyojlarini qondirish, shu tariqa O'zbekiston miqyosida jipslashtirishga qaratilgan ijtimoiy-ixtiyoriy tashkilot. 1987 yilda ular bor-yo'g'I 12ta bo'lgan bo'lsa, 1997 yilga kelib, 90dan oshdi. Milliy Madaniy Markazlar o'zlarini tili, urf-odatlari, rasm-rusumlarini tiklash, milliy xis-tuyg'ularni jonlashtirishdan iborat. Ayni vaqtda ular O'zbekistonni o'z Vatani deb biladilar. Ularning faoliyati barcha millatlar bilan do'stona aloqalarni mustahkamlashga qaratilgan. Milliy xavfsizlik, diniy ekstremizm va terrorchilikka qarshi kurash Ikki sistemaning barham topishi, bir-biriga qarama-qarshi kuchlarni kurashiga barham berdi. Ammo dunyoda mojarolar kamaymadi, aksincha, er kurrasining turli burchaklarida hududiy janjallar avj olayapti, “mintaqaviy mojaro”lar palak yozayapti. BMTning ma'lumotiga qaraganda, dunyoda 30 millionga yaqin qochoq ro'yxatga olingan. Mana, faqat 1996 yilda ana shunday ko'ngilsiz voqealar tufayli 13 million kishi boshqa mamlakatlardan boshpana topgan. Bu holat hammani sergaklantirishi kerak. Millionlab odamlarning sarson-sargardonligi, uyidan, joyidan kechib, azob-uqubat tortayotganligi ko'ngilsiz voqeadir.

SSSR parchalanib ketgandan keyin bizning mamlakatimiz front yaqinidagi davlatga aylanib qoldi. Bu holat hech shubhasiz bizning irodamiz yoki xohishimizsiz ro'y berdi. Olovli nuqtalar nafaqat o'zlarini tashvishga, balki qo'ni- qo'shnilarning ham halovatiga rahna solib, noxushliklar keltirib chiqardi. Mana, Afg'onistondagi fuqarolar urushi 20 yil davom etdi. Urush Afg'onistonning iqtisodiga salbiy ta'sir qilib, butunlay vayronaga aylangan mamlakat bo'lib qoldi. Markaziy Osiyo mamlakatlarini dengizga chiqish yo'llariga g'ov bo'ldi. Mojarolar tufayli boshpanasiz qolgan qochoqlar soni ko'paydi. Narkobiznes ko'payyapti. Bu davlatlardagi mojarolar qurol-yarog'lar kontrabandasini kuchaytirmoqda. Mintaqaviy mojarolar O'zbekistonning xavfsizligiga tahdid solayapti. Shuning uchun davlatimizning xavfsizligini ta'minlashga katta e'tibor berilayapti, buning uchun Qurolli Kuchlarimizni jangovarligini oshirish va mustahkamlash davr talabidir. Butun dunyoda bo'lganidek har bir suveren davlat o'zining xavfsizligini ta'minlashga birinchi darajali e'tibor beradi. O'zbekiston ham bundan mustasno emas. Davlatimiz o'zining xavfsizligini ta'minlashga istiqlolning birinchi kunlaridanoq katta e'tibor berdi. O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga muvofiq davlatimizni Milliy xavfsizligi bo'yicha islohotlar olib borilayapti. “O'zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari O'zbekiston Respublikasining davlat suverenitetini va xududiy yaxlitligini, aholini tinch hayoti va xavfsizligini himoya qilish uchun tuziladi”. Xuddi mana shu ko'rsatmalar mamlakatimizda olib borilayotgan islohotlarga asos qilib olingan. Davlatimiz Qurolli Kuchlarning mudofaa qudratini mustahkamlash uchun hamma narsaga tayyor. Ekstremizmning lug'aviy ma'nosi bexosdan, kutilmaganda degan ma'noni anglatib, ular faqat o'zini haqligiga ishonadi, haqiqat faqat o'zi tomonda, deb anglaydi – buning uchun har qanday zo'ravonlikdan qaytmaydi. Buning paydo bo'lishiga sabab, faqat diniy qarama-qarshiliklar emas, balki ijtimoiy-iqtisodiy ziddiyatlar ham sabab bo'lmoqda.

Mustamlaka iskanjasida ezilgan xalqimiz nafaqat jismoniy, moddiy jihatdan, balki ma'naviy sohada ham ta'qib ostida edi. Diniy qadriyatlar toptaldi, uning arboblari qatag'on qilindi. Mustaqillik diniy aqidalarga erkinlik berdi. Ommaning diniy e'tiqodiga ruxsat berildi. Mamlakatimizning barcha xalqlariga o'z dinlariga e'tiqod qilishga imkon yaratildi. Darhaqiqat, istiqlol odamlarning diniy e'tiqodiga keng yo'l ochdi. Ayni vaqtda jamiyatimizning ma'naviy jarayonida muhim rol o'ynay boshladi. Ular ichida islom dinining o'rni kattadir. “Islom dini, - dedi Islom Karimov, - ota-bobolarimiz dini, u biz uchun ham iymon, diyonat, ham ma'rifat ekanligini unutmaylik”. 79 Ha, Islom dini odamlarni insofga chaqiruvchi, ezguliklarga undovchi juda katta ma'naviy xazinadir. Ana shu hayotiy ne'mat istiqlol tufayli, mustaqilligimizning sharofati bilan, qayta tug'ildi. Ammo shu imkoniyatlarni suiste'mol qilib, noshukurlik qilayotganlar ham topilayapti. Ekstremizm va fundamentalizm shaklida mamlakatimiz mustaqilligiga xavf solmoqda. Prezidentimiz Islom Karimovning “O'zbekiston XXI asr bo'sag'asida: xavfsizlikka taqdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari” kitobida diniy ekstremizm va fundamentalizmning havfi haqida batafsil to'xtalgan. Kitobda ta'kidlaganidek, keyingi o'n yilliklarda dunyoda din omili faollashdi. Mustaqillikka chiqqan mamlakatlarda birinchidan dinning mavqei tiklandi, ikkinchi tomondan mojarolar chiqishi uchun ularda imkoniyat yaratildi. Bularning hammasini hisobga olish davr talabidir. Kitobning 39-44-betlarida xuddi shu dolzarb masala echib berilgan. Estremistik kuchlarning kuchayishini Yurtboshimiz ana bunday tasvirlaydi: 1. Kommunistik g'oyaning mavhumligi, uning emirilishi odamlar ongida bo'shliqni tashkil etdi. Bundan “chala mullalar” dinni, Islomni o'zlaricha talqin qilib tor maqsadlari uchun foydalanib jamiyatga katta zarar etkazishi mumkin. 2. Milliy o'zlikni anglash tuyg'usining o'sib borishi, istiqlol tufayli qanot qoqdi. Buyuk din arboblaridan faxrlanamiz va ayni vaqtda dinni niqob qilib tor manfaati uchun kurashayotganlardan nafratlanamiz. 3. Hududdagi ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy sohadagi keskin o'zgarishlar ham

ta'sir ko'rsatdi. Bu qiyinchiliklardan noto'g'ri xulosa chiqarishda bilindi. 4. O'zbekiston va Markaziy Osiyoda Islom dini turlicha tushunishlik holatlari mavjud. Ba'zilari o'ta fanatik hisoblanib, boshqa dinlar bilan munosabatda nohaqliklarga yo'l qo'yadi. g'ki to'g'ridan-to'g'ri murosasiz siyosat olib boradi. Ba'zilari esa Islomni o'z siyosiy faoliyatiga bo'ysundirmoqchi bo'ladilar. Bularning hammasi mustaqil davlatimizning barqarorligiga tahdiddan boshqa narsa emas. Demak, diniy ekstremistlar qanday ko'rinishda yoki “chiroyli” shiorlar bilan niqoblanmasin, baribir ularning tor manfaatlari uchun qilinayotgan riyokorlikdir. Bundan faqat bir hovuch amalparastlar yutadi. Lekin omma bundan aziyat chekadi. Ularni chalg'itadi. Quruq va'dalar bilan ular ko'ngliga g'ulg'ula soladi. Vahhobiylikning asoschisi – Muhammad Abdul Vahob XVII asrda Arabistonda yashagan va bu g'oya uning nomi bilan paydo bo'lgan. “Turg'unlik, tanglik va jamiyatning parchalanish yillarida, - deb yozadi Islom Karimov, - ajnabiy vahhobiylikning ommaga yoqish yo'lidagi urinishlari adolatni yuzaki tushunib targ'ib qilishda, islomning ma'naviy-axloqiy me'yorlariga qattiq rioya etishni talab qilishda hamda zeb-ziynatdan va manfaatparastlikdan voz kechishni e'lon qilishda namoyon bo'lmoqda”. 1 Yurtboshimizning mazkur jumlalarini talabalarga to'laroq tushuntirib, vahhobiylikning asl mohiyatini anglatish darkor. Vahhobiylikdagi fanatizm, odamlar manfaatiga bir yoqlamalik bilan qarash og'ir oqibatlarga olib kelishini talabalarga bot-bot qayd etish joiz. Ammo ularning asl mohiyati hokimiyat uchun kurash, islom davlatini qurish, bir so'z bilan aytganda, xalqni qonga botirishdan boshqa narsa emas. Yuqorida qayd etganimizdek, istiqlol, mustaqillik diniy e'tiqodga shunchalik ko'p erkinliklar berdiki, buni so'z bilan izohlash mushkul. Dindorlarni himoyalaydigan huquqiy hujjatlar, ayniqsa, Konstitutsiyamizdagi kafolatlar nihoyatda ahamiyatlidir. Bularning hammasi istiqloldan burun faqat orzu edi. Istiqlol qisqa muddat ichida shunday qulayliklar yaratdiki, uning ahamiyati nihoyatda katta. Xullas, mustaqillik dinga e'tiqod qiluvchilarga hamma imkoniyatlarni yaratdi.

“Biz, - deb yozgan kitobida Islom Karimov, - din bundan buyon ham aholini eng oliy ruhiy, axloqiy va ma'naviy qadriyatlardan, tarixiy va madaniy merosdan baxramand qilishi tarafdorimiz”. 2 Ammo dinning davlat ishlariga, siyosatga aralashishiga yo'l qo'yib bo'lmaydi. Chunki ularning xatti-harakatlari, asl maqsadlari mustaqilligimizning dastlabki yillarida o'zini ko'rsatdi. Shuning uchun islom fundamentalizmi, aqidaparastligi davlatimizning mustaqilligiga tahdid soladi. Uning tahdidi nimalardan iborat. Diniy aqidalar bilan niqoblanib, hukumat olib borayotgan reformalarni buzib ko'satmoqdalar. 1. Aqidaparstlikni yoyish maqsadida davlatning obro'sini tushishida bilinayapti. 2. Fundamentalistlarning asossiz shovqin-suronlari olomon ichida vahima tug'diradi. Ularning fanatizmi hech qanaqa qonunni tan olmaydi. Bu holatning fojiaga aylanib ketishi hech gap emas. 3. Ba'zi mamlakatlarda “haqiqiy” va “soxta” dindorlik belgilari bo'yicha qarama-qarshiliklarni keltirib chiqarmoqdalar. Afg'onistondagi holat bunga misoldir. 4. Mamlakatimizning janubiy chegaralaridagi qo'shni mamlakatlarda bo'lib o'tgan fuqarolar urushi natijasida jangarilar o'zlarini zo'ravonlik siyosatlariga diniy tus berib, juda ko'plab fanatiklarni tarbiyalayapti, bu holat ham mamlakatimizga tahdid soladi. 5. Dunyo oldida bizni goh dinsiz, goh davlatning islomlashtirishning yashirincha tarafdorlari qilib ko'rsatib, mamlakatimizni obro'sizlantirayaptilar. 6. Dinlar o'rtasida sovuqlik solishga urinayaptilar. 7. Din hamma muammolarni echadigan kuch deb hisoblamoqdalar. Prezident Islom Karimovning kitobi 1997 yil iyun oyida bosildi, oradan hali uncha ko'p vaqt o'tmasdan, aniqrog'i 1998 yil 16 fevraldagi O'zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligining boyonotida quyidagilar qayd etildi. Diniy ekstremistik kuchlarning qo'poruvchilik harakati fosh etildi. “Hizbi harakati jihod”, “Da'vat ul-irshod” va “Pokiston islom ulamolari jamiyati” kabi tashkilotlar yordamida o'zbekistonlik, aksariyati Farg'ona vodiysi yoshlari Peshovar tumanida

joylashgan diniy o'quv yurtlarida o'qitilmoqda. O'quv jarayonida ularga jihod qilish, vahhobiylik g'oyalari targ'ib qilinmoqda. Ana shu yoshlar 6-7 oy mobaynida Peshovar va Afg'onistoning toliblar nazorat qilayotgan joylardagi maxsus lagerlarda terrorchilik faoliyatining turli shakllariga o'rgatilmoqda. “Maxsus tayyorgarlik” kursini bitirganlar Tojikiston va Qirg'iziston davlatlari orqali O'zbekistonga qaytib keladi. Pokistondagi, biz yuqorida qayd etgan o'quv yurtlarida 400ga yaqin yoshlar tayyorlanmoqda. Islomoboddagi “Juma ul-Sanifiya”, Mardon shahridagi “Tabon” madrasalarida yoshlar ekstremistik ruhda tayyorlanmoqda. Peshovar shahrining Arbad Roid tumanida, Karochi shahrida, Peshovar yaqinidagi Jalxoza, Shamshatu, Oquli Xatta qishloqlarida islomiy jangarilar tayyorlaydigan maxsus o'quv markazlari mavjud. 80 Farg'ona vodiysidan Rahim Hojiev, Akmal Haydarov, Qosim Solixonov va boshqalar (hammasi 15ta) Lohor yaqinidagi Reyvand shahrida “Da'vati tablig” nomli Islom markazida 5 oylik maxsus tayyorlov kursidan o'tishgan. Ularning asosiy maqsadi Markaziy Osiyodagi mavjud tuzumni ag'darib tashlab islom davlatlarini tuzishdir. Abduvali Yo'ldoshev va Tolib Mamajonov boshchiligidagi shunday bosqinchi guruhlardan biri 1994-1997 yillar mobaynida Namangan viloyatida bir qator og'ir jinoyatlar sodir etgan. Mazkur guruh a'zolari Pokiston va Afg'onistonda maxsus tayyorgarlikdan o'tishgan. Mana, muhtaram talabalar, ko'rayapsizlarmi? Diniy ekstremizm va fundamentalizmning asl mohiyati qanaqa ekan? Dindan hokimiyat uchun kurash vositasi sifatida foydalanayapti. Demak, har qanaqa ko'rinishdagi diniy qarashlarning mohiyati tor maqsadlar uchun kurashdan iboratdir. Bundan xalq mafaatdor emas, aksincha, bu bir guruh buzg'unchilarning ishidir. Chunonchi, 1999 yil 16 fevral Toshkentda sodir etilgan fojialar diniy ekstremizmning mahsulidir. Mamlakatdagi ijtimoiy-siyosiy barqarorlik demokratik jamiyat qurishning asosi hisoblanib, barcha islohotlarni amalga oshirish imkoniyatlarini yaratadi.

Mamlakatda tinchlik, osoyishtalik hukm suradi, millatlararo totuvlik vujudga keladi. Ayni vaqtda har qanday xavf oldini olish, milliy xavfsizlikni ta'minlash mamlakatdagi ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni mustahkamlaydi. Diniy ekstremizm va terrorchilik – demokratik jamiyat barqarorligining kushandasidir. Shuning uchun davlatimiz xavfsizligini ta'minlash borasida hamma narsani qilayapti.

Adabiyotlar: 1. Shodiev N. O'zbekiston milliy Tiklanish bosqichida. - M.: Vega, 1999. 2. Shodiev N., Eofurov 3., Siddiqov B. Milliy mafkura va g'oya. -T.: O'zbekiston, 1996. 3. G’ofurov 3., Toshev S. Mustaqillikning ma'naviy zaminlari. -Qarshi: Nasaf, 1994. 4. G’ofurov 3., Siddiqov B. Ma'naviy yuksalish – taraqqiyot omili. - T.: TDTU, 1997. 5. G’ofurov 3., Siddiqov B. Milliy istiqlol ma'naviy-ma'rifiy yuksalish. - T.: TDTU, 2000. 6. Tulenov J., Qodirov B., §ofurov Z. Ma'naviy yuksalish sari. -T.: Mehnat, 2000.

Похожие

O'zbekistonda demokratik jamiyat qurish jarayonlarini erkinlashtirish

O'zbekistonda demokratik jamiyat qurish amaliyoti va mintaqaviy demokratik jarayonlar

O'zbekistonda demokratik jamiyat qurishning g'oyaviy ma'naviy omillari

Demokratik jamiyat va O'zbekistonda milliy hamda umuminsoniy qadriyatlar vobastaligi e'tiqod erkinligi

Demokratik jamiyat va O'zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o'tish yo'li hamda xususiyatlari