Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш ҳамда уларнинг қабулини ташкил этиш - Юриспруденция - Рефераты

Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш ҳамда уларнинг қабулини ташкил этиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

100 KB

Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш ҳамда уларнинг қабулини ташкил этиш Режа: 1. Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш ҳамда уларнинг қабулини ташкил этиш 2. “Жиноятчиликка қарши кураш, унинг олдини олиш ҳамда суриштирув ва дастлабки тергов ўтказишда қонунлар нинг аниқ бажарилиши устидан прокурор назорати

Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш ҳамда уларнинг қабулини ташкил этиш Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатлари (аризалар, таклифлар, шикоятлар), шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Девони, Олий Мажлис қонунчилик палатаси ва Се нати, Олий Мажлиснинг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили, Инсон ҳуқуқлари бўйича миллий Марказ, Вазирлар Маҳкамаси, Консти туциявий суд, республика бошқарув идоралари жамоат бирлаш малари, Ўзбекистонда аккредитациядан ўтган халқаро ташкилот лар, жамғармалар ҳамда хорижий давлатлар ваколатхоналари, оммавий ахборот воситалари вакилларидан келиб тушган муро жаатларни кўриб чиқиш тартиби ва мурожаат этувчилар қабул қилинишини ташкил этиш амалдаги қонун ҳужжатларига, Бош прокурорнинг буйруқ ва кўрсатмалари ҳамда "Ўзбекистон Рес публикаси прокуратураси органларида фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш тартиби тўғриси да"ги Йўриқномага мувофиқ белгиланади. Бош прокурорнинг ўринбосарлари, бошқарма ва бўлимлар бошлиқлари мурожаатларнинг тўлиқ, ўз вақтида ҳамда малакали тарзда кўриб чиқилишини таъминловчи чора-тадбирларни кўра дилар. Мурожаатлар бир тармоқдан бошқасига бошқарма, бўлим бошлиғининг асослантирилган билдиргиси ва Бош прокурор ўринбосарининг розилиги асосида ўтказилади. Агар мурожаат назоратга олинган бўлса, бу ҳақда фуқаролар мурожаатлари ва хатлар бўлими ҳамда ташкилий-назорат ва таҳлилот бошқармаси албатта хабардор қилинади. Мурожаатда бир неча бошқарма ва бўлимларнинг ваколат доирасига тааллуқли масалалар бўлса, ижрочилар орасида номи биринчи бўлиб қайд этилган бошқарма, бўлим раҳбари масъул ҳисобланади. Масъул раҳбар мурожаатнинг нусхаларини бошқа ижрочи ларга топширилиши, зарур ҳолларда муддатлар узайтирилиши, текшириш бўйича ягона топшириқ тайёрланиши ва бошқа ижро чилардан ушбу мурожаатга

тааллуқли ҳужжатларнинг нусхала рини олиб, дастлабки, оралиқ ва моҳиятан асослантирилган яку ний жавоблар юборилишини таъминлайди. Ҳал этилиши Бош прокурор томонидан назоратга олинган мурожаатлар бўйича муаллифга жавоблар фақат Бош прокурорга ахборот берилганидан кейингина юборилади. Ҳал этилиши Бош прокурорнинг ўринбосарлари томонидан назоратга олинган мурожаатлар ҳам худди шу тартибда ҳал эти лади. Фуқаролар ва юридик шахслар ёки уларнинг вакилларини қабул қилиш фуқаролар мурожаатлари ва хатлар бўлими томонидан амалга оширилади. Бош прокурор қабулига Бош прокурор ўринбосарларининг қарорларидан норози бўлган фуқаролар киритилади. Бош прокурор ўринбосарлари томонидан Бош прокуратура нинг бошқарма ва бўлимлари ҳамда вилоят прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлариинг қарорларидан норози бўлиб мурожаат қилган фуқаролар қабул қилинади. Фуқароларнинг мурожаатлари ва хатлар бўлими прокурату ра раҳбарияти қабулига келган фуқаро (вакил)нинг аввалги му рожаати бўйича тўпланган ҳужжатларни ўрганиб, ахборот бера ди. Бошқарма ва бўлимларнинг бошлиқлари шу тармоққа таал луқли масала юзасидан келган фуқароларни қабул қиладилар. Фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатлари кўриб чиқилишида қонунийликни таъминлаш тўғрисида 2004 йил 10 декабр 37-сон буйруғи билан тартибга солинади. Буйруқ та лаблари юқорида қайд этилган. Муҳокама этилаётган масала юзасидан ҳам Бош прокурор нинг махсус йўриқномаси ва низоми қабул қилинган. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг 2004 йил 23 апрелдаги 16–сонли буйруғи билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг «Фуқаролар мурожаатлари ва хатлар бўлими тўғрисида»ги НИЗОМ ҳам мавжуд бўлиб, дарсликнинг илгариги мавзуларида бу Низом ҳақида тўхталиб ўтилган.

Ҳисобдорлик, ҳисоб ва ҳисобот Прокуратура идораларида ҳисоб ва ҳисобот масаласи ҳам прокуратура органлари фаолиятини ташкил этиш ва улар фаолия тининг асосий принциплари билан бевосита боғлиқдир. Прокура тура органлари ягона марказлашган тизимни ташкил этиши му носабати билан қўйи турувчи прокурорлар юқори турувчи проку рорларга ва Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорига бўйсу ниши ҳамда ҳисобдорлиги асосида фаолият кўрсатиши принци пининг амал қилиши прокуратура идораларидаги ҳисоб ва ҳисобот нинг юритилиш мезони айнан қандай бўлиши кераклиги белгилай ди. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унга бўйсунув чи прокурорларга Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғрисида»ги Қо нуни ва Ўзбекистон Республикасининг бошқа қонунлари, қонун ости ҳужжатларида белгиланган вазифа ва ваколатларидан келиб чиққан ҳолда қуйи турувчи прокурорларнинг юқори турувчи прокурорларга ва Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорига бўйсуниши ҳамда ҳисобдорлиги асосида фаолият кўрсатиши би лан белгиланади. Ўзбекистон Республикаси прокуратура органлари ўзларига юклатилган вазифа ва ваколатларни қандай амалга ошираётган ликлари тўғрисида доимий ва мунтазам равишда ҳар ойлик, ҳар чорак, ҳар ярим йиллик ва йиллик ҳисоботларни қуйидан юқори га тақдим этиб турадилар. Юқори турувчи прокурор қуйи турув чи прокурорга кўрсатмалар беришга ёхуд унинг ҳар қандай, шу жумладан процессуал қарорини ўзгартириш ёки бекор қилишга ҳақли эканлиги, ўз бўйсунувидаги барча прокурорларнинг ишла ри тўғри ташкил этилиши учун тўлиқ жавобгарлик принципининг амал қилиши ҳисоб ва ҳисоботни тўлиқ ва тўғри олиб борилиши нинг кафолати ҳисобланади. Прокуратура фаолиятининг ҳар бир йўналиши ва фаолият тармоқлари бўйича туман, шаҳар ва уларга тенглаштирилган прокурорлар вилоятлар ва уларга тенглашти рилган прокурорларга ҳисобот берадилар. Вилоятлар ва уларга

тенглаштирилган прокурорлар эса, ўз ўрнида Ўзбекистон Рес публикаси Бош прокурорига ҳисобот берадилар. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг ҳисобдорли ги Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғрисида»ги Қонунининг 14- моддасида белгиланган бўлиб, унда кўрсатилиш ича, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори Ўзбекистон Рес публикаси Президенти ва Ўзбекистон Республикаси Олий Маж лиси олдида ҳисобдордир. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори Ўзбекистон Рес публикаси Президентига: қонунийлик ҳамда жиноятчиликка қарши курашнинг ҳолати тўғрисида - мунтазам равишда; ўта оғир жиноятлар ва фавқулодда ҳодисалар тўғрисида зуд лик билан; прокуратура органлари амалга оширган ишлар тўғрисида-ҳар олти ойда ахборот тақдим этади. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори Ўзбекистон Рес публикаси Олий Мажлисига ўз фаолияти ҳақида мунтазам Ра вишда ҳисобот беради. Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғрисида»ги Қонуни 15- моддасига мувофиқ, Қорақалпоғистон Республи каси прокурори Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенге си ва Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори олдида ҳисоб дордир. Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғрисида»ги Қонунининг 16-моддасига мувофиқ, вилоятлар, Тошкент шаҳар прокуратуралари ва уларга тенглаштирилган прокуратураларга тегишли прокурорлар раҳбарлик қиладилар, улар Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорига бўйсунадилар ва унинг олдида ҳисобдордирлар. Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғрисида»ги Қонунининг 17-моддасига мувофиқ, туманлар, шаҳарлар проку ратуралари ва уларга тенглаштирилган прокуратураларга тегиш ли прокурорлар раҳбарлик қиладилар ва улар юқори турувчи те гишли прокурорга ҳамда Ўзбекистон

Республикаси Бош проку рорига бўйсунадилар ва уларнинг олдида ҳисобдордирлар. Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғрисида»ги Қонунининг 5-моддасига мувофиқ, Вилоятлар, Тошкент шаҳар, туманлар ва шаҳарлар прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар халқ депутатлари тегишли Кенгашларига, зарурат бўлган ҳолларда эса фуқароларнинг ўзини - ўзи бошқариш орган ларига қонунийликнинг ҳамда жиноятчиликка қарши курашнинг ҳолати тўғрисида ҳар йили ахборот берадилар. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг “Жиноятчиликка қарши кураш, унинг олдини олиш ҳамда суриштирув ва дастлабки тергов ўтказишда қонунлар нинг аниқ бажарилиши устидан прокурор назоратини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги 2004 йил 9 декабрь 31-сон Б У Й Р У Ғ Ида Вилоятлар, Тошкент шаҳар, туман ва шаҳарлар проку рорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар халқ депутатла ри тегишли Кенгашларига, зарурат бўлган ҳолларда эса фуқаро ларнинг ўзини-ўзи бошқариш органларига жиноятчиликка қарши курашнинг ҳолати тўғрисида ҳар йили ахборот бериб борсинлар деган талаб ҳам мавжудлигига прокурорлар эътибор беришлари лозимлиги қайд этилган. Ўзбекистон Республикаси Прокуратурасида жами бўлиб, ет тита штат бирлигидан иборат “Ташкилий назорат ва таҳлилот бошқармаси” мавжуд. Вилоятлар, Қорақалпоғистон Республика си, Тошкент шаҳар ва уларга тенглаштирилган прокуратуралар, туман, шаҳарлар прокуратуралари ва уларга тенглаштирилган прокуратура органларида ҳам ташкилий назорат ва таҳлилот бўйича бўлим ёинки, катта ёрдамчилар мавжуд. Мазкур бўлим прокуратура органлари олдида турган асосий вазифалар ва қо нунчиликдаги тегишли ўзгартиришларни ҳисобга олиб статистик ҳисобот миқдорларини ишлаб чиқади, прокуратура органларида статистик ҳисобот бўйича йўриқномалар чиқаради. Прокуратура органлари фаолиятининг барча

соҳалари бўйича ўрнатилган стати стик ҳисобот миқдорларини қабул қилади ва қайта ишлайди. Қабул қилинган ва қайта ишланган маълумотларни таҳлил қилиб, Ички ишлар вазирлиги ҳамда адлия вазирлиги, суд орган лари ҳисоботлари миқдорларидан фойдаланган ҳолда, жиноятчи ликка қарши кураш фаолиятини такомиллаштириш юзасидан таҳлилий ишларни амалга оширади. Бу шахслар: А). ўз прокуратурасида дастлабки ҳисобни ташкил қилади лар ва ўз прокуратура фаолияти тўғрисида статистик ҳисобот тайёрлайдилар; Б) туман(шаҳар) прокурорларидан олинган статистик ҳисо ботларни тўплайдилар ва ҳал қиладилар ҳамда ҳисоб ва ҳисобот масалаларида туман (шаҳар) прокурорларига тегишли кўрсатма ва тушунчалар берадилар. Туман ва шаҳар прокуратураларида статистик ҳисобот бево сита прокурор томонидан тайёрланади. Бу ишни жамоатчи ёр дамчиларга, котибларга, ҳамда бошқа шахсларга топшириш та қ и қ ланади. Прокурор ҳисоботини шахсан тайёрлар экан, аён бўлган камчиликларни бартараф қилиш мақсадида, туман ёки шаҳар прокуратураси фаолиятини яхшилашда статистик миқдорлардан тезкор фойдаланиши керак. Бирламчи ҳисоб ҳужжатлар (статистик варақалар, ҳисобот журналлари ва бошқа материаллар)и ички ишлар органлари, Прокуратура, Солиқ, Валютага оид жиноятлар ва жиноий йўл би лан топилган даромодларни легаллаштиришга қарши курашиш Департаменти, Божхона хизмати, МХХ кабиларнинг расмий ҳи собдорлиги (ойлик, ярим йиллик, йиллик)нинг асосини ташкил эта ди. Прокуратура тўғрисидаги қонунга кўра Бош прокурорга жи ноятчиликка қарши кураш самарадролигини таъминлаш мақса дида тезкор-қидирув фаолиятини, суриштирув ва дастлабки тер говни амалга оширадиган органларнинг фаолиятини мувофиқ лаштириш вазифаси юклатилган. Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Миллий хавфсизлик хизмати идоралари билан

биргаликда жи ноятчилик ҳолати, жиноятчиликнинг очилиши борасида проку рор назорати ва тергов ҳаракатлари тўғрисида ягона ҳисоб мето дикаси ва тизимини, шунингдек прокуратура органларида ягона ҳисобдорликни тақдим этиш қоидаларини ўрнатади. Жиноятчиликнинг ягона ҳисоби тамойилларига мувофиқ давлат статистик ҳисобдорлиги ИИВда бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан бирга (ўзларининг ваколат доираларида) Бош прокуратура билан келишиб ишлаб чиқилади ва Давстатқўм қарори билан тасдиқланади. Давлат статистик ҳисобдорлиги ор ганлари, прокуратура, Солиқ, Валютага оид жиноятлар ва жино ий йўл билан топилган даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш Департаменти ва божхона хизмати органларининг жи - ноятчилик тўғрисида 95%дан кўпроқ ҳисобга олинган кримина логик ҳолатлари асосида жамланади ва Ўзбекистон Республикаси ИИВнинг Ахборот Маркази –(ИЦ) да умумлаштирилади. Умумлаштирилган давлат статистик ҳисобдорлигига МХХ ва Ҳарбий прокуратура маълумотлари киритилмайди. Бизга яқин қўшни бўлган РФнинг амалиётига назар ташласак, 1993 йилги “Дав лат сирлари тўғрисида”ги қонунга мувофиқ жиноят ҳақидаги маълумотлар, фуқороларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини бузувчи ҳаракатлар, давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг қону нийликни бузиш ҳолатлари тўғрисидаги маълумотлар давлат сирларига кирмаслиги белгилаб қўйилган. Ўзбекистон Республи - касида ҳали бундай қонун ишлаб чиқилмаган. Жиноятчилик ҳақидаги маълумотларни тўлиқ ошкора қилиб бўлмайди. Шунинг учун бу маълумотлар конфиденциал ҳисобланади ва давлат ста тистика ҳисобдорлигига киритилмайди.

Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг давлат статистик ҳисобдорлиги 5 формадан иборат. 1). Рўйхатга олинган, очилган ва очилмай қолган жиноятлар бўйича ҳисобот (Ф.№1, ярим йиллик, ИИВ ва Давстатқўмга тақдим этилади). 2). Жиноятчилик тўғрисида ягона ҳисоб (Ф.№1-Г, йиллик, ИИВ ва Давстатқўм га тақдим этилади). 3). Жиноят содир этган шахслар бўйича ҳисоб (Ф№2, ярим йиллик, ИИВ ва Давстатқўм га тақдим этилади). Бунда жиноятчи шахси тўғрисида тўлиқ маълумотлар мавжуд бўлади. 4). Тергов ҳаракатлари бўйича ҳисоб (Ф№1-Е, ярим йиллик, Бош прокуратура ва Давстатқўм га тақдим этилади). 5). Прокурор фаолиятининг ҳисоби (Ф.П. ярим йиллик, Бош прокуратура ва Давстатқўм га тақдим этилади). Бунда қонунларга риоя қилиш ва ҳуқуқий ҳужжатларнинг қонунийлиги, дастлабки терговнинг ва суриштирувнинг қонунийлиги, озодликдан маҳрум қилиш жойларидаги қонунларга риоя қилиниши устидан проку рор назорати натижалари, шунингдек прокурорнинг жиноий, фуқоролик ва хўжалик ишларини кўришда иштироки натижалари кўрсатилади. Ҳуқуқ масалалари буйича кундалик статистикада прокурор фоалияти таҳлили алоҳида ўрин тутади. Прокурор фоалияти бўйича ҳам ҳар ойда Ахборот Марказига ҳамда бевосита ўзининг юқори ташкилотига давлат статистик ҳисоботи берилади. Ҳисо ботда прокуратура қонундида кўрсатилган прокурорнинг барча вазифалари ўз аксини топади. Қуйидаги статистик ҳисоботлардаги ҳолатларга қараб прокурорнинг қонунларнинг ижроси устидан қандай назо ротни амалга ошираётганлигига баҳо бериш мумкин бўлади :  қонунлар ижроси устидан назорат (умумий назорат фаолияти);  инсон ҳуқуқлари ва эркинлиги бузилмаётганлиги;  ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идораларининг суруштирув ва тергов ҳаракатлари қонун доирасида амал қилинишлиги;

 жиноят иши кўзғатилиши асослари, жиноят ишининг тўхтатилиши, бекор қилиниши, тергов ва суриштирув ҳаракатла рининг қонуний олиб борилиши, вақтинча гумондорни ушлаш ва ҳибсга олиш ва ҳоказо.  ушлаб турилганлар, эҳтиёт чораси сифатида қамоққа олинган шахсларни вақтинча сақлаш хоналарида ҳамда тергов қамоқхоналарида сақланаётган фуқароларнинг қонунда белгилан ган тартибда сақланиши;  прокурорнинг жиноий, хўжалик суди ва фуқоралик иш ларини судларда кўришда иштироки;  суд қарорларини ижро этиш чоғида қонунларга риоя этилиши устидан назорат;  жиноий жазоларни ижро этиш муассасаларида қонун ларга риоя этилиши устидан прокурор назорати;  махсус тартибли корхоналарда қонунларга риоя этили ши устидан назорат;  прокурорнинг корхоналар, ташкилотлар, фуқаролардан келган ариза ва шикоятларни кўриб чиқиши,  прокурорнинг матбуотда чиқишлари.

Адабиётлар рўйхати: 1.Басков В.И. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида) М.,”Бек” нашриёти, 1998. 2.Давлетов А. Дж. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида). Нукус. Билим.1999. 3.Россия Федерациясида прокурор назорати. (дарслик, рус тилида/ А.А. Чувилёвнинг умумий таҳрири остида/ М., 2000. 4. Иноғомжонова З.Ф. умумий таҳрири остида Жиноят про цесси (умумий қисм, дарслик, ўзбек тилида) Т.: 2002 й., «Янги аср авлоди». 5. Иноғомжонова З.Ф. умумий таҳрири остида Жиноят про цесси (махсус қисм, дарслик, ўзбек тилида) –Т.: ТДЮИ.2003 й.

Похожие

Вилоят прокуратуралари томонидан фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш

Ўзбекистон Республикаси прокуратураси органларида фуқаролар ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш

Профилактика инспектори томонидан жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш.

Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш амалиётига доир айрим мулоҳазалар

Фуқароларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича ишларни ташкил этиш