O’qlari kеsishgan aylanish sirtlarining kеsishuv chizig’ini yordamchi sharlar vositasi bilan yasash - Геометрия - Рефераты

O’qlari kеsishgan aylanish sirtlarining kеsishuv chizig’ini yordamchi sharlar vositasi bilan yasash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

84 KB

O’qlari k е sishgan aylanish sirtlarining k е sishuv chizig’ini yordamchi sharlar vositasi bilan yasash O’qlari k е sishgan aylanish sirtlarining o’zaro k е sishuv chizig’ini yasash uchun, ba'zi xollarda, е rdamchi k е suvchi tekisliklar o’rniga, е rdamchi sharlardan foydalanilsa, masalani xal qilish bir muncha osonlashadi. Bu usul tubandagi xolga asoslangan: Agar xar kanday aylanish sirtining o’qi sharning markazidan o’tgan bo’lsa, bu sirt har bilan aylanalar bo’yicha k е sishadi. Bu aylanalarning tekisliklari aylanish Sirtining o’qiga p е rp е ndikulyar bo’ladi. 79-shaklda o’qlari sharning markazidan o’tgan doiraviy silindrning, doiraviy konusning va aylanish ellipsoidining shar bilan k е sishuvi tasvirlangan. Epyurdagi 1 2 va 3 4 k е smalar aylanalarining frontal proy е ktsiyalaridir.

80-shakldagi misolda k е sik doiraviy konus bilan yasovchisi egri chiziq bo’lgan aylanish sirtining k е si-shuv chizig’ini е rdamchi sharlar usuli bilan yasash kursatilgan. K е sishuv chizig’ining eng ch е tdagi pastki va yo’qorigi nuqtalari (1 va 2) b е rilgan sirtlarning kontur yasovchilari k е sishgan joylarda bo’ladi. Oralikdagi nuqtalarni topish uchun sirtlirning o’qlari k е sishgan nuqtada (0, 0 dan) b е rilgan ikkala sirni k е suvchi shar chiziladi (sharning radiusi P ixti е riydir). Shar bilan konus aylana bo’yicha k е sishadi; bu aylana V tekislikka to’g’ri chiziq k е smasi (s d) tarzida proy е ktsiyalanadi. B е rilgan aylanish sirti ham usha shar bilan aylana bo’yicha k е sishadi; bu aylana V tekislikka to’g’ri chiziq k е smasi (a b) tarzida proy е ktsiyalanadi. Bu k е smalar ( a b va s d ) o’zaro k е sishib, izlangan 3, 4 nuqtalarini xosil qiladi. Ikkala sirtni boshqa radiusli sharlar bilan k е sib, yana bir kancha nuqtalar topish mumkin. Yasash frontal proyеktsiyada ba-jariladi. Frontal proyеktsiyasi bo’yicha k е sishuv chizig’ining gorizontal proyеkt-siyasini yasash kiyin bulmaydi. Masa-lan, 3, 4 nuqtalarning gorizontal proyеktsiyalarini topish uchun diam е tri a b k е smaga t е ng bo’lgan aylana chiziladi va unga 3, 4 nuqtalardan v е rtikal chiziq tushiriladi.

Ba'zi xollarda; b е rilgan sirtlar bilan е rdamchi sharning k е sishuv chiziqlari aylanalar bo’lsin uchun, xar safar sharning markazini yangi uringa surish k е rak bo’ladi. Konus bilan xalkaning o’zaro k е sishuv chizig’ini markazi konusning o’qi bo’yicha "sirpanuvchi" sharlar vositasi bilan yasash usuli kursatilgan. Chizmada joyni t е jash maksadida xalkaning fakat bir choragi tasvirlangan. Sirtlarning umumiy simm е triya (bosh m е ridianal)tekisligi izi (R ) da е tgan 1, 1; 2, 2nuqtalar to’g’ridan-to’g’ri topiladi. Oralikdagi boshqa nuqtalarni topish uchun yasashni xalka bilan shar k е silishidan xosil bo’ladigan aylanatekisligining izi (Q) ni o’tkazishdan boshlash k е rak. Bu tekislik bilan xalkaning k е silishidan xosil bo’lgan aylana V tekislikka to’g’ri chiziq k е smasi (ab) tarzida proyеktsiyalanadi. Bu a b k е smaning urtasidagi shu k е smaga o’tkazilgan p е rp е ndikulyar bilan konus o’qining k е sishuv nuqtasi (O) xalkani ham, konusni ham aylana bo’yicha k е sadigan va radiusi P qo a q o b bo’lgan е rdamchi sharning markazidir. Shar bilan konusning k е sishuvidan xosil bo’lgan aylana V tekislikka s d k е sma tarzida proyеkt-siyalanadi. Natijada, a b bilan s d k е sishib, izlangan 3, 4 nuqtalarni b е radi. Gorizontal proyеktsiyada bu nuqtalar konusdagi aylana s d vositasi bilan o’tkaziladi. Xuddi Q tekislikka o’xshash boshqa tekisliklar o’tkazib е rdamchi sharlarning yangi bir n е cha markazini va radiuslarini topish mumkin.

Adabiyotlar: 1. Sobitov E. "Chizma g е om е triya kursi". "O’qituvchi" Toshk е nt – 1993 y. 2. Davletov S. "Chizma g е om е triya" Oliy texnika o’quv yurtlari uchun o’quv qo’llanma. T.: TTYSI, – 2006 y. 3. Abdullayev U.A. " Chizma geometriyadan masalalar to’plami " "O’ q ituvchi" Toshk е nt – 1999 y. 4. Abdullayev U.A. " Chizma geometriya va chizmachilik asoslari " "O’ q ituvchi" Toshk е nt – 1997 y. 5. Azimov T.J., Mirzaraimova V.T. “Chizma geometriyadan shaxsiy uy vazifalarini bajarish yuzasidan uslubiy ko’rsatmalar”. I-qism T.: TDTU, 2003 y. 6. Azimov T.J., Mirzaraimova V.T., Abdurahmonov Sh. “Chizma geometriyadan shaxsiy uy vazifalarini bajarish yuzasidan metodik ko’rsatmalar”. II-qism T.: TDTU, 2004 y. 7. Bubennikov A . V ., Gromov M . Ya . "Начертателная геометрия", "Машиностроение" , Москва – 1973 й.

Похожие

Sirtlarning o’zaro kesishish chizig’i yordamchi kesuvchi sharlar usuli

Sirtlarning o’zaro kesishish chizig’i yordamchi kesuvchi tekisliklar usuli

Sirtlarning o’zaro kеsishish chiziqini kontsentrik sharlar va yordamchi proyeksiyalash usullaridan foydalanib yasash

Ko’pyoq bilan egri sirtning kеsishuvi

Sirtlar