Vertikаl stvоllаrni o’tishda yuklarni ko’tarish - Геология - Рефераты

Vertikаl stvоllаrni o’tishda yuklarni ko’tarish

Загружено в:

27.09.2023

Скачано:

0

Размер:

976.5 KB

Vertikаl stvоllаrni o’tishda yuklarni ko’tarish Reja: 1. Umumiy ma’lumotlar 2. Ko’tarish jihozlari

Umumiy ma’lumotlar Stvolni o’tishda yuklarni yer yuzasiga chiqarish, stvol kavjoyiga materiallarni tushirish, ishchi xodimlarni, asboblarni tushirish va ko’tarish, hamda tog’ jinslari va suvni yer yuzasiga chiqarish kabi ishlar amalga oshiriladi. Yuklarni ko’tarish idish turi bo’yicha kajava va skipli bo’lishi mumkin. Stvollarni o’tishda keng tarqalgan ko’tarish turi bu kajavali ko’tarishdir. Buning bir necha sababi bor. Birinchidan kajava shakli qulay, ikkinchidan yo’naltiruvchi po’lat arqonlar kavjoydan 12-40m balandlikda qolishi mumkin. Shuning uchun kavjoyda tog’ jinsini yuklashga xalaqit bermaydi. Uchinchidan kajavani kavjoyda xoxlagan joyga qo’yish mumkin. Kajavali ko’tarish bir kajavali va ikki kajavali bo’lishi mumkin. Bir kajavali ko’tarishda odatda bitta kajavalarga 1 yuk ortiladi, boshqasi harakatda bo’ladi. Ikki kajavali ko’tarishda, uchta kajava ishda bo’ladi: ikkita kajava 3 va 4 harakatda, bitta kajavaga 5 esa tog’ jinsi ortiladi. Boshqa sharoitlari bir xil bo’lganda bir kajavali ko’tarish mashinasi 6 dvigateli quvvati ikki kajavali ko’tarish mashinasi 7 dvigateli quvvatidan 1,3 ÷ 1,5 marta yuqori bo’ladi. (rasm) Shuning bilan birgalikda ikki kajavali ko’tarish mashinasi ish unumdorligi bir kajavali ko’tarish mashinasi ish unumdorligidan 20 foizdan 60 foizgacha ortiq. Buning sababi kajavalarni to’kishda, kajavalarni qayta ulashda, harakat mobaynida ko’p joylarda sekinlashtirishga ko’p vaqtning yo’qotilishi bilan bog’liq. (rasm, a,b).

rasm. Tik stvolni o’tishda yuklarni ko’tarish ishlari sxemasi.

rasm. BPS jihozlar: a – kajava joylashishining umumiy sxemasi; b – kajavaning to’kilishi.

Ko’tarish jihozlari Stvolni o’tishda ko’tarish jihozlari tarkibiga ko’tarish mashinalari, kajavalar, osma qurilmalar, yo’naltirgich romi, ko’tarish po’lat arqonlari, yo’naltirgich po’lat arqonlari, elektr signalizatsiyasi, stvol og’zini yopish va ochish uchun o’rnatilgan lyadalar yuritmasi bilan, tog’ jinsi novlari yopqichlari bilan, hamda stvolda o’tish jihozlarini osish uchun lebyodkalar kiradi. Ikki va bir barabanli stvollarni o’tish uchun ko’tarish mashinalari ixcham, o’lchamlari katta bo’lmasligi, ayrim qismlarini tashish qulay bo’lishi, tez yig’ish imkoniyati bo’lishi, muvozanatlanmagan katta statik aylanma kuchli, ko’tarish mashina binosi yer to’lasiz, ko’tarish mashina o’rnatiladigan fundamentlar mumkin qadar sodda va ixcham bo’lish talablari qo’yiladi. Bu talablarga S-3,5x2 va 2S-3,5x1,7 rusumli ko’tarish mashinalari mos keladi. O’tish kajavalari bochkasimon shaklda bo’ladi. Tog’ jinsidan bo’shatish usuli bo’yicha oddiy turiga (rusumi P) va o’zi ag’dariluvchan turlariga (rusumi BPS) bo’linadi. Oddiy kajavalar hajmi 0,75; 1,0, 1,5 va 2 m 3 bo’ladi. O’zi ag’dariluvchan kajavalar hajmi 1,0; 1,5; 2,0; 2,5; 3,0; 5,5 va 6,5 m 3 bo’ladi. Osma qurilmalari kajavalarni ko’tarish po’lat arqoniga osishga mo’ljallangan. Ular kajavaning po’lat arqondan o’z o’zidan uzilishiga yo’l qo’yilmasligi, kajavaning po’lat arqonga oson va qulay “ulanishi - uzilishi” ta’minlashi, hamda oddiy tuzilishli, dumaloq po’lat arqonda paydo bo’ladigan aylanma momentdan himoya qilishi kerak. Yo’naltiruvchi rom 11 stvol bo’ylab o’tish kajavalarning harakatining to’g’riligini ta’minlash uchun xizmat qiladi. Romlarning tuzilishi yo’naltirish po’lat arqonlardan tez va oson olinishiga va kajavalarning harakat vaqtida chayqalishiga yo’l qo’ymasliklari kerak. Taranglashtiruvchi rom 9 dvutavr va shvellerdan yasalgan metall tuzilishlidir. Uning asosiy vazifasi yer yuzasida o’rnatilgan lebyodkalar bilan yo’naltirgich po’lat arqonlarni taranglashtirganda yo’naltirgich po’lat arqonlarga tayanch bo’lishdan iborat. O’tish po’lat arqonlari o’zlarining xizmat ko’rsatish muddati bo’yicha ko’taruvchi, yo’naltiruvchi va qo’llab turuvchi turlariga bo’linadi.

Ko’taruvchi po’lat arqonlari 12 sifatida qarama – qarshi o’ramli va maxsus tuzulishli, aylanmaydigan po’lat arqonlardan foydalaniladi. Ko’tarish po’lat arqonlari uchun diametri 1,5-2 m bo’lgan yo’naltiruvchi shkivlar qo’llaniladi. Po’lat arqonlarning shkivga ishqalanishi natijasida yeyilishini kamaytirish uchun shkiv novi ichiga yog’och yotqiziladi. Shaxta stvoli bo’ylab ko’tarish idishi harakatini yo’naltiruvchi po’lat arqonlar yordamida boshqariladi. Hamma po’lat arqonlar davlat standartida ko’rsatilgan xujjatlarga ega bo’lishi kerak. Ko’tarish jihozlarining ish unumdorligini hisoblash Ko’tarishning ish unumdorligini quyidagi formula bilan aniqlash mumkin: Agarda R pod = ∑ deb qabul qilsak, u holda kajavaning kerakli hajmi bu yerda : ∑ R gr – stvolda yuklagich mashinalar ish unumdorligi yig ’ indisi , m 3 / soat massivdagi tog ’ jinsi ; k 2 − ko ’ tarishning bir me ’ yorda emaslik koeffitsiyenti , texnik nazorat xodimlarini kavlash joyiga tushirish va ko ’ tarish uchun , vaqtincha mustahkamlagich halqalarini tushirish va boshqa ishlarga sarflanadigan vaqtni hisobga oluvchi , k 2 = 1,1 ÷ 1,26 ; − kajavaning to ’ lish koeffitsiyenti , k 1 = 0,9 ; Ψ – tog ’ jinslarining yumshanuvchanlik koeffitsiyenti ; - kajavani ko ’ tarilishidagi bir davrning to ’ liq davomiyligi , T =T 0 +t 0 sek, bu yerda T 0 − kajavaning ko’tarilish davomiyligi, sek; t 0 − kajava bilan manevr o’tkazish amallari davomiyligi, t 0 =0 1 +0 2 sek, bu yerda 0 1 − kajavani to’kish vaqti, 0 1 = 20, o’zi ag’daruvchan kajava uchun, 0 1 = 70 sek oddiy kajava va ko’tarish bir uchli bo’lganda;

0 1 = 120 sek oddiy kajava va ko’tarish 2 uchli bo’lganda, − kavjoyda kajavani qayta ulash vaqti, 0 2 = 40 – 50 sek . Qo’llanilayotgan o’tish ko’tarish mashinasi tezliklar diagrammasi bo’yicha kajava harakati davomiyligini aniqlash mumkin yoki prof. G.M.Elanchik formulalari bo’yicha: ko’tarish ikki kajavali bo’lganda ko’tarish bir kajavali bo’lganda bu yerda N 1 − yo ’ naltirgich orqali ko ’ tarishning balandligi , m ; ℎ - ko ’ tarishning yo ’ naltirgichsiz balandligi , m ; ya ’ ni kavjoydan taranglash romigacha bo ’ lgan masofa ℎ = 20 – 30 m , v 1 − ko ’ tarishning yo ’ naltirgichsiz tezligi , m / sek , v 1 = 2 m / sek .

Adabiyotlar: 1. Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga kuramiz. – T.: “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 488 b. 2. Городниченко В.Ч., Дмитриев А.П. Основы горного дела. М., изд. "Горная книга", 2008 3. Чупрунов Г.Д. Технология и комплексная механизация проведения горных выработок. М., "Недра", 1970 4. Русча-ўзбекча политехника атамалари луғати. Т."Фан", 1995 5. Азизов А.А. Русско-узбекский краткий словарь. Т."Ўқитувчи", 1989 6. Чупрунов Г.Д. Проведение и крепление горных выработок. М., "Госгортехиздат", 1960 7. Шехурдин В.К., Холабаев Е.Н., Несмотряев В.Ч. Проведение подземных горных выработок. М., "Недра",1991 8. Мангуш С.К., Крюков Г.М., Фисун А.П. Взрывные работы при подземной разработке полезных ископаемых. М., изд. Академии горных наук, 2000 9. Галкин В.И., Шешко Е.Е. Транспортные машины. М., изд. "Горная книга", 2010 10. Гейер В.Г.,Тимошенко Г.М. Шахтные вентиляторы и водоотливные утсановки. Москва «Недра» 1981

Похожие

Vertikаl stvоllаrni o’tishda kavjoydan suvni yer yuzasiga chiqarish

Vertikаl stvоllаrni o’tishning teхnоlоgik sхemаlаri

Vertikаl kоn lаhimlаrining mustahkamlagichlari

Vertikаl shахtа stvоllаrini оddiy usul bilаn o’tish. Vertikаl stvоllаrning ko’ndаlаng kesim yuzаsi shаkllаri vа o’lchаmlаri

Vertikаl stvоllаrda tog’ jinslarini yuklash