Умумий урта таълим мактабларининг география дарсларида Карорлар шажараси методидан фойдаланиш - География - Рефераты

Умумий урта таълим мактабларининг география дарсларида Карорлар шажараси методидан фойдаланиш

Загружено в:

15.09.2022

Скачано:

0

Размер:

3195.73046875 KB

Умумий ўрта таълим мактабларининг география дарсларида «қарорлар шажараси » методидан фойдаланиш «Ва қт пиллапояси чексиздир, бир-бирини ўрнини эгаллаб борадиган авлодар зинадан зинагагина кўтариладилар, ҳалос. Жамланган тажрибани ҳар бир авлод ўзидан кейин уни тараққий эттирадиган ва бойитадиган навбатдаги авлодга етказиб беради» - деган эди Абу Рай ҳон Беруний . Таълим со ҳасида юз бераётган ўзгаришлар қаторида педагогик теҳнологиянинг мазмун мо ҳияти, методлар замон талабига мос равишда янада такомиллашиб бормо қда. Бугун мамлакатимизга мос миллий замонавий педагогика вужудга келяпти ва унинг бош вазифаси - инсонга ҳизмат қилиш, тарбия ва ҳаёт муносабатларини уй ғунлаштиришдир. Жаҳонда ривожланган давлатларнинг тажрибаси ил ғор педагогик теҳнологияларга асосланган ҳолда ўқувчи-ёшларнинг билим олишларига бўлган қизиқишларини ва э ҳтиёжларини қондирибгина қолмай, балки юқори малакали мутахассислар етиштириб бериш вазифаларини ҳам ҳал этмо қда. Маълумки география дарслари ўқув материаллари харитага, турли кўргазмали ўқув қуролларга, шунингдек муайян географик объектга боғлаб ўрганиш билан бошқа ўқув фанларидаги дарслардан ажралиб туради. География дарсларида натурал кўргазмалардан, ғоявий, илмий асосланган аниқ, далилий материаллардан фойдаланиш фанимизга бўлган қизиқишни, эътиборни янада кучайтиради. Умумий ўрта таълим мактабларининг география дарсларида ўқувчиларга географик билим беришда, кўникма ва малакаларини хосил қилишда «Қарорлар шажараси» методидан фойдаланиш ўқувчиларни фикрлашга, мустақил изланишга, мунозарада иштирок этиш билан бирга синфдошини фикрини эшитишга ва ҳурмат қилишга, мустақил ва гуруҳ билан келишган ҳолда қарор чиқаришга ўргатади. Маълумки, инсоннинг а қ лий тара ққ иёти даражаси у бажарган а қ лий иши билан ў лчанади. А қ лий иш эса, кишида шаклланган билимлар тизими билан белгиланади. Бундай маъсулиятли ишни амалга оширишда, а қ л-идрокли инсонни

шакллантиришда мохир , қ обилиятли педагог ва педагогик теҳнология, шу билан бирга «Қарорлар шажараси» методи оз б ў лса ҳам ў з ҳ иссасини қў шади. «Қарорлар шажараси» методи муайян фан асослари борасидаги бир қатор мураккаб мавзуларни ўзлаштириш, маълум масалаларни ҳар томонлама, пуҳта таҳлил этиш асосида, улар юзасидан муайян ҳулосаларга келиш, бир муаммо ҳусусида билдирилаётган бир неча ҳулосалар орасидан энг мақбул ҳамда тўғрисини топишга йўналтирилган теҳник ёндошувдир. Ушбу метод, шунингдек, аввалги вазиятларда қабул қилинган қарорлар моҳиятини яна бир бора та ҳ лил этиш ва уни мукаммал тушунишга ҳизмат қилади. Гуруҳ ёки синф ўқувчилари иштирокида қўлланиладиган «Қарорлар шажараси» бир неча ўн нафар ўқувчиларнинг билим даражасини аниқлаш, уларнинг фикрларини жамлаш ва ба ҳ олаш имконини беради. Таълим жараёнида мазкур методнинг қўлланилиши муайян муаммо юзасидан оқилона қарор қабул қилишда ўқувчилар томонидан билдирилаётган ҳар бир вариант, уларнинг мақбул ҳамда номақбул жихатларини муфассал таҳлил этиш имкониятини яратади. Машғулот жараёнида ўқувчилар қуйидаги чизма асосида тузилган жадвални тўлдирадилар ёки ушбу тартибдаги фаолиятни олиб боришда ёзув таҳтасидан фойдаланадилар: «Қарорлар шажараси» методи қуйидаги шартлар асосида қўлланилади: 1. Ўқитувчи машғулот бошланишидан о л дин мунозара, та ҳ лил учун мавзуга оид бирор муаммони белгилайди. Гуруҳлар томонидан қабул қилинган қарорларни ёзиш учун плакатларни тайёрлайди. 2. Ўқитувчи ўқувчиларни 4 ёки 5 нафар кишилардан иборат гуруҳларга ажратади. Муаммонинг ҳал этилиши, у борада энг мақбул қарорнинг қабул қилиниши учун муайян вақт белгиланади.

3. Қарорни қабул қилиш жараёнида гуруҳларнинг ҳар бир аъзоси томонидан билдирилаётган вариантларнинг мақбуллик ҳамда номақбуллик даражалари батафсил му ҳ окама қилинади. Ҳар бир вариантнинг афзаллик ва камчилик жихатлари ёзиб борилади. Билдирилган вариантлар асосида муаммони ижобий ҳал этишга ҳизмат қилувчи усул ҳусусида гуруҳ аъзолари бир тўхтамга келиб оладилар. 4. Мунозара учун ажратилган вақт ниҳоясига етгач, ҳар бир гуруҳ аъзолари ўз гуруҳи қарори борасида ахборот берадилар, Зарур ҳолларда ўқитувчи раҳбарлигида барча ўқувчилар билдирилган қарорларни бир бири билан қиёслайдилар. Муаммо юзасидан билдирилган қарорлар борасида саволлар туғилгудек бўлса, уларга жавоблар қайтарилиб борилади, ноаниқликларга аниқлик киритилади. Агарда барча гуруҳлар томонидан муаммо юзасидан бир хил қарорга келинган бўлса, ўқитувчи бунинг сабабини аниқлайди, изоҳлайди, ўз фикрини билдиради, рағбатлантирилади, ба ҳолайди ва ҳулоса қилади. «Қарорлар шажараси» методи қуйидаги лойиҳага асосланади.

Хулоса қиладиган бўлсак, таълим бериш ва ўқитиш мактаб ўқувчилари билим олишининг ва ўқитувчи фаолиятининг қонуниятларини очиб беради, ўқитиш жараёнининг мо ҳияти, принциплари, мазмуни, методлари ҳамда ташкил этилишини белгилайди ва изоҳлайди. Бугунги кунда жамият ёш авлодни қобилиятини, иқтидорини, қизиқишини, тизимли ва мунтазам ўқитиш, билиш кўникмаларини ривожлантиришни талаб этмоқда. Шу сабабли умумий ўрта таълим мактабларининг таълим жараёнида, география дарсларида «Қарорлар шажараси» методидан фойдаланиш замон талабидир.

Похожие

География дарсларида шеьрлар ва топшириклардан фойдаланиш кушимча адабиётдан фойдаланиш

Урта ва олий мактабларда иктисодий география

География фани буйича умумий урта талим такомиллаштирилган ДТС нинг максади ва уеи жорий этиш

Мактабда география таълимини такомиллаштиришда педагогик технологиялардан фойдаланиш

География дарсларида карта ва глобус билан ишлаш карта турлари. Умумий ва махсус географик индувидуал карталар. Глобус билан ишлаш