Ingliz tili davlat tili hisoblangan mamlakatlar. Yangi Zelandiya - География - Рефераты

Ingliz tili davlat tili hisoblangan mamlakatlar. Yangi Zelandiya

Загружено в:

24.01.2024

Скачано:

0

Размер:

42 KB

Ingliz tili davlat tili hisoblangan mamlakatlar. Yangi Zelandiya Reja: 1. Yangi Zelandiyaning shakllanish tarixi va davlat tizimi. 2. Yangi Zelandiyaning tabiiy sharoiti va foydali qazil-malari. 3. Yangi Zelandiya aholisi, iqtisodiyot tarmoqlari (sanoati, qishloq xo `jaligi va transporti). 4. Yangi Zelandiyaning tashqi iqtisodiy aloqalari.

Poytaxti – Vellington shahri. Maydoni – 268 680kv.km. Aholisi – 4.450 ming. kishi. Davlat tili – ingliz. Davlat dini – xristian dini. Pul birligi – Yangi Zelandiya dollari. Davlat tuzumi – Yangi Zelandiya – Buyuk Britaniya Hamdo`stligi tarkibiga kiruvchi parlamentar monarxiya davlat. Davlat tizimi – parlamentar konstitutsion monarxi- ya. Mustaqillik kuni –1907-yil 26-sentyabr. Milliy bayra-mi – 6-fevral 1840-yil. Tayanch iboralar : materik, Tasmaniya dengizi, J.Kuk, dominion, general- gubernator, maori, industrial agrar, go `sht-jun chorvachiligi, titan, qo`ng`ir va toshko`mir, diplomatiya. Yangi Zelandiya – Janubiy yarim sharda joylash-gan, Avstraliya materigi (davlati) janubi-sharqida, ya’ni Avstraliya bilanTasmaniya dengizi orqali chegaradosh, Tinch okeanining janubi-g`arbiy qismida joylashgan dav-lat. Maydoni– 268 680 kv.km. Ma’muriy jihatdan 16 ta hududga bo`linadi. 1. Yangi Zelandiyaning shakllanish tarixi va davlat tizimi. Yangi Zelandiyaga X-XIV-asrlarda maori-lar kelib joylashgan. Yevropaliklardan birinchi marta 1642-yil gollandiyalik dengizchi Abel Tasman borgan. 1769-1970-yillarda ingliz dengizchi sayyohi J.Kuk orol-larni tadqiq qilgan. 19-asrning boshlarida Yevropaliklar- ning dastlabki aholi punktlari paydo bo `ldi. Shundan so`ng maorilarga tegishli yerlarni bosib olish jarayoni boshlan-gan. 1840-yil dastlabki ingliz muhojirlari Vellington shah-rini barpo etdilar. 1840-yildan Angliya Yangi Zelandiyani o`z mustamlakasiga aylantirdi. 1907-yil Yangi Zelandiya dominion maqomini oldi. Davlat tuzumi . Yangi Zelandiya – Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdo `stlik tarkibiga kiruvchi parlamentar monarxiya. Buyuk Britaniya parlamenti va asosan, Yangi Ze- landiya parlamenti tomonidan qabul qilingan qonun hujjatla-riga

amal qilinadi. Davlat boshlig`i – Buyuk Britaniya qiroli- chasi, uning nomidan general- gubernator davlatni (2011- yil avgust oyidan boshlab Djerri Mateparae) boshqaradi. 2. Yangi Zelandiyaning tabiiy sharoiti va foydali qazil malari. Yangi Zelandiya Kuk bo `g`ozi orqali ajralib turgan Shimoliy va Janubiy orollarda joylashgan. Yangi Zelandiya ga Tinch okeandagi bir qancha mayda orollar ham kiradi. Mamlakatning 3/4 qismini tog`, qir va tepaliklar tashkil etadi. Okean sohili va daryo vodiylari pasttekisliklardan iborat. Shimoliy orolda tez-tez zilzila bo`lib turadi, so`nmagan vulqon lar, geyzerlar, qaynoq mineral buloqlar mavjud. Janubiy or olda Janubiy Alp tog`lari joylashgan (eng baland joyi 3764 m – Kuk tog`i; cho`qqilarda abadiy qor va muzliklar bor). Shimoliy orol qirg`og`i yaqinidagi shelfda neft, gaz, temir, mis, polimetall rudalari, oltin, ko`mir konlari bor. Iqlimi subtropik dengiz iqlimi, chekka janubi mo`tadil iqlim. 3. Yangi Zelandiya aholisi, iqtisodiyot tarmoqlari (sanoati, qishloq xo `jaligi va transporti). Aholisining asosiy qismi yangi zelandiyaliklar; ular yangi zelandiyalik inglizlar va maorilar (15%) ga bo`linadi. Bundan tashqa ri, polineziyaliklar, ingliz, shotland, irland, xitoy, hind va boshqa xalqlar ham yashaydi. Rasmiy tillar – ingliz va maori tillari. Dindorlarning aksariyati – protestantlar. Shahar aholi si 85%. Yirik shaharlari: Vellington, Oklend, Kraystchyorch. Sanoatida oziq-ovqat va yengil sanoat rivojlangan. Qora va rangli metallurgiya, mashinasozlik, yog `ochsozlik va sellyuloza-qog`oz, kimyo, to`qimachilik sanoati kor-xonalari mavjud. Alyuminiy, plastmassa, o`g`it, sement, chinni zavodlari bor. Kon sanoatida tabiiy gaz, temir ru-dasi, mis, qo`rg`oshin, rux, oltin, kumush, qo`ng`ir va toshko`mir, titan (magnetit qumi) qazib olinadi. Mashina sozlik va metallni qayta ishlash sanoati, avtomashinalarni yig `ish va ta’mirlash korxonalaridan iborat. Yangi Zelandiya – qishloq xo`jaligi yuksak dara-jada rivojlangan industrial- agrar mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda qishloq xo`jaligi 9 foiz, sanoat 25 foiz, xiz-mat ko`rsatish tarmog`i 66 foizni tashkil etadi. Qishloq xo`jaligining asosi – sut, go`sht va go`sht-jun chorvachi-ligi mashhur hisoblanadi. 47,5 mln. qo`y, 9

mln. qoramol boqiladi. Yangi Zelandiya sariyog`, go`sht, jun va pishloq eksport qilish bo`yicha dunyoda oldingi o`rinlarda turadi. Transportida dengiz transportining ahamiyati katta. Yirik portlari: Vellington, Oklend, Littelton. Temir yo `llar uzunligi 3,9 ming km, avtomobil yo`llari uzunligi 92 ming km. Vellingtonda xalqaro aeroport bor. 4. Yangi Zelandiyaning tashqi iqtisodiy aloqalari. Tashqi savdoda Yaponiya, AQSH, Buyuk Britaniya, Avs-traliya, Janubiy Koreya, Xitoy bilan hamkorlik qiladi . O `zbekiston – Yangi Zelandiya munosabatlari. Ikki davlat o `rtasida diplomatiya munosabatlari 1992-yil 19-martda o`rnatilgan bo`lishiga qaramay, Ya.Z.ning geografk jihatdan uzoqda joylashganligi mamlakatlar o`rtasidagi savdo-iqtisodiy munosabatlarga o`z ta’sirini ko`rsatmoqda. 2004-yil yanvar-noyabrda O`zR bilan bo`lgan tovar aylanmasi 210,2 ming AQSH dollarini, un- dan eksport 20,3 ming, import 189,9 ming AQSH dollarini tashkil etdi. O`zbekistonda hamkorlikda ochilgan Yangi Zelandiyaning bir nechta qo`shma korxonalari bor.

Adabiyotlar: 1. Abirqulov Q. Iqtisodiy geografiya. – T ., « O ‟ zbekiston » 2004. 2. География, политика и култура (современ. проблемы географии). Л .,1990. 3. Jahon mamlakatlari iqtisodiy-ijtimoiy geografiyasi Elektron ta`lim resurslari www.arxiv.uz www.ziyonet.uz

Похожие

Ingliz tili davlat tili hisoblangan mamlakatlar. Avstraliya

Ingliz tili davlat tili hisoblangan mamlakatlar. Kanada

Mamlakatshunoslik faniga kirish

Avstraliya va Okeaniya

Xorijda geografiya ta’limi