Оғир-вазмин бўлиш фазилати - Философия - Рефераты

Оғир-вазмин бўлиш фазилати

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

61 KB

www.arxiv.uz О ғир-вазмин б ўлиш фазилати ...Аллоҳдан қўрқингиз ва ораларингизни тузатингиз (ўзаро муносабатларингизни ислоҳ қилингиз)! Агар мўмин бўлсангиз, Аллоҳ ва (Унинг) расулига итоат этингиз! Анфол, 1 Уларнинг (одамларнинг) кўпгина пичирлашиб гаплашишларида – агар садақа беришга ёки эзгуликка буюришга ёхуд одамлар ўртасини ислоҳ қилишга буюрмаган бўлса – яхшилик йўқдир. Кимда-ким Аллоҳ ризоси учун шуни қилса, унга улкан мукофот беражакмиз. Нисо, 114 Улар (Раҳмоннинг суюкли бандалари) ёлғон гувоҳлик бермаслар ва беҳуда (сўз ё иш) олдидан ўтган вақтларида олижаноблик билан (ундан юз ўгирган ҳолларида) ўтарлар Фур қон, 72 (Юрганингда) ўрта ҳол юргин ва овозингни паст қилгин ! Чунки, овозларнинг энг ёқимсизи эшаклар овозидир. Лу қмон, 19 Аллоҳнинг бандалари, оғир ва ювош бўлинглар. Ҳадис Тез юриш мўминнинг чиройини кетказади. Ҳадис Сизлардаги икки хислатни Аллоҳ ва унинг Расули ёқтиради: 1) мулойимлик; 2) виқорлилик (вазминлик). Ҳадис

www.arxiv.uz Икки киши бир-бирларини ҳақорат қила бошлаган бўлсалар, улардан қай бири биринчи бошлаган бўлса-ю башарти буниси ҳақоратда ундан ўтказиб юбормаган бўлса, гуноҳи ўшанга бўлади. Ҳадис Ишда ошуққан кўп тойилур, Кўп тойилғон кўп йиқилур. Навоий Ҳар кимсаки айламас ошуқмоқни хаёл, Япроқни ифак қилур, чечак баргини бол. Навоий Саломатлик – туман бойлик ...Ўз қўлларингиз билан ўзларингизни ҳалокатга ташламангиз!... Бақара, 195 Эй, одам фарзанди, албатта, ризқ ҳаммага тақсим қилиниб ва ажал ўлчаб қўйилгандир. Касал бўлган одам дунё лаззати ва неъматларидан маҳрумдир. Ҳадиси қудсий Эй, одам боласи, билгинки, саломатлик бирликда, ихлос тақвода, художўйлик тавбада, ибодат илмда ва бойлик қаноатдадур. Ҳадиси қудсий Эй, бандаларим, мен бир бандамнинг севикли икки нарсасини – икки кўзини йўқотиш билан имтиҳон қилсам, кейин у ўша балога сабр қилса, унинг эвазига жаннатни бераман. Ҳадиси қудсий Бир жойда вабо касали бор деб эшитсангиз, ўша жойга кирманглар. Агар сизлар яшаётган жойга вабо келса, ўша ердан қочиб чиқиб кетманглар. Ҳадис

www.arxiv.uz Вабо касали тарқалган жойдан қочувчи одам, гўё жангдан қочувчи одам кабидир. Унга сабр қилиб жойида қолган киши гўё урушда сабр қилган каби савоб олур. Ҳадис Аллоҳдан хотиржамлик сўраб кўп дуо қилинглар. Ҳадис Эй, Парвардигор, мен сендан песликдан, жинниликдан, мохов касаллигидан ва бошқа ёмон касалликлардан паноҳ тилайман. Ҳадис Эй, Парвардигор, менинг баданимни, қулоғимни, кўзимни омон сақлагин. Эй, Парвардигор, мени куфрдан, фақирликдан ва қабр азобидан паноҳингда сақлагин. Ўзингдан бошқа илоҳ йўқдир. Ҳадис Туғувчи аёл Аллоҳнинг наздида туғмайдиган чиройли аёлдан яхшидир. Мен қиёмат кунида бошқа умматлар олдида сизларнинг кўплигингиз билан фахрланаман. Ҳадис Аллоҳ таоло аксиришни ёқтиради, эснашни ёмон кўради. Ҳадис Дарддан шифо топиш Аллоҳ таолонинг тақдири ва изни билан бўлади. Ҳадис Аллоҳдан афв ( яна бир ривоятда: тўғри эътиқод) ва офият сўранглар. Чунки ҳеч бирларингиз имондан кейин офиятдек неъматни топа олмайсизлар. Ҳадис Аксирган кишига уч марта «ярҳамукаллоҳу ва яшфик» деб жавоб қайтар. Уч мартадан ортиқ аксириш шамоллаш ёки тумовдир. Ҳадис

www.arxiv.uz Одам танасида қориндан ёмонроқ идиш йўқдир. Инсон бир неча ошам овқат билан кифояланади. Агар зарур бўлса, қориннинг учдан бирини овқатга, яна учдан бирини сувга, қолган учдан бирини нафас олишга ажратсин. Ҳадис Табобат илмида танилмаган одам сохта табиблик қилса, у одамлар учун зоминдир. Ҳадис Икки неъмат борки, одамлар уни қадрламайдилар: сиҳат - саломатлик ва бўш вақт. Жавомиъул калим Бадантарбия билан машғул бўлинса, ҳеч қандай дори-дармонга зарурат қолмайди, бунинг учун муайян бир тартибга риоя қилмоқ ҳам шарт. Ибн Сино Бадантарбияни тарк этган одам кўпинча хароб бўлади, зеро, ҳаракатсиз қолган аъзоларнинг қуввати заифлашади. Ибн Сино Ҳар доим тўйиб овқатлангандан кўра аҳён-аҳён оч қолган маъқул. Абул Фараж Ҳазм бўлмаган таом уни еган одамнинг ўзини ейди. Абул Фараж Ортиқча сув экинга зарар бўлганидай, ҳаддан ортиқ таом ҳам танага зарардир. Абул Фараж Меъёр табиатнинг йўлдоши, соғлиқнинг посбонидир. Бинобарин, еб-ичишда ҳам, юриш-туришда ҳам ва ҳатто, муҳаббат бобида ҳам меъёрни сақланг. Абул Фараж

www.arxiv.uz Тананг иморати дош бера оладиган миқдорда тановул эт. Жомий Таомга ортиқ даражада ҳирс қўйиш худбину пасткаш кишиларнинг ахлоқларидандир. Замахшарий Тансиҳатлик - туман бойлик Ҳикоя. Ўтган замонда бир қашшоқ киши донишманд чолнинг олдига келиб: – Ота, ейишга ноним, кийишга кийимим йўқ, жуда қийналдим, нима қилишимни билмай қолдим. Энди қаерга бориб, дод десам экан, – дебди. Чол: – Сен камбағалмисан?–деса, у: – Ҳа, бола-чақам ва ўзим очман, кийим-кечагим йўқ, – деб ниҳоятда зорланибди. Чол: – Хўп менга ўнг қўлингни сот, неча пул берай, – деса, ҳалиги йигит: – Йўқ ўнг қўлим ўзимга керак, сотмайман, – дебди. Шунда чол: – Бўлмаса ўнг кўзингни сот, – дебди. Йигит: – Нега мен ўнг кўзимни сотар эканман, у менга доимо керак, – дебди. Чол шу тарзда йигитнинг тана-аъзоларини бирма-бир сотгин, деб айтиб чиқибди. Йигит “йўқ” жавобини қайтаравергач, чол йигитга: – Ҳа, тўрт мучанг соғ бўлса, турмушдан зорланиб нима қиласан. Кишининг тан-жони соғлиғи туман бойлиги-ку. “Соғ танда – соғлом ақл”, деб бекорга айтмаганлар. Соғ бўлсанг, ҳар қандай иш бажарсанг қўлингдан келади, кунинг ўтади, – деб жавоб қайтарган экан. Раҳматни жойига айт Ҳикоя. Кунлардан бир кун Ибн Сино далаларда доривор ўсимликларни териб юрган экан. Бу орада дам олиб ўтирган подшоҳ аскарларига дуч келибди. Ибн Синони кўрган подшоҳ аскарлари: – Сен кимсан? Нега бу ерларда санғиб юрибсан? – деб сўроққа тутишибди.

www.arxiv.uz – Мен табибман, доривор ўсимликларни териб юрибман, – деб жавоб берибди Ибн Сино. – Табиб бўлсанг, подшоҳимизни тузатасан. У мана неча йилдирки касал, табиблар даволай олмаяптилар, сен тузатсанг тузатдинг, йўқса ўласан, – дейишибди ва уни подшоҳнинг олдига олиб келишибди. Ибн Сино подшоҳнинг касалини аниқлай олмабди. – Эй, улуғ подшоҳ, мен билан 40 кун туришингизга тўғри келади, - дебди. Подшоҳ рози бўлибди. Ибн Сино ҳар куни шоҳни тоғнинг ҳув ана у жойига олиб боринглар, ҳув манави жойига олиб боринглар, деб соя-салқин, ҳавоси тоза, суви тиниқ жойларга ишорат қилибди ва ўзи доривор ўсимликлар тераверибди. Нима бўлибди-ю ҳаво ёқибдими, подшоҳ кундан-кун соғайиб борибди. 40 кун деганда бутунлай соғайиб кетибди. – Сен зўр табиб экансан, тузалиб кетдим, раҳмат, – дебди подшоҳ. Ибн Сино: -Подшоҳим, раҳматни менга эмас, ён- атрофингиздаги табиатга айтинг. Шу жой, ҳаво, доривор ўсимликларнинг ҳиди бўлмаганда, сиз тузалмаган бўлар эдингиз. Бу ернинг об-ҳавоси, суви ҳам, доривор ўсимликлари ҳам шифобахш. Шуларнинг ҳаммаси сизни даволади, - дебди. Соғайиб қолганидан хурсанд бўлган подшоҳ Ибн Синога бир от билан бошдан оёқ сарпо ҳадя қилибди. а) Поклик имондандир Аллоҳ таоло покдир, покликни яхши кўради, у сахийдирки, сахийликни яхши кўради. Ҳовли, саҳн ва турар жойларингизни покиза тутинглар... Ҳадис Тишларингизни тозалаб юринг, чунки бу ҳам покизаликка киради. Покизалик имонга чақиради, имон эса жаннатда эгаси билан бирга бўлади. Ҳадис

www.arxiv.uz Таҳоратда қўл ва оёқ бармоқлари орасини ҳилол қилувчи, таомдан кейин эса тишларини тозаловчи умматларим қандай яхшидирлар. Ҳадис Ҳар бир мусулмондаги Аллоҳ таолонинг ҳаққи ҳар етти кунда бир марта бутун аъзосини ювиб, ғусл қилишидир. Ҳадис Ҳар бир мусулмоннинг зиммасида учта ҳақ бордир: 1. Мисвок тутиш. 2. Жума кунлари ғусл қилиш. 3. Хушбўй нарсалардан ўзига сепиб туриш. Ҳадис Таомнинг баракаси ундан олдин ва кейин қўлни ювишдадир. Ҳадис Мисвок-ўлимдан бошқа ҳамма касалликларга даводир. Ҳадис Ўнта нарса баданга тегишли суннатдир: 1. Мўйлабни кисқартириш. 2. Соқол қўйиш. 3. Мисвок тутиш. 4. Бурунни сув билан чайқаш. 5. Тирноқни олиш. 6. Бўғин ва ковак ораларини ювиш. 7. Қўлтиқ тукини юлиш. 8. Киндик ости мўйларини тозалаш. 9. Нажосат махражларига сув сепиш. 10. Хатна қилдириш. Ҳадис Уйқудан уйғонган одам қўлини уч марта ювмагунча идишга тиқмасин, чунки у билмайдики, қўли қаерларда тунаган. Ҳадис Агар қийинлик қилмаганда умматларимга ҳар бир таҳоратда мисвок ишлатишни буюрар эдим. Ҳадис Мисвок тутиш тўғрисида мен сизларга кўп гапирдим. Ҳадис

www.arxiv.uz Қийинлик қилмаганда эди, ҳар бир намоз олдидан мисвок ишлатиш ва хушбўйланишга буюрар эдим. Ҳадис Қўлларида овқатдан қолган ёғ қолдиқлари билан ётиб ухлаган одамга бирор касаллик ёпишса, ўзидан кўрсин. Ҳадис Ким соч қўйган бўлса, уни эъзозлаб, тоза ва тартибли тутсин! Ҳадис Тозалик, покизалик имондандир. Ҳадис Бу икки бадбўй ўсимликни (саримсоқ ва хом пиёз) еб, масжидга киришдан сақланинглар. Мободо есанглар, ўтда яхши пишириб, сўнг енглар. Ҳадис Овқатдан олдин қўлларни ювиш фақирликни кетказади ва гўшт кўзни соғломлаштиради. Жавомиъул калим

www.arxiv.uz Номлар кўрсаткичи Абу Али ибн Сино (тахминан 980–1037) – ўрта аср Шарқининг энциклопедист олими. Абу Шукур – Х асрнинг форс-тожик шоири. Абул Фараж (897 – 967) – араб шоири ва олими. Ал-Хоризий (1054 – 1128) – араб олими, шоир. Анварий, Авҳадиддин (туғилган йили номаълум – 1191) – тожик шоири. Аттор, Фаридиддин Муҳаммад ибн Иброҳим (1119 – 1234) – форс- тожик шоири. Бобур, Захириддин Муҳаммад (1483 – 1530) – ўзбек ёзувчиси, давлат арбоби, саркардаси. Гулханий, Муҳаммад Шариф (XVIII асрнинг охири – XIX асрнинг боши) – ўзбек ва тожик шоири. Жомий, Абдурахмон Нуриддин ибн Аҳмад (1414 – 1492) – тожик шоири ва олими. Кошифий, Ҳусайн Воиз (тахм. 1442/46-1505) – Марказий Осиёдан чиққан Навоий билан ижодий ҳамкорлик қилган, воизлик саньати намояндаси ва назариётчиси, мутафаккир, илоҳиётчи олим. Мирза Шафий (Вазех) (1796 – 1852) – озарбайжон шоири. Мотуридий , Абу Мансур ( тахм. 870-944) М утакаллим, сунний эътиқодидаги икки йирик калом мактабининг бири бўлмиш Мотуридийа мактабининг асосчиси. Навоий, Алишер (1441 – 1501) – ўзбек шоири, олим ва давлат арбоби. Насафий , Азизиддин ( туғ. йили номаълум – 1263 й.) – шоир, тасаввуф фалсафасининг йирик вакили. Шайх Кубро таълимоти ва Муҳйиддин ибн Арабий тариқатини ўзаро боғла ган кубравия машойихларидан бири Низомий, Илес Юсуф ўғли (тах. 1141 – тах. 1203) – озарбайжон халқпарвар шоири. Охундов, Мирза Фатали (1812 – 1878) – озарбайжон ёзувчиси ва жамоат арбоби. Рудакий, Абулҳасан (туғ. йили номаълум – 941) – форс-тожик шоири. Румий, Жалолиддин (1207 – 1273) – форс-тожик шоири. Саъдий, Муслиҳиддин 1203 ва 1210 й. ораси – 1292) – форс ва тожик шоири. Хисрав, Носир (1004 – тахминан 1073 йиллар) – форс-тожик шоири ва файласуфи. Ғазолий, Абу Ҳомид Муҳаммад (1057-1111) йирик мусулмон мутафаккири

Похожие

Оғир-вазмин бўлиш фазилати

Ғоя ва мафкураларнинг намоён бўлиш шакллари

Ғоявий зиддият ва мафкуравий толерантлик, уларнинг намоён бўлиш хусусиятлари

Ғоявий зиддият ва мафкуравий толерантлик, уларнинг намоён бўлиш хусусиятлари

Эстетиканинг замонавий муаммолари ва эстетик тарбиянинг долзарб масалалари