Ijod mo`jizasi - Философия - Рефераты

Ijod mo`jizasi

Загружено в:

26.10.2023

Скачано:

0

Размер:

62.5 KB

Ijod mo`jizasi Reja: 1. Ibtido va tarix 2. Yaratilishning olti kuni

Yilda bu oxirgi bobida, biz yaratish hikoya mo`jiza va ilmiy qonun, ham borligini ko'rasiz. Oldingi bobdan biz mo`jiza va ilm-fanning mosligini angladik - agar ilmiy qonun aslida nima ekanligini tushunsak, bu tabiiy va mantiqiy. Va shunga qaramay, Xudo olamlarni qanday yaratgani haqida bizga ko'p narsa noma'lum. Ilm ko'p savollarga javob bera olmaydi, Muqaddas Kitobda ko'p narsa aytilmagan. Biz Xudoning boshida qanday ishlaganligini hech qachon aniq bilmasligimizni anglashimiz kerak. Shuni tushunishimiz kerakki, odamlar yaratilish paytida hamma narsa qanday sodir bo'lganligi to'g'risida bahslashaveradi. Ular Ibtido kitobining birinchi boblarini qanday tushunish yoki talqin qilish haqida bahslashadilar. Ammo, shunga qaramay, siz yaratilish haqidagi voqealarni haqiqiy ilmga yoki Muqaddas Kitobga zid bo'lmagan tarzda aytib berishingiz mumkin. Ibtido va tarix Ko'p odamlar yaratilish masalasida ilm-fan va Muqaddas Kitobni yarashtirishga astoydil harakat qilishmoqda, Ibtido kitobini afsona, folklor namunasi deb e'lon qilishmoqda. Bu afsona haqiqat, deydi ular, ammo haqiqiy voqea emas. Bu Xudo koinotni yaratgan, lekin uni qanday amalga oshirgani haqida gapirmaydigan ibratdir. Ushbu yondashuv Muqaddas Kitobni inkor etishga yaqin, chunki Ibtido kitobida Xudo dunyoni qanday yaratgani haqida ko'p narsa aytilgan. Albatta, Muqaddas Kitobning ba'zi qismlari masallardir. Uning ba'zi qismlari she'rlardir, ular so'zma-so'z qabul qilinadigan kabi ko'rinmaydi. Ammo Ibtido bu turdagi kitob emas, bu tarixiy kitob va uning muallifi u tasvirlab bergan narsa haqiqatan ham sodir bo'lganligiga ishonganligi aniq. Ibtido kitobi shunchaki masal, deyish ilm va Muqaddas Kitobni yarashtirishning to'g'ri usuli emas. To'g'ri yo'l - bu ilm-fan aslida nima ekanligini va Muqaddas Kitob nima ekanligini anglash. Muqaddas Kitob - bu Xudo odamlarga ochib berishni ma'qul ko'rgan narsa. U rostgo'y va unga har jihatdan ishonish mumkin. Ilm - bu Xudo O'zining qudrati Kalomi bilan hamma narsani

qanday tutishini o'rganishdir. Shuning uchun, ilm-fan mo`jizalar uchun joy qoldiradi. Buni avvalgi bobda ko'rgan edik. Yaratilish haqidagi tavsifimiz Ibtido kitobining birinchi bobiga asoslanadi. Ushbu bobda va Muqaddas Kitobning boshqa bir nechta qismida siz mo`jiza va ilmfanning o'zaro ta'sirini ko'rasiz. Agar siz Ibtido kitobining dastlabki ikkita bobini hali yaxshi bilmasangiz, ularni qayta o'qib chiqish foydali bo'ladi. Boshida Bu Ibtido kitobining birinchi so'zlari va ular yaratilishning boshlanishi haqida gapiradi. Bu Xudoning boshlanishini anglatmaydi, chunki Muqaddas Kitobda Xudoning boshlanishi va oxiri yo'qligi aytilgan. Bu abadiydir. "Boshlanish" kabi so'zlarni ishlatganda, vaqt tushunchasini ishlatamiz. Agar vaqt bo'lmasa, "boshlanish", "tugatish", "oldin" va "keyin" kabi so'zlar ma'nosiz bo'lar edi. Shuning uchun Xudoning boshlanishi yo'q. U vaqt va makonni, shuningdek ularni to'ldiradigan hamma narsani yaratdi. Ilm-fan dunyo vaqt va makonda mavjudligini va vaqt va makon bir-biridan juda qiziqarli tarzda bog'langanligini aytadi. Biz ko'pincha ularni bir-biridan mutlaqo mustaqil deb o'ylaymiz. Ular Koinot mavjud bo'lgan yagona "vaqt makonining" qismlari. Televizorni yoqsak, biz tekis ekranda faqat rasmni ko'ramiz. Agar rasm chizadigan bo'lsak, u qog'ozda faqat ikkita o'lchamda mavjud. Ob'ektlar uchta fazoviy o'lchamlarda mavjud. Ular balandlik, uzunlik va kenglik, lekin ular ham yoshga bog'liq. Ya'ni, ular to'rtinchi o'lchovga, vaqt o'lchoviga ega. Shunday qilib, Olamning o'zi vaqt makonining to'rt o'lchovida mavjud. Xudo vaqtdan tashqari, shuningdek, kosmosdan tashqarida. Xudo vaqt oldin ham bor edi. Olam yo'q edi, bo'sh joy yo'q edi, vaqt yo'q edi, faqat Xudo bor edi. Keyin u Muqaddas Kitob abadiyat deb atagan narsada yashagan va hozir yashamoqda. Bu vaqt va makondan tashqarida bo'lgan tushuncha, biz tasavvur qilish yoki tushunish qiyin bo'lgan tushuncha. Muqaddas Kitobda uni jannat deb atashadi. Moddiy dunyodan farqli o'laroq, unda na vaqt va na makon mavjud.

Xudo bu ruhiy dunyoda yolg'iz bo'lsa-da, U yolg'iz emas edi. U har doim uchta shaxsda mavjud edi: Ota, O'g'il va Muqaddas Ruh. Faqatgina Unga ma'lum bo'lgan sabablarga ko'ra Xudo yolg'iz qolishni xohlamadi. Avvalo u farishtalarni va boshqa ruhiy mavjudotlarni yaratdi. Ular ma'naviy sohada yashadilar (va hozir ham yashaydilar). Shuningdek, u mag'rurlanib, Xudoga qarshi chiqqan farishtalarni yaratdi. Ular Xudodan chetlashtirilib, shaytonga aylanishdi. Muqaddas Kitobda ruhlar dunyosi haqida aytilgan, ammo hali ko'p narsa aytilmagan. Keyin, Uning irodasi bilan, Xudo moddiy dunyoni yaratishga qaror qildi. Ayni paytda vaqt va makon, materiya va energiya, shuningdek ular bo'ysunadigan qonunlar paydo bo'ldi. Biz allaqachon angladikki, ilm bizga koinot qanday paydo bo'lganligi haqida hech narsa demaydi. Ilm faqat fan qonunlariga bo'ysunadigan narsani tushuntirishi mumkin. Shuning uchun fan qonunlarning kelib chiqishini tushuntirib berolmaydi. Biz ilm-fan qonunlarini Xudo tomonidan yaratilganligini tan olishimiz yoki ularning mohiyatini tushuntirish uchun barcha urinishlardan voz kechishimiz kerak. Ammo makon, materiya, vaqt va energiya yaratilgandan so'ng, ularning barchasi fan qonunlariga bo'ysunishni boshladilar. Buning sababi shundaki, ushbu qonunlar ijodning bir qismidir. Agar bu masalani tashkil etuvchi atomlar, neytronlar, elektronlar va boshqalarni boshqaruvchi qonunlar bo'lmasa, materiyani tasavvur qilishning iloji yo'q. Ilm-fan, bu holda, "koinot yaratilgandan so'ng darhol qanday edi?" Degan savolni berishga haqli. Bugungi kunga qadar eng taniqli nazariya shuni ko'rsatadiki, koinot boshida ulkan o't pallasi bo'lgan va galaktika va yulduzlar ulkan portlash natijasida yaratilgan. Jismoniy dunyo vaqt va makonda mavjud.

Albatta, biz ushbu Katta Paxta nazariyasini tahlil qilishimiz va bu Muqaddas Kitob orqali Xudo bizga ochib bergan narsaga zid yoki yo'qligini ko'rishimiz kerak. Shuni ham ta'kidlashni istardimki, materiya paydo bo'lganligi sababli, kelajakda mo`jizalar sodir bo'lishiga qaramay, u bilan nima bo'lganligini tasvirlaydigan ilmiy qonunlarni hisobga olish kerak. Koinot Butun olamning yaratilishi to'g'risida Muqaddas Kitobda nima deyilgan? Katta paxta nazariyasi rostmi? Agar yo'q bo'lsa, Muqaddas Kitobda nima deyilgan? Muqaddas Kitob so'zini "koinot" foydalanmaydi. Buning o'rniga u jannatni yoki jannatni aytadi. Qadimgi yunon tilidan tarjima qilingan ushbu so'z "ko'tarilgan" degan ma'noni anglatadi. Ushbu so'z Eski Ahdda uch xil ma'noda ishlatilgan. Ba'zan bu so'z "osmon" degan ma'noni anglatadi. Ibtido kitobining birinchi bobining yigirma oyatida, uchun, masalan, bu qushlar osmonda uchib aytiladi. Ba'zan, bu Xudo yashaydigan ma'naviy dunyoni anglatadi. Ammo ba'zida bu juda uzoqdagi osmonda ko'rishimiz mumkin bo'lgan narsalar, masalan, quyosh, oy va yulduzlar degan ma'noni anglatadi. Ushbu ma'noda "osmon" so'zi ishlatilganda, butun koinot nazarda tutilgan. Sakkizinchi Zaburdan bir misol "... Men Sening osmoningni ko'rayapman - Sening barmoqlaringning ishi, Sen o'rnatgan oy va yulduzlar." Agar Muqaddas Kitobda "osmon va er" haqida gapirilgan bo'lsa, demak u koinot va er haqida gapiradi. Osmon birinchi navbatda tilga olinadi, chunki koinot Yerdan kattaroqdir, shuningdek, koinot birinchi navbatda yaratilganligi uchundir. Olam birinchi bo'lib vujudga kelgan degan fikr olam tarixini ilmiy tushunishga mos keladi. Ammo bu Ibtido kitobining birinchi bobining 14-18 oyatlariga ziddir, unda quyosh, oy va yulduzlar yaratilishning to'rtinchi kunida paydo bo'lgan. Biroq, o'sha bobning birinchi oyatida: "Xudo osmonlaru erni yaratdi", "er va osmon" emas. Ko'rinayotgan qarama-qarshilikni tushuntirish oson. 14-18 oyatlarida ikki narsa haqida gap boradi.

Yilda bu davlatlarning Xudo, quyosh va oyni yaratgan, deb. Shuningdek, U ularni osmonga qo'ygan yoki joylashtirgan. Agar U ularni Yerdan oldin yaratgan bo'lsa, ularni faqat to'rtinchi kuni osmonga qo'yishi mumkin edi. Ba'zi masihiylar er avval o'z-o'zidan yaratilganiga va olamning qolgan qismi to'rtinchi kungacha yaratilmaganiga ishonishmaydi. Agar bu haqiqat bo'lsa, tabiiyki, koinotning kelib chiqishi haqidagi ilmiy nazariyalar noto'g'ri. Ilm yomon bo'lgani uchun emas, balki Ibtido kitobida tasvirlangan hamma narsa ilmdan tashqarida bo'lgan mo`jizalar bo'lgani uchun, ya'ni ular ilmiy qonunlarga bo'ysunmaydi. Qanday bo'lmasin, Muqaddas Kitobda Xudo koinotni yo'qdan bor qilib yaratib, mo`jiza yaratgani aniq ko'rsatilgan. Ibroniylarga Maktubda aytilganidek: "Biz imon orqali ko'z qovoqlari Xudoning so'zi bilan yaratilganligini bilamiz, shuning uchun ko'rinmas narsadan ko'rinadigan narsa paydo bo'ladi" (Ibron. 11: 3). Bundan tashqari, Neremya payg'ambarning kitobida quyidagilarni o'qiymiz: "Siz osmonlarni, osmon osmonlarini va ularning barcha qo'shinlarini, erni va undagi barcha narsalarni, dengizlarni va ulardagi barcha narsalarni yaratdingiz va siz bularning barchasini yashayapsiz va samoviy qo'shinlar Senga sajda qiladilar". Yilda osmonni (osmon), osmon orqasida koinot (Osmon), yulduz (Samodagi farishtalar), yerni, dengizni, jismoniy hayot va barcha boshqarish ilmiy qonunlar: Bu so'z yaratish butun o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, biz hamma narsani yaratganimiz Xudo oldida sajda qilayotganini ko'ramiz. Bu yana bir bor Xudoning barcha yaratilishlari Uning ulug'vorligini, Uning qudrati va donoligini namoyon etishini va Xudo belgilagan qonunlarga bo'ysunishini anglatadi. Yaratilishning olti kuni Yaratilish kunlarini birma-bir ko'rib chiqamiz. Avvalo, olti kunga oid ikkita savolga birdaniga javob berishingiz kerak. Birinchi savol, bu olti kunlik yaratilish butun davrni to'liq qamrab oladimi, shu jumladan Ibtido kitobining birinchi bobidan birida keltirilgan "boshlanish" yoki "Boshida Xudo osmonlar va erni yaratgan" (Ibtido 1: 1) olti kundan oldin

sodir bo'lgan narsa haqida gapiradimi? Ushbu masala bo'yicha yakdil fikr mavjud emas. Bir tomondan, Chiqish kitobidagi o'n birinchi oyatda ushbu olti kun barcha yaratilishni o'z ichiga olishi kerakligi aytilgan. "Chunki olti kun ichida Rabbiy osmonni, erni, dengizni va ulardagi hamma narsani yaratdi; va ettinchi kuni dam oldilar ". Boshqa tomondan, yaratilish er yuzida yorug'lik bilan boshlangan deb o'ylash mantiqan ko'rinadi, ayniqsa: "Va Xudo nur kunini chaqirdi" (Ibtido 1: 5). Agar shunday bo'lsa, unda Yer olti kundan oldin mavjud edi (bo'sh va shaklsiz). Yaratilish tarixini tushunishning ikkita usuli kelishib olinishi mumkin. Birinchi kun Yerda yorug'lik paydo bo'lishidan oldin sodir bo'lgan barcha narsalarni o'z ichiga oladi deb aytishimiz mumkin. Bu Chiqish 20:11 ga mos keladi. Shunda aytish mumkinki, birinchi kun qolgan olti kundan ancha uzoq davom etdi, chunki ulardan farqli o'laroq, bu kun ertalabdan kechgacha bo'lgan vaqt davomiyligi bilan o'lchanmaydi. Shunday qilib, bu olti kunni Yerda yorug'lik paydo bo'lishidan oldin etarli vaqt bo'lishi uchun ko'rib chiqish mumkin. Ushbu davr mobaynida, ilm-fan ishonganidek, ko'p narsa yuz berishi mumkin edi. Masalan, Yer yaratilishning keyingi bosqichi boshlanishidan oldin shaklsiz va bo'sh holatga sovib ulgurishi mumkin edi. Shunga qaramay, ba'zi masihiylar olti kunning har biri oddiy kunning davomiyligi ekanligiga ishonishni afzal ko'rishadi. Bunday holda, Olam "katta portlash" natijasida fan qonunlariga ko'ra shakllana olmaydi. Yulduzlar va galaktikalar paydo bo'lishi uchun etarli vaqt bo'lmaydi. Xudo har qanday vaqtda ilmiy qonunni mo`jiza bilan almashtirishi mumkinligi sababli, bunday talqin to'g'ri bo'lishi mumkin. Xudo Olamni hozirgiday zudlik bilan yaratishi mumkin edi, keyin esa yangi yaratilgan sayyorani bugungi Yerga aylantirish uchun ilmiy qonunlar harakatini talab qilmas edi. U allaqachon sovigan va yaratilishning keyingi bosqichiga tayyor bo'lgan bo'sh Erni yaratishi mumkin edi. Tafsirni o'zimiz tanlashimiz kerak. Ushbu talqinlarning hech biri Ibtido haqiqiy voqea bo'lishiga to'sqinlik qilmaydi.

Qolgan besh kun davomiyligi haqida nima deyish mumkin? Birinchi kun ertalabdan boshlamaganligi uchun juda uzoq bo'lishi kerakligini ko'rdik. Bu Yer yuzida yorug'lik paydo bo'lishidan ancha oldin boshlanishi mumkin edi. Boshqa barcha kunlar boshqacha edi. Ularning har biri bir kuni ertalab boshlanib, ertasi kuni tugadi. Masalan, biz o'qiymiz: "Va kechqurun va tong bor edi: uchinchi kun". G'oya shuki, kun ertalabdan boshlanadi va kechgacha va ertasi tonggacha davom etadi. Ya'ni, har bir kun ertasi kuni ertalab bilan yakunlandi. Keyin yaratilish kunlari hozirgi kunlarga juda o'xshash edi. Bu bizning zamonamizda kechayu kunduz nima sabab bo'lgan bo'lsa, Yerning o'z o'qi atrofida aylanishi bilan izohlanadi. Birinchi kuni yaratilgan yorug'lik biron bir yulduz yoki boshqa uzoq manbalardan kelib chiqqan bo'lishi kerak.

Adabiyotlar : 1. I.M.Oranskiy «Vvedenie v iranskuyu filologiyu» M. 1960, 1988. 2. Osnovi iranskogo yazikoznaniya M., 1979, 1981, 1982 . 3. Gamkrelidze T.V.Ivanov Vch.Vs. «Indoyevropeyskiy yazik i indoyevropeysi» tom I- II , Tbilisi, 1984. 4. Naselenie SSSR M, 1976 . 5. www.arxiv.uz 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Ilmiy tadqiqot va ijod tizimida dalil (fakt)

Hozirgi zamon axborot tizimlarining globallashishi va ilmiy ijod

Tajriba ijod jarayonidagi dalillash usuli sifatida. Iqtisodiyotda tajriba

Falsafa va fan tarixida ijod muammolarining ishlab chiqilishi

Ilmiy ijod metodologiyasi kursining predmeti, vazifalari va maqsadlari