Moslamalardan gazlarning oqib chiqish qonunlari - Энергетика - Рефераты

Moslamalardan gazlarning oqib chiqish qonunlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

119.5 KB

Moslamalardan gazlarning oqib chiqish qonunlari Reja: 1. Moslamalardan gazlarning oqib chiqish qonunlari. 2. Oqimlar uchun asosiy hisoblash tenglamalari. Chegaralanmagan fazoda oqimning tarqalishi

1. Moslamalardan gazlarning oqib chiqish qonunlari Sanoatda, ishlab chiqarishda, kommunal xujaliklarda gazlardan keng foydalinadi. Quvurlardan gazsimon suyuqliklar gaz, havo, bug’ni xaydash murakkab bir jarayon hisoblanadi. Gazlarni quvurlardan oqishini transportirovka qilishda ularning fizik xossalarini hisobga olish juda muhimdir. Gaz quvurlarini butun uzunligi bo’yicha diametri o’zgarmas yoki o’zgaruvchan bo’lishiga qarab hisoblash usullari har xildir. Lekin butun trassa davomida gazni solishtirma hajmi oshadi, aksincha zichligi kamayadi, hisoblashlarda sho’larni nazarda to’tish lozim. Quvurning ko’ngdalang kesimidan o’taetgan barqaror harakatdagi gaz massa sarfi, vaqt birligida o’zgarmaydi. Hajmiy sarf esa p m Q  (1) ko’payadi. Quvur uzunligi bo’yicha gaz oqimining o’rtacha tezligi ham oshadi. F Q V  (2) Gazni kengayishida izotermik jarayon kechadi. Izotermik jarayonda T=const bo’lib, butun moslama uzunligi bo’yicha absolyut qovushqoqlik ham o’zgarmaydi . ; Re v d V   p v   2 2 4 4 d p m d Q V     Reynolds soni quydagi ko’rinishni oladi :  d m4 Re  (3)

Reynolds soni o’ng tomonidagi kattaliklar quvur uzunligi bo’yicha doimiy saqlanganligi uchun gidravlik qarshilik koeffisienti  , Reynolds sonining funksiyasi hisoblanadi. Gazning sarfi va butun uzunlik bo’yicha bosimni tushib borishini Bernulli tenglamasi orqali topamiz. q v d dL q dv pq dp d 2 2 2 2    yoki q dv dz q v d dL pq dp 2 2 2 2      (4) Hisoblashlar shuni ko’rsatadiki (15.4) tenglamaning o’ng tomonidagi ikkinchi va uchunchi ifodalar, amaliy sharoitda gorizontal gaz quvurlarni hisoblash uchun ishlatiladi. (15.4) tenglama o’rniga quyidagini yоzish mumkin: q v d dL pq dp 2 2    (5) Gaz oqimining o’rtacha tezligini massa sarfi orqali ifodalab F p m V   kelib chiqadi 2 2 2 * 2 F p q m d dL pq dp     yoki

22 2 F qm ddL PqdP  ( 6 ) Gazning izotermik oqimi uchun Boyl-Mariotti qonuniga muvofiq 1 1  p P p   Р 1 va 1 quvurdagi gazning bosimi va zichligi . Aniqlangan gaz zichligini 15.6-tenglamaga qo’yamiz va integrallaymiz Р 1 va Р 2 chegarada Р 2 -quvurning oxiridagi bosimi; L-quvurning uzunligi.     2 1 2 1 02 2 2 1 1p P P P L dL F d m dP P P   Bu formuladan gaz quvurlari va moslamalardan izotermik okaetgan gazni asosiy formulasi kelib chiqadi. 2 2 22 21 1 1 2 2 F m d L P P p p        (7) Gazning massa sarfini topish uchun   L P d p P P F m      1 22 21 (8) Gidravlik qarshilik koeffisienti λ esa oddiy formula orqali aniqlanadi. 2 2 1 1         S S  ( 9 )

Bu olingan munosabat (tajribalarda tasdiqlanishicha) turbolent oqimlar uchun olingan tajriba natijalariga juda yaqin keladi. Shuning uchun u ko’rilgan hollarda hisoblash ishlarida keng qo’llaniladi 2. Oqimlar uchun asosiy hisoblash tenglamalari. Chegaralan-magan fazoda oqimning tarqalishi Bizlarga ma‘lumki, oqimlarni to’liq harakteristkasini beruvchi asosiy tenglama Bernulli tenglamasidir. Real chegaralanmagan fazoda oqimni hisoblash uchun biz yana Bernulli tenglamasiga murojat etamiz . 21 2 2 22 2 1 1 21 1 2 2        H Z P g U Z P g U     (10) Oqimning asosiy hisoblash tenglamasini aniqlash uchun (15.10) tenglamani hamma hadlarini gazning massa sarfi bo’lgan Pq ga ko’paytiramiz. 21 2 2 22 2 1 1 21 1 2 2               H pq Z pq P pq g U pq Z pq P pq g U pq     (15.11) bu ifodani aloxida oqim naylari uchun ham yozish mumkin.                       p P qz q p Vq p q p p p qz q p Vq p 1 1 21 2-1 2 2 22 * 2 * э * * 2 * (3)tenglamani har bir hadini alo h ida ko’rib chiqamiz   22 22 * 2 2 * v q p Vq p

  21 21 * 2 2 * v q p Vq pOqimning ko ’ ndalang kesimi 1-1 va 2-2 dan vaqt birligi ichida suyuqlik oqimining massasi o ’ tadi . Uning kinetik energiyasi amaliy maqsadlar uchun o ’ rtacha V o’r tezlikni hisobga olgan holda kuydagicha bo’ladi . 2 22урт V Q р ва 2 12урт V Q р ammo bu Еrda    урт QVP V q Р 2 2 2 2 tenglik mavjud. Bu tenglamada   2V q sarfning arifmetik summasi bo’lib, elementar oqim naylari uchun qo’llaniladi QV 2 o’rt butun sarfning qiymati uning o’zi   q Q ga teng. n V Vурт   n-oqim naylarining sonidir. CHegaranmagan fazoda oqimning tarqalishi uchun, yana bir koeffisientga hisobga olinadi. Bu Kariolis koeffisientidir. Oqimni ko’ndalang tartibda harakati natijasidi Kariolis kuchlari yuzaga keladi. Bu kuchlar asosan markazdan qochgan kuchlar bilan muvofiq holda ta‘sir qiladi. ehn V Q V q 2 2      (12) bu tenglama Kariolis koeffisientini aniqlash uchun ishlatiladi. Agar F V q   va ligini hisobga olsak to’rtinchi ifodani shakli o’zgaradi .

F V F V d урт     3 2 (13) Kariolis koeffisientini odatda tajriba yo’li bilan topiladi. Suyuqlik oqimi tezligini notekis taqsimlanishi darajasiga bog’liq bo’ladi. Laminar oqimda ko’ndalang kesim 1 dan yuqori bo’ladi. Bu had oqimning potensial energiyasidir. Suyuqlik oqimining sekin o’zgaruvchan bosimi suyuqlikning ko’ndalang jonli kesimi bo’yicha taqsimlanishi tufayli qono’nga bo’ysunadi. SHuning uchun butun oqim bo’yicha qz+p/p kattaligi doimiy deb qaraladi.                           p P qz Q q q p P qz p p P qz q p (15.13) chi tenglamani uchunchi hadi bu qarshilik kuchi bajargan jami ishni belgilaydi deb fikran solishtirma energiyaning o’rtacha sarfini quydagi ifoda ko’rinishida yozish mumkin.       21 21 Qэ p qЭ p Bu olingan qiymatni uchunchi tenglamaga qo’yamiz .                      p P qz Q p урт V Q p pQ э p P qz PQ урт V PQ 1 12 21 2 2 22 2 2   yoki Pq ga qisqartiramiz. 21 22 2 2 2 12 1 1 1 2 2        Э урт V p P qz урт V p P qz   ( 4 )

Oltinchi tenglama oqimlar uchun asosiy hisoblash tenglamasidir. Amaliy hisoblashlarda ko’pincha Kariolis koeffisienti birga teng deb olinadi α =1 Umumiy oqimlarni chegarallanmagan fazoda hisoblash uchun Bernulli tenglamasini qurish kerak. 2122 1 212 12 2        Э V p P qz V p P qz yoki 21 22 2 2 12 1 1 2 2          h q V q p P z q V q p P z Tenglamani bu ko’rinishi har xil oqimlar ko’rinishi uchun qo’llasa bo’ladi. Tenglamada h 1-2 suyukliklar harakatida qarshilik kuchini Еngishga bosimni kamayishini bildiradi. Gidrodinamikada ikkita asosiy qarshilik mavjud bo’lib bular gidravlik va mahalliy qarshilik hisoblanadi. Butun oqim uzunligi buycha suyuqlik zarrachalarini bir-biri bilan va devor bilan o’zoro qarshilik ko’rsatishi ishqalanish kuchini yuzaga keltiradi va suyuklik harakatiga faol ta‘sir ko’rsatadi. Natijada bosim yuqolishi yuzaga keladi. «h oqim chizig’i» qarshilik kuchi deyiladi. Mahalliy qarshilikka oqim yo’liga qo’yilgan har xil zadvijka, tirsak, burimlar sabab buladi. Bular suyuqlik oqimida yo’nalishini va qiymatini o’zgartiradi, natijada bosimning mahalliy yo’qotishi yuzaga keladi va bu h м.й bilan belgilanadi. Sho’nga muvofiq bosimni to’la yo’qolishi ikkala qarshilik ta‘sirida quyidagi ifoda bilan belgilanadi. Bosimni yo’qotishni hisobga olish, amaliy ish bo’lib u muhim ahamiyatga egadir. Suyuqlik miqdori, sarfi va o’zgarishini asosan ularni bosimini doim saqlashga bog’liq bo’ladi. Buning uchun iloji boricha har qanday qarshilik kuchlarni kamaytirish juda zarurdir.

Quydagi jadvalga ε ; ξ ; φ va μ koeffisientlari har xil tirqishlar va o’rnatmalar uchun qiymatlari berilgan.

ADABIY O TLAR 1. K. Sh. Latipov «Gidravlika, gidromashinalar, gidroyuritmalar» T.: «O’qituvchi» 1992 y 2. M. Ye. Deychi i dr. «Gidrogazodinamika» M.: Energoa tomizdat. 1984 g 3. I. L. Povx. «Texnicheskaya gidromexanika» L.: Mashinostroeniya 1986 g. 4. B. T. Yemtsev. «Texnicheskaya gidromexAniqa» L.: Mashinostroeniya 1986 g. 5. I. O. Protodyakonov i dr. «Gidrodinamicheskiy osnov protsessov v ximicheskoy texnologii» L.: Ximiya 1987 . 6. O. M. Todes i dr. «Apparat s kipyashim zernistm sloyam» L.: Ximiya 1981 g.

Похожие

Biodizel yoqilg'isini ishlab chiqish

Suyuqliklar va gazlar dinamikasi faniga kirish. fanning maqsadi va vazifalari.

Ikkilamchi enеrgorеsurlar

Ikkilamchi enеrgorеsurlar

Termodinamikaning birinchi qonuni. Gazlarning issiqlik sig’imi. Ichki energiyasi. Entalpiya va entropiya.