Электр тармоқларининг бефарқ нуқтаси - Энергетика - Рефераты

Электр тармоқларининг бефарқ нуқтаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

642 KB

Электр тармоқларининг бефарқ нуқтаси Режа: 1. Электр тармоқларнинг кучланишлар бўйича русумлаштириш. 2. Бефарқ нуқта тушунчаси. 3. Электр тармоқларнинг русумларига қараб бефарқ нуқта ҳолати 4. Бир фазали ерга туташган уч фазали занжирнинг таҳлили.

ЭНА фанидан маълумки, бефарқ нуқта деб, уч фазали генератор ёки транформаторларнинг «Юлдузча» усулида улаганда, ҳар учала чўлғамларнинг охирги учларини бирлаштирган нуқтага айтилади. Бефарқ нуқтанинг потенциал нолга тенг(φ 0 =0). Электр тармоқларнинг уч фазали транформаторларнинг бефарқ нуқтаси (нейтралная точка, нейтрал), шу тармоқниинг турига қараб, ҳар хил сабабларга кўра, қуйидагича уч хил ишлаш режими мавжуд: 1. Бефарқ нуқтаси бевосита ерга уланган (глухозаземлёная нейтраль). 2. Бефарқ нуқтаси яккаланган, яъни изоляцияланган (изолированая нейтраль). 3. Бефарқ нуқтаси қопланган (компенсацияланган). ҳар бир электр тармоқда шикастланиш, яъни қисқа туташув рўй бериши эҳтимоли холи эмас. Бу режимда энг муҳим вазифа, тез (0,1-0,6 сек орасида) тармоқнинг шикастланган қисмининг тармоқдан ажраб ташлаш. Акс ҳолда тармоқнинг шикастланган қисми кенгайиб, бутун электр тизимнинг барқарорлик ҳолатдан чиқиши мумкин. Мана шунақа ҳолатдан тармоқни сақловчи реле ҳимояси ва ҳимояси ва автоматикасидир. Бефарқ нуқтанинг ҳолати реле ҳимояси ва автоматика тизимининг ишлаши, тармоқ хизматчиларнинг хавфсизлиги ва бошқа бир қатор сабабларлан боғлиқ. Ўзбекистон Республикасининг электр тармоқларнинг бефарқ нуқтаси қуйидагича уланади. 1. ҳудудий электр тармоқларнинг бефарқ нуқтаси бевосита ерга уланади (Глухозаземлёная нейтрал) 2. Маҳаллий электр тармоқларнинг бефарқ нуқтаси яккаланади (изолированая нейтраль). 3. Паст кучланишли электр тармоқларнинг бефарқ нуқтаси бевосита ерга уланади ва чиқарилади. Бу ҳолда тармоқ тўрт симли бўлади, яъни уч фаза ва нол симлар умумий масофаси катта, яъни ўта шохланган. 4. Маҳаллий тармоқларнинг бефарқ нуқтаси мувозатланади (копланади).

Энди бефарқ нуқтанинг ишлашига боғлиқ қисқа туташ токларнинг кўриб чиқамиз. Масалан, 4-расмда кўрсатилган бефарқ нуқтаси бевосита ерга қисқа тутилган тармоқни кўриб чиқамиз. Трансформатор 10.220 Расм 4 Бефарқ нуқтаси бевосита ерга қисқа туталган тармоқнинг кўриб чиқамиз. Бу тармоқнинг симетрик ташкил қилувчилар усулнинг қўллаб ҳисобласак: 0  B A I I A A A I a a I I        3 1 )0 0 (3 1 2 1 - тўғри ташкил қилувчи A A A I a a I I        3 1 )0 0 (3 1 2 2 - тескари ташкил қилувчи A A A I I I      3 1 )0 0 (3 1 0 - нол ташкил қилувчи демак I A = I к.т = т к co .   яъни қисқа туталган фазода, ток фақат ер қаршилиги билан чекланади. Бу қаршиликнинг катталиги кўп омилларга боғлиқ, лекин умуман кичик. Бефарқ нуқтаси яккаланган тармоқ

Бир фаза бевосита туташганда, соғ фазаларнинг кучланиши 3 маротаба ошади ва икки соғ фазаларнинг орасидаги фаза силжиши 60 град баровар бўлди. Ерга туташган фазанинг токи тармоқнинг сиғим қаршилиги орқали оқади ва нормал режимга нисбатан уч маротаба ошади. 1с=31фс ва сиғим характерига эга бўлади. Бефарқ нуқтанинг кучланиши ерга нисбатан фаза кучланишигача ошади, яъни: u c = u n 3. Уч фазали тармоқнинг бир фазаси ерга туташганда, туташ нуқтада (жойида) қаршилиги тўлқинсимон ўзгарадиган жараён пайдо бўлганда, тармоқнинг индуктивлиги ва сиғими орасида юқори частотали эркин тебранишлар пайдо бўлади. Бу тебранишнинг амплитудаси, ферорезонанс ҳодисалари бўлсаган ҳолда соғ фаза кучланиши 3,2 маротаба ошади, ерга туташган фазаларда 2,2 маротаба ошади. Агар сиғим токлари справочникларда кўрсатилган маълум катталикдан ошмаса, бу тебранишлар ўз-ўзидан сунади. Агар маҳаллий тармоқнинг бир қатор маҳаллий трансформаторларни бефарқ нуқтасига махсус ишланган индуктивлик уланади.

Бефарқ нуқта копланган тармоқ. Реакторнинг магнит оралиғини ўзгартириш имконияти бор, мана шу ҳаво оралиғини ўзгартиришб ндуктивлик ўзгартирилади ва Хс=Х, яъни резонансга яқин ҳолатга келтирилади U 0 =U ф 31 с 90 0 I L =31 c

Расм 7. Копаш вектори диаграмаси Бунақа тармоқларнинг бефарқ нуқтаси мувозанатланган қопланган тармоқлар дейилади. 4. Паст кучланишли, яъни кучланиши u =660, 380, 220, 127 в тармоқларнинг бефарқ нуқтаси бевосита ерга уланади. Бу чора аввало технологик қурилма, дастгоҳларнинг хизматини бажарувчи персонал хавфсизлиги учун бажарилади. Иккинчидан, бу тармоқларда икки кучланиш: линия кучланиши – икки фаза симлари орасидан потенциал айирмаси, фаза кучланиши – фаза ва ноль симлари, яъни фаза ва учи ерга уланган чўлғам орасидаги потенциал айирмаси борлиги қулай. Юқорида кўрсатган эдикки, бу икки кучланиш орасидаги муно сабатни қуйидаги формула аниқлайди U=3 U ф Уч фазали истеъмолчилар, масалан асинхрон двигателлар линия кучланишларига, бир фазали истеъмолчилар, масалан электр чироқлар фаза кучланишига уланади. Шуни таъкидлаб ўтиш зарурки, электро двигателлар шитлар ва ҳоказо электр ускуна ва асбоблари корпуси албатта ерга уланиши зарур.

Фойдаланилган адабиетлар: 1. Боровиков В.А.и другие «Электрические сети энергетических систем» учебник для техникумов. Л.Энергия, 1992г 2. Мельшиков Н.А. Электрические сети и системы учебник для вузов М. Энергия, 1983г

Похожие

Электр тармоқларининг ҳозирги замон техник-иқтисодий кўрсатгичлари.

Электр тармоқларининг кучланишлар қатори ва кучланишлар бўйича русумлаштириш

Электр тармоқларда электр ёйи

Электр юкламаларнинг графиклари

Электр юритма асослари