O`simlik to`qimalari. Hosil qiluvchi va qoplovchi to`qimalar - Ботаника - Рефераты

O`simlik to`qimalari. Hosil qiluvchi va qoplovchi to`qimalar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

69 KB

www.arxiv.uz Reja: 1. To`qima tasnifi 2. To`qimalarning kelib chiqishi va bajaradigan vazifalariga qarab xillari 3. Hosil qiluvchi to`qima 4. Birlamchi meristema 5. Ikkilamchi meristema 6. Hujayraning ko`payishi 7. Kariokinez bo`linish 8. Reduksion bo`linish 9. Qoplovchi to`qima 10. Epidermis 11. Ikkilamchi qoplovchi to`qima - periderma 12. Uchlamchi qoplovchi to`qima (qobiq)

www.arxiv.uz Shakli jixatdan o`xshash bo`lib, ma`lum bir yoki bir necha vazifani bajaradigan hujayralar gruppasiga (to`plamiga) to`qima deyiladi. To`qimalar ularni hosil qilgan hujayralarning shakliga qarab parenxima hujayralaridan tashkil topgan parenximatik to`qimalar va prozenxima hujayralaridan tashkil topgan prozenximatik to`qimalarga bo`linadi. Po`stlari bir-biriga zich taqalgan hujayralardan iborat to`qma zich to`qima deyiladi, hujayra orqali yaxshi taraqqiy etgan to`qima g`ovak to`qima deyiladi. To`qima hosil qiluvchi hujayralar po`stlarining kimyoviy tarkibiga qarab yog`ochlashgan, po`kaklashgan va x.k. deb ta`riflanadi. Xujayra po`stlarining qalinligiga qarab qalin devorli yoki yupqa devorli to`qima deyiladi. Bulardan tashqari tirik va o`lik hujayralardan tuzilgan to`qimalar mavjud. To`qimalar kelib chiqishi jixatidan 2 gruppaga: 1) Embrional va 2) Doimiy to`qimalarga bo`linadi: ular birlamchi va ikkilamchi bo`ladi. Embrional to`qima o`zida boshqa hujayralari bo`linib yana yangi hujayralarni hosil qiladi. Rus botaniklari akademiklar Borodin, Paladin, professorlar Ivanov, Aleksandrov va Rozdorskiylar to`qimalarning bajaradigan vazifalariga binoan, ya`ni fiziologik xususiyatiga asoslanib to`qimalarni 5 gruppaga bo`lishdi. 1. Embrional (tuzuvchi, tashkil etuvchi, yaratuvchi meristema). 2. Qoplovchi to`qima (pokrovnaya tkan) 3. Mexanik to`qima (mexanicheskaya tkan) 4. O`tkazuvchi to`qima (provodyashaya tkan) 5. Asosiy negiz to`qma (osnovnaya tkan). 6. Hosil qiluvchi to`qimalar (Obrazovatelnыy tkan). O`simliklarning o`suvchi qismlarida bitta yoki bir nechta initsial huayralar bo`ladi. Masalan: qirqbo`g`im, qirqquloq poyasining uchida bitta initsial hujayra, gullik o`simliklar ildizining, poyasining uchida bir nechta initsial ya`ni boshlang`ich hujayra bo`ladi. Initsial hujayralarning bo`linib ko`payib turishi natijasida «birlamchi meristema» paydo bo`ladi. Birlamchi meristemaning hujayralari kariokinez yo`lida bo`linib ko`payib uch xil qavat hujayralarni paydo qiladi.

www.arxiv.uz Hujayraning bo`linishi: 1-ona hujayra bo`lungungacha, 2-bo`linish oldidan hujayra mag`zi yiriklashadi, 3- mag`izi ikkiga ajralgan hujayra, 4-yosh hujayralar. Ular sitoplazmadagi to`siq orqali ajralib turadi. 1. Tashqi qavati - Dermatogen 2. O`rtacha qavat - Periblema 3. Ichki qavat - Pleroma Dermatogendan birlamchi qoplovchi to`qima – epiderma . Periblemadan ildiz poyalarining po`stloq qismi. Pleromadan ildiz poyalarning markaziy silindr qismi hosil bo`ladi. Birlamchi meristemadan paydo bo`lgan to`qimalarning hammasi birlamchi to`qima deb ataladi. Bir pallalik o`simliklarning to`qimalari birlamchi to`qima. Ikki pallali o`simliklarda birlamchi va ikkilamchi to`qimalar bo`ladi. Ikkilamchi to`qimalarni ikkilamchi meristema-kambiy va fellogenlardan paydo bo`ladi. Birlamchi meristema o`simliklarni asosan bo`yiga o`stiradi. Ikkilamchi meristema (k. Va f.) o`simliklarni asosan eniga o`stiradi. Meristemalar joylanish jixatidan ham 3 gruppaga bo`linadi. Birlamchi meristema . Kelib chiqishga ko`ra hosil qiluvchi to`qimalar va ikkilamchi to`qimalarga bo`linadi. Birlamchi meristema urug` murtagida, poya, ildiz va ularning uchlarida yon poyalar hamda kurtaklarda joylashib, yangi organlar-ning hosil bo`lishini shuningdek o`simliklarning bo`yiga o`sishini ta`minlaydi. Ikkilamchi meristema . Ikkilamchi meristemaga boylamlar va probka kambiy yoki fellogen kiradi. Boylamlararo kambiy o`simlik organlarining eniga o`sishini ta`minlaydi, fellogen esa ikkilamchi to`qima peridermani hosil qiladi. O`sayotgan meristema tik hujayralar po`stini tarkibida 92,5% suv qolgan 7,5% quruq qismining tarkibida pektin gemitsellyuloщgemitsellyuloza, protein va shu kabi moddalar uchraydi. Bu hujayralarning yadrosi ham katta bo`ladi. Yadro hajmining hujayra sitoplazmasi

www.arxiv.uz hajmiga nisbati 3/2 - 4/3 ni tashkil etadi. Meristema hujayrasida ko`pincha 1 ta yadrocha bo`lib, uning tarkibida proteindan tashqari RNK, fosfolipidlar, oltingugurt, kaliy, kalsiy bor. 1. Tepa meristema (verxushechnaya - Apikal-meristema). 2. Yon meristema (Bokovaya meristema - Lateral - meristema) Bunga kambiy va fellogen kiradi. 3. Oraliq meristema (Vstavochnaya meristema -Interkolyar meristema). Bular g`alladoshlarni poyasidagi bo`g`im oralig`i bo`ladi. Tepa meristema. (Apikal) Bu meristema hisobiga organlar doimo bo`yiga o`sib turadi. Elodiya poyasining uchki meristemasi. 1-o`sish konusi, 2-rivojlangan barg, rivojlangan novda. Apikal meristemaning tuzilishi turli organlarda har xil. Apikal meristemada 3 xil to`qimalar: 1) protoderma - qoplovchi to`qima; 2) prokambiy - o`tkazuvchi to`qima 3) meristema - asosiy tuqima, hosil qiluvchi gruppa hujayralar mavjud. Yon meristema. (Lateral meristema). Yon meristema kelib chiqishi jihatidan ikkilam-chi meristema bo`lib, u ko`p yillik, ikki pallali o`simliklar ildizi va poyasining ksilema hamda floema qismining o`rtasida - ular yuzasiga parallel bo`lib joylashadi va u kambiy deyiladi. Yon meristema organlarning eniga o`sishini ta`minlaydi. Oraliq meristema (Interkolyar meristema) Bu meristema poya bo`g`im oralig`ining bazal qismida, ya`ni ostida hamda bargda hosil bo`ladi. Interkolyar o`sish keng tarqalgan u qirqbo`g`im, shuningdek, qo`ng`irboshdoshlar o`simliklarda, seldergullilar va shu kabi boshqa ikki pallali larning vakillarida bo`ladi. Meristema avvalo urug`ning embrionida vujudga keladi. Urug`ning unib chiqishida meristema ayrim uchastkalarga bo`linib ketadi. Bular xar bir poyaning, ildizning uchida, xar bir bargning asosiy qismida va poyalarini bo`g`im

www.arxiv.uz oraliqlarida joylashgan bo`ladi. Meristemaning hujayrasi yupqa va silliq parda bilan o`ralib olgan. Pardasi toza sellyulozadan tuzilgan. Bunda suberin, lignin yo`q. Hujayrasining ichi protoplazma bilan to`lgan. Yadrosi hujayraning markazida joylashgan. Vakuola va plastidlar boshlang`ich davrlardagina bo`lgan. Ikkilamchi meristema - fellogendan ikkilamchi qoplovchi to`qima paydo bo`ladi. Hujayraning ko`payishi O`simlik hujayrasi asosan 2 xil yo`lda bo`linib ko`payadi. 1. Oddiy yo`lda bo`linish. Amitoz 2. Murakkab bo`linish. Mitoz Bakteriyalar hamda ba`zi suv o`tlari oddiy yo`lda bo`linib ko`payadi. Prof. Karolinskaya 1947 yil gulli o`simliklarning ham ba`zi birlari oddiy yo`lda bo`linishligini ko`rsatadi. Buni piyozni po`stida va ba`zi bir o`simliklarning poyasida ko`rish mumkin. Hujayraning murakkab yo`lda bo`linishi o`z galida 2 ga bo`linadi. 1. Kariokinez yo`lda bo`linish. 2. Reduksion yo`lda bo`linish. O`simliklarning vegetativ organlarining (ildiz, poya, barg) hujayralari Kariokinez yo`lda ko`payadi. O`simlikning generativ organlari (gul, meva, urug`) ning hujayralari reduksion yo`lda bo`linadi. Kariokinyez . Kario - yadro, kinez - o`zgarish. Hujayraning kario-kinez yo`lda bo`linib ko`payishini 1874 yilda Moskva universitetining prof. Chistyakov topdi. Hujayra kariokinez yo`lida bo`lingan, o`z boshidan 4 ta davrni kechiradi: 1. Profaza 2. Metofaza 3. Anafaza 4. Telofaza Yadro profazada yadroning xromatin moddadan xro-mosoma vujudga keladi. Xromosomaning borligini 1871 yilda Moskva universitetining prof. Chistyakov

www.arxiv.uz topgan. Xromasomaning soni har xil o`simlik hujayrasida har xil bo`ladi. Xromosomaning shakli taqasimon bo`ladi. Xromasomaning bo`yi 20 mk, eni 3 mk. Xromasomaning soni va sifatini tashqi muhit hamda odamlar ta`sirida o`zgartirish mumkin. Rus olimlari xromasoma sonini o`zgartirish bilan bahorgi bug`doyni kuzgi bug`doyga aylantirganlar. (bahorgi) 28 ta xromosoma (kuzgi) 42 ta xromosoma Metafaza yadroning pardasi va yadrocha erib ketadi. Xromosomalar hujayraning markaziga to`planadi. Bu fazada xromosomalar uzunasiga har qaysisi o`rtasidan 2 ga bo`linadi. Demak, xromosomalarning soni 2 marta oshdi. Anafaza xromosomalarning yarmi hujayraning bir tomoniga, ikkinchi yarmi 2 tomoniga joylashadi. Xromosomalar bir - birlari bilan axromatin iplari yordamida tortilib turadi. Demak, bu faza xromosomalar hujayralarning 2 ta qutbiga joylashadi. Telefazada hujayraning har ikkala tomonidan 1 tadan 2 ta yadro hosil bo`ladi. Shundan so`ng hujayra o`rtasidan 2 ga bo`linadi. Natijada, «bitta ona hujayradan 2 ta qiz hujayrasi hosil bo`ladi». Ona hujayraning xromosomalarining soni qiz hujayralarining xromosomalar soni bilan teng bo`ladi. Mitoz fazalari va sitokenez. 1-interfaza, 2-3-profaza, 4-metafaza, 5-anafaza, 6-7- telofaza, 8-sitokenez, 9- qiz hujayra Reduksion Hujayraning reduksion yo`lda bo`linishi 2 tipdan iborat: 1. Geterotipik 2. Gomeotipik Reduksion bo`linishda ham yadro 4 davrni boshidan kechiradi: Reduksion bo`linishning geterotipik tipida metafazada xromasomalar 2 ga bo`linmaydi. Shuning uchun ham geterotipik bo`linishning oxirgi davri telofazada hosil bo`lgan qiz hujayralarda xromasoma-larning soni ona hujayrasinikidan 2 marta kam

www.arxiv.uz bo`ladi. Hosil bo`lgan hujayra diploid reduksion bo`linishning gomeotipik tipda hosil bo`lgan qiz hujayralar yadrosi yana bo`lina boshlaydi. Bu bo`linish kariokinezga o`xshash bo`ladi, ya`ni metafazada xromasomalar o`rtasidan 2 ga bo`linishadi. Bu tipda 1 ta ona hujayradan 4 ta qiz hujayra hosil bo`ladi. Bu hujayralarning tetrada deyiladi. Reduksion bo`linish Qiz hujayralar-ning xromasomalari soni ona hujaylarning xromoso-masi sonidan 2 marta kam bo`ladi. Qoplovchi to`qima. Qoplovchi to`qima kelib chiqishi jihatdan 2 xil bo`ladi. 1. Birlamchi qoplovchi to`qima - epidermis 2. Ikkilamchi qoplovchi to`qima - periblema. Epidermis dermatogendan hosil bo`ladi. Ikkilam-chi qoplovchi to`qima esa fellogen hosil bo`ladi. Bir pallali o`simliklarning hamma organlari, ikki pallali o`simliklarning barglari va yosh novdalari epidermis bilan qoplangan, qolgan organlari esa ikkilamchi qoplovchi to`qima bilan qoplangan. Epidermis Epidermis bir - biri bilan zich joylashgan tirik parenxima hujayralardan tashkil topgan. Epidermis hujayralarida hujayra oralig`i bo`lmaydi. Bir pallali o`simliklarda epidermis hujayra po`sti to`g`ri chiziqli, ikki pallali o`simliklarda esa egri - bugri bo`ladi. Epidermis hujayralari odatda rangsiz bo`ladi. Ba`zi bir o`simliklarning epidermisida, masalan, qirqquloq o`simligida shuningdek soya va salqin yerda yashaydigan o`simliklarning epidermisida xlorofil donachalari bo`ladi. Ba`zi bir o`simliklarning epidermisida antotsian deb atalgan pigment bo`ladi. Masalan, begoniya, tardeskansiya deb atalgan o`simliklarning ranggi qizil va binafsha bo`ladi. Epidermis hujayralarning tashqi qisman, yon po`sti qalinlashgan bo`ladi. Tashqi po`sti kutin moddasi bilan sug`orilgan. Kutin moddadan epidermisning ustida kutikula qavati hosil bo`ladi. Kutikula o`zidan suvni va havoni o`tkazmaydi.

www.arxiv.uz Shuning uchun epidermis o`simliklarning ko`p suv bug`latishdan va qurg`oqchilikdan saqlaydi. Ba`zan epidermisda suv to`planadi. Ba`zi o`simliklarning ustida mum izlari ham bo`ladi. Masalan, olxo`rining mevasida, chinnigulning mevasida, karam bargida. Mum izlari qalinligi 0,1 mm gacha bo`lishi mumkin. Janubiy Amerikadagi, Voskovaya palma deb atalgan o`simlikda mum izlari 5 mm qalinlikda bo`ladi. Mum murakkab tuzilgan efir bo`lib, 1000 temperaturada eriydi. Mum ham kutikulaga o`xshash vazifasini bajarib turadi. Epidermisda teshikchalar bo`ladi. Bu teshikchalarni ustitsa deb yuritiladi. Epidermis bilan qoplangan o`simlik organlari ustitsa yordamida suvlarni bug`latib turadi. Gaz almashish protsessi ham ustitsalar yordamida bo`ladi. Ustitsalar doimo ochilib ham yopilib turadi. Ustitsalarning ochilib ham yopilib turishi sharoitga bog`liq bo`ladi. Ustitsalarning ikki tomonida berkituvchi (kamrovchi - zamыkayushiye kletki) hujayra bor. Bu hujayra xlorofil donachalari bo`ladi. Xlorofil donachalarida fotosintez protsessi bo`lib, shakar to`planadi. Shakarlarga to`yingan hujayra o`ziga suvni tortadi. Natijada bu hujayra TURGOR xolati ro`y beradi. Ana shu vaqtda ustitsalarning teshigi ochiladi. Aksincha xolatda ya`ni fotosintez protsessi to`xtagan vaqtda ustitsalarning hujayralari so`liydi, ya`ni plazmoliz ro`y beradi. Bu xolatda esa ustitsalarning teshiklari yopiladi. Demak ustitsalar ham ochilib, ham yopilib turadi. Ustitsalarning tagida xavo turadigan bo`shliq joyi bor. Demak mana shu ustitsalar orqali o`simliklar nafas olib, oziqlanib, va ortiqcha suvlarni parlantirib turadi. O`simliklarda xavo ustitsalardan tashqari suv chiqarib turadigan ustitsalar ham bo`ladi. Bu ustitsalar gidatoda lar deb ataladi. Gidatodalar hamma vaqt ochiq bo`ladi. Chunki uning hujayralari hamma vaqt turgor xolatda turadi. Suvni chiqarib turishi gutatsiya deb ataladi. (gutta tomchi). Gidatodalar barglarning yer ustki organlarida bo`ladi. Masalan, poya, barg va boshqalar. O`simlik ildizida ustitsalar bo`lmaydi. Ustitsalar o`simliklarning yashash sharoitiga qarab bargning pastki epidermisi 1 kv mm satxda 100-300 tagacha ustitsalar bo`lishi mumkin. Kungaboqar bargining 1 kv, mm satxida 200 tagacha ustitsa bor.

www.arxiv.uz Turli o`simliklar epidermasi. A-xlorofitum(bir pallalilar vakili), Б-plyum(ikki pallalilar vakili), B-yorongul, Г-tut. 1-qamrovchi hujayra, 2-og`izcha teshigi Og`izchaning tuzilishi. A-ustidan ko`rinishi, Б-yonidan ko`rinishi: 1-qamrovchi hujayra, 2-og`izcha teshigi, 3-yon hujayra, 4-"nafas" bo`shlig`i, 5-epiderma hujayrasi, 6-kutikula, 7- xlorofill donachasi. Og`izchalarning turlari. 1-anomotsit, 2-diatsit(qirqquloq va gulli o`simliklarda), 3-paratsit (dala qirqbo`g`imi va gulli o`simliklarda), 4-anizotsit(gulli o`simliklarda), 5-tetratsit(bir pallali o`simliklarda), 6-enseklotsit(ochiq turdagi va gulli o`simliklarda). Epidermadagi tukchalar. A-kartoshkadagi oddiy tukcha, Б-olmadagi tukcha, B-quyonquyruqdagi shoxlangan tukcha, Г-iydadagi yulduzsimon tukcha, Д-tamakidagi bezli, ko`p hujayrali, boshchali tukcha, E-chayon o`t o`simligidan kuydiruvchi tukchaning hosil bo`lishi: 1-dastlabki, 2-rivojlanayotgan, 3-etilgan. Epidermisdan har xil tuklar o`sib chiqadi. (valoski, trixoma) Tuklar havoning harakatini susaytiradi, shuning natijasida o`simliklar suvni kam bug`latadi. Shuningdek tuklar o`simliklar issiqdan va sovuqdan saqlab turadi. Ba`zan tuklar boshqa vazifalarni ham bajarib turadi. Masalan, labguldoshlar oilasiga kiruvchi o`simliklardan bezli tuklar efir moylarini ishlab chiqaradi. Qichitqi, chayono`t (krapiva) deb atalgan o`simliklarning tuklari zaxarli bo`ladi. Chayon o`t o`simligi bargining tashqi ko`rinishi. A-bargning yuqori epidermiyasi, Б-bargning pastki epidermiyasi, B-yo`g`on tomir o`tgan joyidan olingan qismi. 1-boshchali tuklar; 2-retortasimon tuklar; 3-achituvchi tuk; 4-sistolitlar; 5- tomir o`tgan qismidagi suv naylar; 6-druzlar

www.arxiv.uz Shu bilan bu tuklar o`simlikni muhofaza qiladi. Ba`zi bir o`simliklarda tuklar tikanga aylanib ketgan bo`ladi. Masalan, yantoq, chaqir tikanak va boshqalar. Jiyda daraxti bargidagi tuklar yulduzsimon shaklda bo`ladi. Bu tuklar ko`p hujayrali, o`siq bo`ladi. Shuning uchun ham jiyda bargi oqish bo`lib ko`rinadi. Ildiz tuklari orqali oziq moddalarni suvda erigan xolda shimadi. Ildiz tuklari tirik bo`ladi. Ular qisqa umrli efemerdir. 10-20 kungacha yashaydi. Shuning uchun ham ularning soni nixoyat darajada ko`p bo`ladi. Tuklar ildizning shimuvchi satxini kengaytirib turadi. Ikkilamchi qoplovchi to`qima - periderma Ikkilamchi qoplovchi to`qima fellogen deb atalgan tug`diruvchi to`qimadan hosil bo`ladi. Ba`zi bir o`simliklarda fellogen epidermis tagida joylashgan hujayralardan tuzilgan bo`ladi. Masalan, qayin, dub, chinor, zarang daraxtlari. Ba`zan fellogen epidermis-ning o`zidan ham hosil bo`ladi. Masalan, olma, tol va boshqalar. Ba`zan fellogen po`stloqning ichkariroq joylashgan hujayralaridan hosil bo`ladi. Fellogen-ning hujayralari kariokinez usulda bo`linib ko`payib turadi. Natijada fellogen o`zidan yuqoriga probkani (fellemani), ichkariga fellodermani (po`stloqni) ishlab chiqaradi. Marjon darxtining ikkilamchi qoplovchi to`qimasi(periderma) 1-kutikula, 2-jonsiz epiderma, 3-probka, 4-probka kambiysi, 5-felloderma. Fellemaning tashqi tomoni suberin moddasi bilan sug`orilib probkalanadi. Probka tarkibidagi suberin 58%, sellyuloza 22 %, lignin 15%, suv 5% dir. Probkalangan hujayra o`zidan, suvni, havoni, changlarni, tovushni, elektrni o`tkazmaydi. Shuning uchun sanoatda probka katta ahamiyatga ega. Masalan, samolyotsozlikda, xolodilnik ishlab chiqarishda va boshqalarda ishlatiladi. Probkani dub daraxtidan olinadi. Probka beradigan dub daraxti qora dengiz bo`ylarida o`sadi. Probkasi 15 sm gacha bo`ladi. Probka tushib ketmaydi. Probka dub daraxtidan xar 10-15 yilda kesib olinadi. Probkani amurskoye barxatnoye derevo daraxtidan olish mumkin. Bu daraxtning probkasi uncha qalin emas, sifati ham probka dubidan past bo`ladi, shuning uchun ham undan qurtqaruvchi moddalar tayyorlanadi. Probkaning ichi odatda havo bilan to`la bo`ladi. Probka

www.arxiv.uz o`simliklarning meva po`stida (anor meva po`sti), tugunagida (kartoshka tugunagida) ham uchraydi. Probka bilan qoplangan o`simlik organlari chechevichkalar orqali nafas olib, suv bug`latib turadi. Chechevichka bor joyda probka bo`lmaydi. Probka o`rnida yumshoq, siyrak joylashgan hujayralar bo`ladi. Ana shu hujayralar orqali suv bug`lanadi va gaz almashish protsessi bo`ladi. Chechevichkani ustitsadan farqi, chechevichka hamma vaqtda ochiq bo`ladi, ustitsa esa ochilib va yopilib turadi. CHechevichka Uchlamchi qoplovchi to`qima (korka -qobiq) Fellogen bir necha yillar davomida probkani ishlab chiqazib turadi. Keyinchalik fellogen hujayralari o`ladi. Po`stloqning ichkari tomonidagi hujayralardan yangi fellogen hosil bo`ladi. Bu hosil bo`lgan fellogen o`zidan yuqoriga probkani, ichkari tomonga esa fellodermani ishlab chiqaradi. Qaytadan hosil bo`lgan probkani tashqari tomondagi xujayralarning hammasi o`ladi. Chunki o`zidan suvni va havoni o`tkazmaydi. Bu hujayralardan oziq moddalar yetib bormaydi. Qobiq(uchlamchi qoplovchi toqima). 1-yasmiqcha, 2- probka, 3-probka kambiysi, 4-sklereyd, 5-lub tolasi Bu o`lgan hujayralar qobiqqa aylanadi. Qayin daraxtida qobig` 8-10 yildan so`ng, dub daraxtida 25 yildan so`ng, paxtada esa 50 yildan qobig` vujudga keladi. Qobig`ning qadinligi 10 sm ga yetadi. Qobig` daraxtlarda vaqti bilan tushib turadi. Qobig`ning tushishi daraxtlarga zarar yetkazmaydi. Qobig` 1 qatorda xashoratlar ham tushib turadi.

www.arxiv.uz Adabiyotlar : 1. L.I.Kursanov, N.A.Komarinsskiy. V.F.Razdorskiy, A.A.Uranov «O`simliklarning anatomiyasi va morfologiyasi» 1 tom Toshkent 1972. 2. V. G. Xrjanovskiy «Kurs obshey botaniki» chast 1 M. 1982 g. 3. V.A.Burigin, D.X.Jongurazov, J.K.Saidov, G.D.Mustaqimov Botanika va o`simliklar fiziologiyasi asoslari T. 1972. 4. K.Z.Zokirov, X.A.Jamolxonov. «Botanikadan ruscha-o`zbecha ensiklopediya lug`at» 1 tom 1973 y. 5. Yakovlev G.P.Chelombitko V.A. «Botanika. M, «Visshaya shkola», 1990 y. 6. Maxkamova X.F. Botanika. O`qituvchi. T. 1995 y. 7. I. Hamdamov, P. Shukurullayev, YE. Tarasova , YU. Qurbonov, A. Umirzoqov «Botanika asoslari», Toshkent «Mehnat» 1990 y. 8. www.ziyonet.uz

Похожие

O`simliкlarning to`qimalari

Mexanik, o`tkazuvchi, ajratuvchi va asosiy to`qimalar. Ildiz morfologiyasi. Ildizni fizologik va anatomik tuzilishi

O`simliklar gistologiyasi asoslari

Qoplovchi to’qima

O`simliklarda moddalarning uzoqqa tashiluvi