Нормал тақсимот - Биотехнология - Рефераты

Нормал тақсимот

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

98 KB

Нормал та қ симот Режа: 1. Тасодифий катталиклар. 2. Тасодифий катталиклар тақсимот қонуни. 3. Статистик гипотеза. 4. Ноль гипотеза.

Тасодифий катталиклар Юқорида кўрсатилган эдики ўзгарувчи аломатлар математикада тасодифий ўзгарувчи катталиклар дек ҳисобланишини, бир хел шароитда ҳар хил қийматларни қабул қилиши мумкин, қайсиики олдиндан ани қ айтиш мумкин эмас. Тасодифий катталиклар икки х и л бўлиши мумкин: дискрет ва узлуксиз. Дискрет ҳолатда улар алоҳида қийматларни қабул қилишади, одатда бундой қийматлар бутун сонларда ифодаланади. Узлуксиз ҳолатда ҳақиқий сонлар тўпламидан ҳар қандой қийматларни қабул қилиши мумкин. Тасодифий катталиклар тақсимот қонуни. Тасодифий катталик X ни ix қийматини унинг эҳтимоли билан боғловчи ) (X f функцияга тасодифий катталиклар тақсимот қонуни дейилади. Тасодифий катталиклар тақсимотини жадвал, график шаклида ёки тегишли формула орқали ифодалаш мумкин. Буюк математиклар А.Муавр (1733), И.Г.Ламберт (1765), П.Лаплас (1795) ва К.Гаусс (1821) ана шундой қонуниятни қўйидаги формула билан ифодаланишни кўрсатдилар: 2 2) ( 2 1 2 1 ) (        x e X P , бунда  ва e - матиматик ўзгармаслар (  - айлана узунлигини уни диаметрига нисбати 3.1416 га тенг; e - 2.7183 – натурал логарифм асоси);  - стандарт оғиш, қайсиики тасодифий катталик X ни ix қийматини ўртача, математик кутиш  дан оғишини характерлайди. Бу қонундан кўриниб турибдики нормал тақсимот қонуни эҳтимоллиги ) (X P ва нормаллашган оғиш   /) ( ix орасидаги функционал боғликликни ифодаланиши. Бундой тақсимотни характерлайдиган график нормал эгрилик дейилади.

Бундай эгриликни формал фақат иккита параметр орқали характерлаш мумкин:  ва  .  ни ўзгариши билан фақат нормал эгрилик силжиши мумкин чап ва унга, формасини ўзгар тир масдан.  ўзгариши билан нормал эгрилик формаси ўзгариши мумкин, яъни  ни кичиклашиши билан эгриликни эни кенгая боради. Ҳамма ҳолатларда ҳам нормал эгрилик ўзини симметриклигини юуқотмайди. Нормал тақисимот зичлигини графики нормал эгрилик дейилади (Гаусс эгрилиги). Қўйидаги графикда буларни кўриш мумкин: Нормал эгриликлар (1,2,3)  ни ҳар хил қийматларида (  1 <  2 <  3 ).  =0 ва  =1 бўлганда нормал эгрилик нормал ёки стандарт деб аталади. Бунда унинг функционал кўриниши қўйидагича бўлади: 2 2 2 1 ) ( ix e X P    .

Статистик гипотеза Жуда кўп ҳолларда бош тўпламни тақсимот қонунини билиш зарур. Агар тақсимот қонуни номаълум бўлса унда асос бор тахмин қилишга, яъни бу қонунни кўриниши маълум бир А кўринишга эга деб. Бунда биз таклиф қилинган қонун кўриниши гипотеза ҳисобланади: бош тўплам А кўринишга эга тақсимот қонуни бўйича ёйилади. Шундой қилиб бу гипотезада тахмин қилинаётган тақисмот устида гап кетаяпти. Бундан ташқари шундой ҳолатлар бўлиши мумкинки тақсимот қонуни маълум, аммо унинг бирор бир параметри ) ( номаълум. Агар асос қилиш ўринли бўлса унда номаълум параметр  ни маълум бир қиймат 0  ни (  = 0  ) қабул қилади деган гипотеза ни тахмин қилинган бўлишади. Бошқа турдаги гипотезалар ҳам бўлиши мумкин: икки ёки бирнеча тақсимот параметрларнинг бир бирига тенглиги; танловларни ўзаро боғликсизлиги ва бошқалар. Номаълум бўлган тақсимот, ёки маълум тақсимот параметрлари ҳакидаги юритилган гипотезаларга статистик гипотеза дейилади. Масалан: 1) Бош тўплам Пуассон тақсимоти қонуни бўйича тақсимланган. 2) Иккита нормал тўплам дисперциялари бир – бирига тенг. «Марсда хаёт бор» гипотеза статистик гипотеза бўлла олмайди, чунки бу ерда ҳеч қандой тақсимот устида гап кетмаяпти.

Ноль гипотеза Юритилган гипотеза қаторида унга қарама-қарши гипотеза ҳам юритилади. Агар юритилган гипотеза бекор қилинса унга қарама-қарши гипотеза ўринли деб ҳисоблашади. Шунинг учун гипотезаларни бир биридан ажратишади. Асосий юритилган гипотезани ноль гипотеза деб айтилади ва уни 0 H билан белгиллаш мумкин . Унга тескари юритилган гипотеза альтернатив гипотеза дейилади. Ноль гипотезага мисол: нормал тақсимотни математик кутиши 10a , шунга альтернатив гипотеза бўлиши мумкин: 10a . Қисқача қилиб ёзсак: 0 H : 10a ; 1 H : 10a . Оддий гипотеза фақат бита фикрдан иборат бўлади. Мисол учун тақсимот кўрсатгичи 5  , яъни 0 H : 5  . Мурракаб гипотеза чекли ёки чексиз оддий гипотезалардан иборат бўлиши мумкин. Мисол учун мурракаб гипотеза 5 :  H чексиз оддий гипотезалардан иборат булади: i i b H : , бунда ib - ҳар қандой 5 дан ката бўлган сонлар. Гипотеза юритилганда кўпинча хатоликларга йўл қўйилиши мумкин. Бундай ҳоллар оқибати ямон бўлиши мумкин. Шунинг учун қўйидаги қоида қабул қилинган: Бринчи тоифа хатолик – бу тўғри гипотезани бекор қилиниши. Икинчи тоифа хатолик – бу нотўғри гипотезани қабул килиниши. Шундай хатоликлар йўл қўйилганда анчагина и қ тисодий қийинчилик ва қурбонликларга олиб келиши мумкин. Гипотезаларни тўғри ё ки нотўғри эканликларини текшириш учун кўпгина критериялар мавжуд. Бундой критериялар юритилган гипотезаларни

ҳал қилинаётган масалани мантиқи нуқтаи назардан келиб чиққан ҳолда анализига бағишланган.

Похожие

Катта сонлар қонуни

Вариацияни характерли томонлари

Дискрет тасодифий катталикни математик кутиши

Ўртача катталиклар

Статистик қаторлар