Ўзбекистонда таркалган амброзияларни турлари. Стригалар чизгичсимон итузум - Биология - Рефераты

Ўзбекистонда таркалган амброзияларни турлари. Стригалар чизгичсимон итузум

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

43.5 KB

Ўзбекистонда тарқалган амброзияларни турлари. Стригалар чизғичсимон итузум Режа: 1. Уч қиррали амброзияни зарари, тарқалиши, ҳаёт кечириши, кураш чоаралари. 2. Стригаларни зарари, тарқалиши, ҳаёт кечириши, кураш чоралари. 3. Чизғичсимон итузум зарари, тарқалиши, ҳаёт кечириши, кураш чоралари. Адабиётлар: 1. III 163 - 165 б. 2. III 157 - 158 б. 3. III 154 - 155 б.

1. Уч қиррали амброзия - Ambrosia trifida Z. Зарари. Бу бегона ўт сув ва минерал тузларни олиб чиқади ва ерни ҳосилдорлигини камайтиради. Бундан ташқари амброзияни гул чанги одамни ўпкасига кириб қолса поллиноз касаллигини қўзғатади. Тарқалиши. Ҳозирги кунда бу бегона ўт ўз вақтида Шимолий Америкада баъзи Европа давлатларида, Осиёда (Хитой, Япония), Марказий ва Жанубий Америкада тарқалган ундан ташқари Россияда, Узоқ Шарқда, Абхазияда кенг тарқалган. Ўзбекистонда йўқ, лекин ўтиш ҳавфи бор. Ҳаёт кечириши. Уч қиррали амброзия 3 м гача етадиган ўсимлик пояси тик турувчи, ривожланишини охирида ёғочсимон бўлиб қолади, калта қаттиқ тукчалар билан қопланган, барглари қарама-қарши жойлашган. Барглари уч қиррали. Амброзия гули саватчалари 30 см. Сохта меваларини тепасида 4-8 ўсимталари бор. Меваси катта 8-13 мм узунлиги, кенглиги 3,5-6 мм гача. Ранги оқ сарғишдан жигар ранггача. Баъзан меваси доғли бўлиши мумкин. Сохта мевалари карантин экспертиза вақтида уруғларда, уруғ қолдиқларида учрайди. Уч қиррали амброзия бир йиллик ўсимлик. Апрел охирида ёки май ойини бошида униб чиқади. Июнда гуллайди, июлда мева ҳосил қилади, тўкилиши ва ўлиши сентябр ойига тўғри келади. Битта ўсимликда бир неча минг уруғ ҳосил бўлиши мумкин. Кураш чоралари. Уч қиррали амброзия ўсадиган жойларда уруғларни карантин экспертизасиз олиб келиниши мумкин эмас. Бу бегона ўт тарқалган жойларда кимёвий препаратлар яхши натижа беради. Уларни ичида гербицид базагран 48% с.э. 2-4 л/га, нитран 30% к.э. 1,5-3 л/га. Саволлар : 1. Уч қиррали амброзия қандай оилага мансуб? 2. Ўтни уруғи қандай тузилган? 3.Амброзия қайси ойда униб чиқади? 4.Бу бегона ўтга қандай кураш чоралари қўлланилади?

2. Стригалар - Striga spp. Зарари. Ярим паразит ёки паразит ўсимлик. Ўсимликларга паразитлик қилиб зарар етказади. Тарқалиши. Ҳозирги кунда тропик ва субтропик давлатларда тарқалган: Осиёда, Африкада, АҚШда, Австралияда. Ўзбекистонда йўқ, лекин ўтиш ҳавфи бор. Ҳаёт кечириши. Систематика ва биологик ривожланишдан заразихаларга яқин ўсимлик. Стригалар илдиз паразити. Асосан маккага, сўлига, шакар троснигига зарар етказади. Уруғ ёрдамида кўпаяди. Уруғ униши, ривожланиши ҳаво ҳароратига ва намлигига боғлиқ. Қулай шароит бўлмаса стригани уруғи ер остида 10 йил ҳам сақланади. Кураш чоралари. Олиб келинган уруғни ва кўчатларни карантин экспертизасида ўтказиш лозим. Бу бегона ўт аниқланса бунга қарши маккада ва сўлида 2.4 Д гербициди билан ишлов бериш лозим. Саволлар : 1. Стригаларни яшаш формасини айтинг? 2. Ҳозирги кунда стригалар қаерда тарқалган? 3. Стригалар қандай кўпаяди? 4. Стригаларга қарши қандай кураш чораларни қўллайсиз? 3. Чизғичсимон итузум - Solanum elaeagnifolium Cav. Зарари. Далаларда тарқалган ҳолда, илдиз ёрдамида кўпайиб ерни ҳосилдорлигини пасайтиради. Ўсимлик захарли ва молларга ем - хашак сифатида ишлатилмайди. Тарқалиши. Ҳозирги кунда Канада, АҚШда, Австралияда кенг тарқалган. АҚШда хавфли бегона ўтларни рўйхатига кирган, лекин Ўзбекистонда йўқ. Ҳаёт кечириши. Чизғичсимон итузумни пояси тикка ингичка ўсимталари бор, баландлиги 30-100 см гача. Барглари пояда кетма-кет жойлашган, лентасимон 2,5-10 см узунлигида тукланган, гуллари қалқонсимон туп гул, гул косачаси бешта, тожибарги бешта, бинафша ёки кўк рангида 1,8-2,5 см

гача. Меваси юмалоқ, силлиқ тўқ сарғиш 1,25 см Уруғи тухумсимон ёки юмалоқ 3 мм гача. Итузум кўп йиллик, уруғ ёки илдиз ёрдамида кўпаядиган ўсимлик гуллаш ва мева ҳосил бериш вақти май ойдан вегетация охиригача. Уруғ ёрдамида тарқалади. Кузда ўсимлик бир қисми шамол ёрдамида тарқалади. Кураш чоралари. Чизғичсимон итузум тарқалган давлатлардан олиб келадиган уруғларни ва бошқа қишлоқ хўжалик маҳсулотларни карантин назоратисиз бошқа жойларга ўтказиш мумкин мас.

Адабиётлар 1. Ўзбекистон қишлоқ хўжалигида иқтисодий ислоҳатларни чуқурлаштириш (1998 - 2000 йиллар дастури ) “ Ўзбекистон ” нашриёти , Т . 1998. 2. Ўзбекистон Республикаси худудини карантиндаги зараркундалари , касалликлар ва бегона утлардан мухофаза қилишга доир қонун ҳужжатлари . Т. 1999. 3. Поспелов С.В и др., Основы карантина сельскохозяйственных растений. М.”Колос”, 1985. 4. Воронкова Л.В. Сметник А.И, и др. Карантин растений. М. “Агропромиздат”, 1986 . 5. Справочник по карантину ратений и другим опасным вредителям, болезням и сорным растениям. М.1996. 6. Яхонтов В.В. Ўрта Осиё қишлоқ хўжалик ўсимликлари, маҳсулотлари зараркунандалари ва уларга қарши кураш чоралари. Т. 1962. 7. Обзор распостранения карантинных вредителей, сорняков в Республике Узбекистанна на 1 января 1999г. Т. 1999. 8. Олимжонов Р.А. Энтомология. Т. 1977. 9. Варшалович А. Р. Гусеницы, всречающиеся при карантинной экспертизе свежих фруктов Сб. по карантину растений. М.Л. Изд. АНССР, 1969. 10. Методическое указание по лабораторному разведелению энтомофагов червеца комстока - псевдафикуса и аллотропа. Т. 1987.

Похожие

Усимлик карантинини максади, вазифалари, ривожланиш тарихи. Ўзбекистонда карантин хизматини ташкил этилиши

Ҳайвонот дунёсининг географик тарқалиши

Мелиоратив тупроқшунослик фани унинг мақсади, вазифалари, услублари, тарихи. Тупроқ мелиорациясининг турлари

Тур – эволюциянинг асосий боскичи. Тур хосил булиш жараёни

Ўсимликларнинг кўпайиши